Wyjazd kierowcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy wykonującego zadanie (...)

Wyjazd kierowcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy wykonującego zadanie służbowe powierzone przez pracodawcę stanowić będzie podróż służbową w rozumieniu wykładni językowej i logicznej przepisów Kodeksu pracy. Zatem diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika wypłacane kierowcy samochodu ciężarowego z tytułu podróży służbowej mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 u.o.p.d.f.

Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją z dnia 27 lutego 2007 r. Nr 1464/DSI-1-415-2-2/07/CO Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie na podstawie przepisu art. 5 ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 1996r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267 ze zm.) i art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm. - powoływanej dalej jako ?ustawa Ord. pod.') po rozpatrzeniu zażalenia Marka W. powołanego dalej jako ?Skarżący' na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Siedlcach z dnia 8 grudnia 2006 r. Nr 1462/US300/AD/415-57/06 uznające za nieprawidłowe stanowisko Skarżącego dotyczące zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych diet wypłacanych za czas podróży służbowej kierowcy zatrudnionemu w firmie transportowej świadczącej usługi w transporcie między międzynarodowym7i5dm6wił zmiany postanowienia organu podatkowego pierwszej instancji.

Z przedstawionego w zaskarżonej decyzji stanu faktycznego wynika, iż wnioskiem z dnia 26paźdźiemika'2006T. Skarżący zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Siedlcach o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Skarżący w swoim wystąpieniu zwrócił się z zapytaniem, czy diety wypłacane pracownikowi będącemu kierowcą w transporcie międzynarodowym wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych. W ocenie podatnika diety wypłacane kierowcy w podróży służbowej są zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Siedlcach postanowieniem z dnia 8 grudnia 2006 r. dokonał interpretacji przepisów prawa podatkowego uznając przedstawione przez Skarżącego stanowisko za nieprawidłowe. W uzasadnieniu postanowienia podkreślono, iż w pojęciu typowej podróży służbowej nie mieści się stałe pokonywanie przestrzeni w związku z wykonywaniem pracowniczych czynności prowadzenia środków lokomocji. W takim wypadku wyjazd środkiem lokomocji z miejsca jego stałego postoju nie oznacza rozpoczęcia przez pracownika podróży służbowej, a jedynie rozpoczęcie godzin normalnej pracy. Organ podatkowy pierwszej instancji wskazał, że wprawdzie ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. -określanej dalej jako ?u.o.p.d.f.') nie definiuje pojęcia ?podróży służbowej' niemniej jednak według zgodnych stanowisk orzecznictwa i doktryny, w przypadku braku legalnej definicji jakiegoś pojęcia należy posłużyć się definicją zawartą we właściwych przepisach, bądź skorzystać z wykładni językowej. Wobec powyższego w ocenie organu pierwszej instancji nieodzowne było odwołanie się do definicji podróży służbowej zawartej w treści art. 77(5) § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), w którym ustalono, iż podróż służbowa jest wykonywaniem zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w myśl ww. przepisu podróż służbowa oznacza wykonywanie określonego zadania charakteryzującego się incydentalnością i tymczasowością pobytu w miejscu jej wykonania. Z tego też względu w pojęciu ?podróży służbowej' nie mieści się stałe pokonywanie odległości w związku z wykonywaniem usług prowadzenia samochodu, w celu realizacji zlecenia transportowego. W takim wypadku wyjazd z miejsca stałego postoju nie oznacza rozpoczęcia podróży służbowej, a jedynie rozpoczęcie godzin normalnej pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego ujęte w art. 6 i art.

7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 92, poz. 879). Organ pierwszej instancji podkreślił, iż codzienne wykonywanie obowiązków przez pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowców nie może być traktowane jako podróż służbowa, ponieważ czynności związane z realizacją tych obowiązków i wiążące się z nimi wyjazdy należą do istoty wykonywanej pracy. Wskazano ponadto, że jeżeli pracodawca decyduje się mimo wszystko na wypłatę diet, to powinien doliczyć te kwoty do pozostałych składników wynagrodzenia pracownika i opodatkować dochód z tego tytułu.

Na powyższe postanowienie pełnomocnik Skarżącego, wniósł zażalenie w którym przedstawiając poszerzone stanowisko w tej sprawie wyjaśnił, iż podróż jaką odbywa pracownik jest poleceniem wykonania zadania służbowego. Podróż ta odbywa się poza miejscem pracy jakim jest siedziba i filie pracodawcy oraz poza granicami kraju. Wyjazdy, w których uczestniczy kierowca są natomiast wyjazdami tymczasowymi na różne trasy zgodnie z poleceniem służbowym i nie są określone w czasie. Zdaniem Skarżącego zatrudniony pracownik z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju otrzymuje dietę, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W ocenie pełnomocnika Skarżącego zgodnie z art. 77 (5) § 1 ustawy Kodeks pracy za podróż służbową, którą odbywa pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę należy naliczyć dietę zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.). W ocenie Skarżącego wypłacona na podstawie powyższych przepisów dieta nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie decyzją z dnia 27 lutego 2007 r. odmówił zmiany i uchylenia postanowienia organu pierwszej instancji, W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy podkreślił, iż podróż służbowa charakteryzuje się tym, iż stanowi wyjątek od codziennych obowiązków pracownika wynikających z zawartej umowy o pracę, pracownik ma również pewną swobodę wyboru m.in. godziny wyjazdu (powrotu), środka lokomocji i trasy. Z tego też wynika, iż w pojęciu podróży służbowej nie mieści się stałe pokonywanie odległości w związku z wykonywaniem usług prowadzenia samochodu ciężarowego w celu realizacji transportu towarowego. Wyjazd z miejsca stałego postoju nie oznacza rozpoczęcia podróży służbowej, a jedynie rozpoczęcie godzin pracy kierowcy.

W skardze z dnia 26 marca 2007 r. Skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie oraz zasądzenie kosztów według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisu art. 77 § 1 ustawy Kodeks pracy oraz art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a u.o.p.d.f. W uzasadnieniu skargi Skarżący zarzucił, iż Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie dokonał błędnej wykładni pojęcia podróży służbowej definiując ją jako incydentalną i tymczasową, stanowiącą wyjątek od codziennych obowiązków. W ocenie Skarżącego przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f, a także art. 77(5) ustawy Kodeks pracy, w żadnym miejscu nie mówi o incydentalności podróży służbowej. Nie istnieje też wykaz czynności wskazujących, które z nich można zaliczyć do podróży służbowej, a których nie. Skarżący wyjaśnił także, iż podczas wykonywania zadania służbowego określonego w poleceniu wyjazdu pracownik, który jest zatrudniony w charakterze kierowcy - mechanika: wykonuje zadania poza siedzibą pracodawcy, a w trakcie trwania podróży służbowej pracownik nie wykonuje tylko zadań związanych z prowadzeniem pojazdu, ale również zadania załadunku, rozładunku, konserwacji i napraw pojazdu, różnego rodzaju odpraw granicznych oraz negocjacje z kontrahentami.

Po odbyciu przez pracownika podróży służbowej wypłacane są mu diety, które są naliczane na podstawie: rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 ze zm.), oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ( Dz. U. Nr 236, poz. 1991 ze zm.). Zdaniem Skarżącego przysługujące pracownikowi diety jako zwrot kosztów podróży służbowej w myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są zwolnione z podatku dochodowego, a stanowisko to zostało niejednokrotnie potwierdzone w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądu Najwyższego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wniósł o jej oddalenie podtrzymując zaprezentowane w zaskarżonej decyzji stanowisko.


Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) kontrola sądowa zaskarżonych decyzji, postanowień bądź innych aktów wymienionych w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - dalej w skrócie jako ?p.p.s.a.'), sprawowana jest w oparciu o kryterium zgodności z prawem, z uwzględnieniem stanu prawnego, który miał zastosowanie w chwili orzekania w sprawie oraz zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

W związku z tym, zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy p.p.s.a., aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny, konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia przepisów prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, albo też do naruszenia przepisów prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności decyzji. Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że poza przypadkiem wymienionym pod literą b), warunkiem sine qua non uchylenia zaskarżonej decyzji jest stwierdzenie, że naruszenie prawa, którego dopuścił się organ podatkowy, miało lub mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W przypadku opisanym pod literą c) wymaga się ponadto, aby wpływ ten był istotny. Jedynie w razie stwierdzenia naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 pkt 1 lit. b) p.p.s.a.) możliwe jest uchylenie zaskarżonego aktu administracyjnego niezależnie od tego, czy naruszenie mogło, czy też nie mogło mieć wpływu na wynik sprawy.

Na wstępie Sąd wskazuje, iż zaskarżona decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, jak również postanowienie ją poprzedzające Naczelnika Urzędu Skarbowego w Siedlcach zostały wydane w wyniku rozpatrzenia wniosku Skarżącego złożonego na podstawie przepisów art. 14a § 1 - 4 ustawy Ord.

pod. o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika, w której nie toczy się nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Warto wskazać, iż zgodnie z dyspozycją przepisu art. 14a § 2 zd. Drugie ustawy Ord. pod. podmiot składający wniosek o udzielenie interpretacji prawa podatkowego obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie. Stosownie do przepisu art. 14a § 3 ww. przepisu ustawy interpretacja prawa podatkowego wyrażona w rozstrzygnięciach organów podatkowych zawiera ocenę prawną stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa. Oznacza to, iż wydana w sprawie interpretacja jest przede wszystkim formą oceny stanowiska wnioskodawcy niż samą interpretacją przepisów prawa podatkowego w odniesieniu do podanego we wniosku stanu faktycznego i prawnego. Przyjąć zatem należy, iż w sprawach dotyczących wydawania interpretacji prawa podatkowego organ jest związany przedstawionym we wniosku o jej udzielenie stanem faktycznym. Organ podatkowy nie może bowiem w przedmiotowym postępowaniu prowadzić postępowania dowodowego, czy też modyfikować lub przedstawiać ocenę prawną innego hipotetycznego stanowiska lub stanu faktycznego niż te, które przedstawił sam wnioskodawca. Na wnioskodawcy zatem ciąży obowiązek przedstawienia swoich racji w oparciu o powołane i opisane przepisy prawa na tle szczegółowego stanu faktycznego. Tylko w takim przypadku może on liczyć na uzyskanie od organu podatkowego interpretacji prawa podatkowego, w której organ odniesie się do argumentacji przedstawionej w złożonym wniosku. W związku z powyższym można również zauważyć, iż w piśmiennictwie prezentowany jest także pogląd, że wyjście organu podatkowego poza zakres wniosku o udzielenie interpretacji sprawia, iż interpretacja nie ma w tej części waloru wiążącej interpretacji. Uważa się bowiem, że ?rolą organu i istotą jego postępowania w sprawie urzędowej interpretacji jest ocena stanowiska strony, nie zaś swobodne wyrażanie poglądów przez organ na tle przedstawionego stanu faktycznego? (G. Dźwigała, Wiążące interpretacje prawa podatkowego - problemy postępowania, PP 2004, nr 11).

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż uwagi na brak szczegółowego wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego spełniającego wymogi określone w art. 14b § 3 ustawy Ord. pod. organ podatkowy pierwszej instancji przed dokonaniem wykładni prawa podatkowego powinien wezwać Skarżącego do uzupełnienia złożonego wniosku poprzez przedstawienie uzasadnionego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego będącej przedmiotem zainteresowania Skarżącego.

Z uwagi na to, iż mimo braku uzupełnienia wniosku organ podatkowy dokonał interpretacji prawa podatkowego w aspekcie będącym przedmiotem zainteresowania wnioskodawcy Sąd uznał, iż brak uzupełnienia wniosku o udzielenie interpretacji nie spowodował dla Skarżącego negatywnych skutków. Z tych też powodów kwestia ta stanowi wyłączenie wskazanie co do przyszłego postępowania w podobnych sprawach.

Istota sporu między stronami postępowania sądowoadministracyjnego dotyczyła wykładni przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. W złożonym przez Skarżącego wniosku o wydanie interpretacji prawa podatkowego wskazywał on, iż jego firma zatrudnia pracownika na stanowisku kierowcy w transporcie międzynarodowym. Z tytułu podróży służbowych pracownikowi zostały naliczone diety. W ocenie Skarżącego wypłacone pracownikowi, będącemu kierowcą w transporcie międzynarodowym diety są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z tym stanowiskiem nie zgodziły się organy podatkowe, które wskazały, że jeżeli pracodawca decyduje się na wypłatę diet, to powinien doliczyć te należności do pozostałych składników wynagrodzenia pracownika i opodatkować dochód z tego tytułu. W ocenie organów podatkowych wyjazd kierowcy z miejsca stałego postoju nie oznacza rozpoczęcia podróży służbowej, a jedynie rozpoczęcie godzin pracy kierowcy. Z tego też powodu zdaniem organów podatkowych kierowca wyjeżdżający poza granice kraju nie przebywa w podróży służbowej, a wypłacane mu diety nie korzystają ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. Organy podatkowe w uzasadnieniach swoich rozstrzygnięć podkreślały również, iż podróż służbowa charakteryzuje się tym, iż stanowi wyjątek od codziennych obowiązków pracownika wynikających z zawartej umowy o pracę, a pracownik ma również pewną swobodę wyboru m.in. godziny wyjazdu (powrotu), środka lokomocji i trasy. Z tego też wynika, iż w pojęciu podróży służbowej nie mieści się stałe pokonywanie odległości w związku z wykonywaniem usług prowadzenia samochodu ciężarowego w celu realizacji transportu towarowego.

Sąd rozpoznając niniejszą sprawę uznał, iż wykładnia przepisów prawa, w tym w szczególności przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. dokonana przez organy podatkowe była nieprawidłowa.

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Tymi ?odrębnymi ustawami' są m.in. ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.), ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 241, poz. 2416 ze zm.), a odrębnymi przepisami, o których mowa w ww. przepisie u.o.p.d.f. są rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej: z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. 2002 r. Nr 236 poz. 1990 ze zm.) oraz z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. 2002 r. Nr 236 poz. 1991 ze zm.).

Należy wskazać, że w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. ustawodawca odsyła do pojęć: ?diety i inne należności' oraz ?podróży służbowej', które nie są zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy stwierdzić, iż zgodnie z generalną zasadą z uwagi na brak definicji legalnych pojęć zawartych w powołanym powyżej przepisie, pojęcia te należy interpretować zgodnie z ogólnymi znaczeniami tych pojęć wyrażonymi w słowniku języka polskiego. Powyższe stanowisko jest zgodne z założeniami wykładni językowej m.in. domniemaniem języka powszechnego. Zgodnie z tym domniemaniem ?szukając znaczenia poszczególnych terminów i zwrotów należy przyjmować takie ich znaczenie, jakie mają w języku powszechnym, tj. w języku etnicznym'.

Takie poszukiwanie znaczenia danego terminu może być uchylone tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy ustawodawca określi inne znaczenie tego zwrotu, np. poprzez definicję legalną zawartą w przedmiotowym akcie prawnym lub innych przepisach. Za celowe i zasadne Sąd uznał w niniejszej sprawie odwołanie się do definicji powołanych powyżej pojęć określonych w przepisach innych ustaw

Zgodnie z definicją ?podróży służbowej' opisanej w art. 77<5> § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Tekst jednolity: Dz. U. 1998 r. Nr 21 poz. 94 ze zm.) podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy pracownika. Z treści przytoczonego przepisu Kodeksu pracy wynika zatem, iż podróż służbową odbywa ten pracownik, który wyjeżdża w celu załatwienia konkretnej sprawy służbowej wyraźnie poleconej mu przez pracodawcę poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza miejscem ustalonym w umowie o pracę jako miejsce jej wykonywania. Na uwagę zasługuje to, iż w ww. przepisie ustawodawca wyraźnie, za pomocą znaku interpunkcyjnego przecinka rozdzielił dwa miejsca, z których pracownik rozpoczyna podróż służbową. Pierwszym miejscem jest miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy, drugim natomiast stałe miejsce pracy pracownika. Na podkreślenie zasługuje to, iż o ile rozumienie pojęcia ?stałe miejsce pracy pracownika' mogłoby sugerować, iż kierowca w transporcie międzynarodowym wykonując zlecenie pracodawcy nie przebywa w podróży służbowej, ze względu na to, iż nie wykonuje czynności pracowniczych poza swoim miejscem pracy, to jednakże w przypadku odesłania przez ustawodawcę w sposób odrębny do miejsca początku podróży służbowej określonego jako miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy, wyjazd kierowcy z tego miejsca na polecenie pracodawcy stanowić będzie rozpoczęcie podróży służbowej.

Zgodnie z wykładnią logiczną ww. przepisu ustawy Kodeks pracy nie można uznać za podróż służbową:

  • podróży do i w obrębie miejscowości, w której pracownik ma stałe miejsce pracy,
  • podróży do i w obrębie miejscowości, w której pracodawca ma siedzibę, jeżeli pracownik w umowie o pracę ma wyznaczone jako miejsce pracy siedzibę firmy.

W innych przypadkach stwierdzić należy, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Mając na uwadze powyższe podkreślić należy, iż wyjazd kierowcy poza miejscowość, w której znajduje się siedziba pracodawcy wykonującego zadanie służbowe powierzone przez pracodawcę stanowić będzie podróż służbową w rozumieniu wykładni językowej i logicznej przepisów Kodeksu pracy. Zatem diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika wypłacane kierowcy samochodu ciężarowego z tytułu podróży służbowej mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f.

Podstawą prawną ustalenia powyższych należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej u pracodawców będących jednostkami państwowej i samorządowej sfery budżetowej są przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 19 grudnia 2002 r.

w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990) oraz w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991, ze. zm.).

Natomiast warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikom zatrudnionym u innych pracodawców (poza jednostkami państwowej i samorządowej sfery budżetowej) są określane w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania. W omawianym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. ustawodawca ograniczył wysokość diet i innych należności wypłacanych pracownikom z tytułu podróży służbowej do wysokości określonej w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Wskazać należy, iż poza powyższym ograniczeniem w przedmiotowym zwolnieniu nie wprowadzono innych warunków, czy też odesłań, z których wynikałaby niemożność uznania za podróż służbową wyjazdu kierowcy z siedziby jego pracodawcy w ramach polecenia wykonania zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba firmy transportowej. W tej kwestii Sąd zgodził się także ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Skarżącego, iż organy podatkowe dokonały nadinterpretacji przepisu art. 77 (5) § 1 ustawy Kodeks pracy definiując niejako za ustawodawcę pojęcie podróży służbowej jako incydentalnej i tymczasowej, stanowiącej wyjątek od codziennych obowiązków. Jak słusznie zauważył Skarżący w powołanym powyżej przepisie ustawodawca nie wprowadził odesłania do warunku incydentalności podróży służbowych, a także nie wprowadził wykazu tych czynności oraz innych ograniczeń.

Z tych też względów wykonywanie przez kierowcę samochodu ciężarowego zadań służbowych zleconych przez pracodawcę za granicą, wymagających ponoszenia przez niego dodatkowych kosztów wyżywienia lub noclegów stanowi zagraniczną podróż służbową. Powyższe stanowisko znajduje także potwierdzenie w sentencji orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2004 r. Sygn. akt l PK 298/03 OSNP 2004/23/399.

Na uwagę zasługuje także to, iż zgodnie z przepisem § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju; z tytułu podróży, odbywanej w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują: diety oraz zwrot kosztów: a) przejazdów i dojazdów, b) noclegów, c) innych wydatków, określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Stosownie do przepisu § 4 ust. 1 ww. rozporządzenia dieta jest przeznaczona na pokrycie kosztów wyżywienia i inne drobne wydatki.

Mając na uwadze powyższe przepisy wskazać należy, iż kierowcy samochodu ciężarowego przebywającego w podróży służbowej w ramach zadania służbowego za granicą przysługują diety i inne należności za czas podróży (poza zwrotem kosztów przejazdów i dojazdów), a należności te wypłacane pracownikowi korzystają ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f.

Mając powyższe na względzie, Sąd stwierdził, iż wykładnia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 u.o.p.d.f. w zestawieniu z interpretacją przepisów prawa pracy dokonana przez organy podatkowe była nieprawidłowa. Wobec powyższego zarzuty skargi dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego okazały się zasadne. Zważywszy powyższe, Sąd wskazując na naruszenia przepisów prawa materialnego, na podstawie art. 145 pkt 1 lit. a, art. 152 oraz art. 200 ustawy p.p.s.a, orzekł jak w sentencji.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika