Czy otrzymana kara wynikająca z umowy przedwstępnej od zaniechanej inwestycji jest przychodem podlegającym (...)

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania kary umownej oraz w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W związku z tym, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, pismem z dnia 8 listopada 2013 r., znak ILPB1/415-975/13-2/AA, na podstawie art. 169 § 1 tej ustawy wezwano Wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 15 listopada 2013 r., a w dniu 25 listopada 2013 r. wniosek uzupełniono (nadano w polskiej placówce pocztowej w dniu 21 listopada 2013 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 12 kwietnia 2011 r. została zawarta z deweloperem zwanym w umowie ?sprzedającym? w formie aktu notarialnego przedwstępna umowa o ustalenie odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży. Wydanie lokalu ?kupującemu? do indywidualnego wykończenia winno nastąpić zgodnie z umową dnia 20 grudnia 2011 r.

Na powyższą inwestycję bank udzielił ?kupującemu? kredyt, który zgodnie z umową był przelewany na konto ?sprzedającego?. Z dniem 5 lutego 2013 r. zostało zawarte porozumienie, na podstawnie którego zostaje rozwiązana umowa, ponieważ ?sprzedający? nie dotrzymał warunków umowy i zwrócił całość uiszczonej kwoty ?kupującemu? oraz ryczałtową karę umowną wynikającą z umowy przedwstępnej (akt notarialny).

Rozwiązanie umowy poprzez zawarcie ugody pomiędzy ?sprzedającym? a ?kupującym? poprzedziła spłata całości kredytu udzielonego na tę inwestycję oraz prowizji bankowych. W związku z brakiem możliwości spełnienia warunków umowy kredytowej w zakresie przedłożenia aktu notarialnego kupna-sprzedaży lokalu, który powinien zostać zawarty do dnia 30 kwietnia 2012 r. oraz ustanowienia hipoteki na tę nieruchomość, ?kupujący? podjął decyzję o wcześniejszej spłacie kredytu do dnia 21 maja 2012 r. w przeciwnym razie nie spełniłby warunków umowy kredytowej i tym samym bank zastosowałby do oprocentowania podwyższoną marżę, traktując to jako rażące naruszenie umowy kredytowej.

W związku z niedotrzymaniem warunków umowy przedwstępnej przez ?sprzedającego?, ?kupujący? został zmuszony do zwrotu całości pierwotnego kredytu i ubiegania się o następny kredyt, co w konsekwencji naraziło ?kupującego? na podwójne koszty bankowe, tj. (prowizje i odsetki ) i tym samym poniósł koszty przez siebie niezawinione.

Inwestycja na którą został udzielony drugi kredyt została ukończona i przyjęta do użytkowania.

Przedstawione zdarzenie zostało opisane rzetelnie. W wyżej wymienionej kwestii nie jest prowadzone postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa jak również nie została wydana żadna decyzja organów skarbowych.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku wskazano, że przedwstępna umowa o ustalenie odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży została sporządzona w formie aktu notarialnego repertorium ?A? nr (?) pomiędzy X, a małżonkami Y, zawiera zapis oświadczenia o treści:

?(?) oświadczyła, że prowadzi działalność gospodarczą w firmie pod nazwą (?), wpisaną do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Wójta Gminy X pod nr (?).?

W akcie notarialnym w § 3 pkt 1 wskazano, że lokal zostaje zakupiony i wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej, w powyższym paragrafie i punkcie ujęto zapis o treści:

??XXXX małżonkowie Y lokal stanowiący odrębną nieruchomość wraz z prawami związanymi zobowiązują się kupić z funduszy i dla potrzeb prowadzonej przez X działalności gospodarczej w firmie pod nazwą (?) z siedzibą w (?)?

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie skutków podatkowych otrzymania kary umownej.

Czy otrzymana kara wynikająca z umowy przedwstępnej od zaniechanej inwestycji jest przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymana kara wynikająca z umowy przedwstępnej sporządzona na podstawie aktu notarialnego od zaniechanej inwestycji (niewywiązania się z umowy przedwstępnej), nie jest przychodem z działalności gospodarczej, a jedynie korzysta ze zwolnienia podmiotowego, ponieważ inwestycja została zaniechana nie została ujęta w środkach trwałych oraz nie miała żadnego odzwierciedlenia w kosztach działalności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Uregulowania dotyczące kar umownych oraz odszkodowań zawarte są w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Treść art. 483 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane kary umowne.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że zawarto porozumienie, na podstawie którego została rozwiązana umowa, ponieważ sprzedający nie dotrzymał warunków umowy w związku z czym całość uiszczonej kwoty oraz ryczałtową karę umowną wynikającą z umowy przedwstępnej zwrócił kupującemu.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Kara umowna nie została objęta katalogiem zwolnień przedmiotowych, o których mowa w powołanym art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy. Kara umowna nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw lub z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Tego rodzaju kara nie mieści się również w zakresie innych zwolnień przewidzianych w treści ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, kara umowna - wynikająca z umowy przedwstępnej - uzyskana od sprzedającego, stanowić będzie przychód, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie należy wskazać, że wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów został rozstrzygnięty w dniu 11 grudnia 2013 r. odrębną interpretacją indywidualną nr ILPB1/415-975/13-5/AA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.