Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2010 r. (data wpływu 29 lipca 2010 r.), uzupełnionym w dniu 2 listopada 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, w związku z czym pismem z dnia 14 października 2010 r. znak ILPB1/415-859/10-2/AMN na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 21 października 2010 r., a w dniu 2 listopada 2010 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 27 października 2010 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka dokonała sprzedaży towaru - rury typu ?A? oraz złączki polipropylenowe wykorzystywane do montowania instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłej i zimnej wody w lokalach mieszkalnych; użytkowych. Sprzedaż jest dokonywana na rzecz hurtowni, marketów, sklepów, które następnie sprzedają towary do odbiorców końcowych - użytkowników.

W trakcje użytkowania okazało się, że trafiły do obrotu partie towarów posiadające ukrytą wadę materiałową - powstają pęknięcia elementów instalacji i wycieki wody pod podłogami, wewnątrz ścian oraz na zewnątrz. Powoduje to zamoknięcie ścian, podłóg, terakot, glazur. Następstwem jest konieczność całkowitego zamknięcia instalacji wodnej i kanalizacyjnej oraz centralnego ogrzewania i dokonania kompleksowej wymiany uszkodzonych części instalacji (często również elementów instalacji, w których wada się jeszcze nie ujawniła lub całej instalacji, w celu zapobiegnięcia powstania kolejnych awarii w przyszłości) oraz usunięcie skutków awarii. Zakres prac obejmuje: rozkucie ścian i podłóg, posadzek, wymianę instalacji na niewadliwą, osuszenie ścian i podłóg, wymianę uszkodzonych przez wodę pokryć ścian, podłóg (tynki, deski, panele, glazura, terakota itp.), prace malarskie, wykończeniowe.

Spółka zawiera ugody oraz porozumienia z poszkodowanymi (użytkownikami), na podstawie których wypłaca poszkodowanym kwoty pieniężne będące odszkodowaniem za poniesione koszty w związku z koniecznością usunięcia awarii i jej skutków, również ewentualnych skutków, w części związanej z wymianą instalacji, gdzie wada się jeszcze nie ujawniła. W niektórych przypadkach odszkodowanie obejmuje również zwrot kosztów lokalu zastępczego niezbędnego na okres remontu.

Wartość odszkodowania za poniesioną szkodę jest określana na podstawie:

• kosztorysu przedłożonego przez poszkodowanego oraz zweryfikowanego przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane za strony Wnioskodawcy,
• kosztorysu sporządzonego przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane ze strony Wnioskodawcy oraz zaakceptowanego przez poszkodowanego.
  
  

Zwrot kosztów lokalu zastępczego następuje na podstawie faktury bądź innego wiarygodnego dokumentu przedłożonego przez poszkodowanego lub ustaleń w drodze negocjacji między poszkodowanym a Wnioskodawcą.

Zawierane ugody pozasądowe określają odszkodowania wypłacane na rzecz poszkodowanych z tytułu nabycia wadliwych towarów zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z kodeksu cywilnego, w szczególności art. 449 (1) k.c. oraz art. 471 k.c. Odszkodowania te pokrywają zazwyczaj jedynie w części szkody poniesione przez nabywców lub finalnych użytkowników kształtek i rurek i nie przekraczają rzeczywistej wysokości poniesionych przez nich szkód określonych zgodnie z przepisami art. 361 i 363 k.c. Przepisy art. 361 i art. 363 k.c. wskazują na obowiązek naprawienia szkody w postaci odszkodowania w zakresie normalnych następstw działania (zaniechania), z którego szkoda wynikła i wypłaty odszkodowania obejmującego straty jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Obowiązek naprawienia szkody przez Wnioskodawcę wynika wprost z art. 471 albo art. 449 (1) Kodeksu cywilnego, w zależności od tego, czy w konkretnym stanie faktycznym poszkodowany doznał szkody wskutek działania produktu niebezpiecznego, czy wskutek nie wywiązania się Zainteresowanego z umowy sprzedaży wadliwych towarów. Sposób naprawienia szkody wynika natomiast z art. 363 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, mówiącego o tym, ze naprawienie szkody może nastąpić poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, a także o tym, że wysokość odszkodowania należy określić według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Zakres świadczeń do jakich jest zobowiązany Zainteresowany, wynika z treści art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego mówiącego o tym, że Spółka jest zobowiązana do pokrycia szkody jedynie w zakresie normalnych następstw działania (zaniechania), z którego szkoda wynikła i do wypłaty odszkodowania obejmującego straty jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zawierane ugody pozasądowe określają odszkodowania wypłacane na rzecz poszkodowanych z tytułu nabycia wadliwych towarów zgodnie z powyższymi zasadami. Odszkodowania te pokrywają zazwyczaj jedynie w części szkody poniesione przez nabywców lub finalnych użytkowników kształtek oraz rurek i nie przekraczają rzeczywistej wysokości poniesionych przez nich szkód określonych zgodnie z przepisami art. 361 i 363 k.c.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w opisanej sytuacji Wnioskodawca jest zobowiązany do sporządzania oraz przekazywania poszkodowanemu, na rzecz którego jest wypłacane odszkodowanie oraz urzędowi skarbowemu właściwemu dla poszkodowanego, informacji PIT-8C, tj. informacji o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych...
2. Czy w opisanej sytuacji, w przypadku gdy odszkodowanie jest wypłacane na rzecz małżonków, można wystawić odrębnie PIT-8C dla każdego z małżonków wykazując w każdym po 50% wypłaconej kwoty...
3. Czy w opisanej sytuacji, w przypadku gdy odszkodowanie jest wypłacone na rzecz małżonków, można wystawić jeden PIT-8C dla tego z małżonków, który przekaże Wnioskodawcy dane do wypełnienia części C. informacji PIT-8C...

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółka nie będzie zobowiązana do sporządzania i przekazywania informacji PIT-8C bowiem wypłacone odszkodowania nie mieszczą się w kategorii przychodów wymienionych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy przepis ten odnosi się do przychodów powodujących przysporzenie majątkowe dla otrzymującego. W przypadku wypłaty przez Wnioskodawcę odszkodowań, ich kwoty nie stanowią przysporzenia majątkowego - stanowią jedynie wyrównanie poniesionych przez poszkodowanych kosztów i strat.

Zainteresowany jest zdania - w przypadku, gdyby stanowisko urzędu stanowiące odpowiedź na pytanie nr 1 było odmienne od zaprezentowanego przez Spółkę, tj. powstaje obowiązek sporządzania i przekazywania informacji PIT-8C - podział kwoty odszkodowania wypłaconej małżonkom wykazany w informacjach PIT-8C może być dowolny, zgodny z życzeniem małżonków, pod warunkiem, że łączna kwota będzie stanowić kwotę wypłaconego odszkodowania; lub zostanie sporządzona i przekazana tylko jedna informacja PIT-8C dla jednego z małżonków obejmująca całą kwotę odszkodowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Na mocy art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 wyżej powołanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie ?w szczególności? dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 11 ust. 2 ww. ustawy, wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia ? według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione ? według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku ? według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4. w pozostałych przypadkach ? na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne (tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu) przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy.

Z treści złożonego wniosku wynika, iż Spółka dokonała sprzedaży towaru - rury typu pex oraz złączki polipropylenowe wykorzystywane do montowania instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłej i zimnej wody w lokalach mieszkalnych; użytkowych.

Zawierane ugody pozasądowe określają odszkodowania wypłacane na rzecz poszkodowanych z tytułu nabycia wadliwych towarów zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z Kodeksu cywilnego, w szczególności art. 449 (1) k.c. oraz art. 471 k.c.

Zakres świadczeń do jakich jest zobowiązany Zainteresowany, wynika z treści art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego mówiącego o tym, że Spółka jest zobowiązana do pokrycia szkody jedynie w zakresie normalnych następstw działania /zaniechania/, z którego szkoda wynikła i do wypłaty odszkodowania obejmującego straty jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Szczegółowa analiza treści przedstawionego stanu faktycznego, wskazuje, iż wypłacane przez Wnioskodawcę kwoty odszkodowań na rzecz poszkodowanych z tytułu nabycia wadliwych towarów zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z Kodeksu cywilnego, spełniają definicję przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca w uzasadnieniu własnego stanowiska twierdzi, że w przypadku wypłaty przez Spółkę odszkodowań, ich kwoty nie stanowią przysporzenia majątkowego - stanowią jedynie wyrównanie poniesionych przez poszkodowanych kosztów i strat.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, iż każde odszkodowanie ma za zadanie wyrównanie szkody w majątku, utraconych korzyści lub szkody poczynionej na osobie (zadośćuczynienie). Nie daje to jednak żadnych podstaw do twierdzenia, że skoro odszkodowanie wyrównuje szkodę, to nie stanowi przychodu. Stanowi zawsze przychód, gdyż otrzymujący je powiększa w ten sposób swój majątek. Odszkodowanie w żadnym wypadku nie ma charakteru restytucyjnego, bowiem niczego nie przywraca a jedynie wynagradza stratę lub krzywdę. Warunkiem otrzymania każdego odszkodowania jest zdarzenie, w wyniku którego dana osoba doznała określonego uszczerbku. Nikt nie otrzyma odszkodowania, jeśli wcześniej nie zaszła przesłanka powodująca możliwość ubiegania się o nie.

Tak więc stanowisko Wnioskodawcy nie może być zaakceptowane, gdyż sprowadzałoby się do tego, że żadne odszkodowanie nie mogłoby w ogóle stanowić przychodu. Tymczasem jeśliby odszkodowania nie stanowiły przychodu, to ustawodawca nie umieściłby ich w katalogu art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie wymienił dochody zwolnione z opodatkowania. Innymi słowy odszkodowania są zawsze źródłem podatkowego przychodu, ale pod pewnymi warunkami niektóre ich kategorie mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

Odszkodowanie wypłacane przez Wnioskodawcę nie spełnia jednak przesłanek pozwalających uznać je za zwolnione z opodatkowania.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne mniemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C), i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Przy czym w przypadku wypłaty odszkodowania na rzecz małżonków, informacje PIT-8C Wnioskodawca powinien wystawić oddzielnie na każdego z małżonków (pozostających we wspólności majątkowej) i wykazać w nich przychód z innych źródeł w wysokości 50% należnej kwoty odszkodowania.

Zgodnie bowiem z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Natomiast stosownie do treści art. 43 § 1 ww. Kodeksu oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W sytuacji małżonków nieobjętych wspólnością majątkową, w przypadku wypłaty odszkodowania na ich rzecz, informacje PIT-8C Wnioskodawca powinien wystawić oddzielnie na każdego z małżonków i wykazać w nich przychód z innych źródeł w wysokości należnej kwoty odszkodowania określonej proporcjonalnie do udziału małżonków we własności nieruchomości lub w wysokości wynikającej z zawartych umów.

Reasumując, w opisanej sytuacji Wnioskodawca jest zobowiązany do sporządzania oraz przekazywania poszkodowanemu, na rzecz którego jest wypłacane odszkodowanie oraz urzędowi skarbowemu właściwemu dla poszkodowanego, informacji PIT-8C, tj. informacji o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych.

W przypadku, gdy odszkodowanie jest wypłacane na rzecz małżonków, na Zainteresowanym, jako płatniku, ciąży obowiązek wystawienia oddzielnie każdemu z małżonków (pozostających we wspólności majątkowej) informacji PIT-8C, wykazując w nich przychód z innych źródeł w wysokości 50% należnej kwoty odszkodowania, zaś w przypadku małżonków niepozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej w wysokości odpowiadającej posiadanym udziałom we własności nieruchomości lub wynikającej z innych umów.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.