Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów oraz w zakresie przychodów.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2014 r. (data wpływu 10 września 2014 r.), uzupełnionym w dniu 11 grudnia 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów oraz w zakresie przychodów.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 27 listopada 2014 r. nr ILPB1/415-1038/14-2/AP Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 27 listopada 2014 r., skutecznie doręczono w dniu 1 grudnia 2014 r., natomiast w dniu 11 grudnia 2014 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie, w której uzupełniono ww. wniosek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadził firmę, którą zlikwidował w roku 2013. W tej firmie miał kontrahentów, którzy do dziś nie zapłacili Zainteresowanemu za pobrany towar. Dług jednego z kontrahentów w dniu 2 stycznia 2006 r. zamieniony został na pożyczkę, o co Wnioskodawca został poproszony przez dłużnika (możliwe, że z powodu zatajenia obrotu przez niego, ponieważ Wnioskodawca sprzedał towar poprzez kasę fiskalną). Zainteresowany jednak nie wręczał dłużnikowi jakichkolwiek pieniędzy, a dług faktycznie powstał pierwotnie przez niezapłacenie za pobrany towar. Po złożeniu w tej sprawie pozwu w Sądzie Gospodarczym Wnioskodawca otrzymał wyrok zaoczny z Sądu Okręgowego, z dnia 11 września 2012 r., w którym też zasądzono odsetki od dłużnika. Dłużnik wręczył Wnioskodawcy oświadczenie z dnia 12 marca 2012 r. (zał. 1 do pozwu w sprawie), iż na koniec każdego roku niezapłacone odsetki zostaną doliczone do długu głównego - tym odsetki zostały księgowo zapłacone, co też wykazał w swojej firmie, w deklaracjach do Urzędu Skarbowego, na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym.

Teraz dłużnik ma zamiar spłacić dług poprzez sprzedaż nieruchomości. Wnioskodawca przez lata płacił w Niemczech odsetki od kredytów, które były mu potrzebne w firmie, z powodu braku zapłaty przez dłużnika. Spowodowało to również wzrost długu Wnioskodawcy względem banku, gdyż musiał opłacać odsetki za kredyt, a tym samym zaciągać nowe kredyty. Jeżeli dłużnik nie zalegałby z zapłatą swojego długu, wtedy nie musiałby zaciągać nowych kredytów i spłaciłby stare. Wynika z tego, iż odsetki za kredyt powstały z powodu niezapłacenia za towar przez dłużnika.

W uzupełnieniu wniosku wskazano następujące informacje.

Wnioskodawca od 25 lat ma długi w banku niemieckim, które nie zostały oznaczone jako kredyt dla firmy Wnioskodawcy w Polsce.

Jednak zamiast zapłacić dług za otrzymany czynsz z najmu lokali w Niemczech, Wnioskodawca inwestował te środki do zakupu skór surowych owczych do firmy w Polsce. Więc długu za budowę domu w Niemczech nie zapłacił, ponieważ uzyskane dochody przeznaczył na inwestycje w firmie polskiej. Tym jest udowodniony związek przyczynowo-skutkowy: dług z budowy zamienił się w dług z powodu zakupu skór w dług z firmy w Polsce ? czynsz na 1500,00 eur/miesiąc od 1990 r.

Za skóry dotychczas nie zapłacono. Jeżeli za towar sprzedany Wnioskodawca otrzymałby należne kwoty, dług w niemieckim Banku zostałby zapłacony (obecny 30.000,00 eur) (należności za towar na 90.000,00 eur).

Opodatkowanie firmy Wnioskodawcy było na zasadach ogólnych ? księga przychodów i rozchodów ? podatek dochodowy; ewidencja zakupu i sprzedaży ? podatek VAT.

Wnioskodawca uzyska odsetki za nieterminową spłatę należności za pobrany towar przed 2006 r., co kupujący pisemnie potwierdza, ostatnie oświadczenie z dnia 16 października 2014 r.

Na pytanie, czy przedmiotem zlikwidowanej działalności gospodarczej Wnioskodawcy było udzielanie pożyczek Wnioskodawca odpowiedział przecząco. Export-Import, usługi, handel, pośrednictwo w razem 26 dziedzinach - do 2006 r. była to działalność przeważająca w handlu skórami z owiec z Europy i Australii.

Wnioskodawca nigdy nie udzielał pożyczek ? miał długi w banku, a dochody z handlu w Polsce i najmu lokali w Niemczech.

Skutki podatkowe na razie dotyczą zlikwidowanej firmy, a od 2015 r. po zapłacie 150.000 zł odsetki jeszcze na tą firmę likwidowaną, dalsze odsetki zostały odsprzedane na rolnika-Wnioskodawcę, który odkupił ten dług odsetkowy.

Dług główny nie został odsprzedany, jedynie odsetki ponad 300.000 zł, który dłużnicy zapłacą od 1 stycznia 2012 r. Jedynie odsetki od długu zostały sprzedane.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy odsetki, które Wnioskodawca musi zapłacić po likwidacji firmy nadal są kosztem uzyskania przychodu?
2. Jak należy opodatkować dochody z odsetek, które uzyska od dłużnika? Czy ma tego dokonać: a) w zlikwidowanej firmie, czy b) jako dochód uzyskany przez osobę fizyczną?
   
   

Tut. Organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie oznaczone nr 1, tj. w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast wniosek w odniesieniu do pytania oznaczonego nr 2, tj. w zakresie przychodów, został rozstrzygnięty interpretacją indywidualną z dnia 23 grudnia 2014 r. nr ILPB1/415-1038/14-5/AP.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro dług powstał z dostawy towaru, jak i z kosztów Wnioskodawcy uzyskanych w postaci odsetek do zapłacenia w banku, to odsetki od dłużnika należne Wnioskodawcy należy rozliczyć jako koszty uzyskane, a nadwyżka jest do opodatkowania w firmie, czego też dokonał w latach ubiegłych jako dochód, z powodu doliczenia odsetek do długu głównego zgodnie z oświadczeniem dłużnika. Mimo likwidacji firmy w 2013 r. ten przyszły dochód z odsetek, zdaniem Wnioskodawcy, również należy opodatkować, zgodnie z przepisami podatkowymi, w już nieistniejącej firmie, jak również nadal powstające koszty uzyskania przychodu, ponieważ wciąż dług Zainteresowanego zwiększa się z powodu niezapłacenia przez kontrahenta za towar. Obowiązek płacenia podatku z tego tytułu ustępuje po 5 latach od likwidacji firmy.

Wnioskodawca ma zamiar odsprzedać ten dług ze swojej firmy i jako rolnik będzie występował jako kupujący ten dług. Nie zna przepisów zabraniających tej możliwości, dlatego prosi ewentualnie o wskazanie, czy jest to nielegalne.

Zdaniem Wnioskodawcy, ma prawo do odsprzedaży długu głównego lub odsetek według własnej woli, też razem. Dług główny powstał w likwidowanej firmie, dlatego jest dla Wnioskodawcy podatkowo korzystny ? nie należy odsprzedawać długu głównego z powodu już zapłaconych podatków ? dług główny nie będzie opodatkowany.

Natomiast Wnioskodawca ma prawo odsprzedać należne odsetki z tego długu i za to zapłaci podatek jako rolnik na zasadach ogólnych (księgi przychodów ? dochód; ewidencja zakupu i sprzedaży ? VAT).

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie takiej umowy cywilnoprawnej jest dozwolone też w sensie podatkowym.

Jednak Zainteresowany nie jest prawnikiem, dlatego prosi o interpretację, zanim nastąpi jakieś łamanie przepisów podatkowych. Na razie oczekuje dalszych zapłat odsetek od dłużników, nie wiadomo czy nastąpi to w 2015 r.

Po uzyskaniu negatywnej oceny i interpretacji może anulować umowy sprzedaży odsetek zanim zostaną zapłacone, też zapłaconych odsetek nie zaliczyć jako kosztów uzyskanych. Dlatego prosi o stanowisko MF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Ustawodawca określa zatem pojęcie kosztów uzyskania przychodów w sposób generalny, wskazując na określone cechy, jakie musi mieć dany koszt, aby mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu. Na podstawie takiej definicji doktryna wypracowała ogólne ww. przesłanki, których zaistnienie umożliwia zaliczenie wydatku do kosztów podatkowych.

Jednocześnie należy wskazać, że stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:

• pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
• pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.
  
  

Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy, nie stanowią również kosztów uzyskania przychodów naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

W świetle powyższej regulacji należy uznać, że dopiero zapłacenie odsetek daje możliwość zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów.

Z kolei art. 23 ust. 1 pkt 33 cytowanej ustawy stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Z wyżej powołanych przepisów wynika zatem, że odsetki od kredytu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem łącznego spełnienia następujących warunków:

1. zaciągnięty kredyt pozostaje w związku z przychodami uzyskiwanymi przez Wnioskodawcę z prowadzonej działalności gospodarczej,
2. odsetki zostały zapłacone,
3. odsetki nie zwiększają kosztów inwestycji.
   
   

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadził firmę, którą zlikwidował w roku 2013. Wnioskodawca przez lata płacił w Niemczech odsetki od kredytów, które były mu potrzebne w firmie, z powodu braku zapłaty przez dłużnika. Spowodowało to również wzrost długu Wnioskodawcy względem banku, gdyż musiał opłacać odsetki za kredyt, a tym samym zaciągać nowe kredyty.

Wnioskodawca w kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego powziął wątpliwość, czy odsetki, które musi zapłacić po likwidacji firmy, nadal są kosztem uzyskania przychodu. W odniesieniu do tej kwestii wyraził pogląd, że mimo likwidacji firmy w 2013 r. nadal powstające koszty uzyskania przychodu należy ująć w już nieistniejącej firmie, ponieważ wciąż dług Zainteresowanego zwiększa się z powodu niezapłacenia przez kontrahenta za towar.

Mając na uwadze powyższe tut. Organ zwraca uwagę na definicję kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wymaga bowiem podkreślenia, że koszty spełniające tę definicję muszą być przede wszystkim poniesione w celu osiągnięcia, zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów. Warunek ten jest podstawowy w zaliczeniu wydatku do kosztu uzyskania przychodów na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy.

Natomiast w rozpatrywanej sprawie należy podkreślić, że źródło przychodów Wnioskodawcy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej już nie istnieje - działalność ta została bowiem zlikwidowana. W związku z tym nie można uznać, że koszty z tytułu odsetek zapłacone po likwidacji działalności gospodarczej są kosztami pozostającymi w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Dlatego też nie ma podstaw, aby koszty dotyczące odsetek od kredytów zapłacone po likwidacji działalności gospodarczej Wnioskodawcy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zatem odsetki, które Wnioskodawca musi zapłacić po likwidacji firmy, nie będą kosztem uzyskania przychodu ze źródła, jakim jest działalność gospodarcza.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie kosztów uzyskania przychodów jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.