Obowiązki płatnika. sygn: ILPB1/415-1102/14-2/TW

19.12.2014

Obowiązki płatnika.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 25 września 2014 r. (data wpływu 30 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka (Wnioskodawca) z siedzibą w Polsce zamierza zawrzeć z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności cywilnej (dalej umowa ubezpieczeniowa OC) członków zarządu Spółki. Przedmiotowa umowa jest umową, zgodnie z którą Spółka jako Ubezpieczający zawrze umowę na cudzy rachunek, a Ubezpieczony nie będzie imiennie wskazany w umowie. Zakresem umowy ubezpieczenia OC objęty będzie Wnioskodawca i spółki zależne. Ochrona ubezpieczeniowa obejmie także inne, niżej wymienione kategorie osób ubezpieczonych:

osoby obecnie pełniące funkcje w organach Spółki i jej spółkach zależnych,
osoby wcześniej pełniące ww. funkcje,
osoby, które obejmą te funkcje w okresie ubezpieczenia,
spadkobiercy ww. osób,
współmałżonkowie ww. osób,
pracownicy Spółki oraz spółek zależnych,
ewentualnie inne wskazane w umowie kategorie osób (np. prokurenci oraz inni przedstawiciele prawni).

Beneficjentami omawianej polisy będą wyłącznie Spółka lub osoba trzecia. Ubezpieczeni będą jedynie uprawnieni, w niektórych przypadkach, do otrzymania zwrotu kosztów porady prawnej bądź zastępstwa procesowego.

Przy każdorazowej zmianie składu zarządu lub rozwiązaniu umów na podstawie których zatrudnione są pozostałe osoby ubezpieczone istnieje możliwość, iż z ochrony korzystać będzie inna osoba. Przedmiotowe ubezpieczenie zabezpiecza wyłącznie interes ubezpieczającego, gdyż zakład ubezpieczeń przejmuje na siebie obowiązek naprawienia ewentualnej szkody w przypadku, gdy nie jest możliwe dokonanie tego przez ubezpieczonego, który jako osoba fizyczna może nie dysponować majątkiem wystarczającym do pełnego zaspokojenia roszczeń poszkodowanego.

Zgodnie z projektem Polisy szkody objęte ubezpieczeniem obejmą:

wszelkie odszkodowania zasądzone na podstawie orzeczenia sądowego lub arbitrażowego przeciwko Ubezpieczonemu lub należne ze strony Ubezpieczonego na podstawie ugody zawartej w związku z roszczeniem,
koszty obrony,
koszty zastępstwa procesowego,
zwrot kosztów prawnych i wydatków zasądzonych przeciwko Ubezpieczonemu, lecz wyłącznie w związku z odszkodowaniem objętym ochroną ubezpieczeniową,
koszty porady prawnej.

Składka ubezpieczeniowa będzie miała charakter zryczałtowany tj. zostanie ustalona w jednej kwocie bez względu na liczbę osób objętych ubezpieczeniem i bez podziału na zakresy ubezpieczenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy wartość zapłaconej przez Wnioskodawcę składki ubezpieczeniowej będzie stanowiła dla osób objętych zakresem ubezpieczenia, przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, a w konsekwencji czy na Spółce ciąży obowiązek pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, objęcie ww. osób ubezpieczonych zakresem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na mocy przedmiotowej umowy ubezpieczenia OC zawartej przez Spółkę z podmiotem ubezpieczającym nie będzie prowadziło do powstania u tych osób przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Tym samym w konsekwencji na Spółce nie będzie ciążył obowiązek pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Spółki jest następujące.

W myśl art. 11 ustawy o PIT, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych pojęcie ?nieodpłatne świadczenie" obejmuje nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby, ale również wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 31 ustawy o PIT, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy?, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy ? wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Aby uznać, że świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia stanowią przychód podatnika, konieczne jest otrzymanie tych świadczeń. W doktrynie prawa podatkowego zwraca się uwagę, że o otrzymaniu nieodpłatnego świadczenia można mówić tylko wtedy, gdy ?w wyniku świadomego i celowego działania świadczeniodawcy podatnik rzeczywiście uzyskał bezpłatną korzyść majątkową (...) można więc powiedzieć, że ze świadczeniem takim mamy do czynienia wówczas, gdy na rzecz podatnika (świadczeniobiorcy) nastąpiło faktyczne wykonanie usługi lub faktyczne udostępnienie określonej rzeczy lub prawa? (por. J. Grabarczyk, Opodatkowanie przychodów z nieodpłatnych świadczeń, wydawnictwo ABC 2009).

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 zdanie pierwsze powołanej ustawy Kodeks cywilny ? ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Natomiast stosownie do zapisu art. 822 tejże ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialność cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz zostaje zawarta umowa ubezpieczenia.

Z treści tego przepisu wynika, że umowa ubezpieczenia OC nie musi koniecznie dotyczyć osoby ubezpieczającej. Osoba ta może zawrzeć umowę, której przedmiotem ubezpieczenia będzie odpowiedzialność za szkody spowodowane przez inną osobę (np. członka zarządu, członka rady nadzorczej, pracownika wykonującego funkcje zarządcze). Sytuacja, w której składka opłacana jest przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa powoduje ? co do zasady ? powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Jest to bowiem odstępstwo od ogólnej zasady pokrywania kosztów ubezpieczenia przez podmiot, którego interesów umowa dotyczy.

Tak wiec przenosząc powyższe wyjaśnienia na grunt zdarzenia przyszłego, objęcie kręgu osób ubezpieczonych, wymienionych w umowie ubezpieczenia OC zawartej w przyszłości przez Spółkę, ochroną ubezpieczeniową co do zasady będzie skutkować powstaniem przychodu u tych osób.

Jednakże w świetle opisanego stanu przyszłego stwierdzić należy, że krąg osób objętych ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej nie tworzy zbioru zamkniętego i jest on nieograniczony. W związku z tym, należy stwierdzić, że objęcie ubezpieczeniem potencjalnej grupy osób fizycznych, niemożliwej do zidentyfikowania na dzień zapłaty składki stanowić będzie okoliczność uniemożliwiającą przypisania przychodu z tego tytułu konkretnej osobie. Bowiem aby można było ustalić wartość przychodu osób ubezpieczonych z tytułu nieodpłatnego objęcia ich ochroną ubezpieczeniową, konieczne jest precyzyjne ustalenie kręgu tych osób. W opisanym zdarzeniu przyszłym umowa ubezpieczenia OC nie będzie wskazywała imiennie osób objętych ubezpieczeniem, a wskazane będą jedynie poszczególne grupy osób objętych ubezpieczeniem w okresie ubezpieczeniowym. Jednocześnie zbiór beneficjentów usługi ubezpieczenia będzie zbiorem otwartym, tj. może podlegać zmianom zarówno ilościowym, jak i osobowym w trakcie trwania ochrony ubezpieczeniowej. Tym samym na moment zawarcia umowy ubezpieczenia OC nie będzie Spółce znana liczba osób objętych ochroną ubezpieczeniową.

Podkreślić należy, że wysokość składki ubezpieczeniowej zostanie określona w sposób ryczałtowy, tj. zostanie ustalona w jednej kwocie bez względu na liczbę osób objętych ubezpieczeniem. W umowie ubezpieczenia nie przewiduje się konieczności korekty kwoty składki w zależności od zwiększenia bądź zmniejszenia liczby osób objętych ochroną ubezpieczeniową w okresie ubezpieczenia.

W związku z powyższym na dzień zapłaty składki nie można będzie jednoznacznie ustalić grona osób objętych ubezpieczeniem, a tym samym w sposób skonkretyzowany wskazać wysokości przychodu przypadającego na jedną osobę, z wszelkimi dalszymi konsekwencjami tych okoliczności.

Zatem objęcie ubezpieczeniem grupy osób wymienionych w przedmiotowej umowie z zakładem ubezpieczeniowym, niemożliwej do zidentyfikowania, nie będzie prowadzić do powstania u tych osób przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 11 ustawy o PIT. Oznacza to, że po stronie Spółki nie powstanie z tego tytułu obowiązek obliczenia i poboru zaliczki na podatek PIT.

Podobne poglądy są przedstawiane w interpretacjach organów podatkowych np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach znak IBPBII/2/415-312/14/AK z dnia 30 kwietnia 2014 r., interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 26 sierpnia 2014 r. znak ITPB2/415-567/14/MU, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi znak IPTPB1/415-275/14-2/MR z dnia 30 lipca 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika natomiast, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych pojęcie ?nieodpłatne świadczenie? obejmuje nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby, ale również wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy (uchwała NSA z dnia 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02).

Przy tym, zgodnie z art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia ? według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione ? według cen zakupu,
jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku ? według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
w pozostałych przypadkach ? na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Dotyczy to zarówno podatników osiągających przychody ze stosunku pracy, jak i podatników uzyskujących przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy?, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy ? wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (art. 31 ww. ustawy).

W myśl art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Zgodnie z art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

W myśl art. 808 § 1 zdanie pierwsze ustawy Kodeks cywilny ? ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek.

Natomiast stosownie do zapisu art. 822 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W świetle zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku uznać jednak należy, że ubezpieczonym od odpowiedzialności cywilnej będzie nieograniczony krąg osób. Tym samym, w tejże sytuacji, nie będzie możliwym zidentyfikowanie kręgu osób objętych ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. Objęcie ubezpieczeniem grupy osób, niemożliwej do zidentyfikowania, stanowi natomiast okoliczność uniemożliwiającą przypisanie przychodu z tego tytułu konkretnej osobie.

Powyższe oznacza, że wartość zapłaconej przez Wnioskodawcę składki ubezpieczeniowej nie stanowi dla osób objętych zakresem ubezpieczenia, zdefiniowanych w opisie stanu faktycznego, przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę pism organów podatkowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.