Czy na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek zapłaty podatku spadkowego obliczonego w roku 2006 wobec tego, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 04 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W drodze dziedziczenia testamentowego, na mocy postanowienia sądu rejonowego z dnia 13 czerwca 2006 r., Wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 215 znajdującego się w budynku wielomieszkaniowym o pow. użytkowej 43,53 m². Prawo to było wolne od podatku od spadków i darowizn, bowiem było to Jej pierwsze samodzielne mieszkanie. Dnia 17 października 2008 r. w drodze aktu notarialnego Wnioskodawczyni sprzedała prawo do wyżej opisanego lokalu. W dniu 31 października 2008 r. w drodze umowy darowizny z bratem Zainteresowana nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 364 znajdującego się w budynku wielomieszkaniowym o powierzchni użytkowej 66 m², dla którego to lokalu założona jest księga wieczysta. Środki finansowe uzyskane ze sprzedaży lokalu nr 215 Wnioskodawczyni przeznaczyła na wykonanie kapitalnego remontu darowanego mieszkania, które nie było remontowane od 16 lat. Remont ten polegał na wymianie wszystkich instalacji hydraulicznych, wymianie części instalacji elektrycznej (stare kable były wykonane z drutu aluminiowego, który uległ całkowitemu utlenieniu) oraz wymianie lub naprawie podłóg wykonanych z klepki lub mozaiki parkietowej. Konieczność wykonania tych prac była wymuszona awariami i zalewaniem przez wodę nie tylko tego mieszkania, ale także lokali niżej położonych, jak też ustawicznymi spięciami w instalacjach elektrycznych, co groziło wybuchem pożaru. Zainteresowana zaznacza, że budynek, w którym znajdują się oba lokale został oddany do eksploatacji w 1976 r. Nie bez znaczenia przy przyjmowaniu tej darowizny są plany Wnioskodawczyni związane z założeniem w tym roku rodziny, toteż polepszenie warunków mieszkaniowych było i jest Jej celem. W rezultacie zamieniła mieszkanie dwupokojowe na trzypokojowe. Wnioskodawczyni jest doktorantką uniwersytetu medycznego (obrona ma mieć miejsce jesienią tego roku), oraz specjalizuje się w zakresie rehabilitacji medycznej, którą chce ukończyć w roku 2011. Swoje środki utrzymania uzyskuje z zatrudnienia na 1/8 etatu ? w kwocie 343,30 zł brutto miesięcznie, 1/10 etatu ? w kwocie 256,05 zł brutto miesięcznie oraz stypendium doktoranckiego ? w kwocie 1 067,46 zł miesięcznie.

Wnioskodawczyni wskazuje, że w tej sytuacji nie ma i być nie może żadnych możliwości, by środki na remont obecnego mieszkania mogły pochodzić z innych dochodów niż kwoty ze zbycia lokalu nr 215, który odziedziczyła, dlatego pieniądze uzyskane ze sprzedaży tego lokalu przeznaczyła na poprawę swoich warunków mieszkaniowych. Tym samym, zdaniem Zainteresowanej, lokal nr 364, który ma obecnie jest kontynuowaniem ulgi mieszkaniowej poprzez polepszenie warunków mieszkaniowych ? tak Wnioskodawczyni, jak i Jej przyszłej rodziny. Skoro zaś ww. przesłanka została spełniona, to ulga mieszkaniowa polegająca na zwolnieniu z obowiązku płacenia podatku od spadków i darowizn od poprzedniego lokalu winna być kontynuowana dalej. Ma tu bowiem miejsce następstwo zdarzeń dotyczących tego samego, czyli zapewnienie warunków mieszkaniowych oraz ich polepszenie przez przeznaczenie środków finansowych pochodzących ze sprzedaży pierwszego mieszkania na sfinansowanie kosztów notarialnych, sądowych i podatkowych dotyczących aktu darowizny oraz opisanego wyżej remontu kapitalnego lokalu nr 364. Wnioskodawczyni równocześnie podkreśla, iż począwszy od dnia 24 października 2008 r. zamieszkuje w lokalu nr 364 i jest w nim zameldowana na pobyt stały.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn obliczonego w roku 2006 wobec tego, że zbyła to mieszkanie przed upływem 5 lat od daty wydania postanowienia o nabyciu spadku, skoro w drodze darowizny od brata uzyskała lokal, który polepsza dotychczasowe warunki mieszkaniowe Wnioskodawczyni, zaś uzyskane ze sprzedaży środki finansowe zostały spożytkowane na sfinansowanie kosztów kapitalnego remontu przedmiotu darowizny...

Zdaniem Wnioskodawczyni, skoro darowizna lokalu mieszkalnego dokonana przez brata służy polepszeniu Jej warunków mieszkaniowych (pierwsze mieszkanie w drodze dziedziczenia testamentowego Wnioskodawczyni uzyskała od rodzonej siostry swej babki), zaś remont przedmiotu darowizny sfinansowała ze środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży przedmiotu dziedziczenia, to ma miejsce kontynuacja ciągu zdarzeń związanych z uzyskaną ulgą dotyczącą podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm. ) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponieważ nabycie zbytej. nieruchomości w drodze spadku nastąpiło przed 16 czerwca 2006 r. w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2007 r.

Stosownie do art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ? w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. - w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym:

1. w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
2. w drodze spadku przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
3. w drodze spadku przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, sprawujące przez co najmniej dwa lata opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie umowy zawartej z nim przed organem gminy

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Według zapisu art. 16 ust. 2 ww. ustawy z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

1. są obywatelami polskimi lub mają miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy,
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dysponowania spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego,
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu,
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
      a) od dnia złożenia zeznania podatkowego ? jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
      b) od dnia zamieszkiwania w nabytym lokalu lub budynku ? jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem, czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

W myśl art. 16 ust. 7 omawianej ustawy ? w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. ? nie stanowi jednak podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Analiza treści powołanego przepisu wskazuje więc, że ustawodawca określił dwa warunki, które należy spełnić łącznie, aby podatnik, któremu przysługiwała omawiana ulga, nie utracił jej wskutek zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat.

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co należy rozumieć przez ?konieczność zmiany warunków mieszkaniowych? należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Za przesłankę taką uznać można np. trudne warunki materialne podatnika, w sytuacji gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży domu na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z niższym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nim zamieszkujących, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości, wreszcie zakup nowej nieruchomości lub uzyskanie pozwolenia na jej budowę zmierzające do poprawy niedostatecznych warunków mieszkaniowych nabywcy i jego rodziny.

Podkreślić należy, że powołane powyżej przykłady ilustrujące ?konieczność zmiany warunków mieszkaniowych? nie wyczerpują wszystkich okoliczności mieszczących się w zakresie przedmiotowym użytego przez ustawodawcę zwrotu, bowiem każda sytuacja w jakiej znajduje się podatnik winna być rozpatrywana indywidualnie. Niemniej jednak wskazać należy, że konieczna zmiana warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy korzystający z ulgi spadkobierca z uwagi na zaistniałą sytuację życiową nie może dłużej zamieszkiwać w nabytym w spadku mieszkaniu.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 13 czerwca 2006 r. nabyła w drodze dziedziczenia testamentowego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Zainteresowana skorzystała z ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Następnie dnia 17 października 2008 r. zbyła ww. mieszkanie. W ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia, tj. dnia 31 października 2008 r. nabyła w drodze darowizny większe mieszkanie. Pieniądze uzyskane ze zbycia mieszkania nabytego w 2006 r. przeznaczyła na remont drugiego lokalu nabytego w drodze darowizny. Zainteresowana zamierza założyć rodzinę, czym kierowała się przyjmując darowiznę. Tym samym większe mieszkanie ? zdaniem Wnioskodawczyni ? bardziej odpowiada Jej życiowym potrzebom w związku z ww. planami.

Reasumując, stwierdzić należy, iż z analizy powołanego wyżej przepisu z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, iż zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych nie jest przesłanką uprawniającą do skorzystania z zachowania prawa do przedmiotowej ulgi. Konieczność zmiany warunków mieszkaniowych następuje bowiem w przypadku, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik. Dotyczy to przypadków zaistnienia okoliczności uniemożliwiających dalsze zamieszkanie w nabytym mieszkaniu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie nie nastąpiła obiektywna konieczność zmiany warunków mieszkaniowych. Zmiana ta jest efektem określonych planów życiowych Zainteresowanej (planowanie założenia rodziny), a nie konieczności życiowej w jakiej się znalazła.

Ponadto, w przedmiotowej sprawie nie został zachowany również drugi warunek, o którym mowa w wyżej przywołanym przepisie, dotyczący nabycia innego budynku lub lokalu. Z analizy stanu faktycznego wynika bowiem, że Wnioskodawczyni środki uzyskane z tytułu zbycia mieszkania nabytego w drodze dziedziczenia testamentowego przeznaczyła na remont nowego lokalu, a nie na jego nabycie.

Reasumując, tutejszy organ informuje, iż na Zainteresowanej ciąży obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn obliczonego w 2006 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.