Czy do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć całą kwotę nieściagalnych wierzytelności, (...)
Czy do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć całą kwotę nieściagalnych wierzytelności, tj. wraz z podatkiem VAT, podatkiem od czynności cywilnoprawnych, opłatą skarbową, w związku z wydaniem przez komornika postanowienia o umorzeniu postępowania wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji?
W związku z powyższym prosi Pani o udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całą kwotę nieściągalnych wierzytelności, wraz z podatkiem VAT, podatkiem od czynności cywilnoprawnych, opłatą skarbową. Zrekompensowałoby to Pani chociaż po części poniesioną stratę. Nie dość bowiem, że nie otrzymała Pani wynagrodzenia za świadczone usługi, to jeszcze musiała odprowadzić wszystkie podatki i opłaty.
Pani zdaniem, jest taka możliwość na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należne kwoty, wynikające z faktur sprzedaży zaliczyła Pani do przychodów z działalności gospodarczej jako kwoty należne i równocześnie nieściągalność ich została uprawdopodobniona postanowieniem komornika o umorzeniu postępowania wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.
- Zgodnie z art.22 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U.z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm./ kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.
- wydatek musi zostać poniesiony w celu uzyskania przychodu,
- wydatek ten nie został wyłączony z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 23 ustawy.
Art. 23 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione, tj. takich, które na skutek upływu czasu nie mogą być wyegzekwowane z majątku dłużnika.
Zatem w myśl w/w przepisu 23 ust. 1 pkt 17 ustawy podatkowej, wierzytelności przedawnione należy uznać, jako nie stanowiące kosztu uzyskania przychodu.
Bez znaczenia w takiej sytuacji jest fakt spełnienia warunków stwierdzających o ich nieściągalności w sposób przewidziany przepisami prawa podatkowego.
Jak w powyższego wynika, zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów określonego wydatku wymaga łącznego spełnienia dwóch podstawowych przesłanek, które zakładają, że:
Zasadą jest, że wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów - art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wyjątkiem od tej zasady są wierzytelności nieściągalne, które uprzednio na podstawie art.14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona tzn.
których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 23 ust. 2 ustawy podatkowej, tj.:
1/ postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2/ postanowieniem sądu o:
a/ oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewpłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
b/ umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit.a/, lub
c/ ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3/ protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
W/w przepisy wyraźnie precyzują jakie przesłanki muszą być spełnione celem uznania wierzytelności odpisanej jako nieściągalnej jako kosztu uzyskania przychodu. Zatem zaliczenie wierzytelności odpisanej jako nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków, tj.:
1/ wierzytelność dotycząca przychodów z działalności gospodarczej uprzednio na podstawie art. 14 ustawy została zarachowana jako przychód należny,
2/ nieściągalność została odpowiednio udokumentowana w sposób określony w art. 23 ust. 2 ustawy.
Zgodnie z art.14 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Z zapisu cytowanego wyżej art. 14 wynika, iż podatek należny VAT nie stanowi przychodu należnego.
Przychodem dla celów podatku dochodowego nie jest również podatek od czynności cywilnoprawnych oraz opłata skarbowa, bowiem notariusz na podstawie odrębnych przepisów pobiera je jako płatnik - art. 7 § 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991r. prawo o notariacie /Dz.U.z 2002r. Nr 42, poz. 369/.
W związku z powyższym odpisana wierzytelność w części dotyczącej podatku VAT, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłaty skarbowej nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.
Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności /art.23 ust.2/ stanowi zamknięty katalog przesłanek uprawniających do zaliczenia jej w koszty podatkowe.
Zgodnie z przepisem art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nieściągalność dokumentuje postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu. Nie oznacza to jednak, że każde postanowienie o umorzeniu egzekucji wydane przez komornika stanowi taką podstawę. Umorzenie postępowania egzekucyjnego może bowiem nastąpić także z innych powodów, np. formalnych, czy też na wniosek wierzyciela. W art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy podatkowej chodzi o takie postanowienie, które dokumentuje umorzenie postępowania z powodu braku majątku dłużnika, z którego można by skutecznie prowadzić egzekucję, czyli wydane na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego /Dz.U.Nr 43, poz. 296 z późn.zm./.
Stosowne postanowienie o nieściągalności musi być również uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu. W tym znaczeniu przepisy pozostawiają podatnikowi ? wierzycielowi swobodę oceny stanu faktycznego dotyczącego tego majątku, uznając, że jeżeli wierzyciel wiedziałby o składnikach majątku dłużnika niewchodzących w skład masy majątkowej, z której prowadzona jest egzekucja, względy racjonalności ekonomicznej spowodowałyby nieuznanie przez wierzyciela ustaleń dokonanych przez organ egzekucyjny, a tym samym brak byłoby podstaw do uznania takiej wierzytelności za koszt uzyskania przychodu.
- Mając na uwadze cytowane wyżej przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny, zdaniem tut. organu podatkowego:
- brak jest podstaw prawnych do uznania wierzytelności w części stanowiącej: podatek VAT, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz opłatę skarbową za koszt uzyskania przychodów. Nie jest spełniony bowiem jeden z warunków dotyczących uznania wierzytelności za nieściągalną, a mianowicie ten, iż wierzytelność ta była uprzednio na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zarachowana jako przychód należny,
- jeżeli z treści postanowienia o umorzeniu postępowania wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wynika, iż dłużnik nie posiada majątku i uzna to Pani jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wówczas przedmiotowa wierzytelność w kwocie netto, tj. 5.618,- zł stanowić będzie koszt uzyskania przychodu,
- należy mieć również na uwadze, iż przedawnione wierzytelności nie mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów.