Podatnik prosi o zajęcie stanowiska w sprawie istnienia obowiązku podatkowego na świadczącym usługi (...)

Podatnik prosi o zajęcie stanowiska w sprawie istnienia obowiązku podatkowego na świadczącym usługi '(...)jeżeli usługa została wykonana w okresie prowadzenia przez usługodawcę, a wynagrodzenie zostaje wypłacone przez płatnika w okresie kiedy to świadczący usługi przestał prowadzić działalność gospodarczą i świadczący usługi stał się osobą fizyczną. Gdyby przyjąć, że takowy obowiązek zapłaty podatku VAT obciąża świadczącego usługi mimo, że nie jest już traktowany iż prowadził działalność gospodarczą z obowiązkiem zapłaty podatku VAT skoro podatnik nie ma uprawnień wystawić faktury vatowskiej a jedynie rachunek o zapłatę wynagrodzenia.'

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4, art. 216 i art. 217 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), art. 5 ust. 1 pkt 1 i 5, art. 8 ust. 1 pkt 3, art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 2, art. 15 ust. 3 pkt 3, art. 41 ust. 1 i art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27.04.2007r. (data wpływu do tut. organu 02.05.2007r.) uzupełnionego w dniu 24.05.2007r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź Śródmieście uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione w złożonym wniosku w sprawie braku obowiązku w podatku od towarów i usług z tytułu świadczonych usług prawniczych na zlecenie w ramach pomocy prawnej.

W dniu 02.05.2007r. do tutejszego organu - jako właściwego miejscowo wpłynął wniosek (uzupełniony w dniu 24.05.2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług w przedstawionej indywidualnej sprawie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Podatnik pracował jako adwokat w Zespole Adwokackim w Łodzi. W piśmie z dnia 22.05.2007r. (data wpływu do tut. organu 24.05.2007r.) Podatnik stwierdza, że .(..) Jako członek tegoż Zespołu wykonywałem usługi prawne i płaciłem podatek VAT. Zlecającemu mi usługę prawną wystawiałem fakturę z uwzględnieniem podatku VAT. Miałem też zlecenia ze strony sądu, który wyznaczał mnie na obrońcę czy też pełnomocnika z urzędu dla osoby która z różnych względów nie mogła ponosić kosztów obrony. Z dniem 1 lutego 2006r. przestałem pracować w Zespole Adwokackim, przeszedłem na emeryturę. W parę miesięcy po moim zwolnieniu się Zespół Adwokacki rozwiązał się i poszczególni jego członkowie kontynuowali wykonywanie zawodu otwierając prywatne kancelarie. Problem powstał wówczas kiedy to ja z dniem 1 lutego 2006r. stałem się osobą fizyczną bez uprawnień do wystawiania faktury VAT'.

Ponadto we wniosku z dnia 24.04.2007r. (data wpływu 02.05.2007r.) Podatnik podaje, że gdy pracował jako adwokat w Zespole Adwokackim sądy zlecały mu obronę z urzędu zarówno w sprawach karnych jak i cywilnych. Po zakończeniu sprawy sąd przyznawał Podatnikowi wynagrodzenie, z którego rozliczany był jako członek Zespołu Adwokackiego '(...) to jest z podatku od przyznanego mi wynagrodzenia oraz z podatku VAT. Podatek VAT odprowadzany był przez Zespół Adwokacki do Urzędu Skarbowego.(...) z uwagi na to, że sprawy w których byłem wyznaczony przez sąd do obrony z urzędu zakończyły się dopiero po dacie 1 lutego 2006r. kiedy to Sąd mógł mi wypłacić wynagrodzenia łącznie z podatkiem przeto w niżej wymienionych sprawach Sąd dokonał wypłaty w czasie kiedy już nie byłem członkiem Zespołu Adwokackiego. Do wypłaty wynagrodzenia w tych sprawach Sąd zażądał wystawienia faktury VAT. W maju 2006r. Zespół Adwokacki rozwiązał się. Przy rozliczeniu PIT-u za rok 2006 nasunęła mi się wątpliwość co do prawidłowości odprowadzenia na rzecz Urzędu Skarbowego podatku VAT. (...) Usługi prawne były wykonywane przed 1 lutego 2006r. a finalne zakończenie nastąpiło i zapłata po 1 lutym 2006r. kiedy już nie byłem członkiem Zespołu Adwokackiego.'

W opinii Podatnika '(.

..)obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT powstaje w chwili dokonywania zapłaty należności przez płatnika podatnikowi. Jeżeli natomiast wypłata ta bez względu na datę przyznania wynagrodzenia za wykonywaną usługę, następuje w okresie kiedy to zaprzestałem wykonywać usługi, stałem się osobą fizyczną, bez prawa wystawiania faktury VAT zatem należy przyjąć, iż nie mam obowiązku zapłaty od tej konkretnej usługi, podatku VAT a jedynie normalny podatek od osób fizycznych.'

Przedstawiony stan faktyczny regulują poniższe przepisy:

  • art. 5 ust. 1 pkt 1 i 5, art. 8 ust. 1 pkt 3, art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 2, art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej w dalszej części 'ustawą',
  • § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) zwanego w dalszej części 'rozporządzeniem'

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 , bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie zaś do art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (...), a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach, wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy wskazuje, iż za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Jak wynika z przytoczonego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 ustawy czynności podlegające opodatkowaniu nie są samodzielnie wykonywaną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jeśli zostaną spełnione następujące warunki:

  • przychody uzyskane przez podatnika z tytułu wykonania tych czynności są zaliczone do przychodów wymienionych w art. 13 pkt. 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • osoby wykonujące te czynności są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Na podstawie art. 4a ust.

1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 ze zm.) adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej lub partnerskiej z wyłącznym udziałem adwokatów lub adwokatów i radców prawnych, albo w spółce komandytowej, w której komplementariuszami są wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni, przy czym wyłącznym przedmiotem takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej. Ponadto, na podstawie art. 4a ust. 2 powyższej ustawy, siedzibę zawodową adwokata, na jego wniosek, wyznacza okręgowa rada adwokacka.

W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma znaczenia zatem fakt, czy adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim czy jest wspólnikiem np.: spółki cywilnej, jawnej czy komandytowej, gdyż to on osobiście świadczy pomoc prawną z urzędu.

W myśl art. 78 § 1 ustawy z dnia 06.06.1997r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Sąd więc na żądanie oskarżonego, który nie ma obrońcy z wyboru, wyznacza obrońcę z urzędu do osobistego udzielenia pomocy prawnej. Brak jest jednak, w tym zakresie, tak daleko idącej ingerencji sądu, by można mówić o przyjęciu przez sąd odpowiedzialności za działania obrony.

Mając na uwadze powyższe adwokat wykonujący czynności w ramach pomocy prawnej 'z urzędu' jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonuje on działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i za świadczone usługi otrzymuje wynagrodzenie a więc wykonuje je odpłatnie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 i 5 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Wprowadzając opodatkowanie podatkiem od towarów i usług czynności dostawy towarów, odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ustawodawca określił również definicję świadczenia usług, które temu opodatkowaniu podlegają.

Pojęcie świadczenia usług zostało zdefiniowane w art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, zgodnie z którym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia w przypadku świadczenia usług na rzecz sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym sądy te lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleciły wykonanie określonych czynności związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

W związku z powyższym, czynności wykonywane przez adwokata w ramach pomocy prawnej są na podstawie w/w przepisów ustawy opodatkowane podatkiem od towarów i usług a adwokat wykonując przedmiotowe czynności jest obowiązany rozliczyć podatek VAT wg stawki określonej w art. 41 ust. 1 ustawy w wysokości 22% z tytułu ich wykonywania z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Ponadto adwokat nie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego przysługującego na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, bowiem zgodnie z brzmieniem art. 113 ust. 13 pkt 2 zwolnień, o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9, nie stosuje się m.in. do podatników świadczących usługi prawnicze.

W świetle przytoczonych przepisów prawa stanowisko zaprezentowane przez Podatnika w rozpatrywanym wniosku z dnia 24.04.2007r.(data wpływu 02.05.2007r.) uzupełnionym w dniu 24.05.2007r. należy uznać za nieprawidłowe.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika