W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego Spółka wnosi o potwierdzenie, że przedmiot opodatkowania (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2008 r. (data wpływu 03 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 03 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka planuje zawarcie z Dyyy S.A. (zwany dalej ?Dyyy? bądź ?Bankiem?) umowy kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling; zwanej dalej ?Umową (...)?), opartej na następującej strukturze:

• Spółka oraz inne podmioty wchodzące w skład grupy X (zwane dalej łącznie ?Spółkami? albo ?Grupą Spółek? bądź też ?Klientem? albo ?Klientami?), otwierają w Dyyy bankowe rachunki bieżące prowadzone w PLN (zwane dalej ?Rachunkami? bądź ?Rachunkiem?),
• dla celów realizacji Umowy (...) Bank otwiera techniczny rachunek konsolidacyjny (zwany dalej ?TRK?),
• usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty z Grupy Spółek, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald (zarówno dodatnich, jak i ujemnych) na Rachunkach podmiotów z Grupy Spółek,
• w szczególności Spółka oraz inne podmioty z Grupy Spółek zainteresowani są efektywnym zarządzaniem swoimi wierzytelnościami wobec Banku z tytułu posiadanych na Rachunkach środków pieniężnych oraz zobowiązaniami wobec Banku z tytułu wykorzystywanych kredytów w rachunku bieżącym udzielonych w PLN przez Bank na mocy odrębnych ustaleń, ewidencjonowanych na Rachunkach (zwanych dalej ?Kredytami w Rachunku?)
• z tytułu świadczenia na rzecz Spółki oraz innych podmiotów z Grupy Spółek przedmiotowej usługi Bank pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji.

Funkcjonowanie cash poolingu w ramach Umowy (...) przedstawia się następująco:

Koniec dnia roboczego

Najwcześniej o godzinie 17.30 jednak nie wcześniej niż przed rozliczeniem przez Bank płatności przychodzących na Rachunki trzecią sesją systemu płatniczego Elixir każdego dnia roboczego Bank będzie dokonywał następujących czynności w odniesieniu do każdego z Rachunków:

• ustalenie salda na każdym z Rachunków;
• zsumowanie wszystkich sald dodatnich i zsumowanie wszystkich sald ujemnych na Rachunkach oraz ustalenie, która z tych sum jest niższa, a która wyższa w wartościach bezwzględnych;
• przeniesienie całości sald składających się na sumę sald, która okazała się niższa w wartościach bezwzględnych z rachunków, na których te salda wystąpiły na TRK,
• przeniesienie części sald składających się na sumę sald, która okazała się wyższa w wartościach bezwzględnych, z Rachunków, na których te salda wystąpiły, na TRK w takiej wysokości, aby przeniesiona na TRK suma sald dodatnich równała się sumie przeniesionych sald ujemnych, przy czym z każdego Rachunku zostanie przeniesiona taka kwota, której udział w całości kwot przenoszonych, stosownie do postanowień tego punktu, odpowiada udziałowi salda tego Rachunku, w sumie sald składających się na wyższą wartość bezwzględną (zwana dalej 'Kwotą Salda Klienta');
• przenoszenie sald na Rachunkach odbywa się na podstawie umowy poręczeń za zobowiązania pozostałych członków Grupy Spółek;
• zgodnie z powyższym, na koniec każdego dnia roboczego, w przypadku braku spłaty salda ujemnego przez uczestnika cash poolingu (dalej zwanego 'Klientem Posiadającym Saldo Ujemne') Bank ma prawo zaspokoić się, korzystając z udzielonego przez podmioty z Grupy Spółek poręczenia;
• Bank dokonuje zaspokojenia, zachowując swobodę wyboru poręczyciela (dalej zwanego 'Klientem Posiadającym Saldo Dodatnie'), a także swobodę w zakresie przelewanych kwot jak i Rachunku Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie.

Początek następnego dnia roboczego

• do godziny 9.00 każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym dokonane zostały powyższe czynności Bank będzie dokonywał odwrócenia księgowań z tytułu poręczeń;
• odwrócenie księgowań następuje przez zwrotne przeniesienie na Rachunki sald przeniesionych na TRK poprzedniego dnia roboczego;
• odwrócenie księgowań jest skutkiem ponownego otwarcia dla Klientów Posiadających Saldo Ujemne Kredytu w Rachunku i następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej;
• z tytułu odwrócenia księgowań Bank wypłaca każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie kwoty pobrane na koniec dnia poprzedniego tytułem poręczenia za pozostałych członków Grupy Spółek.

Wynagrodzenie za kompleksową usługę bankową

W pierwszym dniu roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, Bank pobierze od każdego Klienta, w stosunku do którego Kwota Salda Klienta w poprzednim miesiącu stanowiła saldo ujemne, prowizję za okresowe powstanie salda ujemnego liczoną dla każdego dnia, w którym takie saldo powstało, według formuły ustalonej w umowie.

W pierwszym dniu roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, Bank wypłaci każdemu z Klientów, w stosunku do którego Kwota Salda Klienta stanowiła w poprzednim miesiącu saldo dodatnie, wynagrodzenie za okresowe powstanie salda dodatniego liczone dla każdego dnia, w którym takie saldo powstało, według formuły ustalonej w umowie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle przedstawionego wyżej zdarzenia przyszłego Spółka wnosi o potwierdzenie, że przedmiot opodatkowania PCC nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną w oparciu o Umowę (...), a więc o potwierdzenie, iż z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy, jak również jakichkolwiek w jej ramach wykonywanych czynności, na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie PCC.

Zdaniem Wnioskodawcy, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową spółek z grupy kapitałowej (cash pooling), świadczona przez Dyyy na podstawie Umowy (...) zawartej pomiędzy Dyyy oraz podmiotami z grupy X (w tym, Spółką) nie podlega opodatkowaniu PCC.

W myśl art. 1 ustawy o PCC, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Spółka stoi zaś na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej na podstawie Umowy (...), która nie znajduje odpowiednika w Kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o PCC.

Zdaniem Spółki, celem ustawodawcy tworzącego opisywaną normę prawną w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Treść Umowy (...) wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej. Nie jest to zatem żadna z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu PCC.

Ponadto, Spółka pragnie zauważyć, iż organy statystyczne już wielokrotnie klasyfikowały czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) jako usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii Spółki, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż usługa świadczona przez Dyyy w ramach Umowy (...) nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC.

Zauważyć należy również, iż konstrukcja cash poolingu polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W konsekwencji, sama umowa cash pooling zawiera co prawda w sobie pewne elementy umowy pożyczki, jednak nie wyczerpuje równocześnie pewnych jej znamion.

Należy podkreślić, iż w operacjach cash pooling występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmioty występujące w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash pooling posiadający wolne środki nie posiada bowiem wiedzy czy środki te zostaną w ogóle wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym jest rachunek zbiorczy banku, na którym bank gromadzi wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash pooling, dokonując następnie odpowiednich przelewów.

Zdaniem Spółki przedmiotowa usługa cash poolingu nie wyczerpuje także znamion żadnej z pozostałych czynności określonych wart. l ust. l ustawy o PCC.

Reasumując, brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji dokonywanych w ramach operacji cash pooling jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. Ponadto, Umowa (...), która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o PCC.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje:

• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r. sygn. IPPB2/436-89/08-2/MZ,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r. sygn. IPPB2/436-90/08-2/MZ,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r. sygn. IPPB2/436-97/07-4/AA,
• postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 listopada 2007 r. sygn. IBPB2/436-15/07/HS/KAN-404/08/07,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 października 2007 r. sygn. IPPB2/436-27/07-4/MZ,
• postanowienie Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z dnia 6 lipca 2007r. sygn. 1473/WP/436/17/15/07/JK,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13 sierpnia 2008 r. sygn. ILPB2/436-36/08-2/AJ,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 sierpnia 2008 r. sygn. IBPB2/436-89/08/MZ (KAN-4593/05/08),
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 lipca 2008 r. sygn. IPPB2/436-138/08-4/AS,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn.IBPB2/436-62/08/MZ (KAN-2691/03/08),
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn. lTPB2/436-64/08/BK
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. ITPB2/436-52/08/BK,
• Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. ILPB2/436-13/08-4/AJ.
  
  

W świetle wskazanych wyżej argumentów Spółka stoi na stanowisku, że przedmiot opodatkowania PCC nie obejmuje czynności wykonywanych w związku umową kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedmiotowej Umowy (...). W związku z powyższym, zdaniem Spółki, cash pooling świadczony przez Dyyy na podstawie Umowy (...) zawartej pomiędzy Dyyy oraz podmiotami z grupy X (w tym Spółką) nie podlega opodatkowaniu PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   nbspnbsp - umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   nbspnbsp - umowy pożyczki,
   nbspnbsp - umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   nbspnbsp - umowy dożywocia,
   nbspnbsp - umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat i dopłat,
   nbspnbsp - ustanowienie hipoteki,
   nbspnbsp - stanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   nbspnbsp - umowy depozytu nieprawidłowego,
   nbspnbsp - umowy spółki,
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku spółki konstrukcja ?cash poolingu?, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik ?cash pooling? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową ?cash pooling? nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy ?cash poolingu? nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji i postanowień organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Ponadto, informuje się, iż w zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

IBPB2/436-62/08/MZ, interpretacja indywidualna

IBPB2/436-89/08/MZ, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-13/08-4/AJ, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-36/08-2/AJ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-138/08-4/AS, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-89/08-2/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-90/08-2/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-97/07-4/AA, interpretacja indywidualna