Czy w sytuacji gdy wnioski o zwolnienie z kosztów studiowania Wnioskodawca motywował udokumentowaną (...)

11.5.2012

Czy w sytuacji gdy wnioski o zwolnienie z kosztów studiowania Wnioskodawca motywował udokumentowaną trudną, trwałą sytuacją materialną ma obowiązek płacenia podatku od zwolnienia z kosztów studiowania?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2012 r. (data wpływu 7 lutego 2012 r.), uzupełnionym w dniu 25 kwietnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z opłat za czesne ?jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z opłat za czesne.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 18 kwietnia 2012 r., znak ILPB1/415-137/12-2/TW, na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 20 kwietnia 2012 r., a w dniu 25 kwietnia 2012 r. wniosek uzupełniono.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest studentem Uniwersytetu. Wnioskami z dnia: 5 października 2010 r., 5 października 2011 r., 9 grudnia 2011 r., Zainteresowany wnosił do władz Uczelni o zwolnienie z kosztów studiowania w roku akademickim 2010/2011 oraz 2011/2012. Zainteresowany wnioski motywował głównie trudną sytuacją materialną, wysokimi kosztami leczenia. Sytuacja materialna nie dawała Mu możliwości wnoszenia opłat za czesne na studiach niestacjonarnych. Decyzjami Prorektora Uniwersytetu z dnia 19 stycznia 2011 r., 16 października 2011 r., 23 stycznia 2012 r. Wnioskodawca został zwolniony z wnoszenia opłat za czesne w roku akademickim 2010/2011 i 2011/2012. W styczniu 2012 roku Uniwersytet przesłał Mu PIT-8C, w którym zwolnienie z opłat za czesne wskazane zostało jako przychód w części D dokumentu. Podkreślić należy fakt, iż Zainteresowany utrzymuje się z renty socjalnej, nigdy nie miał możliwości wnoszenia opłat za czesne.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca podał, że świadczenie pomocy materialnej (zwolnienie z kosztów studiowania) zostało przyznne w oparciu o przepisy/na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z danymi zawartymi w informacji PIT-8C zwolnienie z opłat za czesne zostało uznane jako przychód. Ze stanem tym trudno się zgodzić, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni ? przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym, a także przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Do świadczeń pomocy materialnej, o których mowa w powołanym artykule, zalicza się m.in. stypendia za wyniki w nauce oraz zapomogi, zatem skoro zgodnie z Uchwałą Senatu Uczelni może się o nią ubiegać osoba znajdująca się w trudnej sytuacji materialnej, decyzja w sprawie zwolnienia z opłat lub części opłat za świadczone usługi kształcenia ma w tym wypadku charakter świadczenia pomocy materialnej przyznanej studentowi. Uwzględniając powyższe, tego rodzaju świadczenie korzysta ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla studentów. Zatem przyznane świadczenie pomocy materialnej ? studentom znajdującym się w szczególnie trudnej sytuacji materialnej ? za świadczone usługi kształcenia na studiach niestacjonarnych, przyznane na podstawie przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie dla studenta przychodem z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia, jako przychód z innych źródeł. Wskazać w tym miejscu należy fakt, iż decyzje Prorektora Uniwersytetu wydane zostały na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym, zatem zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, następstw wynikających z tych decyzji nie można zaliczyć jako przychód gdyż owe świadczenia pomocy materialnej są wolne od podatku. Zgodnie z § 13 ust. 1 Regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie (Uchwała nr 71/2006, Uchwała nr 128/2007, Uchwała nr 177/2010 z dnia 27 września 2010 r.), Rektor może zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia niestacjonarne, w części lub całości, a także umorzyć odsetki naliczone za nieterminową wpłatę w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej studenta lub okoliczności losowych powodujących przejściową trudną sytuację materialną ? wnioski o zwolnienie z opłat za czesne w roku akademickim 2010/2011 oraz w roku akademickim 2011/2012 motywowane były udokumentowaną trudną sytuacją materialną studenta. W opisanej sytuacji ? zdaniem Wnioskodawcy ? spełnił wszystkie warunki określone przez ustawodawcę.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany podał, że jego zdaniem zgodnie z obecnie panującymi przepisami prawa nie ma On obowiązku płacenia podatku dochodowego uznając tę sytuację za absurdalną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 -15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie ?świadczenia? dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, iż rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem ?świadczenia nieodpłatnego? rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą ?nieodpłatne świadczenie? oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni ? przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.) uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich;

1a) kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, jeżeli są to ich studia na drugim lub kolejnym kierunku studiów w formie stacjonarne
1b) kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, w przypadku korzystania z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS określonym w art. 170a ust. 2;

powtarzaniem określonych zajęć na studiach stacjonarnych oraz stacjonarnych studiach doktoranckich z powodu niezadowalających wyników w nauce;
prowadzeniem studiów w języku obcym;
prowadzeniem zajęć nieobjętych planem studiów;
prowadzeniem studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających.

Senat uczelni publicznej określa szczegółowe zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w ust. 1, w tym art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania ? w całości lub w części ? z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (art. 99 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym).

Z wyżej cytowanych przepisów o szkolnictwie wyższym wynika, iż uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane m.in. z kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych. Szczegółowe zasady pobierania tych opłat, oraz tryb i warunki zwalniania w całości lub w części z tych opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej określa Senat.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest studentem na studiach niestacjonarnych na Uniwersytecie. W związku z trudną sytuacją materialną oraz wysokimi kosztami leczenia złożył wnioski do władz Uczelni o zwolnienie z kosztów studiowania. Decyzją Prorektora Uniwersytetu Zainteresowany został zwolniony z wnoszenia opłat za czesne. Następnie Uczelnia wystawiła Wnioskodawcy informację PIT-8C wpisując kwotę umorzenia w części D.

Mając na uwadze informacje przedstawione we wniosku oraz powołane przepisy zasadnym jest uznać, że zwolnienie z kosztów studiowania jako świadczenia pomocy materialnej stanowi przychód Wnioskodawcy. Jednakże przychód ten nie podlega opodatkowaniu gdyż korzysta ze zwolnienia przewidzianego w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji umorzonych opłat za studia nie należało wykazywać w zeznaniu rocznym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.