Czy Wnioskodawcy (kupującemu) przysługuje zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2011 r. (data wpływu 27 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwrotu podatku ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zwrotu podatku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Spółka Akcyjna) jako kupujący wraz z inną spółką zawarł w dniu 25 listopada 2010 r. umowę zakupu 170 udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością od osób fizycznych. Zgodnie z treścią umowy, zasady rozliczenia transakcji zostały ustalone następująco:

1. Cena za 30 udziałów zostanie zapłacona w ratach: pierwsza rata w wysokości 19% ceny w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy, pozostałe 81% ceny do dnia 30 czerwca 2011 r. Przeniesienie własności udziałów nastąpi w dniu wpływu pierwszej raty (19% ceny za 30 udziałów). Tytułem zabezpieczenia zostanie ustanowiony zastaw rejestrowy.
2. Cena za 70 udziałów zostanie zapłacona do dnia 30 czerwca 2012 r. Przejęcie własności tych udziałów nastąpi w dniu wpływu ceny.
3. Cena za 70 udziałów zostanie zapłacona do dnia 30 września 2012 r. Przejęcie własności ostatniej transzy ? 70 udziałów nastąpi w dniu wpływu ceny.
   
   

Do dnia zapłaty ceny za ostatnie 140 udziałów sprzedający zobowiązali się, że nie sprzedadzą, nie zbędą ani nie obciążą w jakikolwiek sposób wyżej wymienionych udziałów. Kupujący dokonał płatności pierwszej raty za 30 udziałów oraz złożył deklarację PCC-3 i zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% od wartości całej transakcji (ceny za 170 udziałów).

W dniu 20 czerwca strony transakcji (sprzedający oraz obie spółki kupujące) zawarły porozumienie, zgodnie z którym intencją stron było:

• rozwiązanie ww. umowy w zakresie sprzedaży 140 udziałów, których własność nie została przeniesiona,
• przejęcie za wynagrodzeniem długu Wnioskodawcy przez drugą spółkę kupującą z tytułu zapłaty drugiej raty ceny za 30% udziałów (tj. 81% ceny za 30 udziałów), których własność została przeniesiona.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawcy (kupującemu) przysługuje zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ? w wysokości 1% ceny za 140 udziałów, dla których zgodnie z umową nie nastąpiło przeniesienie własności i nie została zapłacona cena, co do których umowa została rozwiązana?

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ? przysługuje mu zwrot podatku w wysokości 1% ceny za 140 udziałów, dla których zgodnie z umową nie nastąpiło przeniesienie własności.

W zawartej w dniu 25 listopada 2010 r. umowie strony dokonały zastrzeżenia umownego (zgodnie z art. 89 Kodeksu cywilnego) od którego uzależniona została skuteczność zawartej umowy. W myśl art. 589 Kodeksu cywilnego sprzedający udziały zastrzegli sobie prawo własności części udziałów (170 udziałów) do momentu uiszczenia przez kupującego ceny. Poprzez takie zastrzeżenie umowne, które ma formę pisemną, kupujący uzyskuje własność rzeczy nie z chwilą zawarcia umowy ? co jest w świetle art. 155 Kodeksu cywilnego zasadą przy sprzedaży, lecz dopiero z chwilą zapłaty całej ceny. Zawarcie umowy, w której zastrzeżono własność rzeczy sprzedanej lub sprzedanych praw majątkowych, oznacza zawarcie umowy warunkowej.

W nauce prawa cywilnego rozróżnia się warunki zawieszające i rozwiązujące. Podział przeprowadza się w zależności od tego, czy w razie ziszczenia się warunku skutek prawny ma powstać, czy też ustać. Z chwilą ziszczenia się warunku zawieszającego następuje określony skutek prawny (np. w razie przeniesienia własności rzeczy ruchomej, przeniesienie własności praw majątkowych pod warunkiem zapłaty ceny kupna, nabywca staje się właścicielem rzeczy dopiero z chwilą zapłaty ceny), natomiast z chwilą ziszczenia się warunku rozwiązującego skutek prawny ustaje.

Zgodnie z powyższym Wnioskodawca uznaje, iż przeniesienie własności w wyniku zawartej umowy sprzedaży udziałów w dniu 25 listopada 2010 r. w stosunku do 140 udziałów, dla których zapisano zastrzeżenie, że przeniesienie własności nastąpi pod warunkiem i w dacie uiszczenia ceny ? nastąpiło pod warunkiem i w dacie uiszczenia ceny ? nastąpiło pod warunkiem zawieszającym.

Nie ma to znaczenia dla powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Takie czynności zawarte pod warunkiem, gdy chodzi o konsekwencje prawnopodatkowe, traktowane są jako czynności bezwarunkowe, a obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia samej umowy. Natomiast, gdy warunek, od którego uzależnia się skuteczność umowy, nie ziści się, zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w grę wchodzi zwrot podatku.

Wnioskodawca zadeklarował i zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych w kwocie odpowiadającej 1% ceny za wszystkie nabywane udziały (zarówno 30 udziałów, dla których przeniesiono własność w dacie zawarcia umowy jak i 140 udziałów dla których dokonano zastrzeżenia umownego). Warunek się nie spełnił i zgodnie z porozumieniem nie spełni się w przyszłości ? zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy ? ma on prawo do wystąpienia o zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie odpowiadającej 1% ceny za 140 udziałów, dla których w umowie został zawarty warunek zawieszający.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 przy umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, a stawka podatku wynosi 1% - art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b).

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których zapłacony podatek podlega zwrotowi.

Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatek, z zastrzeżeniem ust. 2, podlega zwrotowi, jeżeli nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej.

Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony ? art. 11 ust. 2 ww. ustawy.

Według art. 89 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunek). W myśl art. 589 Kodeksu cywilnego, jeżeli sprzedawca zastrzegł sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, poczytuje się w razie wątpliwości, że przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym.

W tym miejscu wskazać należy, że do istoty warunku, jako zastrzeżenia umownego będącego elementem składowym treści umowy, należy niepewność zaistnienia w przyszłości objętego nim zdarzenia. Chodzi w zasadzie o okoliczności od woli stron umowy niezależne.

Rozróżnia się dwa rodzaje warunków: warunek zawieszający oraz warunek rozwiązujący. Pierwszy z wymienionych uzależnia powstanie skutków prawnych od wystąpienia określonego zdarzenia, natomiast drugi uzależnia ustanie skutków czynności prawnych od nastąpienia określonego zdarzenia.

Ponadto, wśród warunków zawieszających wyróżnia się warunek zawieszający dodatni (skutki prawne powstaną wówczas, gdy nastąpi określone zdarzenie) lub ujemny (skutki prawne powstaną, gdy określone zdarzenie nie nastąpi). Jednak zaprezentowany podział pozostaje bez wpływu na możliwość zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak wynika z treści wyżej powołanego art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwrot tego podatku możliwy jest jedynie w przypadku nie spełnienia się warunku zawieszającego.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w 2010 r. Wnioskodawca zawarł ? jako kupujący ? warunkową umowę sprzedaży 170 udziałów, zgodnie z którą własność udziałów miała zostać przeniesiona na kupującego dopiero po zapłaceniu ceny. Pomimo tego, że Wnioskodawca uiścił sprzedającemu, zgodnie z zawartą umową, tylko 19% całej ceny za wszystkie 170 udziałów złożył deklarację PCC-3 i uiścił podatek od wartości wszystkich udziałów. Następnie, z uwagi na fakt, że Wnioskodawca nie mógł wywiązać się z przedmiotowej umowy strony tej umowy zawarły porozumienie, według którego rozwiązano przedmiotową umowę w zakresie sprzedaży 140 udziałów oraz przeniesienia za wynagrodzeniem długu z tytułu płatności 81% ceny za 30 udziałów, których własność została przeniesiona z chwilą zapłaty 19% ceny.

Jak wskazuje się w orzecznictwie (wyrok Sądu Najwyższego z 20 września 2007 r. II CSK 241/07) ?Nie ma przeszkód do zastrzeżenia w umowie warunku połączonego z terminem. Posłużenie się tego rodzaju konstrukcją oznacza uzależnienie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego, jeżeli nastąpi ono w określonym terminie. (?) Powiązanie warunku zawieszającego z terminem ma takie znaczenie, że jeżeli warunek ziści się po upływie oznaczonego terminu, skutek czynności nie powstaje.?

Zatem, skoro w przedstawionej we wniosku sprawie doszło do zawarcia umowy sprzedaży udziałów pod warunkiem zawieszającym, który się nie spełnił przez co rozwiązano tą umowę, Wnioskodawcy przysługuje prawo do wystąpienia o zwrot zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Należy jednak podkreślić, że przedmiotowe prawo przysługuje jedynie w odniesieniu do podatku zapłaconego od wartości rynkowej 140 udziałów których wartość nie została przeniesiona.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.