Skutki podatkowe dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością bez (...)

UZASADNIENIE

W dniu 12 sierpnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością bez wynagrodzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm. dalej: Ustawa PIT), tj. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Zainteresowana zamierza w najbliższym czasie przystąpić do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka).

W przyszłości możliwa jest sytuacja, w której udziały posiadane przez Wnioskodawczynię w tej Spółce zostaną umorzone. Udziały zostaną umorzone zgodnie z art. 199 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm., dalej: KSH), za zgodą Zainteresowanej w drodze ich nabycia przez Spółkę, czyli w trybie umorzenia dobrowolnego. Zgodnie z art. 199 § 3 KSH z tytułu zbycia udziałów w celu umorzenia Wnioskodawczyni nie będzie należne wynagrodzenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy dobrowolne umorzenie udziałów Spółki bez wynagrodzenia spowoduje po stronie Wnioskodawczyni powstanie przychodu w rozumieniu Ustawy PIT?

Zdaniem Wnioskodawczyni, dobrowolne umorzenie udziałów Spółki przeprowadzone bez wynagrodzenia nie spowoduje po stronie Zainteresowanej powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 199 KSH umorzenie udziałów, może odbyć się w trybie umorzenia dobrowolnego (umorzenie za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę) oraz umorzenia przymusowego (umorzenie bez zgody wspólnika), przy czym drugie z nich w myśl art. 199 § 4 KSH może przybrać szczególną postać umorzenia automatycznego.

Przepisy KSH dopuszczają zatem trzy tryby umorzenia udziałów. Kwestia ta jest o tyle istotna, że w zależności od trybu umorzenia regulacje Ustawy PIT przewidują różne kwalifikacje przychodów z tego tytułu.

Do końca 2010 r. sposób opodatkowania dochodów uzyskiwanych w związku umorzeniem udziałów był niezależny od trybu ich umorzenia.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie zmiana w przepisach Ustawy PIT, która spowodowała zróżnicowanie skutków podatkowych w zależności od trybu umorzenia owych udziałów.

Zgodnie z art. 24 ust. 5 Ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r., dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych był dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także:

1. dochód z umorzenia udziałów/akcji (dochód z umorzenia przymusowego oraz automatycznego),
2. dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów/akcji na rzecz spółki, w celu ich umorzenia (dochód z umorzenia dobrowolnego).
   
   

W drodze nowelizacji z Ustawy PIT wykreślono art. 24 ust. 5 pkt 2, dotyczący dochodów z tytułu umorzenia dobrowolnego, pozostawiając jednocześnie pkt 1, dotyczący dochodów z tytułu umorzenia przymusowego i automatycznego.

Co za tym idzie, obecnie dochody uzyskane z tytułu zbycia udziałów w celu umorzenia (dobrowolnego umorzenia udziałów, które będzie realizowane w przedmiotowej sprawie) nie są już kwalifikowane jako dochody z udziału w zyskach osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni ewentualne dochody uzyskane z umorzenia dobrowolnego udziałów należy kwalifikować jako dochody z innych form odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych - zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) Ustawy PIT.

Zgodnie z tą regulacją, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne choćby faktycznie nie zostały otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Wyszczególnienia wymaga jednak fakt, że dyspozycja art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) Ustawy PIT obejmuje wyłącznie zbycie w charakterze odpłatnym.

Co za tym idzie dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie będzie objęte dyspozycją tego przepisu.

W związku z brakiem uzyskania jakiegokolwiek przysporzenia, wspólnik zbywający udziały w celu umorzenia bez wynagrodzenia nie uzyska żadnego przychodu (zapłaty w jakiejkolwiek formie). Jednocześnie zastosowania nie będzie miał art. 19 Ustawy PIT. Z uwagi na fakt, że nie znajdzie zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) Ustawy PIT, nie należy stosować art. 17 ust. 2 Ustawy PIT, który wskazuje na konieczność uwzględnienia art. 19 tejże Ustawy. Co więcej, art. 19 Ustawy PIT nie znajdzie zastosowania również dlatego, że odnosi się on do zbycia pod tytułem odpłatnym.

Zgodnie bowiem z art. 19 ust. 1 Ustawy PIT, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy (?), jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (?).

Zgodnie z tym przepisem, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Przytoczony wyżej przepis mówi zatem wyraźnie o odpłatnym zbyciu oraz cenie, czyli transakcji w ramach której ustalone i otrzymywane jest określone wynagrodzenie. Mając na uwadze fakt, że transakcja będąca przedmiotem niniejszego zapytania polegająca na zbyciu udziałów w celu umorzenia (w ramach procedury dobrowolnego umorzenia udziałów) odbywać się będzie bez jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawczyni, przytoczony wyżej przepis nie znajdzie zastosowania.

Reasumując, dobrowolne umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednocześnie organy podatkowe nie będą miały podstaw do ustalenia / do oszacowania przychodu po stronie Wnioskodawczyni.

Na potwierdzenie powyższego stanowiska Zainteresowana powołuje szereg indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Końcowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że powołane we wniosku indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.