Opodatkowanie umowy Cash pooling sygn: ILPB2/436-122/08-3/MK

Opodatkowanie umowy Cash pooling

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2008 r. (data wpływu 17 listopada 2008 r.) uzupełnionym pismem z dnia 17 listopada 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu ? jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 17 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu oraz podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zastosowania przepisów o niedostatecznej kapitalizacji, poboru zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych oraz rozliczenia powstałych różnic kursowych w związku z zawartą umową cash poolingu.


W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka planuje zawarcie z ? Bank AG (zwany dalej ?? AG? bądź ?Bankiem?) umowy kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling; zwanej dalej ?Umową ?-CashSweep?), opartej na następującej strukturze:

  • Spółka wchodząca w skład międzynarodowej grupy Y otwiera rachunek (zwany dalej ?Rachunkiem?) w ? Bank X S.A. (zwany dalej ?? X?),
  • Dodatkowo, Spółka otwiera rachunek w ? AG z siedzibą w Niemczech (zwany dalej ?Rachunkiem?),
  • Rachunek Spółki otwarty w ? AG z siedzibą w Niemczech wykorzystywany będzie również dla celów bieżącej działalności, a klienci Spółki będą mogli wykorzystywać go dla regulowania swoich zobowiązań wobec Spółki,
  • Zagraniczne i krajowe spółki z Grupy Y, także uczestniczące w systemie cash poolingu, otwierają swoje rachunki w ? X i w ? AG lub innym banku zagranicznym (zwane dalej ?Rachunkami?),
  • Y AG będąca podmiotem niemieckim pełni w ramach omawianego cash pooling rolę tzw. agenta (zwana dalej ?Agentem?) i w tym celu otwiera w ? AG rachunek docelowy master account (zwany dalej ?Rachunkiem Agenta?).


Cash pooling wykonywany jest w dwóch etapach:


Etap I

  • W pierwszym etapie struktury cash pooling ? AG dokonuje dziennych przelewów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Spółki założonym w ? X, a Rachunkiem Spółki założonym w ? AG, w taki sposób, aby na koniec danego dnia Rachunek Spółki w ? X wykazywał saldo zerowe.
  • Oznacza to, iż w przypadku, gdy przed końcem danego dnia Rachunek Spółki w ? X wykazuje saldo dodatnie, kwota ta zostaje przez ? AG przelana z tego rachunku na Rachunek Spółki w ? AG, w celu wyzerowania konta posiadanego w ? X.
  • Natomiast w przypadku, gdy przed końcem dnia Rachunek Spółki w ? X wykazuje saldo ujemne, w celu wyzerowania tego konta, ? AG przelewa środki z Rachunku założonego przez Spółkę w ? AG.
  • Analogicznie transfery przebiegają dla innych spółek z grupy.


Etap 2

  • W drugim etapie, saldo na Rachunku Spółki prowadzonym w ? AG zostaje przeniesione na Rachunek Agenta (środki nie będą przekazywane pomiędzy uczestnikami cash pooling bezpośrednio ale zawsze przez Rachunek Agenta).
  • Oznacza to, iż w przypadku, gdy Rachunek Spółki w ? AG wykazuje saldo dodatnie, kwota ta może zostać odpowiednio przelana przez ? AG na Rachunek Agenta.
  • Natomiast w przypadku, gdy Rachunek Spółki w ? AG wykazuje saldo ujemne, ? AG przelewa odpowiednio środki z Rachunku Agenta.


Kalkulacja odsetek

Po zakończeniu danego miesiąca Bank dostarcza informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy umożliwiając tym samym spółkom biorącym udział w umowie na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Natomiast odsetki są przelewane między rachunkami danego uczestnika cash poolingu w ? AG, w tym Rachunkiem Spółki, a Rachunkiem Agenta.

Na wniosek klienta bank może również rozliczać te odsetki na zasadach zlecenia stałego (t.j. przyjąć stałą dyspozycję dokonywania przeksięgowań z tytułu odsetek pomiędzy kontami uczestników umowy - z rachunku danego uczestnika cash poolingu w ? AG, w tym z Rachunku Spółki, na Rachunek Agenta i odwrotnie).


Wynagrodzenie za usługę bankową

? AG pobiera wynagrodzenie za świadczenie opisywanej usługi (na podstawie punktu C.5. Umowy ?-CashSweep).


W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.


W świetle przedstawionego wyżej zdarzenia przyszłego Spółka wnosi o potwierdzenie, że przedmiot opodatkowania PCC nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną w oparciu o Umowę ?-CashSweep, a więc o potwierdzenie, iż z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy, jak również jakichkolwiek w jej ramach wykonywanych czynności, na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie PCC.


Zdaniem Wnioskodawcy, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową spółek z grupy kapitałowej (cash pooling), świadczona przez ? AG na podstawie Umowy?-CashSweep zawartej pomiędzy ? AG oraz podmiotami z grupy ? (w tym Spółką) nie podlega opodatkowaniu PCC.

W myśl art. 1 ustawy o PCC, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Spółka stoi zaś na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej na podstawie Umowy ?-CashSweep, która nie znajduje odpowiednika w Kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o PCC.

Zdaniem Spółki, celem ustawodawcy tworzącego opisywaną normę prawną w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Treść Umowy ?-CashSweep wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy międzynarodowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej. Nie jest to zatem żadna z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu PCC.

Ponadto, Spółka pragnie zauważyć, iż organy statystyczne już wielokrotnie klasyfikowały czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) jako usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii Spółki, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż usługa świadczona przez ? AG w ramach Umowy ?-CashSweep nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu PCC.

Zauważyć należy również, iż konstrukcja cash poolingu polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W konsekwencji, sama umowa cash pooling zawiera co prawda w sobie pewne elementy umowy pożyczki, jednak nie wyczerpuje równocześnie pewnych jej znamion.

Należy podkreślić, iż w operacjach cash pooling występują podmioty, wśród których, pewne podmioty posiadają wolne środki finansowe, pewne podmioty posiadają niedobór tych środków oraz podmioty występujące w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash pooling posiadający wolne środki nie posiada bowiem wiedzy czy środki te zostaną w ogóle wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym, nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym jest rachunek zbiorczy banku, na którym bank gromadzi wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash pooling, dokonując następnie odpowiednich przelewów.

Reasumując, brak jest podstaw do zakwalifikowania transakcji dokonywanych w ramach operacji cash pooling jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. Ponadto, Umowa ?-CashSweep, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o PCC.


Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje:

  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r. sygn. IPPB2/436-89/08-2/MZ,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r. sygn. IPPB2/436-90/08-2/MZ,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 2007 r. sygn. IPPB2/436-97/07-4/AA,
  • postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 listopada 2007 r. sygn. IBPB2/436-15/07/HS/KAN-404/08/07,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 października 2007 r. sygn. IPPB2/436-27/07-4/MZ,
  • postanowienie Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z dnia 6 lipca 2007r. sygn. 1473/WP/436/17/15/07/JK,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13 sierpnia 2008 r. sygn. ILPB2/436-36/08-2/AJ,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 sierpnia 2008 r. sygn. IBPB2/436-89/08/MZ (KAN-4593/05/08),
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 lipca 2008 r. sygn. IPPB2/436-138/08-4/AS,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn.IBPB2/436-62/08/MZ (KAN-2691/03/08),
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 czerwca 2008 r. sygn. lTPB2/436-64/08/BK
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 4 czerwca 2008 r. sygn. ITPB2/436-52/08/BK,
  • Interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. ILPB2/436-13/08-4/AJ.

W świetle wskazanych wyżej argumentów Spółka stoi na stanowisku, że przedmiot opodatkowania PCC nie obejmuje czynności wykonywanych w związku umową kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedmiotowej Umowy ?-CashSweep. W związku z powyższym, zdaniem Spółki, cash pooling świadczony przez ? AG na podstawie Umowy ?-CashSweep zawartej pomiędzy ? AG oraz podmiotami z grupy ? (w tym Spółką) nie podlega opodatkowaniu PCC.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

  1. następujące czynności cywilnoprawne:
       - umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
       - umowy pożyczki,
       - umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
       - umowy dożywocia,
       - umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat i dopłat,
       - ustanowienie hipoteki,
       - stanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
       - umowy depozytu nieprawidłowego,
       - umowy spółki,
  2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
  3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku spółki konstrukcja ?cash poolingu?, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik ?cash pooling? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową ?cash pooling? nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy ?cash poolingu? nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji i postanowień organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.


Ponadto informuje się, iż w zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych w dniu 10 lutego 2009 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB3/423-758/08-3/HS.


Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Referencje

IBPB2/436-62/08/MZ, interpretacja indywidualna

IBPB2/436-89/08/MZ, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-13/08-4/AJ, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-36/08-2/AJ, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-758/08-3/HS, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-138/08-4/AS, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-27/07-4/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-89/08-2/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-90/08-2/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-97/07-4/AA, interpretacja indywidualna

ITPB2/436-52/08/BK, interpretacja indywidualna

ITPB2/436-64/08/BK, interpretacja indywidualna

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika