Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko SPÓŁKI Z GRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, reprezentowanej przez Pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2008 r. (data wpływu 29 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej Spółka lub Podatnik) działając w charakterze zainteresowanego w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 9, poz. 60 ze zm.), złożył wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zastosowania przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r., Nr 68, poz. 450 ze zm.: dalej jako ustawa o pcc), ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: ustawa o VAT) oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: ustawa o PDOP).

Zainteresowany wraz z innymi podmiotami z grupy, zamierza zawrzeć z polskim oddziałem banku zagranicznego (dalej jako: Bank) umowę o zarządzanie płynnością finansową powiązanych kapitałowo podmiotów, tzw. umowę cash poolingu (dalej jako: ?usługa?).

Usługa świadczona będzie przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych (dalej jako: ?Uczestnicy?), posiadających w Banku bieżące rachunki bankowe (dalej jako: ?Rachunki?), na których występować mogą salda dodatnie stanowiące wierzytelności Uczestników wobec Banku albo salda ujemne stanowiące długi Uczestników wobec Banku.

Celem usługi cash poolingu ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w umowie cash-poolingu.

Usługa cash-poolingu, w której ma zamiar uczestniczyć Zainteresowany, oparta jest na następujących założeniach:

• W strukturze będą brały udział podmioty krajowe (dalej: ?uczestnicy krajowi?) posiadające rachunki bankowe założone w Oddziale Banku w Polsce tzw. Source Account (dalej: ?rachunki SA?) oraz podmiot zagraniczny (dalej: ?uczestnik zagraniczny?) posiadający rachunek bankowy w Banku w kraju UE tzw. Target Account (dalej: ?rachunek TA?);
• Umowa cash poolingu zawarta zostanie pomiędzy Bankiem działającym w Polsce poprzez Oddział Banku oraz Uczestnikiem TA oraz będzie zawierała pełnomocnictwa udzielone przez Uczestników krajowych dla Banku oraz uczestnika zagranicznego do wykonywania czynności objętych Umową.
• Na podstawie umowy cash poolingu oraz udzielonych pełnomocnictw, Bank działając poprzez Oddział, będzie dokonywał, w oznaczonym terminie (na koniec dnia, dwa razy na dzień, pod koniec tygodnia lub na koniec miesiąca) transferów środków pieniężnych pomiędzy poszczególnym rachunkiem SA a rachunkiem TA;
• Transfery te będą dokonywane w ten sposób, że po ich dokonaniu, salda występujące na rachunkach SA będą równe zero lub będą utrzymane na poziomie określonym w umowie cash poolingu. A zatem, wszelkie nadwyżki środków pieniężnych występujące na poszczególnym rachunku SA byłyby automatycznie transferowane na rachunek TA, natomiast niedobory występujące na poszczególnym rachunku SA byłyby automatycznie zasilane z rachunku TA;
• Transfery pomiędzy rachunkiem TA i poszczególnym rachunkiem SA będą miały charakter zwrotny. Poszczególnym uczestnikom krajowym będzie przysługiwać roszczenie o zwrot przelanych środków pieniężnych na rachunek TA względem uczestnika zagranicznego, a uczestnikowi zagranicznemu będzie przysługiwało roszczenie o zwrot środków pieniężnych przelanych na poszczególny rachunek SA względem poszczególnego uczestnika krajowego;
• W związku z powyższym, jeżeli na rachunku SA wystąpi saldo dodatnie, uczestnikowi krajowemu przysługiwać będą odsetki od uczestnika zagranicznego. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na rachunku SA wystąpi saldo ujemne, uczestnik krajowy jest zobowiązany zapłacić odsetki do uczestnika zagranicznego.
• bank otrzymuje wynagrodzenie od uczestników za świadczoną usługę cash poolingu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych usługa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów świadczona na rzecz Spółki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa cash poolingu, ani żadna z czynności wykonywanych w ramach tej usługi nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że cash pooling nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegającym opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zdefiniowanym w art. 1 ustawy o pcc.

Zgodnie z art. 1 ustawy o pcc, podatkowi podlegają:

1. następujące czynności prawne:
      - umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
      - umowy pożyczki,
      - umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
      - umowy dożywocia,
      - umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
      - ustanowienie hipoteki,
      - ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
      - umowy depozytu nieprawidłowego,
      - umowy spółki (akty założycielskie).

2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych,
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Spółka pragnie zauważyć, że art. 1 ustawy o pcc zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna nie wymieniona w tym wyliczeniu pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy zauważyć, ze umowa cash poolingu jako umowa nienazwana nie została wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających temu podatkowi. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, takie transakcje nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje:

• pismo Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 9 stycznia 2007 r., sygn. 1472/SPC/436-60/06/PM,
• pismo Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 14 lutego 2007 r., sygn. DM/436-13/07/JU,
• pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 1 września 2006 r., sygn. IUS.VIII-436/5/06,
• interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2008 r., sygn. ILPB2/436-13/08-4/AJ,
• interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r., sygn. IPPB2/436-89/08-2/MZ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie tut. Organ zauważa, że tekst jednolity ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa został opublikowany w Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., a nie jak podał Wnioskodawca - w części wniosku dotyczącej opisu stanu faktycznego - Dz. U. Nr 9 poz. 60.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
      - umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
      - umowy pożyczki,
      - umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
      - umowy dożywocia,
      - umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat i dopłat,
      - ustanowienie hipoteki,
      - ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
      - umowy depozytu nieprawidłowego,
      - umowy spółki (akty założycielskie);
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   
   

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku spółki konstrukcja ?cash poolingu?, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik ?cash pooling? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową ?cash pooling? nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy ?cash poolingu? nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę pism organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

W zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz w zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

IBPBII/1/436-98/09/MZ, interpretacja indywidualna

ILPB2/436-13/08-4/AJ, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-619/08-2/DS, interpretacja indywidualna

ILPP1/443-915/08-5/KG, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-111/10-2/AF, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-112/09-2/AK, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-89/08-2/MZ, interpretacja indywidualna