Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zmiany umowy spółki kapitałowej, a (...)

Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zmiany umowy spółki kapitałowej, a także w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2011 r. (data wpływu 12 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zmiany umowy spółki kapitałowej ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zmiany umowy spółki kapitałowej, a także w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zajmującą się zarządzaniem i wynajmem nieruchomości, funkcjonującą w ramach grupy, powstałą 2010 r., której pierwszy rok podatkowy rozpoczął się w dniu 10 września 2010 r., a zakończy 31 grudnia 2011 r.

W celu przeprowadzenia działań restrukturyzacyjnych w ramach grupy, mających na celu ekspansję w obszarze wyrobów kostki brukowej, wzrostu rozpoznawalności marki i używanych znaków towarowych, Wnioskodawca otrzyma w ramach aportu zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki akcyjnej, części spółki związane z obsługą działalności:

  • marketingowej - działaniami reklamowymi, sprzedażowymi, promocyjnymi, badaniami rynku oraz działalności związanej z rozwojem i zarządzaniem marką,
  • księgowej - czynności obsługi rozliczeń księgowych i podatkowych,
  • controllingu - czynności związanych ze wsparciem kierowania przedsiębiorstwem, a poprzez rozwijanie alternatywnych sposobów działania, również sterowaniem procesami w nim zachodzącymi,
  • kadr - zarządzania sprawami pracowniczymi i procesami zatrudniania i wynagradzania,
  • informatyki - czynności obsługi informatycznej przedsiębiorstwa, obsługi technicznej urządzeń i zarządzania procesem przepływu danych.

Wskazana wyżej zorganizowana część przedsiębiorstwa obejmować będzie w szczególności:

  • urządzenia będące zarówno środkami trwałymi, jak i niespełniające odpowiednich kryteriów do uznania ich za środki trwałe, w tym urządzenia biurowe, komputery, meble, etc.
  • zarejestrowane znaki towarowe,
  • pracowników poszczególnych działów spółki akcyjnej przyporządkowanych do obsługi zadań w zakresie marketingu, księgowości, controllingu, kadr i informatyki.

W skład wyodrębnionej części wchodzą w szczególności - stanowiąc o samodzielności i wyodrębnieniu funkcjonalnym w ramach spółki akcyjnej dokonującej wniesienia aportu - składniki niezbędne do i związane z realizacją działalności marketingowej, księgowej, controllingu, kadr oraz informatycznej, w tym m.in. aktywa trwałe (maszyny biurowe, komputery, meble i pozostałe wyposażenie biura), zapasy (materiały biurowe i reklamowe), licencje na programy komputerowe, dokumentacja techniczna, zarejestrowane znaki towarowe, prawa autorskie i inne umowy związane z prowadzeniem bieżącej działalności (z dostawcami mediów, z obsługą administracyjną biura) a także odrębny dla zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: ?ZCP?) biznes plan, strategia oraz plany finansowe, wewnętrzne akty prawne i procedury regulujące sposób funkcjonowania ZCP.

Do ZCP przyporządkowany jest wyodrębniony zespół pracowników spółki akcyjnej posiadających odpowiednie kompetencje do realizacji zadań, które są przedmiotem działalności wyodrębnionej części przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie funkcjonuje w taki sposób, iż zarówno działalność przenoszonej zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jak i działalność pozostałej części może samodzielnie funkcjonować i realizować samodzielnie zadania i cele gospodarcze. Wnoszony aport zwiększy kapitał zakładowy Wnioskodawcy a udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki o wartości nominalnej odpowiadającej wartości rynkowej zorganizowanej części przedsiębiorstwa wniesionej tytułem wkładu niepieniężnego zostaną wydane spółce akcyjnej. Wartość rynkowa składnika wkładu, jakim jest znak towarowy jest określona na podstawie wyceny niezależnego rzeczoznawcy.

Wniesienie ZCP tytułem aportu do spółki z o.o. związane będzie z powstaniem tzw. ?dodatniej wartości firmy? w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ?ustawa o CIT?), tj. nadwyżki wartości nominalnej wydanych udziałów nad wartością rynkową składników majątkowych ZCP. Po dokonaniu aportu, w oparciu o składniki majątku przejęte od spółki akcyjnej, Wnioskodawca będzie kontynuować działalność marketingową oraz działalność w zakresie księgowości, zarządzania kadrami, informatyki oraz controllingu wykonywaną dotychczas przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa spółki akcyjnej.

Z przedmiotu aportu wyłączone zostaną jedynie te składniki wykorzystywane obecnie przez spółkę akcyjną, które będą potrzebne do prowadzenia działalności produkcyjnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy w opisanym stanie faktycznym wniesienie do spółki z o.o. aportu w wyżej opisanej postaci będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, majątek wnoszony do spółki z o.o. w ramach aportu stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, a transakcja zbycia tego majątku w formie aportu będzie podlegać wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 6 lit. c) ustawy PCC.

1. Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) - dalej ?ustawa o PCC? - opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega m.in. umowa spółki oraz zmiana umowy spółki. Przez zmianę umowy spółki kapitałowej rozumie się m.in. podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów (art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy o PCC). Zobowiązaną do zapłaty podatku jest spółka, do której aport jest wnoszony (art. 4 pkt 9 ustawy o PCC).

Zgodnie jednak z art. 2 pkt 6 lit. c) ustawy o PCC nie podlegają podatkowi umowy spółki i ich zmiany związane z wniesieniem do spółki kapitałowej zorganizowanej części przedsiębiorstwa w zamian za jej udziały lub akcje.

2. Pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie ustawy PCC.

Ustawa o PCC nie zawiera definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Została ona natomiast zawarta w art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ?ustawa o CIT?) a także w analogicznym brzmieniu w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nią zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z kolei ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych odsyła w art. 4a pkt 3 do Kodeksu cywilnego, który w art. 551 definiuje przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje przykładowo wymienione w KC składniki.

W związku z powyższym, na gruncie ustawy o PCC, zdaniem Wnioskodawcy, ZCP istnieje, jeśli:

  • istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze;
  • zespół tych składników jest wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie;
  • zespół tych składników jest wyodrębniony finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie.

Zespół składników materialnych i niematerialnych powiązanych funkcjonalnie przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z przepisami ustawy o PCC i ustawy CIT, tylko zespół składników majątkowych materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych może zostać uznany za ZCP.

Jak wskazano powyżej, w ramach aportu ZCP na Wnioskodawcę przejdą wszelkie składniki konieczne do kontynuacji działalności w zakresie prowadzonym dotychczas przez spółkę akcyjną. Bez wątpienia zatem, w analizowanej sytuacji można mówić o funkcjonalnym powiązaniu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca bowiem, po dokonaniu aportu, będzie prowadzić działalność gospodarczą wykorzystując otrzymane w formie aportu składniki i w oparciu o pracowników uprzednio zatrudnionych przez spółkę akcyjną, z którymi podpisane zostaną umowy o pracę.

Skoro po przyjęciu aportu Wnioskodawca będzie prowadził nowy rodzaj działalności w oparciu o przejęte składniki i pracowników, to oznacza to, że są one funkcjonalnie powiązane, tak iż stanowią spójną całość, służącą osiąganiu celów gospodarczych do tego stopnia, iż nabywca może kontynuować działalność z wykorzystaniem tej ZCP natychmiast po jej wydzieleniu i może być ona realizowana samodzielnie i stanowić niezależne przedsiębiorstwo. Zatem, nie ulega wątpliwości, iż w analizowanym przypadku składniki majątkowe, mające być przedmiotem aportu, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe.

Wnoszony w ramach aportu zespół składników będzie wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie przed wniesieniem aportu; zespół ten nie stanowi zbioru przypadkowych elementów, lecz jest zespołem składników, powiązanych ze sobą w sposób funkcjonalny i celowy. Składniki te są wyodrębnione w ramach spółki akcyjnej i tworzą pewną całość. Po dokonaniu aportu ten sam zespół składników majątkowych będzie współtworzył przedsiębiorstwo Wnioskodawcy i będzie wystarczający do prowadzenia przez niego działalności w takim samym zakresie, jak część obecnej działalności spółki akcyjnej.

Zgodnie z definicją zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zespół składników majątkowych musi być wyodrębniony także pod względem finansowym w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Kryterium wyodrębnienia finansowego jest spełnione, jeśli podatnik prowadzi ewidencję zdarzeń gospodarczych w taki sposób, iż możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Stanowisko takie zostało potwierdzone m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) z dnia 9 października 2009 r. (sygn. III SA/Wa 674/09), a także w interpretacji Ministra Finansów z dnia 26 listopada 2008 r. (sygn. IPPB5/423-6/08-3/MB).

Biorąc pod uwagę stanowisko organów podatkowych oraz WSA, zdaniem Wnioskodawcy, warunkiem wystarczającym do uznania, że spełniona jest przesłanka wyodrębnienia finansowego, jest zapewnienie możliwości przyporządkowania do danej części przedsiębiorstwa przychodów i kosztów w ewidencji księgowej. Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, w analizowanej sytuacji składniki majątkowe będące przedmiotem aportu są wyodrębnione w spółce wnoszącej aport pod względem finansowym to znaczy możliwa jest identyfikacja tych przychodów i kosztów oraz aktywów i pasywów, które powinny być alokowane do przedmiotu aportu - a zatem także to kryterium należy uznać za spełnione.

3. Podsumowanie.

Mając na względzie opisane zdarzenie przyszłe, przywołane przepisy prawa podatkowego, piśmiennictwo organów podatkowych i sądów administracyjnych, w ocenie Wnioskodawcy, przedmiot aportu spełnia przesłanki uznania go za ZCP i w związku tym podwyższenie kapitału Wnioskodawcy będzie podlegać wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 6 lit. c) ustawy PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) i pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.

Natomiast stosownie do art. 1 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy, w przypadku umowy spółki za zmianę umowy przy spółce kapitałowej - uważa się podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty.

Stosownie do art. 1a pkt 2 ww. ustawy, określenie spółka kapitałowa oznacza spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną oraz spółkę europejską.

W myśl art. 1 ust. 5 pkt 2 ww. ustawy, umowa spółki kapitałowej oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się:

  1. rzeczywisty ośrodek zarządzania albo
  2. siedziba tej spółki ? jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.


Jednakże w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 6 lit. c) tiret pierwsze ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi umowy spółki i ich zmiany związane z wniesieniem do spółki kapitałowej, w zamian za jej udziały lub akcje przedsiębiorstwa spółki kapitałowej lub jego zorganizowanej części.

Pojęcie przedsiębiorstwa spółki kapitałowej lub jego zorganizowanej części nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dlatego też w tym zakresie należy posłużyć się właściwymi przepisami prawa zawartymi w odrębnych ustawach. Definicję ?przedsiębiorstwa? zawiera przepis art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Na mocy tego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie natomiast z art. 552 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Mając na uwadze fakt, że w przywołanej ustawie normodawca ograniczył się wyłącznie do zdefiniowania przedsiębiorstwa, należy zastanowić się, czy cytowane przepisy mogą znaleźć zastosowanie także w odniesieniu do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Zarówno literaturze przedmiotu jak i w orzecznictwie przyjmuje się, że konkretna jednostka stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa wówczas, gdy:

  • wchodzi w skład przedsiębiorstwa jako jego wewnętrzna część,
  • stanowi pewien organizacyjnie wyodrębniony kompleks składników o charakterze materialnym i niematerialnym,
  • zachodzi powiązanie tych składników w sposób funkcjonalny, tzn. pozwalające na realizację określonych zadań gospodarczych.

Innymi słowy, dla uznania jednostki za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, konieczne jest istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), wydzielonego w istniejącym przedsiębiorstwie w trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika (jako dział, wydział, oddział), przy czym ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, jakim jest ustalenie roli jaką składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych, możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie zaś funkcjonalne to kryterium sprowadzające się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość, jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku jako niezależny podmiot gospodarczy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że planowana jest zmiana umowy spółki Wnioskodawcy (spółki kapitałowej) polegająca na wniesieniu do niej aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa innej spółki kapitałowej związanej z działalnością marketingową, księgową, a także z controlingiem, kadrami i informatyką.

Mając na uwadze powyższe oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że ww. aport stanowi wydzielony i wyodrębniony w sposób funkcjonalny, organizacyjny i finansowy zespół składników materialnych i niematerialnych, który w razie potrzeby może samodzielnie funkcjonować jako odrębny i niezależny podmiot (przedsiębiorstwo).

W konsekwencji, w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie przepis art. 2 pkt 6 lit. c) tiret pierwsze ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym opodatkowaniu nie podlegają umowy spółki i ich zmiany związane z wniesieniem do spółki kapitałowej w zamian za jej udziały lub akcje przedsiębiorstwa spółki kapitałowej lub jego zorganizowanej części. Co oznacza, że planowany aport, traktowany na gruncie analizowanej ustawy jako zmiana umowy spółki, nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie wyjaśnić należy, iż użyta przez Wnioskodawcę definicje pojęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku od towarów i usług mają zastosowanie tylko w odniesieniu do przepisów tych właśnie ustaw. Dlatego też powołanych definicji używanych na potrzeby ww. ustaw nie można utożsamiać i posługiwać się nimi na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast, odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę: orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz interpretacji, tut. Organ informuje, że są to rozstrzygnięcia wydane w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się odnoszą, w związku z tym nie mają one zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie informuje się, że w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika