Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

UZASADNIENIE

W dniu 22 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W grudniu 1986 r. Spółdzielnia mieszkaniowa (Wnioskodawca) przydzieliła lokal mieszkalny na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu małżonkom E. i R. Małżonkowie wnieśli wymagany wkład mieszkaniowy i spłacili kredyt mieszkaniowy w momencie zasiedlenia lokalu. Członkiem spółdzielni była Pani E.

W lipcu 1997 r. wyrokiem sądu urzeczono rozwód E. i R., przy czym nie dokonano podziału majątku wspólnego małżonków i nie poinformowano Spółdzielni, któremu z małżonków przypadło prawo do lokalu.

W roku 2011 z lokalu mieszkalnego wymeldowała się Pani E., natomiast R. w dalszym ciągu w nim zamieszkiwał.

W dniu 4 października 2013 r. z lokalu mieszkalnego wymeldował się Pan R. i następnie w dniu 29 października 2013 r. lokal mieszkalny został zdany do Spółdzielni przez byłego członka Panią E.

Spółdzielnia organizowała przetargi w celu ustanowienia odrębnej własności ww. lokalu w dniach: 21 listopada 2013 r.; 12 grudnia 2013 r.; 23 stycznia 2014 r.; 20 lutego 2014 r.; 20 marca 2014 r. i 24 kwietnia 2014 r. Po sprzedaży lokalu mieszkalnego w kwietniu 2014 r. w drodze przetargu przeprowadzonego przez Spółdzielnię, dokonano rozliczenia przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Z wartości uzyskanej w przetargu dokonano potrąceń zgodnie z art. 11 ust. 21 i ust. 22 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. z późniejszymi zmianami (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222). Ze względu na brak podziału majątku po rozwodzie, uprawnionymi do zwrotu wartości wynikającej z rozliczenia lokalu byli oboje byli małżonkowie. W dniu 5 czerwca 2014 r. należną połowę z kwoty wynikającej z rozliczenia lokalu Spółdzielnia wypłaciła uprawnionej Pani E.

Uprawniony do pozostałej kwoty R. w obecności notariusza złożył oświadczenie, że dobrowolnie zrzeka się swojej części wynikającej z rozliczenia lokalu mieszkalnego na korzyść byłej żony, tj. E. Zgodnie z oświadczeniem Spółdzielnia w dniu 27 czerwca 2014 r. wypłaciła pozostałą kwotę E., w konsekwencji czego Pani E. otrzymała zwrot całej kwoty wynikającej z rozliczenia lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 14 marca 2013 r. sygn. akt II FSK 1490/11 oraz przepisami art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Spółdzielnia zobowiązana jest do sporządzenia informacji o wysokości przychodów PIT-8C (za rok 2014) i przekazania jej podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Komu ? w sytuacji, w której uprawnionymi do zwrotu wartości wynikającej z rozliczenia lokalu byli oboje małżonkowie, a w wyniku zrzeczenia się swojej należnej części wynikającej z rozliczenia przez jednego z małżonków na rzecz drugiego, faktyczny zwrot gotówki otrzymał jeden z byłych małżonków ? Spółdzielnia (Wnioskodawca) powinna wystawić informację PIT-8C za rok 2014, wpisując przychód w części D, w pozycji 25 ? czy osobie otrzymującej zwrot całej kwoty wynikającej z rozliczenia lokalu, czy osobom uprawnionym do zwrotu w częściach im należnych bez względu na to kto otrzymał faktyczny zwrot pieniędzy?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że faktycznego zwrotu kwoty wynikającej z rozliczenia lokalu mieszkalnego dokonano na rzecz jednej osoby uprawnionej, tj. Pani E., informacja o uzyskanych przychodach z innych źródeł PIT-8C za rok 2014 winna być wystawiona w całości na tę osobę, tj. Panią E.

W myśl art. 21 ust.1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w informacji PIT-8C w części D, w poz. 25, należy wykazać kwotę uzyskaną z przetargu pomniejszoną o kwotę wniesionego w nominale wkładu mieszkaniowego, spłaconego kredytu oraz zwróconą do budżetu państwa nominalną wartość umorzenia kredytu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Kwestię zwrotu wniesionego wkładu mieszkaniowego regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1222).
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przyczynami wygaśnięcia lokatorskiego prawa do lokalu mogą być (oprócz wykluczenia ze spółdzielni) m.in. śmierć uprawnionego i wykreślenie z rejestru członków, a także rezygnacja z członkostwa.

W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu (art. 11 ust. 21 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 21, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 24 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Na podstawie zaś art. 11 ust. 22 cyt. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Jak wskazano w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, ze względu na brak podziału majątku po rozwodzie, uprawnionymi do zwrotu wartości wynikającej z rozliczenia lokalu byli oboje byli małżonkowie. W dniu 5 czerwca 2014 r. należną połowę z kwoty wynikającej z rozliczenia lokalu Spółdzielnia (Wnioskodawca) wypłaciła uprawnionej Pani E. Uprawniony do pozostałej kwoty R. w obecności notariusza złożył oświadczenie, że dobrowolnie zrzeka się swojej części wynikającej z rozliczenia lokalu mieszkalnego na korzyść byłej żony, tj. E. Zgodnie z oświadczeniem Spółdzielnia w dniu 27 czerwca 2014 r. wypłaciła pozostałą kwotę E., w konsekwencji czego Pani E. otrzymała zwrot całej kwoty wynikającej z rozliczenia lokalu mieszkalnego.

Przechodząc na grunt przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazać należy, że na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, źródłami przychodów są: inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyty we wskazanym przepisie zwrot ?w szczególności? oznacza, że katalog przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty, co oznacza, że do tej kategorii przychodów można zaliczyć również inne niż te, które zostały w nim wymienione. Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie, których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Jednakże, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są: przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Tym samym, przychód uzyskany przez osoby uprawnione w związku ze zwrotem wkładu mieszkaniowego zwaloryzowanego według wartości rynkowej lokalu stanowi co do zasady przychód podatkowy, przy czym do wysokości uprzednio wniesionego wkładu, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na mocy ww. przepisu.

Z kolei, na mocy art. 42a cyt. ustawy podatkowej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Przekładając to, co wykazano wyżej, na grunt analizowanej sprawy, stwierdzić należy, że cała kwota przypisana osobom uprawnionym przez Spółdzielnię Mieszkaniową tytułem wkładu mieszkaniowego stanowi dla tychże osób przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w ww. art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro na gruncie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego uprawnionymi do zwrotu wartości wynikającej z rozliczenia lokalu byli oboje byli małżonkowie ? a zgodnie ww. art. 11 ust. 1 cyt. ustawy podatkowej przychodami są nie tylko otrzymane, ale również postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne ? należy stwierdzić, że rzeczony przychód powstał ? wbrew stanowisku Zainteresowanego ? po stronie obojga byłych małżonków.

Istotne jest to, że aby powstał przychód, wystarczające jest, żeby pieniądze i wartości pieniężne były postawione do dyspozycji podatnika. Oznacza to, że abstrahując od przedstawionego zdarzenia przyszłego, np. jeśli pracownik może odebrać pensję, która została dla niego przygotowana w zakładowej kasie, ale tego nie robi, po jego stronie powstaje przychód, gdyż pieniądze te zostały postawione do jego dyspozycji. Zatem pieniądze i wartości pieniężne, które nie zostały jeszcze przez podatnika otrzymane, ale są już postawione do jego dyspozycji, stanowią jego przychód.

W konsekwencji, opisane we wniosku zrzeczenie się przez jednego z byłych małżonków na rzecz drugiego stanowi jedynie formę zadysponowania przez tegoż byłego małżonka przychodem uprzednio postawionym mu do tejże dyspozycji i nie ma wpływu na sam fakt uprzedniego powstania po jego stronie przychodu.

Dodać przy tym należy, że w świetle przywołanego przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota przypisanego osobie uprawnionej przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego do tejże Spółdzielni wkładu jest zwolniona od podatku dochodowego.

Reasumując: w przedmiotowej sprawie Spółdzielnia Mieszkaniowa (Wnioskodawca) ? na podstawie ww. art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ? winna jest sporządzić i przekazać każdej z osób uprawnionych (tj. każdemu z byłych małżonków) ? a nie jedynie temu, który otrzymał faktyczny zwrot gotówki ? oraz właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego stosownie wypełnione informacje PIT-8C.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.