Czy Wnioskodawczyni musi za nieżyjącego męża rozliczyć zeznanie roczne PIT-36L za 2009 r., jeżeli (...)

UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku złożenia zeznania rocznego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 19 marca 2010 r. nr ILPB1/415-71/10-2/AGr wezwano Zainteresowaną do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia podania bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 23 marca 2010 r., natomiast w dniu 29 marca 2010 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W lutym 2009 r. zmarł mąż Wnioskodawczyni, będący udziałowcem w 50 % spółki cywilnej. Mąż Zainteresowanej opodatkowany był podatkiem liniowym 19 % zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zainteresowana wraz z mężem miała wspólnotę majątkową i dwoje małoletnich, uczących się dzieci na wspólnym utrzymaniu. Wnioskodawczyni wraz z mężem mieszkała razem z całą rodziną pod tym samym adresem i razem wychowywali dzieci. Wnioskodawczyni oświadcza, że są to dzieci własne, które utrzymuje i wychowuje ona od urodzenia. Uczęszczają one do szkoły podstawowej. Do zgonu męża Zainteresowana wychowywała je wraz z mężem pod jednym dachem. Zainteresowana i jej mąż nie mieli rozwodu, ani orzeczonej separacji. Wnioskodawczyni nie ma innych dochodów, jej dzieci również. Wnioskodawczyni jest głównym spadkobiercą wraz z dziećmi.

Zainteresowana przejęła po mężu udział w spółce cywilnej ze względu na treść umowy spółki, ale z uwagi na fakt nie zachowania terminu złożenia przez Wnioskodawczynię oświadczenia o liniowej formie opodatkowania przed przejęciem schedy była zmuszona opłacać od przejętego udziału w spółce w trakcie 2009 r. podatek dochodowy wg skali podatkowej.

W związku z powyższym Zainteresowana będzie rozliczać dochody za 2009 r. zgodnie z tabelą progów podatkowych - wg skali. Zainteresowana wychowuje dzieci samotnie dopiero od miesiąca marca 2009 r. i dopiero od marca 2009 r. ma jakikolwiek dochód ? wcześniej była na utrzymaniu męża.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni może rozliczyć dochody za 2009 r. z działalności gospodarczej przejętej po mężu według skali podatkowej jako samotna matka wychowująca dzieci...
2. Czy jako samotnej matce przysługują Zainteresowanej do odliczenia ulgi prorodzinne na wychowanie dzieci... Jeżeli tak, to czy możliwe jest odliczenie całości kwoty 1.112,04 zł na każde dziecko, mimo śmierci jej męża 12 lutego 2009 r....
3. Czy Wnioskodawczyni musi za nieżyjącego męża rozliczyć zeznanie roczne PIT-36L za 2009 r., jeżeli nie ma żadnej różnicy w kwotach podatku odprowadzonego i przekazanego (księgi zamknięto remanentami z chwilą zgonu męża i otwarto z dniem następnym, z którym Zainteresowana zmuszona była je przejąć)...

Tutejszy organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na trzecie z wyżej przedstawionych pytań, natomiast w zakresie odpowiedzi na pierwsze i drugie pytanie w dniu 13 kwietnia 2010 r. wydano interpretacje indywidualne numer ILPB1/415-71/10-4/AGr oraz ILPB1/415-71/10-5/AGr.

Zdaniem Wnioskodawczyni, odnośnie pytania numer 3, w związku ze zgonem w trakcie roku małżonka, z którym Zainteresowana nie miała rozdzielności majątkowej i po którym jest następcą prawnym ma obowiązek uregulować i zamknąć wszelkie sprawy związane z rozliczeniem rocznym męża. W związku z powyższym Zainteresowana musi złożyć zeznanie PIT-36L za męża i podpisać je swoim imieniem i nazwiskiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Byt prawny podatnika jako osoby fizycznej, na którego przepisy podatkowe nakładają obowiązek podatkowy ustaje z chwilą śmierci, ponieważ zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), podatnikiem jest osoba fizyczna, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Organy podatkowe uzyskują informację o śmierci podatnika na podstawie art. 12 ustawy z dnia z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.)

W przypadku podatników prowadzących indywidualną działalność gospodarczą, na podstawie art. 12 ust. 2 ww. ustawy organy prowadzące ewidencję ludności są obowiązane w terminie 14 dni od dnia otrzymania aktu zgonu, przekazać informację o zgonie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego podatnika.

Na podstawie takiej informacji wygasa z mocy prawa decyzja o nadaniu podatnikowi numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz ustaje byt prawny podatnika.

W chwili śmierci prawa i obowiązki podatnika przechodzą na spadkobierców. Krąg spadkobierców ustalany jest zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy, mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.

Natomiast w przepisach podatkowych kwestię sukcesji praw i obowiązków spadkobierców regulują przepisy art. 97 - 105 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Śmierć osoby będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych powoduje określone konsekwencje, dla których przewidziane są szczególne formy postępowania. Spadkobiercy podatnika (art. 97 § 1 i § 2 ww. ustawy), co do zasady przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, a także w określonych sytuacjach prawa niemajątkowe. Zatem spadkobiercy nie dziedziczą obowiązków o charakterze niemajątkowym, do których należy m.in. obowiązek złożenia zeznania, deklaracji.

Obowiązek złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym ciąży na podatniku w myśl art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. z 2010 r. Dz. U. Nr 51, poz. 307). Podatnik obowiązany jest do potwierdzenia własnoręcznym podpisem danych wykazanych w zeznaniu podatkowym, a więc nie można złożyć zeznania w imieniu zmarłego podatnika.

Dlatego też skutkiem śmierci podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w trakcie roku brak osoby uprawnionej do złożenia rocznego zeznania podatkowego (jedyny wyjątek od tej zasady przewidziany został w art. 6a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 104 § 1 ww. ustawy, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Na tej podstawie zgodnie z art. 104 § 2 ww. ustawy, w sytuacji, gdy spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków.

Po upływie wskazanego powyżej terminu, na postawie art. 104 § 3 ww. ustawy, o którym mowa w § 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Tym samym w przypadku, gdy podatnik - spadkodawca, zmarł w trakcie roku podatkowego, w celu rozliczenia podatkowego zmarłego za dany rok, organ podatkowy korzysta z posiadanych informacji.

W oparciu o te informacje organ zawiadamia spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.

Od tej chwili spadkobiercy mają prawo do zawiadomienia organu podatkowego w ciągu 30 dni o wysokości poniesionych przez spadkodawcę wydatków, z tytułu ulg lub odliczeń.

Na tej podstawie organ podatkowy po upływie terminu określonego w art. 104 § 2 ww. ustawy (30 dni), doręcza spadkobiercom decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.

Z przedstawionego w treści wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w związku ze śmiercią męża (śmierć nastąpiła w lutym 2009 r.) Wnioskodawczyni ma wątpliwości, czy powinna złożyć roczne rozliczenie podatkowe za zmarłego za rok 2009.

Mając na uwadze opisane we wniosku zdarzenie przyszłe i przytoczone przepisy prawne stwierdzić należy, iż Zainteresowana nie jest zobowiązana do składania rocznego rozliczenia podatkowego (zeznania podatkowego) PIT-36L za zmarłego męża za 2009 rok.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB1/415-71/10-4/AGr, interpretacja indywidualna

ILPB1/415-71/10-5/AGr, interpretacja indywidualna