Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej.

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów ? uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 września 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 547/11 ? stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. (data wpływu: 22 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 22 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ulgi rehabilitacyjnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zamieszkuje wraz żoną i jej niepełnosprawnym bratem w domu jednorodzinnym. Od 1 października 1999 r. Zainteresowany ma orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy.

Po operacji w związku z rakiem pęcherza moczowego, odprowadzenie moczu u Wnioskodawcy odbywa się poprzez izolowany fragment jelita cienkiego. Na powierzchni skóry brzucha utworzono otwór przetoki moczowej, którą wypływa mocz. Przetoka ta (stomia) zaopatrzona jest w zbiornik opróżniany okresowo.

Brat żony Zainteresowanego (62 lata) jest osobą niepełnosprawną i posiada I grupę inwalidzką, a Jego orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały, gdyż urodził się z chorobą Heinego-Medina. Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył brata żony Wnioskodawcy - decyzją z dnia 18 sierpnia 2004 r. - do znacznego stopnia niepełnosprawności. Żona Wnioskodawcy (67 lat) jest osobą schorowaną (cierpi m.in. na wrzody żołądka, bóle kolan i kręgosłupa oraz nadciśnienie tętnicze).

W ubiegłym roku Zainteresowany dokonał podłączenia wody z wodociągu do domu. Wnioskodawca ma 72 lata, więc wykonywanie codziennych czynności związanych z utrzymaniem higieny jest dla Niego coraz bardziej uciążliwe. Skóra wokół stomii jest narażona na kontakt z treścią jelitową, dlatego też powinna być utrzymywana w nienagannej czystości. Bieżąca woda z wodociągu, która jest poddawana badaniom sanepidu w bardzo dużym stopniu ułatwia Wnioskodawcy codzienną pielęgnację.

Brat żony Wnioskodawcy, który mieszka razem z Zainteresowanym i Jego żoną, jest osobą leżącą, wymagającą ciągłej opieki i pielęgnacji.

Wnioskodawca i Jego żona są ludźmi starszymi i schorowanymi, więc wykonywanie codziennych czynności związanych z pielęgnacją brata oraz ze zwiększoną ilością prania bielizny osobistej i pościeli jest coraz bardziej uciążliwe. Podłączenie wody znacznie ułatwiło wykonywanie tych czynności.

Łączne wydatki tj. m.in. opłaty za projekt, pozwolenie, przyłączenie wyniosły około 8.000,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy ww. wydatki Wnioskodawca ma prawo odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej związanej z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, składając korektę zeznania za 2009 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, podłączenie wody z wodociągu miejskiego w przypadku Jego niepełnosprawności będącej wynikiem przebytej choroby i wymagającej zachowania szczególnych zasad higieny osobistej, gdyż w przeciwnym razie mogłoby to spowodować zakażenie całego organizmu, w znaczny sposób ułatwiło Zainteresowanemu wykonywanie czynności życiowych.

Pielęgnacja chorego, leżącego brata też dzięki temu stała się lżejsza.

Mając na względzie to, że Wnioskodawca i Jego żona są ludźmi starszymi, schorowanymi to usprawnienie wykonywania czynności życiowych dla ludzi starszych i schorowanych jest dla Nich bardzo ważne, gdyż z dnia na dzień są coraz słabsi.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 21 stycznia 2011 r. interpretację indywidualną nr ILPB2/415-1195/10-2/AJ, stwierdzając, iż stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. jest nieprawidłowe.

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa wniesiono w dniu 7 lutego 2011 r. (data wpływu: 10 lutego 2011 r.). Pismem z dnia 8 marca 2011 r., nr ILPB2/415W-24/11-2/JWP, stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu podtrzymał stanowisko prezentowane w wydanej interpretacji.

W dniu 8 kwietnia 2011 r. wpłynęła do tut. Organu skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o usunięcie naruszenia prawa polegającego na błędnej wykładni art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) oraz o nakazanie organowi ? Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu wydanie indywidualnej interpretacji zgodnej z uzasadnieniem Strony lub wydanie przez Sąd takiej interpretacji.

Wyrokiem z dnia 6 września 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 547/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną interpretację.

Dnia 8 grudnia 2011 r. do tut. Organu wpłynęło pismo Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 2 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 547/11, w sprawie doręczenia prawomocnego orzeczenia i zwrotu akt.

W świetle obowiązującego stanu prawnego ? biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 2 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 547/11 ? stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29 ? 30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a?4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Z cytowanego przepisu wynika zatem, że podatnik będący osobą niepełnosprawną lub podatnik, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne jest uprawniony do odliczenia od dochodu osiągniętego w danym roku podatkowym, kwot wydatków poniesionych w tym roku na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, natomiast zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b-7g tego artykułu.

Przepis art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6 ww. ustawy, uważa się wydatki poniesione na:

  1. adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  2. przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  3. zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
  4. zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
  5. odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
  6. odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
  7. opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 2 280 zł,
  8. utrzymanie przez osoby niewidome, o których mowa w pkt 7, psa przewodnika ? w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty określonej w pkt 7,
  9. opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
  10. opłacenie tłumacza języka migowego,
  11. kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia,
  12. leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
  13. odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
    1. osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
    2. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a),
  14. używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł,
  15. odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    1. na turnusie rehabilitacyjnym,
    2. w zakładach, o których mowa w pkt 6,
    3. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.

Powyższy przepis enumeratywnie wymienia wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych podlegające odliczeniu od dochodu. Katalog tych wydatków jest katalogiem zamkniętym, wobec czego nie może być traktowany rozszerzająco.

Możliwość odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej wydatku poniesionego na podłączenie wody z wodociągu miejskiego do domu można jedynie oceniać poprzez analizę zapisu art. 26 ust. 7a pkt 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7a pkt 1 powyższej ustawy, za wydatki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6, czyli wydatki na rehabilitację uważa się wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Przepis art. 26 ust. 7a ustawy nie określa szczegółowo jakie wydatki podlegają odliczeniu. Literalne brzmienie ?adaptacja? oznacza przystosowanie do innego użytku, przeróbkę dla nadania innego charakteru (Słownik Języka Polskiego tom I pod redakcją prof. dr Mieczysława Szymczaka, W-wa 1978). Adaptacja mieszkania lub budynku oznacza, zatem przeróbkę mającą nadać mu inny charakter, przystosować do innego użytku. Natomiast wyposażenie mieszkania/budynku to nadanie mu rzeczowych elementów zwiększających jego walory użytkowe. Zakres prac adaptacyjnych bądź prac związanych z wyposażeniem lokalu/budynku musi być przeprowadzony stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności podatnika i musi być związany z rodzajem niepełnosprawności. Przeprowadzone prace adaptacyjne mają ułatwiać osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie w danym budynku lub lokalu mieszkalnym, a nie ogólnie zapewniać lepszy komfort mieszkania. Przez adaptację należy rozumieć takie przystosowanie mieszkania lub budynku mieszkalnego, które umożliwi lub ułatwi życie w nim osoby niepełnosprawnej, a nie jedynie poprawi standard warunków mieszkaniowych.

Jak wynika z powyższego, zakres i rodzaj robót, związanych z adaptacją lub wyposażeniem mieszkania oraz budynku mieszkalnego uzależniony jest zatem od charakteru niepełnosprawności.

Ma on ułatwić osobie niepełnosprawnej funkcjonowanie w danym mieszkaniu lub budynku mieszkalnym i jednocześnie ma być związany z rodzajem niepełnosprawności danego podatnika. W katalogu wyliczeń ujętym w art. 26 ust. 7a ww. ustawy spotyka się przy wielu wydatkach na cele rehabilitacyjne zastrzeżenia co do możliwości ich poniesienia m.in. w następujący sposób: stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, niezbędny w rehabilitacji, ułatwiający wykonywanie czynności życiowych, indywidualny charakter. Wskazane przykłady świadczą o tym, że konkretny wydatek przeznaczony na cele rehabilitacyjne musi z reguły wyróżniać się pewną cechą charakterystyczną.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca od 1999 r. ma orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy. Po przebytej operacji w związku z rakiem pęcherza moczowego, odprowadzenie moczu u Wnioskodawcy odbywa się poprzez izolowany fragment jelita cienkiego. Na powierzchni skóry brzucha utworzono otwór przetoki moczowej, którą wypływa mocz. Przetoka ta (stomia) zaopatrzona jest w zbiornik opróżniany okresowo. Skórę brzucha wokół stomii Zainteresowany powinien utrzymywać w nienagannej czystości, bowiem nieprzestrzeganie szczególnych zasad higieny może spowodować zakażenie organizmu.

Z uwagi na powyższe, podeszły wiek swój i żony oraz niepełnosprawność brata żony Wnioskodawca dokonał podłączenia wody z wodociągu do domu w celu ułatwienia wykonywania czynności życiowych związanych z zachowaniem szczególnej higieny osobistej, pielęgnacją brata żony oraz ze zwiększoną ilością prania bielizny osobistej i pościeli.

Wyposażenie mieszkania w instalację wodociągową mieści się w kategorii dóbr powszechnego użytku, a korzystanie z bieżącej wody nie jest uzależnione od niepełnosprawności. Nie oznacza to jednak ? na co zwrócił uwagę Sąd ? że w określonej sytuacji unowocześnienie mieszkania w ten sposób nie może być równoznaczne z adaptacją i wyposażeniem mieszkania stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Coś co dla podatnika pełnosprawnego stanowi tylko unowocześnienie jego mieszkania (domu) może dla podatnika niepełnosprawnego stanowić przystosowanie mieszkania do potrzeb wynikających z jego niepełnosprawności i ułatwiających wykonywanie czynności życiowych. Taki przypadek ? w ocenie Sądu ? zachodzi w niniejszej sprawie.

We wniosku o interpretację Zainteresowany szczegółowo przedstawił swoją sytuację zdrowotną i rodzinną, a także związaną z nią konieczność przestrzegania szczególnych zasad czystości i higieny. Nie jest sporne, że Wnioskodawca i jego szwagier są osobami niepełnosprawnymi. O tym, czy wyposażenie lokalu (domu) w instalację wodociągową stanowi tylko modernizację (ulepszenie), czy też jest podyktowane celami rehabilitacyjnymi lub jest związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych decydują potrzeby podatnika wynikające z jego niepełnosprawności. Ocena, czy dany wydatek jest podyktowany jedynie potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności podatnika lub osoby pozostającej na jego utrzymaniu i zmierza do zaspokojenia tych potrzeb, powinna się dokonać nie tylko przez ocenę charakteru zmian w szeroko rozumianej substancji mieszkaniowej, ale przede wszystkim przez pryzmat potrzeb, którymi zmiany te zostały podyktowane.

W okolicznościach wskazanych przez skarżącego ? uwzględniając rozstrzygnięcie Sądu ?należy uznać, że z uwagi na sytuację zdrowotną Wnioskodawcy, poniesione przez Niego wydatki mieszczą się w kategorii wydatków wymienionych w art. 26 ust. 1 pkt 6 i art. 26 ust 7a pkt 1 cyt. ustawy podatkowej.

Reasumując, po uwzględnieniu zapadłego w niniejszej sprawie orzeczenia stwierdzić należy, iż Wnioskodawca ma prawo odliczyć przedmiotowe wydatki od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej, korygując ? jeżeli wymaga tego zaistniała sytuacja ? zeznanie podatkowe za rok 2009.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika