Czy wydatki Spółki związane z ubezpieczeniem OC władz Spółki mogą stanowić dla Niej koszt uzyskania (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku (brak daty wypełnienia wniosku), który wpłynął do tut. Organu w dniu 14 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przez Spółkę na opłacenie składek z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek ? uzupełniony pismem z dnia 27 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) oraz o brakującą opłatę w dniu 27 maja 2011 r. ? o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przez Spółkę na opłacenie składek z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka jest płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych i ma obowiązek pobierania zaliczek na podatek m.in. z tytułu wypłacanych wynagrodzeń.

Spółka zamierza zawrzeć umowy ubezpieczenia OC członków zarządu i prokurentów za szkody wyrządzone Spółce lub osobom trzecim (np. udziałowcom, wierzycielom, Skarbowi Państwa). Jest to związane z obowiązkami wykonywanymi przez te osoby. W ramach takiej umowy, Spółka zobowiązana będzie do zapłaty składki, zaś ubezpieczyciel do zapłacenia odszkodowania w przypadku powstania szkody po stronie Spółki i podmiotów trzecich. Ubezpieczeniem objęci będą wszyscy obecni i przyszli członkowie zarządu i prokurenci bez konieczności podawania ich danych osobowych oraz zgłaszania zmian ubezpieczycielowi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

Czy wydatki Spółki związane z ubezpieczeniem OC władz Spółki mogą stanowić dla Niej koszt uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodu są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Kosztami uzyskania przychodu są zatem wszelkie wydatki ponoszone na źródło przychodów, nawet jeżeli nie wiążą się bezpośrednio z osiągnięciem konkretnego przychodu, a jedynie służą zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Zawarcie przez Spółkę umowy ubezpieczenia ma na celu minimalizację ryzyka ponoszenia przez Spółkę konsekwencji finansowych decyzji podejmowanych przez członków Jej władz. Fakt zawarcia umowy ubezpieczenia podwyższa wiarygodność Spółki jako partnera handlowego. Należy zwrócić uwagę, że zakład ubezpieczeniowy, który jest zobowiązany do wypłaty ewentualnego odszkodowania dysponuje nieporównywalnie większym majątkiem niż osoby fizyczne, które mogą spowodować szkodę, dlatego otrzymanie odszkodowania wydaje się być pewnym. W przypadku braku ubezpieczenia, Spółka może być narażona na wypłatę odszkodowań osobom trzecim, a ich wartość może znacznie przekroczyć wysokość zapłaconych składek, a nawet stanowić obciążenie finansowe przekraczające możliwości Spółki.

Zawarcie przedmiotowego ubezpieczenia będzie więc służyć zachowaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów, tym samym może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust.
  1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik, zaliczając dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, winien wykazać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz to, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub że wydatek ten jest związany z konkretnym przedsięwzięciem gospodarczym.

Jak wynika z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego, Spółka zawrze umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej członków zarządu i prokurentów za szkody wyrządzone Spółce lub osobom trzecim, w związku z obowiązkami wykonywanymi przez te osoby. Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty składki, zaś ubezpieczyciel do wypłaty odszkodowania w przypadku powstania szkody po stronie Spółki czy podmiotów trzecich.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

1. wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
2. możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
3. wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
   
   

Biorąc powyższe pod uwagę, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

1. na życie (grupa 1 dział I).
2. na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
3. wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem innych ubezpieczeń działu I (grupa 5 dział I),
4. na życie (grupa 1 dział II),
5. wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II):
   1. świadczenia jednorazowe,
   2. świadczenia powtarzające się,
   3. połączone świadczenia, o których mowa w pkt 1 i 2,
   4. przewóz osób,
6. ubezpieczenie choroby (grupa 2 dział II):
   1. świadczenia jednorazowe,
   2. świadczenia powtarzające się,
   3. świadczenia kombinowane.
   
   

Nie będą natomiast kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych, niż wymienione powyżej. Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej mieszczą się w innych grupach ryzyka, to jest w dziale II grupa 10 - 13, a zatem nie mogą być uznane za koszty podatkowe pracodawcy opłacającego składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem. Z powołanego przepisu wynika pośrednio, że również składki opłacane na rzecz osób niebędących pracownikami Spółki (np. wchodzących w skład władz Spółki), nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

W niniejszej sprawie podkreślenia wymaga także okoliczność, że przedmiotowe ubezpieczenie dotyczy odpowiedzialności cywilnej osób będących członkami zarządu i prokurentów, podczas wykonywania obowiązków służbowych przez te osoby, zatem opłacana składka ubezpieczeniowa nie dotyczy samej Spółki (Jej działalności), lecz wskazanych osób fizycznych w związku z ich działaniami bądź zaniechaniem działań, za które otrzymują określone wynagrodzenie i przyjmują odpowiedzialność za pełnienie tych funkcji.

Tak więc Spółka ponosi w rzeczywistości koszty składek z tytułu umowy ubezpieczenia, które na mocy przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy nie mogą stanowić kosztów podatkowych, przy czym (co najważniejsze) nie jest ubezpieczonym z tej umowy, lecz ubezpieczającym, a w określonych przypadkach beneficjentem uprawnionym do otrzymania odszkodowania. Powołana przez Wnioskodawcę umowa ubezpieczenia zabezpiecza interes majątkowy sprawcy danej szkody (straty), nie samej Spółki. Nie można więc przyjąć, że ponoszone wydatki na opłacenie składki ubezpieczenia OC wypełniają dyspozycję art. 15 ust. 1 ustawy.

Innymi słowy - wydatki, które Wnioskodawca poniesie w związku z ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej członków zarządu i prokurentów nie mają na celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów przez Spółkę, lecz mają na celu chronić od odpowiedzialności cywilnej osoby pełniące określone funkcje w Jej strukturach.

Podnieść należy, że osoba fizyczna, przyjmując funkcję członka zarządu czy prokurenta, za określone wynagrodzenie, przejmuje (powinna przejąć) odpowiedzialność za pełnienie tej funkcji. Skoro Wnioskodawca de facto ponosi koszty z tytułu umowy ubezpieczenia, które dotyczyć mają innych podmiotów i powinny być przez nie finansowane, to wydatki takie nie stanowią kosztu uzyskania przychodów, nie mają bowiem - ani w sposób bezpośredni, ani w sposób pośredni - związku z uzyskiwanym przychodem (ich poniesienie w żaden sposób nie wskazuje na związek z generowaniem przychodów z działalności Spółki).

Reasumując, w świetle powyższego z uwagi na brak spełnienia przesłanki, o której stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatki poniesione przez Wnioskodawcę w związku z opłacaniem składek z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej członków zarządu i prokurentów Spółki - bez względu na to, czy osoby te są pracownikami czy też nie, nie mogą stanowić dla Wnioskodawcy kosztów uzyskania przychodów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie dodaje się, że w zakresie opisu zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB1/415-330/11-4/TW, interpretacja indywidualna