Czy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów cenę nabycia wierzytelności (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2009 r. (data wpływu 30.11.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się świadczeniem usług pośrednictwa finansowego. Zgodnie z umową Spółki, przedmiot Jej działalności obejmuje m. in. pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z) oraz pozostałą finansową działalność usługową gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z).

W ramach swojej zarejestrowanej i rzeczywistej działalności, Wnioskodawca, będący podatnikiem podatku od towarów i usług, zamierza nabyć wierzytelność od instytucji finansowej (banku), na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. Przedmiotem transakcji będzie wierzytelność własna instytucji finansowej (banku), wynikająca z udzielonego przez nią kredytu. Zakup przez Wnioskodawcę wierzytelności sfinansowany zostanie ze środków pochodzących z pożyczki udzielonej przez osobę trzecią, a cena sprzedaży niższa będzie od nominalnej wartości wierzytelności.

W wyniku zawarcia ww. umowy, przysługująca instytucji finansowej (jako cedentowi) wierzytelność przeniesiona zostanie wraz ze wszelkimi związanymi z nią prawami na Wnioskodawcę (jako cesjonariusza) w sposób definitywny (wierzytelność nie będzie podlegała zwrotowi nawet wówczas, gdyby okazało się, że dłużnik jest niewypłacalny). Poza zapłatą ceny przez Wnioskodawcę, umowa ta nie będzie przewidywała dodatkowych świadczeń na rzecz cedenta (w szczególności ściągania przez Wnioskodawcę długu na rzecz drugiej strony, czy finansowania cedenta), a wszelkie wzajemne roszczenia stron wygasną wraz z zapłatą ceny przez Wnioskodawcę i przeniesieniem na Niego wierzytelności. Wnioskodawca zaznacza również, iż planowana umowa nie będzie umową o charakterze stałym, która przewidywałaby dokonywanie cesji wierzytelności na Wnioskodawcę w sposób ciągły.

Po nabyciu wierzytelności i włączeniu jej do majątku Wnioskodawcy, zamierza On egzekwować zakupioną wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzystać ją do innych celów prawno - gospodarczych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Czy Wnioskodawca będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów cenę nabycia wierzytelności oraz koszty poniesione w celu ściągnięcia całej wierzytelności w roku podatkowym, w którym nastąpi ściągnięcie części wierzytelności, niezależnie od tego, jaka część wierzytelności zostanie ściągnięta...

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie On mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów cenę nabycia wierzytelności oraz koszty poniesione w celu ściągnięcia całej wierzytelności w roku podatkowym, w którym nastąpi ściągniecie części wierzytelności, niezależnie od tego, jaka część wierzytelności zostanie ściągnięta.

Opisane w niniejszym wniosku nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności od instytucji finansowej (banku) nastąpić ma na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. Nominalna wartość nabytej (nabytych) wierzytelności nie stanowi przychodu należnego w rozumieniu przepisu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont, gdyż jest to wierzytelność nabyta, nie zaś własna. Przychód z tego tytułu wystąpi dopiero w dacie faktycznej realizacji tej wierzytelności (zasada kasowa), stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, iż przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i ust. 4, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W związku z powyższym, nie powinno budzić wątpliwości, iż przychód Wnioskodawcy z tytułu nabytej wierzytelności stanowić będzie kwota ściągniętej wierzytelności, a nie wartość nominalna nabytej do ściągnięcia wierzytelności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie źródła przychodów, jeżeli nie są wymienione w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Należy stwierdzić, że w dacie faktycznego otrzymania od dłużnika należności z nabytej wierzytelności, czyli w momencie ściągnięcia wierzytelności lub jej części, cały wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę na nabycie tej wierzytelności powinien być uznany za koszt uzyskania przychodu, gdyż wydatek ten w tej dacie pozostaje w związku z uzyskanym przychodem, wypełniając tym samym przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle powyższego stwierdzenia, o możliwości zaliczenia danego wydatku do kosztów podatkowych decyduje łączne spełnienie następujących warunków:

1. wydatek został poniesiony celowo, tzn. pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem (przychodami) występuje związek przyczynowo - skutkowy tego typu, że poniesienie tego wydatku ma lub może mieć wpływ na osiągnięcie przychodu, zwiększenie jego wysokości, czy też powstanie nowego źródła przychodów oraz
2. wydatek ten nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako nie stanowiący kosztów uzyskania przychodów.

Oba wspomniane warunki zostaną przez Wnioskodawcę spełnione. Nie ma bowiem, w ocenie Wnioskodawcy, wątpliwości, że Spółka poniesie wydatki na zakup całości wierzytelności oraz wydatki związane ze ściągnięciem całości wierzytelności, a takie wydatki nie są wymienione w treści art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że cała cena nabycia wierzytelności jest kosztem uzyskania przychodu osiągniętego z wyegzekwowania wierzytelności tylko w części.

Wierzytelność nabyta zostanie przez Wnioskodawcę za ustaloną w umowie cenę, przy czym już w momencie zawierania umowy jej strony świadome będą, że zbywana wierzytelność nie zostanie w całości wyegzekwowana. w związku z tym, cena nabycia wierzytelności ustalona zostanie w niższej wysokości niż wartość nominalna zbywanej wierzytelności. Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nie powinno budzić wątpliwości, że w momencie wyegzekwowania części wierzytelności przez Spółkę, cała cena nabycia tej wierzytelności może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu, a nie tylko cena nabycia w wysokości proporcjonalnej do wysokości ściągniętej wierzytelności. Zdaniem Wnioskodawcy, należy bowiem zauważyć, że cena nabycia wierzytelności zostanie zapłacona przez Spółkę w celu osiągnięcia przychodu, poprzez ściągnięcie w części nabytej wierzytelności, a nie w celu wyegzekwowania całej wierzytelności, skoro ? jak zauważono wyżej ? strony już w momencie zawierania umowy świadome będą braku możliwości wyegzekwowania całej wartości nominalnej wierzytelności, co wpłynie na ustalenie ceny za zbywaną wierzytelność na poziomie niższym niż jej wartość nominalna.

Przedstawione wyżej stanowisko Wnioskodawcy potwierdza interpretacja indywidualna nr IPPB3/423-242/09-3/JB, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 25.06.2009 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Kwestia cesji wierzytelności uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. u. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 ww. ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. w myśl § 2 tego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Stosownie natomiast do treści art. 510 § 1 ustawy Kodeks cywilny, przeniesienie wierzytelności może nastąpić w wyniku wykonania umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, która przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza nabyć wierzytelność od instytucji finansowej (banku), na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. Przedmiotem transakcji będzie wierzytelność własna instytucji finansowej (banku), wynikająca z udzielonego przez nią kredytu. Zakup przez Wnioskodawcę wierzytelności sfinansowany zostanie ze środków pochodzących z pożyczki udzielonej przez osobę trzecią, a cena sprzedaży będzie niższa od nominalnej wartości wierzytelności. w wyniku zawarcia ww. umowy, przysługująca instytucji finansowej (jako cedentowi) wierzytelność przeniesiona zostanie wraz ze wszelkimi związanymi z nią prawami na Wnioskodawcę (jako cesjonariusza) w sposób definitywny (wierzytelność nie będzie podlegała zwrotowi nawet wówczas, gdyby okazało się, że dłużnik jest niewypłacalny). Po nabyciu wierzytelności i włączeniu jej do majątku, Wnioskodawca zamierza egzekwować zakupioną wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzystać ją do innych celów prawno - gospodarczych).

Na tle tak przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy do kosztów uzyskania przychodów będzie mógł zaliczyć cenę nabycia wierzytelności oraz koszty poniesione w celu ściągnięcia całej wierzytelności w roku podatkowym, w którym nastąpi ściągnięcie części wierzytelności, niezależnie od tego, jaka część wierzytelności zostanie ściągnięta.

W związku z powyższym, wskazać należy, że zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (?).

Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami bądź służą zabezpieczeniu lub zachowaniu źródła przychodów.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

• został właściwie udokumentowany,

• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. w pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).

Na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

W przedmiocie sprawy, Wnioskodawca ? w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ?zamierza nabyć wierzytelność od instytucji finansowej (banku), na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. w związku z tym, Spółka poniesienie wydatki na zakup ww. wierzytelności oraz koszty związane ze ściągnięciem całej wierzytelności.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, iż wydatki związane z nabyciem wierzytelności stanowią koszt uzyskania przychodów w momencie uzyskania przychodu, tj. w dacie otrzymania należności od dłużnika. Wskazać bowiem należy, iż dopiero w tym momencie poniesione wydatki pozostają w związku z uzyskanym przychodem.

W sytuacji zatem, gdy przychód uzyskiwany będzie w różnych odstępach czasu ? z tytułu częściowej realizacji wierzytelności ? to wydatki na nabycie oraz wyegzekwowanie tychże wierzytelności Wnioskodawca winien będzie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do udziału spłaconej kwoty (stanowiącej przychód) w całej wierzytelności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej we wniosku interpretacji przepisów prawa podatkowego, stwierdzić należy, iż zapadła ona w indywidualnej sprawie konkretnego zainteresowanego i nie jest wiążąca dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Ponadto nadmienia się, iż wniosek Spółki w części dotyczącej podatku od towarów i usług został rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną nr ILPP2/443-1609/09-2/EN, wydaną w dniu 17 lutego 2010 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPP2/443-1609/09-2/EN, interpretacja indywidualna