Czy Wnioskodawca ma prawo rozliczać działalność gospodarczą za 2008 r. z zastosowaniem podatku liniowego?

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w 2006 roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej jako osoba fizyczna na zasadzie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w ramach własnej kancelarii radcy prawnego. Oświadczeniem złożonym we właściwym Urzędzie Skarbowym na 2008 r. wybrał opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób i fizycznych w formie podatku liniowego. W dniu 1 lutego 2008 r. zawarł umowę o pracę na stanowisku ?prawnik', w ramach której do Jego obowiązków pracowniczych należy wyłącznie udzielanie porad prawnych, wydawanie pisemnych opinii prawnych, uczestniczenie w negocjacjach przedumownych, sporządzanie i opiniowanie umów, weryfikacja umów i innych dokumentów pod względem ochrony interesów pracodawcy, informowanie o zmianach w zakresie przepisów prawnych dotyczących zakresu działalności pracodawcy. Poza zakresem obowiązków pracowniczych na skutek wyraźnego zastrzeżenia pracodawcy znalazło się reprezentowanie pracodawcy przed sądami i organami administracji publicznej.

Jednocześnie pracodawca (w drodze umów cywilnoprawnych) kilkakrotnie powierzył Wnioskodawcy prowadzenie kilku spraw związanych z występowaniem przed sądem. Niemniej to pracodawca (ściślej uprawniony do reprezentacji członek zarządu, wykonujący zgodnie z obowiązującym regulaminem pracy czynności pracodawcy wobec pracowników) każdorazowo decyduje o tym czy i jakie należności (sprawy) zostaną u niego w ogóle przeznaczone do dochodzenia przed sądem, czy też np. wierzytelności zostaną odzyskane w ramach ich ubezpieczenia w C(?), lub też czy zostaną sprzedane innemu podmiotowi. Gdy zaś zdecyduje o ich dochodzeniu na drodze sądowej to pracodawca decyduje czy powierzy wykonanie tej czynności Wnioskodawcy czy innej firmie-kancelarii (w ramach umowy cywilnoprawnej).

Wnioskodawca wskazał, iż coroczne zgłoszenie bilansu spółki (pracodawcy) do Krajowego Rejestru Sądowego podpisywał i wysyłał pracodawca (członek zarządu uprawniony do reprezentacji spółki - pracodawcy), a nie podatnik.

Na podobnych warunkach (od 1 sierpnia 2008 r.) Wnioskodawcę łączy umowa o pracę z innym podmiotem, który również wyraźnie zastrzegł, że do obowiązków pracowniczych Wnioskodawcy nie będzie należało reprezentowanie interesów pracodawcy przed sądami i organami administracji publicznej, a który takie sprawy kilkakrotnie powierzył Wnioskodawcy w ramach umowy cywilnoprawnej. Również i w tym wypadku to pracodawca (ściślej uprawniony do reprezentacji członek zarządu, wykonujący zgodnie z obowiązującym regulaminem pracy czynności pracodawcy wobec pracowników) każdorazowo decyduje o tym czy, jakie i ile spraw u niego w ogóle przeznaczone zostanie do dochodzenia przed sądem, czy też wierzytelności zostaną sprzedane innemu podmiotowi, jak też czy powierzy dochodzenie tych czynności (zamiast przed sądem) innym swoim pracownikom - windykatorom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma prawo rozliczać działalność gospodarczą za 2008 r. z zastosowaniem podatku liniowego...

Zdaniem Wnioskodawcy, punktem wyjścia rozważań w przedmiocie czy czynności wykonywane na rzecz pracodawcy i zleceniobiorcy są tożsame jest zidentyfikowanie rodzaju usług wykonywanych przez podatnika na rzecz pracodawcy i usług wykonywanych na rzecz zleceniobiorcy. Stąd - zdaniem Wnioskodawcy - nie ma przeszkód w rozliczaniu podatku dochodowego za rok 2008 i w latach następnych w formie stawki liniowej. Wykonywanie bowiem usługi w ramach umów cywilnoprawnych na rzecz pracodawców, polegającej na reprezentowaniu ich w wybieranych każdorazowo (przez nich) sprawach przed sądami czy organami administracji publicznej w żadnym razie nie pokrywa się z zakresem czynności wykonywanych przez Niego na rzecz tych pracodawców w ramach umowy o pracę, gdzie na obowiązki Wnioskodawcy składa się wyłącznie udzielanie porad prawnych, wydawanie pisemnych opinii prawnych, uczestniczenie w negocjacjach przedumownych, sporządzanie i opiniowanie umów, weryfikacja umów i innych dokumentów pod względem ochrony interesów pracodawcy, informowanie o zmianach w zakresie przepisów prawnych dotyczących zakresu działalności pracodawcy z wyraźnym wyłączeniem reprezentacji pracodawców przed sądem.

Wnioskodawca uważa, iż przeciwne stanowisko prowadziłoby w takich okolicznościach do wykładni ad absurdum - oznaczałoby bowiem, że nikt nie może zatrudnić się w ramach umowy o pracę poniżej swoich kwalifikacji (np. jako ?prawnik' jak to ma w zasadzie również miejsce w Jego przypadku). W istocie bowiem wykonywanie przez Wnioskodawcę tak zakreślonych przez pracodawców czynności pracowniczych (bez względu nawet na nazwę stanowiska pracy) oznacza wykonywanie przez Niego pracy poniżej kwalifikacji.

Wnioskodawca podał, że w tych okolicznościach podkreślenia wymaga fakt, że wszystkie wykonywane na rzecz pracodawcy czynności są skierowane wyłączenie do niego samego i wykonywane tylko na jego potrzeby. Bezpośrednim ich odbiorcą jest zawsze prezes zarządu wykonujący czynności pracodawcy wobec pracowników (w tym również wobec Wnioskodawcy), a nie podmiot trzeci (np. wskazane wcześniej coroczne zgłoszenie bilansu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego dokonywane jest przez prezesa po przygotowaniu przez Wnioskodawcę projektu tego zgłoszenia). Z podmiotem trzecim kontaktują się bowiem wyłącznie uprawnione władze spółki.

Przykładowo przygotowany projekt umowy (czy zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego) przedkładany jest przez Wnioskodawcę prezesowi zarządu, który na jego bazie uczestniczy w definitywnych negocjacjach (na zewnątrz ? z innymi podmiotami). Objęte natomiast zakresem czynności pracownika negocjacje przedumowne polegają na ustaleniu stanowiska pracodawcy i przygotowaniu projektu umowy stosownie do jego oczekiwań bez dalszego uczestniczenia w podpisaniu przez niego tejże umowy.

Wnioskodawca wskazał, iż podobnie sytuacja wygląda z pozostałymi czynnościami objętymi zakresem czynności pracowniczych. Przykładowo opiniowanie umów, czy sporządzanie opinii prawnych wykonywane jest wyłącznie na potrzeby spółki do jej wewnętrznych celów, tak aby to osoba reprezentująca pracodawcę (i wykonująca wobec pracowników czynności pracodawcy) w oparciu o nie z podmiotem trzecim dokonała stosownej czynności prawnej. Nie inaczej sytuacja wygląda z weryfikacją umów czy informowaniem pracodawcy o zmianach przepisów prawnych dotyczących jego działalności.

Co więcej stanowisko odmienne niż wyrażone przez wnioskującego przeczyłoby utrwalonej już linii orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, z której wyraźnie wynika dopuszczalność zawarcia przez pracodawcę z pracownikiem umowy cywilnoprawnej w zakresie czynności odmiennych niż wykonywane przez pracownika w ramach umowy o pracę (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku III AUr 865/94 1994.10.21 OSA 1995/2/19).

Reasumując za stanowiskiem podatnika przemawia okoliczność, iż to pracodawca każdorazowo decyduje o sposobie dochodzenia należności, a zatem czy w ogóle skorzysta z ich dochodzenia przed sądem, tj. np. czy skorzysta z ubezpieczenia należności w C(?) czy poleci ich dochodzenie innym swoim pracownikom (windykatorom), czy w końcu zdecyduje się na sprzedaż wierzytelności innemu podmiotowi, jak też czy skorzysta z usług innej kancelarii prawnej.

Stąd Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż wyraźne rozdzielenie czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę (wykonywanej poniżej kwalifikacji) od czynności wykonanych w ramach umów cywilnoprawnych pozwala na zastosowanie rozliczenia działalności gospodarczej (prowadzonej w ramach kancelarii radcy prawnego) z zastosowaniem podatku liniowego za 2008 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy wymienia źródła przychodów, którym m.in. jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Stosownie do zapisu art. 9a ust. 1 powołanej ustawy, dochody osiągnięte przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, są opodatkowane na zasadach określonych w art. 27, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

W myśl przepisu art. 9a ust. 2 ww. ustawy, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego ? do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Zgodnie z art. 9a ust. 3 ww. ustawy, jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania, o którym mowa w art. 9a ust. 2, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1. wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub
2. wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

nbspnbsp - w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.

W myśl art. 30c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskanych przez podatników, o których mowa w art. 9a ust. 2 lub ust. 7, z zastrzeżeniem art. 29, 30, 30d i art. 44 ust. 4, wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku.

Z treści powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, że możliwości wyboru sposobu opodatkowania w sposób określony w art. 30c ww. ustawy, pozbawieni zostali ci podatnicy, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uzyskują przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, a usługi te są tożsame z czynnościami, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy wykonywał na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy.

Dla możliwości wyboru tej formy opodatkowania nie stanowi natomiast przeszkody fakt świadczenia na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy usług, które nie odpowiadają czynnościom wykonywanym przez podatnika w ramach stosunku pracy.

W sytuacji, gdy zakres świadczonych usług, wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, pokrywa się w części z obowiązkami wynikającymi z umowy o pracę, wiążącej Wnioskodawcę z tymże kontrahentem w roku podatkowym lub roku poprzedzającym rok podatkowy, to Wnioskodawca nie ma możliwości opodatkowania dochodów uzyskanych z pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób określony w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w ramach zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wykonuje obowiązki związane z udzielaniem porad prawnych, wydawaniem pisemnych opinii prawnych, uczestniczeniem w negocjacjach przedumownych, sporządzeniem i opiniowaniem umów, weryfikacją umów i innych dokumentów pod względem ochrony interesów pracodawcy, informowaniu o zmianach w zakresie przepisów prawnych dotyczących zakresu działalności pracodawcy. Poza zakresem obowiązków pracowniczych na skutek wyraźnego zastrzeżenia pracodawcy znalazło się reprezentowanie pracodawcy przed sądami i organami administracji publicznej. Natomiast na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy na rzecz pracodawców usługi polegające na prowadzeniu spraw związanych z występowaniem przed sądem i organami administracji publicznej.

Zatem charakter oraz specyfika obowiązków wykonywanych w ramach umowy o pracę wskazuje na to, że co do zasady czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach zawartych umów cywilnoprawnych są odmienne. Co bardziej istotne, Wnioskodawca przedstawiając własne stanowisko wskazał, iż czynności wykonywane w ramach umów cywilnoprawnych na rzecz pracodawców w żadnym razie nie pokrywają się z zakresem czynności wykonywanych na rzecz tych pracodawców w ramach umów o pracę.

Wobec powyższego, w sytuacji, gdy zakres czynności, wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie pokrywa się z obowiązkami wynikającymi z umów o pracę, wykonywanymi w roku podatkowym lub roku poprzedzającym rok podatkowy na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, to Wnioskodawca może opodatkować dochody uzyskane z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wg 19% stawki liniowej, na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie wskazać należy, iż jeżeli Wnioskodawca w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej świadczyć będzie usługi na rzecz pracodawców chociaż częściowo odpowiadające czynnościom, które wykonuje w ramach stosunku pracy w roku poprzedzającym rok podatkowy lub w roku podatkowym, straci prawo do rozliczenia dochodów zgodnie z zasadami, określonymi w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłyby pełną ocenę, czy zakres obowiązków wynikających z umowy o pracę jest odmienny od czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku tut. Organ informuje, że w myśl zasady wyrażonej w art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) został on wydany w indywidualnej sprawie i dotyczy wyłącznie tej sprawy, w której zapadł.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.