Umorzenie zadłużenia z tytułu poręczenia weksla, obejmujące sumę wekslową i odsetki,przejęcie (...)

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu umorzenia zadłużenia wynikającego z poręczenia weksla, obejmującego sumę wekslową i odsetki, oraz z tytułu przejęcia długu Wnioskodawczyni przez osobę trzecią w trybie art. 519 § 2 pkt 1 ustawy Kodeks cywilny.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni obecnie nieprowadząca działalności gospodarczej zamierza zawrzeć z Syndykiem Masy Upadłości (?) ugodę, na mocy której przy spłacie części zadłużenia pozostała kwota zobowiązania wraz z odsetkami zostałaby umorzona. Zadłużenie Zainteresowanej wobec masy upadłości jest rezultatem poręczenia przez Nią, w połowie lat dziewięćdziesiątych weksla, wystawionego przez inną osobę na rzecz (?) ? obecnie będącego w upadłości. Wystawca weksla nie zapłacił wynikającej z niego należności, wobec czego (?) na podstawie poręczenia weksla pozwało Wnioskodawczynię i uzyskało w 1997 r. prawomocny nakaz zapłaty. Na jego podstawie prowadzona była egzekucja wobec Poręczyciela weksla, która w dużej mierze była nieskuteczna z uwagi na brak majątku do zaspokojenia wierzyciela. W 2007 r. Syndyk Masy Upadłości (?) wystąpił do Zainteresowanej z propozycją zawarcia ugody i zakończenia postępowania wobec Jej osoby. Niestety zaproponowana w ugodzie kwota do zapłaty jest na tyle wysoka, iż przekracza możliwości finansowe Wnioskodawczyni. Wobec powyższego osoba obca dla Zainteresowanej, obywatelka Austrii zaproponowała, iż ona przejmie na siebie zobowiązanie wynikające z ugody i przekaże bezpośrednio wymaganą w ugodzie kwotę na rachunek Syndyka Masy Upadłości (?). Pomiędzy tą osobą a Wnioskodawczynią nie będzie zawierana ani umowa pożyczki ani umowa darowizny oraz pomiędzy nimi nie będą przekazywane żadne środki pieniężne. Przelew środków odbędzie się bezpośrednio pomiędzy ww. obywatelką Austrii a Syndykiem Masy Upadłości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. czy umorzenie zadłużenia wynikającego z poręczenia weksla obejmujące sumę wekslową oraz odsetki, na mocy ugody zawartej z Syndykiem Masy Upadłości, stanowi przychód dla poręczyciela ? Wnioskodawczyni, niebędącej przedsiębiorcą, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...
2. czy przejęcie zobowiązania wynikającego z ugody zawieranej przez Wnioskodawczynię z Syndykiem Masy Upadłości, przez obywatelkę Austrii i przekazanie przez nią kwoty wskazanej w ugodzie bezpośrednio na rachunek Syndyka, powoduje dla Wnioskodawczyni powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Wnioskodawczyni, umorzenie zadłużenia wynikającego z poręczenia weksla nie stanowi przychodu dla poręczyciela ? Zainteresowanej, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zarówno w zakresie sumy wekslowej jak i odsetek. Poręczyciel ponosi odpowiedzialność, mimo że nie otrzymał świadczenia od wierzyciela, bo te otrzymał dłużnik. Skoro więc umorzenie dotyczy jedynie zobowiązania akcesoryjnego poręczyciela a nadal w mocy pozostaje zobowiązanie główne dłużnika, nie powstaje u poręczyciela z tytułu umorzenia żaden przychód do opodatkowania.

Tak samo przejęcie zobowiązania wynikającego z ugody zawieranej przez Wnioskodawczynię z Syndykiem Masy Upadłości, przez obywatelkę Austrii i przekazanie przez nią kwoty wskazanej w ugodzie bezpośrednio na rachunek Syndyka, nie powoduje dla Zainteresowanej powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawczyni nie otrzyma od osoby przejmującej zobowiązanie żadnych środków pieniężnych, a między nimi nie zaistnieje żaden stosunek prawny. Przejęcie zobowiązania wynikającego z ugody i przekazanie środków bezpośrednio do wierzyciela nastąpi na warunkach wskazanych w art. 519 § 2 pkt 1 ustawy Kodeks Cywilny, czyli na podstawie umowy o przejęcie długu między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późń. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Według art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazać należy, że użyty przez ustawodawcę zwrot ?w szczególności? wskazuje na to, że katalog ten nie jest katalogiem zamkniętym i związku z tym poza wymienionymi w tym przepisie, także inne przychody mogą być przychodami ?z innych źródeł?.

Takimi przychodami dla wystawcy weksla są również przychody z tytułu umorzenia części zadłużenia lub odsetek, jak również z tytułu przejęcia długu w trybie art. 519 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Art. 30 zd. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. prawo wekslowe (Dz. U. z 1936 r. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.) stanowi, że zapłatę weksla można zabezpieczyć poręczeniem wekslowym (aval) co do całości sumy wekslowej lub do jej części. Według art. 32 zd. 1 ww. ustawy poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Na podstawie art. 32 zd. 3 ustawy prawo wekslowe poręczyciel wekslowy, który zapłacił weksel, nabywa prawa, wynikające z weksla, przeciw osobie, za którą poręczył, i przeciw tym, którzy wobec tej osoby odpowiadają z weksla.

Natomiast zgodnie z art. 519 § 1 i § 2 pkt 1 ww. ustawy Kodeks Cywilny osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). W szczególności przejęcie długu może nastąpić przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron.

W sytuacji opisanej we wniosku przysporzenie majątkowe wynikające z umowy z (?) otrzymał wystawca weksla, a poręczyciel zobowiązany był jedynie do spłaty sumy pieniędzy na jaką opiewał weksel w sytuacji, gdy nie będzie on spłacony przez wystawcę.

W związku z powyższym w przypadku umorzenia przez Syndyka Masy Upadłości (?) części sumy wekslowej wraz z odsetkami, kwota tego umorzenia może stanowić przychód jedynie u wystawcy weksla. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku przejęcia długu wynikającego z poręczenia weksla przez osobę trzecią w wyniku zawartej umowy pomiędzy wierzycielem a przejmującym dług, na podstawie art. 519 § 2 pkt 1 ww. ustawy Kodeks Cywilny. Jeżeli bowiem w wyniku przejęcia długu nie następuje przysporzenie majątkowe dla poręczyciela, gdyż nie wynika ono ze stosunku prawnego łączącego poręczyciela z osobą trzecią (przejmującą dług), tylko ze stosunku prawnego łączącego tę osobę z dłużnikiem lub wierzycielem ? wówczas przychód u poręczyciela nie powstanie.

Reasumując, umorzenie przez Syndyka Masy Upadłości (?) zadłużenia z tytułu poręczenia weksla, obejmującego sumę wekslową i odsetki, jak również przejęcie z ww. tytułu zadłużenia przez osobę trzecią dokonane na podstawie art. 519 § 2 pkt 1 ww. ustawy Kodeks Cywilny nie są okolicznościami powodującymi powstanie przychodu u poręczyciela weksla.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.