Czy mając na uwadze regulacje art. 2 pkt 4 lit. b i art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko firmy B. B. M. I G. SP. Z O. O., przedstawione we wniosku (data wpływu 23.08.2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.08.2007r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca ? B. B. M. i G. Sp. z o.o. planuje udzielenie pożyczki swojemu udziałowcowi, spółce niemieckiej B. B. AG. Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Niemiec ? a pieniądze zostaną przekazane z rachunku bankowego w Polsce na rachunek podmiotu niemieckiego w Niemczech. Spółka nie posiada w przedmiocie działalności usług pośrednictwa finansowego. Udzielana pożyczka będzie pierwszą i prawdopodobnie ostatnią pożyczką udzielaną na rzecz B. B. AG.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy mając na uwadze regulacje art. 2 pkt 4 lit. b i art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych udzielenie pożyczki przez Spółkę podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wynika to z następującej argumentacji:

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terenie Polski lub prawa wykonywane na terenie Polski, albo
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa wykonywane są za granicą, ale nabywca ma siedzibę na terytorium Polski i czynność została dokonana na terytorium Polski.

W przedmiotowym przypadku należy uznać, iż przedmiotem umowy pożyczki nie są rzeczy w rozumieniu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ale prawa majątkowe. Ponieważ pieniądze trafią za granicę, prawo będzie wykonywane za granicą. Ponadto pożyczkobiorca nie ma siedziby w Polsce, co oznacza, iż bez względu na to gdzie umowa zostanie zawarta, obowiązek w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych nie powstanie.

Stanowisko o braku opodatkowania pożyczki udzielonej przez podmiot polski na rzecz podmiotu zagranicznego zajął także NSA w wyroku z dnia 15.10.2004r. (FSK 597/04). Sąd orzekł, że w przypadku umowy pożyczki pieniężnej nie można skorygować kryterium miejsca położenia rzeczy dla określenia czy umowa podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, czy też nie. Taką rolę pełni natomiast miejsce wykonywania prawa majątkowego wynikającego z umowy pożyczki. Sąd stwierdził, że w doktrynie prawa cywilnego pieniądze są wprawdzie traktowane jako rzeczy, lecz tylko jako rzeczy sui generis (swego rodzaju). Ich wartość nie wynika bowiem z właściwości fizycznych, lecz z gwarancji państwa, uznającego je za prawny środek płatniczy. Odróżnienie pieniędzy od innych rzeczy wynika także z przepisów Kodeksu cywilnego o pożyczce. Dlatego też na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych należy ocenić, gdzie ma miejsce wykonanie umowy pożyczki.

W niniejszym wyroku NSA uznał, że po stronie pożyczkodawcy (podmiot polski) powstało majątkowe prawo (obowiązek) do przekazania przedmiotu umowy (pieniędzy) pożyczkobiorcy (podmiotowi węgierskiemu). Prawo to zostało wykonane nas terenie Węgier, a nie Polski, gdyż pożyczka została udzielona podmiotowi mającemu siedzibę za granicą (Węgry) i przyczynić się mogła do powiększenia tego majątku, który także znajdował się za granicą. Dlatego też stosownie do przepisu ustawy o opłacie skarbowej przedmiotowa umowa nie podlega tej opłacie. Regulacja prawna w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jest w tym zakresie taka sama.

Dodatkowo za argumentacją sądu przemawiają przepisy Kodeksu cywilnego o miejscu spełnienia świadczenia. Świadczenie pieniężne powinno być spełnione w siedzibie wierzyciela (tutaj pożyczkobiorcy) w chwili spełnienia świadczenia. Wyroki sądowe wskazują nawet, że w takim przypadku miejscem spełnienia świadczenia jest siedziba banku, w którym prowadzony jest rachunek wierzyciela. Dlatego też należy uznać, iż przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto należy wskazać, iż czynność udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu zagranicznego stanowi usługę pośrednictwa finansowego, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej na terytorium siedziby usługobiorcy. Usługa ta jest zwolniona z podatku VAT. Tym samym udzielenie przez spółkę pożyczki na rzecz podmiotu niemieckiego nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych również na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy. Bez znaczenia pozostaje, iż przedmiotem działalności Spółki nie jest pośrednictwo finansowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe, w części dotyczącej samego faktu niepodlegania przedmiotowej umowy pożyczki podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Inne jest natomiast uzasadnienie prawne tego stanowiska.

Umowy pożyczki zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007 r. nr 68 poz. 450) podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W myśl art. 1 ust. 4 pkt 1 cyt.

wyżej ustawy opodatkowaniu podlegają wszystkie czynności wymienione w art. 1 ust. 1, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w tym wypadku nie ma znaczenia miejsce zawarcia umowy. W związku z powyższym, istotne jest ustalenie czy w omawianej sprawie przedmiot stanowi rzecz czy prawo majątkowe.

Istota umowy pożyczki zawarta jest w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Umowa ta polega na zobowiązaniu się dającego pożyczkę do przeniesienia na własność biorącego pożyczkę określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorącego do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Dlatego też na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pieniądz gotówkowy jak i bezgotówkowy traktowany jest jak rzecz ruchoma.

Pieniądze są szczególnym rodzajem rzeczy (sui generis), bowiem ich wartość nie jest wynikiem naturalnych właściwości fizycznych, lecz wynikiem przyznanej przez państwo mocy umarzania zobowiązań pieniężnych i są przede wszystkim prawnym środkiem płatniczym. W obrocie pełnią więc głównie funkcje przedmiotu świadczeń w stosunkach obligacyjnych. Pierwotnie jednak - w ujęciu statycznym - są przedmiotem własności osób uczestniczących w obrocie. Można wiec uznać je za szczególny rodzaj rzeczy, podobnych rzeczom oznaczonym co do gatunku.

W przedmiotowej sprawie podstawowe znaczenie ma fakt, że w momencie zawierania umowy pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki będą znajdowały się na terytorium Polski. W związku z tym, umowa taka podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednak na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Przez ?podatek od towarów i usług? zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - rozumie się podatek od towarów i usług nakładany przez ustawę z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Pożyczki udzielane na rzecz podmiotu zagranicznego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, ze względu na fakt, że miejscem świadczenia przedmiotowej usługi jest terytorium Niemiec. Wynika to z regulacji zawartych w art. 27 ust. 3 pkt 2 w związku z zapisem ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy usługi, o których mowa w art. 4 są świadczone na rzecz:

1. osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub
2. podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale

- miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Natomiast przepis art. 27 ust. 4 pkt 4 cyt. ustawy określa, że wyżej wskazany przepis ust. 3 stosuje się m.in. do usług bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki.

W oparciu o powyższe przepisy tego typu transakcje świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Niemiec podlegają opodatkowaniu podobnym w konstrukcji podatkiem od wartości dodanej według prawa niemieckiego.

Wyłączenie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie miało w tym przypadku zastosowanie, zatem przedmiotowa umowa pożyczki nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż udzielenie odpłatnej pożyczki spółce niemieckiej, przez Wnioskodawcę, nie będzie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

IPPB2/436-383/09-2/MK1, interpretacja indywidualna