Czy dochody pracowników otrzymane od pracodawcy, o ile pochodzą z od międzynarodowych organizacji (...)

5.12.2008

Czy dochody pracowników otrzymane od pracodawcy, o ile pochodzą z od międzynarodowych organizacji lub międzynarodowych instytucji finansowanych ze środków bezzwrotnej pomocy są zwolnione z opodatkowania podarkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wyższej Szkoły przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2008 r. (data wpływu 11 września 2008 r.), uzupełnionym w dniu 1 grudnia 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnień przedmiotowych ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 września 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnień przedmiotowych.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 20 listopada 2008 r. nr ILPB1/415-712/08-2/AMN Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Wezwanie prawidłowo doręczono w dniu 25 listopada 2008 r., dnia 27 listopada 2008 r. nadano w polskiej placówce pocztowej uzupełnienie wniosku, które wpłynęło do tut. Organu w dniu 1 grudnia 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych stosuje jako płatnik wypłacający wynagrodzenie pracownikom. Wypłacane wynagrodzenia dla pracowników mają miejsce dla zatrudnionych na umowę o pracę jak również na umowę zlecenia i umowę o dzieło. Wnioskodawca podał, że od kilku lat pozyskuje dotacje w postaci grantów i innych dofinansowań ze środków pomocowych Unii Europejskiej, np. EFS, Leonardo da Vinci, Erazmus, które są pośrednio i bezpośrednio związane ze świadczonymi usługami edukacyjnymi PKWiU 80. W ramach realizacji powyższych środków Wnioskodawca zawiera z pracownikami wykonującymi zadania finansowane ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej osobne umowy o świadczenie pracy w zakresie tylko i wyłącznie realizacji zadań, na które przeznaczona zostaje ta pomoc z określeniem wysokości wynagrodzenia za tą pracę.

Do bezpośredniej realizacji projektów angażowani są pracownicy pełniący funkcje administracyjne: kierownik projektu, księgowy, sekretarka, kontroler, które to osoby realizują obowiązki wynikające z kosztorysu projektu oraz otrzymują wynagrodzenie związane z pełnieniem dodatkowych funkcji, a także osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. trenerzy prowadzący szkolenia oraz ich asystenci.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, beneficjent pozyskiwanych środków finansowych pochodzących z Unii Europejskiej w ramach ich obsługi poprzez pracowników zatrudnionych na umowę o pracę lub umowę o dzieło, rozlicza wskazane programy. Skoro wypłacane wynagrodzenia pracownikom związanym z obsługą przedmiotowych programów są częścią składową wynagrodzeń pochodzących ze środków bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej, to ? zdaniem Wnioskodawcy - oczywistą jest rzeczą, że zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 46 lit a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody te będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania. Wnioskodawca wskazał, jako dodatkowe uzasadnienie wniosku odniesienie przedmiotowego zwolnienia do właściwego podmiotu, którym jest Wnioskodawca. Odnosząc się do kwestii adresata zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że odnosi się ono do podatników bezpośrednio realizujących cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy zagranicznej.

W związku z tym zarówno dochody pracowników uzyskiwane na podstawie umowy o pracę jak i umów cywilnoprawnych zawartych z osobą prawną, która realizuje finansowy projekt korzystają ze zwolnienia przewidzianego w tym przepisie. Zdaniem Wnioskodawcy ustawa nie uzależnia zastosowania przedmiotowego zwolnienia od tego, czy podatnik otrzymuje bezpośrednio środki w ramach bezzwrotnej pomocy. Istotnym w tym miejscu jest fakt, aby podatnik bezpośrednio realizował cel programu.

Wnioskodawca uważa, iż tak stawiana sprawa wskazuje na to, że pracownik otrzyma z tego tytułu wynagrodzenie brutto, a Wnioskodawca jako płatnik nie będzie zobowiązany obliczać, pobierać oraz wpłacać zaliczek na podatek dochodowy od powyższych wynagrodzeń w części finansowanej ze środków unijnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zatem wszelkie dochody nie wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych podlegają opodatkowaniu.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 46 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy oraz
podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Na podstawie powołanego przepisu wolne od podatku dochodowego są dochody otrzymane przez podatnika, z tak zwanych środków pomocowych, o ile dochody te spełniają łącznie dwie przesłanki, tj.:

dochody te są sfinansowane ze środków bezzwrotnej pomocy pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych,
podatnik uzyskujący te dochody bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy.

Przy analizowaniu warunku określonego pod lit. a) cyt. przepisu art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ważne jest, aby w danej sytuacji faktycznej zostało zachowane kryterium pochodzenia środków pieniężnych, co oznacza, że ze zwolnienia z podatku dochodowego korzystają dochody podatnika, które zostały sfinansowane ze środków bezzwrotnej pomocy. Wskazany we wniosku Europejski Fundusz Społeczny, to jeden z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.

Status prawny środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Społecznego regulują przepisy Rozporządzeń Rady (WE) Nr 1164/94, 1264/99, 1265/99, 1386/2002, 16/2003, 1084/2006, ustawy o finansach publicznych oraz ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju 2004-2006 (Dz. U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1206). Ostatni z ww. aktów prawnych określa cele rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, w tym wspierane cele rozwoju regionalnego oraz sposoby ich osiągania.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy o Narodowym Planie Rozwoju w celu realizacji Planu tworzy się:

sektorowe programy operacyjne;
regionalne programy operacyjne;
inne programy operacyjne;
strategię wykorzystania Funduszu Spójności.

Jak wynika z art. 8 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy w celu realizacji Planu utworzono strategię wykorzystania m.in. Europejskiego Funduszu Społecznego.

Strategia wykorzystania ww. Funduszu ? zgodnie z art. 8 ust. 3 ww. ustawy o Narodowym Planie Rozwoju - jest współfinansowana z publicznych środków wspólnotowych.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o Narodowym Planie Rozwoju programy, o których mowa w pkt 1-3, są finansowane z publicznych środków krajowych lub współfinansowane z publicznych środków wspólnotowych. Strategia wykorzystania Funduszu Spójności jest współfinansowana z publicznych środków wspólnotowych.

Określenie publiczne środki wspólnotowe, w myśl art. 2 pkt 11 ww. ustawy o Narodowym Planie Rozwoju, oznacza środki finansowe pochodzące z budżetu Wspólnot Europejskich, a w szczególności z funduszy strukturalnych, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz zmieniających i uchylających niektóre rozporządzenia w sprawie Instrumentu Finansowego Wspierania Rybołówstwa oraz rozporządzeniu ustanawiającym Fundusz Spójności, ujęte w załączniku do ustawy budżetowej (zob. załącznik nr 10), służące realizacji Narodowego Planu Rozwoju.

Zgodnie zaś z art. 5 ust. 1 pkt 2 (w zw. z art. 5 ust. 3 pkt 2) ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 29 grudnia 2006 r., środki z Europejskiego Funduszu Społecznego pochodzą z budżetu Unii Europejskiej i są środkami publicznymi.

W myśl art. 27 ust. 1 ww. ustawy o Narodowym Planie Rozwoju dofinansowanie projektów z publicznych środków wspólnotowych polega na zwrocie określonej w umowie o dofinansowanie projektu albo decyzji, o której mowa w art. 11 ust 7, części wydatków poniesionych przez beneficjenta lub wypłacie premii.

Beneficjent otrzymuje od instytucji wdrażającej środki na realizację swojego projektu z krajowych funduszy publicznych. Po udokumentowaniu przez niego wydatkowania tych środków możliwe jest wnioskowanie do Komisji Europejskiej przez odpowiednie instytucje o zwrot wydatkowanych kwot. Zwrócone środki zasilają źródło finansowania krajowego.

Zatem w przypadku projektów realizowanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego środki pomocowe z Unii Europejskiej stanowią refundację wcześniej poniesionych wydatków, których źródłem finansowania były krajowe środki publiczne. Zasadą finansowania projektów realizowanych w ramach powyższego Funduszu jest więc prefinansowanie wydatków na ich realizację ze środków budżetu Państwa, a zatem pomoc jaką otrzymują beneficjenci pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu Państwa. Skoro pomoc, jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu Państwa, nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy. Zwolnienie określone w ww. przepisie nie ma więc zastosowania do dochodów osób fizycznych finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Opodatkowanie bądź zwolnienie z opodatkowania dochodów osób na podstawie powołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od tego, z jakich środków nastąpiła ich wypłata. Wobec powyższego przedmiotowe wynagrodzenia nie będą korzystały ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, iż z mocy ustawy z dnia 8 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1832) zmienione zostały zasady finansowania programów operacyjnych, o których mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

Jednakże na mocy art. 20 ww. ustawy w odniesieniu do programów i projektów realizowanych w ramach Narodowego Planu Rozwoju, o którym mowa w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206, z 2005 r. Nr 90, poz. 759 i Nr 267, poz. 2251 oraz z 2006 r. Nr 149, poz. 1074), środków przedakcesyjnych i środków przejściowych stosuje się przepisy ustawy o finansach publicznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie tej ustawy, tj. 29 grudnia 2006 r., a w zakresie prefinansowania programów i projektów współfinansowanych środkami pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej - także akty wykonawcze wydane na ich podstawie, z wyjątkiem art. 42, art. 43, art. 97 ust. 1 pkt 10, art. 100 ust. 2, art. 120 ust. 3, 3a i 5, art. 124 pkt 9, art. 133 ust. 1 i 2a, art. 137 ust. 1 pkt 5 i 6, art. 144 ust. 1, art. 148 ust. 1a, art. 157 ust. 8a i 8b i art. 208 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, które stosuje się w brzmieniu nadanym ww. ustawą. Zatem zasady finansowania kontynuowanych programów operacyjnych w ramach Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 pozostają bez zmian, bez względu na datę wypłaty środków.

By możliwe było objęcie dochodów otrzymanych przez podatnika analizowanym zwolnieniem z opodatkowania, powinny one być sfinansowane środkami bezzwrotnej pomocy pochodzącymi od: rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych. Ustawodawca uzależnia również zastosowanie omawianego zwolnienia z opodatkowania od podstawy ich przyznania, którą może być: jednostronna deklaracja lub umowa zawarta z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe; w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy.

Oceniając drugą przesłankę zawartą w art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, iż oczywistym jest, że prace przewidziane programem pomocowym realizują określone osoby fizyczne wykonujące konkretne zadania. Jednakże nie każda osoba zatrudniona przy realizacji zadań i otrzymująca wynagrodzenie sfinansowane ze środków pomocy zagranicznej korzysta ze zwolnienia od opodatkowania. Ustalona wykładnia językowa cytowanego wyżej przepisu ustawy podatkowej prowadzi bowiem do wniosku, że realizacja otrzymanych przez wykonawcę zadań, finansowanych ze środków pomocy zagranicznej, uprawnia do zwolnienia z opodatkowania dochodów pracowników uczestniczących w sensie merytorycznym i bezpośrednim w wykonywaniu tych zadań. Zatem istotną okolicznością wpływającą na zastosowanie zwolnienia jest charakter czynności wykonywanych przez osoby zatrudnione przy realizacji danego projektu.

Należy odróżnić czynności o charakterze merytorycznym od czynności o charakterze organizacyjnym, technicznym czy pomocniczym.

Ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. przepisu korzystają dochody uzyskane przez osoby, które zawarły umowę z bezpośrednim beneficjentem pomocy, a przedmiot tej umowy służy bezpośredniej realizacji celu programu pomocowego, co ma miejsce w przypadku, gdy określona osoba wykonuje w ramach programu czynności o charakterze merytorycznym, a nie pomocniczym. Zwolnienie będzie miało zastosowanie jedynie w odniesieniu do osób wykonujących czynności o charakterze merytorycznym, a nie będzie miało zastosowania do osób wykonujących czynności o charakterze pomocniczym.

Za czynności o charakterze merytorycznym uznać należy wykonywane w ramach danego programu czynności dotyczące jego treści, przedmiotu, nie zaś strony formalnej, zewnętrznej. Te ostatnie potraktować należy jako czynności o charakterze pomocniczym, które ze swej istoty mają jedynie wspomagać realizację programu (są to czynności dodatkowe, posiłkowe, służące jako pomoc czy też ułatwienie). Zatem rozróżnienie czynności merytorycznych i pomocniczych powinno być dokonywane w oparciu o ich związek z określonym programem, który niewątpliwie występuje w odniesieniu do obydwu rodzajów czynności, jednak w pierwszym przypadku będzie to związek bezpośredni, w drugim zaś pośredni. Tak więc czynnościami merytorycznymi będzie np. prowadzenie szkoleń, koordynowanie programu, zaś czynnościami pomocniczymi będzie m.in. obsługa księgowości, sekretariatu. Istotnym jest, że zakres prac służących realizacji programu, wykonywanych przez osoby fizyczne winien być szczegółowo i jednoznacznie określony w zawartych z tymi osobami przez bezpośredniego beneficjenta umowach o pracę bądź umowach cywilnoprawnych (zlecenie, o dzieło).

Wobec powyższego w sytuacji, gdy środki na przedmiotowe wynagrodzenia stanowią refundację wcześniej poniesionych wydatków, których źródłem finansowania były krajowe środki publiczne, czyli pomoc jaką otrzymują beneficjenci, pochodzi ze środków pożyczonych z budżetu państwa, to wynagrodzenia te nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie jest to pomoc otrzymana ze środków bezzwrotnej pomocy.

Zwolnienie od opodatkowania przedmiotowych wynagrodzeń na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest możliwe w sytuacji, gdy źródłem finansowania programów są środki pochodzące bezpośrednio z budżetu Unii Europejskiej i nie są refundowane, tzn. spełniają warunek określony w treści art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przedmiotowe zwolnienie znajduje zastosowanie w odniesieniu do osób fizycznych, które zawarły umowę o pracę, zlecenia, czy o dzieło z beneficjentem, który otrzymał środki pomocy, również w przypadku gdy otrzymał te środki za pośrednictwem podmiotu uprawnionego do ich rozdzielania. Przy czym przedmiot ww. umowy winien służyć bezpośredniej realizacji programu pomocowego, co ma miejsce w przypadku, gdy określona osoba wykonuje w ramach programu czynności o charakterze merytorycznym, a nie pomocniczym.

Oceniając drugą przesłankę zawartą w art. 21 ust. 1 pkt 46 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że przychody pracowników Wnioskodawcy podlegają zwolnieniu od opodatkowania ? pod warunkiem spełnienia pierwszej przesłanki ? tylko w sytuacji bezpośredniego realizowania przez nich celów programu, gdy zakres ich czynności nie ogranicza się do wykonywania prac pomocniczych, tj. zarządczo ? administracyjnych przy realizacji programu. Jednakże tutejszy Organ w ramach postępowania o wydanie interpretacji indywidualnej nie ocenia jaki charakter mają czynności wykonywane przez zatrudnionych przez Wnioskodawcę pracowników tylko opiera się na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. To na Wnioskodawcy ? jako stronie wywodzącej z danej okoliczności skutki prawne w postaci możliwości zastosowania do otrzymywanych przychodów zwolnienia przedmiotowego, będzie spoczywał obowiązek udowodnienia ? w ewentualnym postępowaniu podatkowym ? że ww. pracownicy bezpośrednio realizują cele programu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.