1. Podatek dochodowy od osób fizycznych - skutki podatkowe podziału majątku wspólnego małżonków (...)

UZASADNIENIE

W dniu 27 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków oraz odpłatnego zbycia składników majątku, a także podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT (dalej: Wnioskodawczyni).

Wnioskodawczyni pozostaje w związku małżeńskim. Małżonek Wnioskodawczyni posiada miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku PIT (dalej: Małżonek Wnioskodawczyni).

Pomiędzy Wnioskodawczynią, a jej małżonkiem istnieje ustawowy ustrój majątkowy (wspólność majątkowa) od 2006 r., albowiem na mocy umowy z dnia 12 kwietnia 2006 r. zawartej w formie aktu notarialnego, Wnioskodawczyni i jej małżonek oświadczyli, iż rozwiązana została umowa majątkowa małżeńska o wyłączenie wspólności ustawowej, zawarta w dniu 29 września 1999 r., objęta aktem notarialnym i postanowili, że w ich małżeństwie będzie obowiązywać wspólność ustawowa.

Obecnie, Wnioskodawczyni oraz jej małżonek planują zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której zniesiona zostanie między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa na rzecz rozdzielności majątkowej. Następnie, w drodze umowy zawartej między małżonkami dojdzie do podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami). Między małżonkami nie ma przewidzianych dopłat/spłat, będzie jedynie podział majątku wspólnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, przepisów ustawy o PIT oraz ustawy o podatku od spadków i darowizn nie stosuje się w przypadku nierównego podziału majątku małżeńskiego w wyniku zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej, tj. w sytuacji gdy Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego otrzyma mniej niż Małżonek Wnioskodawczyni?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, iż w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku jaki przypadł na własność Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej), kosztami uzyskania przychodu będą wydatki jakie zostały poniesienie na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości?
   
   

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2. Natomiast odpowiedź na pytanie nr 1 w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych, zawarta została w wydanej w dniu 27 czerwca 2012 r. interpretacji indywidualnej nr ILPB2/415-324/12-3/WS. Z kolei w zakresie pytania nr 1 w odniesieniu do podatku od spadków i darowizn wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, prawidłowe jest stanowisko, iż w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku, jaki przypadł na własność Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej) kosztami uzyskania przychodu będą wydatki jakie zostały poniesienie na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości.

Jak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy o PIT ?kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 (ustawy o PIT).?

W świetle art. 46 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, w sprawach które nie są uregulowane w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, jak też do podziału tego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku, tj. art. 1035 i nast. Kodeksu Cywilnego. Natomiast art. 1035 Kodeksu Cywilnego odsyła do odpowiedniego stosowania przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 195 i nast. Kodeksu Cywilnego), co oznacza przekształcenie się bezudziałowej wspólności ustawowej we wspólność w częściach ułamkowych. Małżonkowie od chwili ustania wspólności ustawowej mają równe udziały w majątku, z możliwością innego ukształtowania wysokości udziałów w warunkach przewidzianych w art. 43 § 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. W miejsce zatem trzech majątków (majątek wspólny i dwa majątki osobiste) powstają dwa majątki, z których każdy obejmuje dotychczasowy majątek osobisty każdego z małżonków oraz przysługujący mu udział ułamkowy w dotychczasowym majątku wspólnym.

Obecnie Wnioskodawczyni oraz jej małżonek planują zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której zniesiona zostanie między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa na rzecz rozdzielności majątkowej. Następnie na podstawie umowy zawartej między małżonkami, dojdzie do podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami). Oznacza to, iż każdy z majątków osobistych małżonków (teoretycznie) zwiększy się o wartość przysługujących im udziałów w dotychczasowym majątku wspólnym. W stosunku zatem do składników majątku wspólnego, które w wyniku jego podziału wejdą w skład majątku osobistego Wnioskodawczyni, będzie jej przysługiwało wyłączne prawo własności (względnie współwłasności). Innymi słowy, pomimo iż składniki te zostały nabyte ze środków wspólnych (z majątku wspólnego), to ich wyłącznym właścicielem będzie Wnioskodawczyni.

Wobec tego Wnioskodawczyni uważa, iż kosztami uzyskania przychodu w podatku PIT - w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku jakie przypadły Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątki wspólnego (poprzez zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej) będą wydatki jakie zostały poniesione na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) źródłem przychodu jest - z zastrzeżeniem ust. 2 - odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

? jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni oraz jej małżonek planują zawrzeć umowę w formie aktu notarialnego, na podstawie której zniesiona zostanie między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa na rzecz rozdzielności majątkowej. Następnie, w drodze umowy zawartej między małżonkami dojdzie do podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami), przy czym Wnioskodawczyni przewiduje, iż otrzyma Ona mniej niż Jej małżonek. Między małżonkami nie ma przewidzianych dopłat/spłat, będzie jedynie podział majątku wspólnego.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego, przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec rozszerzeniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Za datę nabycia składników majątku, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), jeżeli wartość otrzymanych w wyniku podziału rzeczy, mieści się w udziale, jaki przysługuje tej osobie w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez małżonka rzeczy przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części rzeczy, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień dokonania podziału majątku wspólnego.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni na skutek podziału majątku małżeńskiego (wzajemnych rozliczeń między małżonkami), otrzyma mniej niż Jej małżonek.

Zatem należy stwierdzić, że wartość otrzymanych w wyniku podziału rzeczy, będzie mieściła się w udziale, jaki przysługuje Wnioskodawczyni w majątku dorobkowym małżeńskim.

W związku z tym za datę nabycia składników majątku, które przypadły Zainteresowanej w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego).

W konsekwencji przy sprzedaży tych składników ? przed upływem terminów o których mowa w art. 10 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - Wnioskodawczyni może uwzględnić jako koszty uzyskania przychodów wydatki które zostały poniesienie na nabycie tych składników w trakcie trwania wspólności majątkowej w pełnej wysokości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.