Czy z tytułu otrzymanego odszkodowania należny się podatek dochodowy?

UZASADNIENIE

W dniu 1 marca 2012 r. Wnioskodawca złożył do Urzędu Skarbowego w ? ? wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania. Pismem z dnia 28 marca 2012 r. nr ? Naczelnik Urzędu Skarbowego w ? ? ? działając na podstawie art. 170 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa oraz § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 1 marca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 58, poz. 298) ? przekazał wniosek ? ? do rozpatrzenia Dyrektorowi Izby Skarbowej w Poznaniu.

Wyjaśnić bowiem należy, że zgodnie ze znowelizowanym art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa, z dniem 1 lipca 2007 r. organem właściwym do dokonywania interpretacji przepisów prawa podatkowego został Minister Finansów.

Natomiast, stosownie do art. 14b § 6 Ordynacji podatkowej Minister Finansów upoważnił ? w drodze ww. rozporządzenia ? dyrektorów pięciu izb skarbowych do wydawania interpretacji indywidualnych w jego imieniu i w ustalonym zakresie, określając jednocześnie właściwość rzeczową i miejscową upoważnionych organów.

W analizowanym przypadku, właściwym miejscowo organem podatkowym do wydania pisemnej interpretacji od dnia 1 lipca 2007 r. jest ? w związku z § 6 ww. rozporządzenia ? Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 i § 4 oraz art. 14f § 1 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. nr ILPB2/415-367/12-2/MK, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 28 czerwca 2012 r., skutecznie doręczono dnia 2 lipca 2012 r., zaś w dniu 9 lipca 2012 r. (data nadania 6 lipca 2012 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rolnikiem, nie jest jednak podatnikiem podatku dochodowego. Firma ? Sp. z o.o. postawiła na gruntach Zainteresowanego wiatromierz. Zgodnie z umową ww. przedsiębiorca wypłacił Wnioskodawcy odszkodowanie za to, że ma on utrudnioną pracę na swoich gruntach, tj. zwiększone koszty związane z należytą ich uprawą. Odszkodowanie to nie zwiększa dochodów Zainteresowanego, a jedynie rekompensuje w części koszty związane z utrudnieniami w pracach polowych (objazdy olinowania masztu), a przez to zwiększa się koszt paliwa i czas.

W związku z otrzymanym odszkodowaniem Wnioskodawca uzyskał informację w urzędzie skarbowym, że kwota otrzymanego odszkodowania nie podlega opodatkowaniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy od ww. odszkodowania należy uiścić podatek dochodowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymane odszkodowanie nie zwiększa jego dochodów. Co więcej przez postawienie na jego gruntach urządzeń ma on utrudnioną uprawę pola. Zwiększają się koszty produkcji (koszty paliwa, czas objazdów). Zainteresowany uważa, iż obciążenie go jeszcze podatkiem byłoby krzywdzące ponieważ podatek byłby od jakiegoś wymyślonego dochodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są inne źródła.

Natomiast stosownie do art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie ?w szczególności? dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi podlegający opodatkowaniu przychód ze źródła określonego jako ?inne?, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 tejże ustawy.

Jednakże, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w związku z postawieniem na gruntach rolnych Wnioskodawcy wiatromierza jego właściciel  Spółka z o.o. wypłaciła mu, na podstawie zawartej z nim umowy odszkodowanie. Otrzymane przez Zainteresowanego odszkodowanie rekompensuje mu utrudnienia związane z uprawą ziemi po zainstalowaniu ww. urządzenia.

Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że środki otrzymane przez Wnioskodawcę tytułem odszkodowania nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem podstawą jego wypłaty była umowa jaką zawarł on ze spółką będącą właścicielem wiatromierza, a nie ? jak wymaga tego przepis konstytuujący rzeczone zwolnienie ? wprost przepisy odrębnych ustaw lub przepisy wykonawcze wydane na podstawie tych ustaw. Jednocześnie dodać przy tym należy, iż z badanego zwolnienia nie korzystają odszkodowania wynikające z zawartych umów innych niż sądowe ? jak ma to miejsce w niniejszej sprawie ? stosownie do wyłączenia umiejscowionego w literze g ww. przepisu.

Z kolei na mocy art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,
2. rekultywacji gruntów,
3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

   - w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.).

Jednakże przedmiotowe odszkodowanie nie korzysta również i z tego zwolnienia od podatku (uregulowanego w powyższym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy), bowiem w wyniku wezwania do stosownego uzupełnienia analizowanego wniosku, Zainteresowany nie wskazał, iż dotyczy ono tytułu i sytuacji wymienionych w tymże przepisie. Co więcej, Wnioskodawca wskazał wprost, że odszkodowanie to dotyczy ulokowania wiatromierza, który nie jest urządzeniem infrastruktury technicznej, o którym mowa w przywołanym w tymże przepisie artykule 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Reasumując, stwierdzić należy, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie mieści się także w żadnym innym ze zwolnień określonych w art. 21 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza że stanowi dla Niego przychód z innych źródeł, który nie korzysta ze zwolnienia od podatku, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.