Czy podatek należny VAT (niezapłacony przez dłużnika) można uznać za koszt uzyskania przychodów (...)

Czy podatek należny VAT (niezapłacony przez dłużnika) można uznać za koszt uzyskania przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, w sytuacji kiedy wierzytelność będąca podatkiem VAT niezapłaconym przez gminę w części stanowiącej 15%ową różnicę pomiędzy stawką 7% a 22%;
   a) jest nieściągalna od dłużnika, gminy (wyrok sądowy z dn. 03.03.2009),
   b) nie można jej skorygować w myśl art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż gmina nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2009 r. (data wpływu 11 maja 2009 r.), uzupełnionym w dniach: 25 maja 2009 r., 28 maja 2009 r. i 29 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów ? jest nieprawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 11 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 i art. 14f § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 22 maja 2009 r., znak ILPB1/415-548/09-2/AA, na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.


Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 26 maja 2009 r., a w dniach: 25 maja 2009 r., 28 maja 2009 r. i 29 maja 2009 r. wniosek uzupełniono.


W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W okresie od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. Firma, której Wnioskodawca jest właścicielem w 100%, wystawiła sześć faktur sprzedaży na usługi budowy sieci kanalizacji sanitarnej we wsi D. o łącznej wartości netto 1.104.354,86 zł, podatek VAT 22% 268.400,12 zł, brutto 1.736.212,92 zł. Gmina za wykonane w 2008 r. usługi, będące częścią realizacji umowy z dnia 13 sierpnia 2007 r. na 'Budowę kanalizacji sanitarnej we wsi D.' zapłaciła za otrzymane faktury kwotę brutto 1.570.550,69 zł. Nie zapłaciła kwoty 165.653,23 zł stanowiącej od podstawy opodatkowania netto - różnicę 15% VAT, pomiędzy stawką 22% obowiązującą w 2008 r., a stawką 7% obowiązującą w 2007 r. i zgodną z umową o roboty budowlane, realizowaną w latach 2007 i 2008.


Wnioskodawca podaje, że Gmina twierdziła, że niedopłatę ureguluje, jeżeli otrzyma wyrok sądowy, nakazujący zapłatę ww. kwoty.

Zainteresowany wskazuje, iż wyrok sądowy z dnia 3 marca 2009 r. jest korzystny dla Gminy, a niekorzystny dla firmy Wnioskodawcy. Sąd oddalił powództwo firmy Zainteresowanego, uznając że Gmina działała zgodnie z umową a skutki niekorzystnych jej zapisów spadają na wykonawcę.

Okoliczność zmiany przepisów podatkowych sąd potraktował jako ryzyko przedsiębiorcy przed którym się odpowiednio nie zabezpieczono w umowie długookresowej, np. wprowadzając zapis umożliwiający aneksem dostosowanie wynagrodzenia do obowiązujących przepisów podatkowych. Tym samym 'przypięczetowano' brak zapłaty 165.653,23 zł za usługi potwierdzone fakturami VAT, które zostały rozliczone podatkowo jako przychód należny i jako VAT należny.

Wnioskodawca informuje, że z tytułu podatku VAT kwoty podlegające wpłacie zostały dwukrotnie rozłożone na raty (z powodu braku środków na zapłatę podatku), a z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych powstał dochód i kwota podatku dochodowego, której firma Wnioskodawcy nie jest w stanie zapłacić.

W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyżej opisany podatek VAT należny, oprócz przypadków wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 43 b), nie może być kosztem. Nie można go również skorygować w podatku VAT, ponieważ Gmina nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że w wyniku braku zabezpieczenia się w umowie przed zmianą przepisów podatkowych Jego firma poniosła wielką stratę w wyniku której utraciła płynność finansową. Wnioskodawca uważa, że sytuacja jest skomplikowana podatkowo i prawnie, gdyż taki splot zdarzeń nie został przewidziany w przepisach, tj. zmiana stawki podatku VAT z 7% na 22% w trakcie realizacji zamówienia publicznego, gdzie w umowie nie przewidziano możliwości wprowadzenia zmian w zakresie dostosowania warunków umowy do obowiązujących przepisów podatkowych.

Zainteresowany wskazuje, iż podwyższenie stawki VAT o 15%, przy skali zadania inwestycyjnego spowodowało stratę w działalności gospodarczej firmy. Gmina nie zapłaciła firmie Wnioskodawcy kwoty 165.653,21 zł, a firma Zainteresowanego ten 15% podatek VAT, nie uwzględniony w dokumentacji przetargowej musiała rozliczyć z urzędem skarbowym w deklaracjach VAT-7K.

Wnioskodawca podaje, że nie można było skorygować niezapłaconego podatku należnego w myśl art. 89 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż Gmina nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Firma nie mogła też zmniejszyć dochodu (księgowego), ponieważ podatek VAT należny, opisany powyżej w rozumieniu art. 23 ust. 1 pkt 43b nie może być kosztem.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

Czy podatek VAT należny (niezapłacony przez dłużnika) można uznać za koszt uzyskania przychodu w podatkowej książce przychodów i rozchodów, a w sytuacji kiedy wierzytelność będąca podatkiem VAT niezapłaconym przez Gminę w części stanowiącej 15%-ową różnicę pomiędzy stawką 7% a 22% jest nieściągalna od dłużnika-Gminy (wyrok sądowy z dnia 3 marca 2009 r)....


Zdaniem Wnioskodawcy, kwotę 165.653,19 zł należy uznać za koszt uzyskania przychodów jako wierzytelność nieściągalną, bądź skorygować w podatku VAT, mimo że Gmina nie jest czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca uważa, że sytuacja jest niezwyczajna i nieprzewidziana w ustawach i przepisach wykonawczych. Dotyczy jednak znacznej ilości przedsiębiorców, którzy realizowali umowy na przełomie 2007 r. i 2008 r. w branży infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu, a przed zmianą stawki z 7% na 22% nie zabezpieczyli się w umowach - skazując się tym samym na bankructwo.


Wnioskodawca uważa, że wyroki sądowe w tych sprawach są niekorzystne dla przedsiębiorców - chodzi o budżet państwa - bezpieczny wyrok jest wygodny, a przy tym zgodny z umową.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem kosztem uzyskania przychodów są wszystkie wydatki, których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów i nie są wymienione w art. 23 ww. ustawy. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na Wnioskodawcy, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, iż poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

  • pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
  • nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • być właściwie udokumentowany.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek od towarów i usług, czy to zawarty w cenie nabywanych towarów (podatek naliczony), czy też ten, którego obowiązek uiszczania ciąży na przedsiębiorcy z powodu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (podatek należny) ? nie jest uznawany za koszt uzyskania przychodów.


Stosownie jednak do treści art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. b) ww. ustawy kosztem uzyskania przychodów jest podatek należny w przypadku:

  • importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
  • przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami.


Ze złożonego wniosku wynika, że firma Wnioskodawcy zawarła umowę z Gminą na budowę kanalizacji sanitarnej. Gmina nie zapłaciła kwoty 165.653,19 zł stanowiącej różnicę 15% pomiędzy podstawą opodatkowania netto a stawką 22% obowiązującą w 2008 r. i stawką 7% obowiązującą w 2007 r. Wnioskodawca skierował sprawę do sądu, który w dniu 3 marca 2009 r. wydał wyrok i oddalił powództwo Zainteresowanego, uznając, że Gmina działała zgodnie z umową a skutki niekorzystnych zapisów spadają na wykonawcę.


Wnioskodawca informuje, iż mimo że usługi zostały potwierdzone fakturami VAT, które zostały rozliczone jako przychód należny i odprowadzony został VAT należny, to kwota 165.653,23 zł nie została uregulowana przez Gminę.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż brak jest podstaw prawnych, aby kwota 165.653,19 zł należnego podatku VAT - niezapłaconego przez dłużnika mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, że w zakresie pozostałej problematyki dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych (tj. korekty przychodów) wniosek rozstrzygnięto odrębną interpretacją indywidualną w dniu 4 sierpnia 2009 r. nr ILPB1/415-548/09-7/AA, natomiast w części dotyczącej podatku od towarów i usług wniosek został rozstrzygnięty odrębną interpretacją indywidualną w dniu 29 lipca 2009 r. nr ILPP1/443-628/09-5/AT.

Do wniosku dołączono kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Referencje

ILPB1/415-548/09-7/AA, interpretacja indywidualna

ILPP1/443-628/09-5/AT, interpretacja indywidualna

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika