1. Czy co miesiąc ze swoich środków Wnioskodawczyni ma płacić za syna ww. podatek, czy może się (...)

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania najmu nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest spadkobierczynią testamentową całości spadku po zmarłym synu. W skład spadku wchodzi lokal sklepowy, z którego syn Zainteresowanej czerpał środki na utrzymanie. Z kwoty najmu co miesiąc odprowadzał do urzędu skarbowego podatek dochodowy w formie zryczałtowanej. W chwili obecnej w dalszym ciągu na konto bankowe syna wpływa kwota najmu, do której Wnioskodawczyni nie ma dostępu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy co miesiąc ze swoich środków Wnioskodawczyni ma płacić za syna ww. podatek, czy może się z tym wstrzymać do czasu uprawomocnienia się wyroku sądu?
2. Czy, jeżeli Wnioskodawczyni zostanie spadkobierczynią prawną, ma zapłacić ww. podatek w formie zryczałtowanej (tak jak opodatkowany był syn)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, do czasu uprawomocnienia się wyroku sądu w sprawie nabycia spadku nie powinna płacić ww. podatku, gdyż nie jest w chwili obecnej stroną w sprawie. Natomiast zdaje sobie sprawę, że w chwili nabycia spadku będzie zobowiązana do jego regularnego odprowadzania. Wnioskodawczyni uważa bowiem, że skoro jej zmarły syn zobowiązał się do zapłaty podatku w formie zryczałtowanej i urząd skarbowy takowe zobowiązanie przyjął i zaaprobował, to będąc spadkobierczynią i przyjmując spadek ze wszystkimi zobowiązaniami finansowymi spadkodawcy Zainteresowana powinna wobec urzędu podlegać tym samym rygorom co syn. W konsekwencji, Wnioskodawczyni chce również płacić podatek w formie ryczałtu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.

Z kolei art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, iż prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej tej ustawy. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego).

Na podstawie art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę.

Zgodnie z art. 679 § 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w razie przeprowadzenia dowodu, że spadek w całości lub w części nabyła inna osoba niż wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sąd spadku, zmieniając to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.

Powyższe oznacza, że opisany na wstępie majątek Wnioskodawczyni nabyła z mocy prawa już z chwilą śmierci syna. Zaś postanowienie sądu stwierdzające nabycie ww. spadku przez Wnioskodawczynię, które w analizowanej sprawie zostanie dopiero wydane, z chwilą prawomocności potwierdzi jedynie fakt spadkobrania.

W efekcie pożytki z rzeczy (czynsz najmu z wynajmowanego lokalu) przypadające za okres od śmierci syna (otwarcia spadku czyli nabycia spadku) do uprawomocnienia się postanowienia, nie wchodzą w skład spadku (masy spadkowej), a przypadają już spadkobiercy czyli Wnioskodawczyni, będącej właścicielem lokalu ustalonym ex tunc (z mocą wsteczną).

Podkreślić należy, że prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego nie należą do spadku. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) nie precyzuje wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, jednak śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

W przepisach podatkowych sukcesję praw podatkowych regulują przepisy art. 97 ? art. 105 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.).

W sytuacji, gdy spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych i zmarł w trakcie roku podatkowego, wysokość zobowiązania wynikającego z rozliczenia tego podatku za rok nierozliczony ustala w decyzji właściwy urząd skarbowy. W myśl bowiem art. 104 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty. Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków (art. 104 § 2 Ordynacji podatkowej). Po upływie terminu, o którym mowa w 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom decyzje ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę (art. 104 § 3 ustawy).

W świetle powyższych przepisów, stwierdzić należy, iż spadkobierca, tj. Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do dokonania rozliczenia uzyskanych przez spadkodawcę dochodów, tym samym do uiszczenia zaliczek na podatek dochodowy, do których uiszczenia był on zobowiązany. W przypadku śmierci podatnika zobowiązanie podatkowe przypadające od dochodu po zmarłym ustala bowiem właściwy miejscowo dla zmarłego naczelnik urzędu skarbowego, obciążając spadkobiercę (Zainteresowaną) ewentualnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, do czasu uzyskania przez Wnioskodawczynię formalnego tytułu prawnego do spadku (np. postanowienie sądu) i udostępnienia jej zdeponowanych na rachunku bankowym zmarłego syna środków pieniężnych nie jest ona również zobowiązana do rozpoznania u siebie i rozliczenia przychodów z tytułu najmu lokalu użytkowego. Zgodnie, bowiem z art. 11. ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W rozpoznawanej sprawie środki pieniężne z tytułu najmu wpłynęły na rachunek bankowy zmarłego syna Wnioskodawczyni, do którego to rachunku nie ma ona dostępu, stąd też nie można stwierdzić, iż są one przez nią otrzymane.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawczyni, w powyższym zakresie, należało uznać za prawidłowe.

Z kolei, odnosząc się do kwestii możliwości opodatkowania przychodów uzyskanych z tytułu najmu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, wyjaśnić należy co następuje.

Zgodnie z wyrażającym zasadę powszechności opodatkowania art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi w pkt 6 wymienia się: najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

W myśl art. 9a ust. 6 ww. ustawy dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Z powyższego wynika zatem, że w przypadku osiągania przychodów z najmu zasadą jest opodatkowanie takich przychodów na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. na tzw. zasadach ogólnych. Jednocześnie zauważyć należy, że ustawodawca wprowadził również możliwość opodatkowania ww. przychodów w formie ryczałtu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 1998 r. Nr 144, poz. 930 ze zm.), ustawa reguluje opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Art. 2 ust. 1a ww. ustawy, wskazuje, że osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Pamiętać jednak należy, iż możliwość opodatkowania przychodów uzyskiwanych z najmu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych uzależniona jest od złożenia w terminie oświadczenia o wyborze tej formy opodatkowania.

Z kolei, art. 9 ust. 1 ww. ustawy, stanowi, że pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego. Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, oświadczenie może złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na podstawie tych przepisów - pisemne oświadczenie składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W przypadku osiągania przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, przepisy dotyczące oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stosuje się odpowiednio, z tym że podatnik rozpoczynający osiąganie takich przychodów w trakcie roku podatkowego składa pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Odnosząc się do drugiej poruszonej we wniosku kwestii wskazać należy, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do rozliczania przychodów z tytułu najmu lokalu użytkowego na takich samych zasadach jak czynił to jej zmarły syn, tj. zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Jednakże podkreślić należy, że powyższe uprawnienie uzależnione jest od złożenia przez Wnioskodawczynię, w odpowiednim terminie określonym w ww. art. 9 ust. 1 i ust. 4 tej ustawy, pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Przy czym należy zaznaczyć, iż w rozpatrywanej sprawie dniem uzyskania przez Wnioskodawczynię przychodu będzie dzień, w którym środki pieniężne zdeponowane na rachunku bankowym jej zmarłego syna zostaną jej udostępnione.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawczyni również w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie w odpowiedzi na pismo Wnioskodawczyni z dnia 11 stycznia 2012 r. (data wpływu 18 stycznia 2012 r.) w sprawie braku odpowiedzi na złożony wniosek, tut. Organ uprzejmie informuje, że wszystkie wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej załatwiane są z zachowaniem kolejności wpływu. Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2011 r. (data wpływu 27 października 2011 r.) został rozpatrzony w terminie, o którym mowa w art. 14d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), tj. bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.