1. Czy Spółka jest obowiązana do wystawienia deklaracji PIT-8C?2. W przypadku istnienia takiego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 1 kwietnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 9 stycznia 2008 r. na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Spółki S.A. (dalej Spółka), podjęta została uchwała w przedmiocie przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych (ok. 360 osób fizycznych) posiadających łącznie 1,99% kapitału zakładowego Spółki przez akcjonariusza większościowego Spółkę ?A? S.A. posiadającego łącznie 97,36% kapitału zakładowego Spółki. Przymusowy wykup akcji został dokonany zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych w ten sposób, że akcjonariusz większościowy przekazał do Spółki łączną kwotę należną akcjonariuszom mniejszościowym, a Spółka następnie przekazywała należne środki poszczególnym akcjonariuszom.

W trakcie wykonywania obowiązków nałożonych uchwałą NWZA Spółki oraz przepisami Kodeksu spółek handlowych, Spółka napotkała kłopoty z przekazywaniem należnych środków poszczególnym byłym już akcjonariuszom mniejszościowym Spółki, np. znane dotychczas adresy zamieszkania akcjonariuszy okazywały się nieaktualne lub nieprawdziwe, przez co konieczne było złożenie należnych środków do depozytu sądowego.

Wyjaśnienia wymaga okoliczność, iż Spółka była w przeszłości notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych, przy czym została wycofana z obrotu w 2005 r. Większość akcjonariuszy nabyła akcje jeszcze w obrocie publicznym i nie utrzymywała ze Spółką żadnych kontaktów. Spółka jak również akcjonariusz większościowy nie posiadają więc wiedzy o szczegółach transakcji dokonywanych przez akcjonariuszy mniejszościowych na podstawie których nabyli oni akcje Spółki, w szczególności nie posiadają wiedzy po jakiej cenie wykupywani akcjonariusze nabyli akcje Spółki. Ponadto Spółka w większości nie dysponuje wiedzą ani o numerach identyfikacji podatkowej NIP poszczególnych byłych już mniejszościowych akcjonariuszy ani ich aktualnych lub jakichkolwiek adresach zamieszkania (stąd konieczność złożenia należnych im środków do depozytu sądowego). Jedyną wiedzą jaką Spółka dysponuje w przedmiotowej sprawie jest łączna kwota należna poszczególnym byłym akcjonariuszom mniejszościowym wynikająca z pomnożenia ceny przymusowego wykupu jednej akcji (ustalonej przez niezależnego biegłego rewidenta) oraz liczby akcji przysługujących danym akcjonariuszom (wg wiedzy Spółki, w większości na podstawie informacji uzyskanych po wycofaniu akcji Spółki z publicznego obrotu w 2005 r.). w całej procedurze przymusowego wykupu akcji mniejszościowych akcjonariuszy Spółki, rola Spółki ograniczała się tylko do przekazywania środków należnych byłym akcjonariuszom. Spółka w żadnym momencie nie była natomiast stroną transakcji przymusowego wykupu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Spółka jest obowiązana do wystawienia deklaracji PIT-8C...
2. w przypadku istnienia takiego zobowiązania w jaki sposób Spółka ma uczynić zadość temu obowiązkowi wobec braku danych do wypełnienia PIT-8C np. brak NIP poszczególnych byłych akcjonariuszy, brak wiedzy co do ewentualnie osiągniętego przez nich dochodu, brak wiedzy co do miejsca zamieszkania byłych akcjonariuszy...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ?Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych ? imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według właściwego wzoru?.

Wyżej zacytowany przepis nie określa dokładnie na kim ciąży obowiązek wystawienia deklaracji PIT-8C. Zdaniem Spółki, nie jest ona zobowiązana do wystawiania deklaracji PIT-8C ponieważ Spółka była tylko przekazującym środki poszczególnym podmiotom (akcjonariuszom mniejszościowym) i w przedmiotowej sprawie nie była stroną jakichkolwiek transakcji związanych z przymusowym wykupem akcjonariuszy mniejszościowych. Dodatkowo Spółka nie posiada niezbędnej wiedzy do wystawienia deklaracji PIT-8C, w szczególności nie posiada wiedzy o ewentualnym osiągnięciu dochodu przez byłych akcjonariuszy w związku z przymusowym wykupem (wobec braku informacji o cenie nabycia tych akcji przez byłych akcjonariuszy) oraz w wielu przypadkach nie zna nawet miejsca zamieszkania byłych akcjonariuszy oraz ich numerów identyfikacji podatkowej NIP.

Podkreślenia wymaga również okoliczność, iż zarówno w dotychczas zaprezentowanych poglądach urzędów skarbowych, jak również w orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, nie ukształtowało się jednolite i powszechnie zaakceptowane stanowisko w sprawie wykładni art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W dniu 23 czerwca 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną nr ILPB1/415-421/09-2/AMN stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 10 lipca 2009 r. Odpowiedź na ww. wezwanie została udzielona pismem z dnia 3 sierpnia 2009 r. znak ILPB1/415W-60/09-2/AP. w dniu 14 września 2009 r. wpłynęła do tut. Organu skarga (adresowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu) na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie przedmiotowej interpretacji.

Wyrokiem z dnia 1 grudnia 2009 r. sygn. akt i SA/Po 874/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację.

Dnia 16 grudnia 2009 r. do tut. Organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 14 grudnia 2009 r. sygn. akt i SA/Po 874/09 w sprawie doręczenia odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem.

Prawomocne orzeczenie wyroku wpłynęło do tut. Organu w dniu 5 lutego 2010 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego ? biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 grudnia 2009 r. sygn. akt i SA/Po 874/09 ? stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, rozpatrując ponownie przedmiotową sprawę stwierdza co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. u. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Natomiast za przychody z kapitałów pieniężnych, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy dochodem o którym mowa w ust.1, jest różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub art. 23 ust.1 pkt 38 ustawy.

Instytucję przymusowego wykupu akcji regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. u. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). i tak na podstawie art. 418 § 1 ww. ustawy - walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała taka określa akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określa akcje przypadające każdemu z nabywców. w przypadku realizacji tego uprawnienia wykup akcji dokonuje się za pośrednictwem zarządu i następuje po cenie notowanej na rynku regulowanym (jeżeli akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie) ? art. 417 § 1 Kodeksu spółek handlowych.

Z powyższego wynika, że przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące przymusowego wykupu akcji wskazują na wystąpienie przedmiotowo istotnych elementów charakteryzujących umowę sprzedaży: oznaczenie przedmiotu sprzedaży i ceny. Zatem przymusowy wykup akcji występuje jako szczególny typ umowy sprzedaży papierów wartościowych (akcji), co skutkuje tym, że dokonanie tej czynności cywilnoprawnej powoduje, że uzyskany w ten sposób dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego w 2008 roku na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Spółki podjęta została uchwała w przedmiocie przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych Spółki przez akcjonariusza większościowego Spółkę ?A? S.A. Przymusowy wykup akcji został dokonany zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych w ten sposób, że akcjonariusz większościowy przekazał do Spółki łączną kwotę należną akcjonariuszom mniejszościowym, a Spółka następnie przekazywała należne środki poszczególnym akcjonariuszom. w trakcie wykonywania obowiązków nałożonych uchwałą NWZA Spółki oraz przepisami Kodeksu spółek handlowych, Spółka napotkała kłopoty z przekazywaniem należnych środków poszczególnym byłym już akcjonariuszom mniejszościowym Spółki, np. znane dotychczas adresy zamieszkania akcjonariuszy okazywały się nieaktualne lub nieprawdziwe, przez co konieczne było złożenie należnych środków do depozytu sądowego.

Spółka była w przeszłości notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych, przy czym została wycofana z obrotu w 2005 r. Większość akcjonariuszy nabyła akcje jeszcze w obrocie publicznym i nie utrzymywała ze Spółką żadnych kontaktów.

Spółka stoi na stanowisku, iż w związku z tym, że była tylko przekazującym środki poszczególnym podmiotom (akcjonariuszom mniejszościowym), w przedmiotowej sprawie nie była stroną jakichkolwiek transakcji związanych z przymusowym wykupem akcjonariuszy mniejszościowych i nie posiada niezbędnej wiedzy do wystawienia deklaracji PIT-8C, w szczególności nie posiada wiedzy o ewentualnym osiągnięciu dochodu przez byłych akcjonariuszy w związku z przymusowym wykupem (wobec braku informacji o cenie nabycia tych akcji przez byłych akcjonariuszy) oraz w wielu przypadkach nie zna nawet miejsca zamieszkania byłych akcjonariuszy, także ich numerów identyfikacji podatkowej NIP, nie ma obowiązku składania informacji PIT-8C.

Należy jednak wskazać, ze podczas wykupu akcji Spółka działała we własnym imieniu na rachunek akcjonariuszy wykupujących, jako swoisty pośrednik przy transakcji wykupu. Dlatego Spółka jest zobowiązana do wystawienia informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Obowiązek ten wynika z treści art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika imienne informacje (sporządzone według ustalonego wzoru) o wysokości dochodu, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a ustawy - urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Przepis ten nakłada obowiązek sporządzenia imiennej informacji PIT-8C o wysokości dochodu z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na wszystkie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.

W przypadku gdy Spółka ? jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie ? nie posiada informacji o wysokości poniesionych kosztów uzyskania przychodów, dochodem podlegającym opodatkowaniu jest kwota przychodu należnego ze sprzedaż akcji. Natomiast obowiązek wykazania faktycznych kosztów uzyskania przychodów związanych z uzyskanym przychodem ze sprzedaży akcji obciąża podatnika. w tym przypadku obowiązki podmiotów dokonujących wypłaty tych świadczeń ograniczają się sporządzenia stosownej informacji rocznej ? PIT-8C.

Jedynie w przypadku, gdy Spółka nie posiada wymaganych danych do sporządzenia tej informacji, takich jak aktualny adres zamieszkania podatnika, nr NIP i PESEL, i mimo podjęcia wszelkich wysiłków w celu ich ustalenia, nie jest ich w stanie ustalić, to z obowiązku tego ? w myśl zasady impossibilium nulla obligatio est ? może być zwolniona.

W związku z tym tut. Organ uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe, bowiem wbrew twierdzeniu Spółki jest ona zobowiązana do wystawienia informacji PIT-8C. Jednakże z obowiązku tego, jak wskazano powyżej, Spółka może być zwolniona tylko w wyjątkowych sytuacjach braku możliwości ustalenia danych niezbędnych do jej prawidłowego wypełnienia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.