Czy Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych w związku (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2010 r. (data wpływu 28 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem akcji wobec akcjonariuszy pozostających w Spółce ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2010 r. został złożony ww. wniosek ? uzupełniony pismem z dnia 29 marca 2010 r. oraz o dodatkową opłatę ? o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• skutków podatkowych związanych z umorzeniem akcji wobec akcjonariusza dokonującego nieodpłatnego zbycia tych akcji na rzecz Spółki,
• skutków podatkowych związanych z umorzeniem akcji wobec akcjonariuszy pozostających w Spółce,
• konsekwencji podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

W Spółce planowane jest przeprowadzenie dobrowolnego umorzenia akcji należących do akcjonariusza, będącego osobą fizyczną.

Jednocześnie w Spółce umarzane będą również w trybie umorzenia dobrowolnego, akcje należące do spółki kapitałowej z siedzibą w Holandii, będącej większościowym akcjonariuszem Spółki (dalej: ?Osoba Prawna?). Osoba Prawna posiada 81% akcji w Spółce przez okres dłuższy niż 2 lata.

Proces umorzenia akcji należących do osoby fizycznej może jednocześnie zbiec się w czasie z przystąpieniem do Spółki, spółki kapitałowej kontrolowanej bezpośrednio lub pośrednio przez osobę fizyczną, której akcje będą umarzane.

W związku z umorzeniem akcji należących do osoby fizycznej, do Spółki może przystąpić również fundusz inwestycyjny, działający na podstawie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych. Całość certyfikatów w funduszu posiadana będzie bezpośrednio lub pośrednio przez:

• osobę fizyczną, której akcje będą umarzane;
• osobę fizyczną - obcego rezydenta podatkowego, która na dzień dzisiejszy pośrednio kontroluje Osobę Prawną, której akcje są umarzane;
• osoby bliskie powyższym osobom fizycznym.

Umorzenie akcji należących do osoby fizycznej przeprowadzone będzie w trybie przewidzianym w art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych. z cytowanego przepisu wynika, że za zgodą akcjonariusza umorzenie akcji może nastąpić bez wynagrodzenia. Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia, niemniej kwota należna z tego tytułu umarzanemu akcjonariuszowi może być niższa od rynkowej wartości umarzanych akcji.

Pismem uzupełniającym z dnia 29 marca 2010 r. Wnioskodawca wskazał, iż zakres pytania oznaczonego we wniosku ORD-IN jako nr 1, dotyczy również obowiązków Spółki jako płatnika w kwestii poboru podatku dochodowego od osób prawnych oraz uiścił dodatkową opłatę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy w związku z nieodpłatnym umorzeniem akcji, Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych...
2. Czy Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych w związku z faktem, iż po przeprowadzeniu nieodpłatnego (albo za wynagrodzeniem w wysokości niższej od rynkowej wartości umarzanych akcji) umorzenia akcji, akcjonariuszami Spółki pozostaną osoby prawne...
3. Czy w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Spółkę akcji celem ich umorzenia albo nabyciem za kwotę niższą niż rynkowa wartość umarzanych akcji, po stronie Spółki powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie drugie. Wniosek Spółki w zakresie:

• pytania pierwszego został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 06 kwietnia 2010 r. nr ILPB3/423-233/10-3/JG,
• pytania trzeciego został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 06 kwietnia 2010 r. nr ILPB3/423-233/10-5/JG.

Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie umorzenia akcji bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niższym od wartości rynkowej akcji, po stronie akcjonariuszy pozostających w Spółce nie powstanie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Spółka zatem, nie będzie zobowiązana do poboru podatku dochodowego od osób prawnych lub fizycznych.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. w wyniku nieodpłatnego umorzenia akcji (albo umorzenia za wynagrodzeniem równym nominalnej wartości umarzanych akcji) jednego z akcjonariuszy nie dochodzi do powstania faktycznego dochodu po stronie pozostałych akcjonariuszy Spółki. Dochód ten powstanie dopiero w momencie otrzymania dywidendy albo w związku ze sprzedażą posiadanych akcji. Do powstania dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych nie dochodzi natomiast w momencie umorzenia akcji należących do jednego z akcjonariuszy.

W przeszłości kwestią budzącą wątpliwości była ocena skutków w podatku dochodowym skupu przez spółkę kapitałową własnych udziałów (akcji), celem ich umorzenia bez obniżania kapitału, dla udziałowców (akcjonariuszy), którzy pozostali w spółce.

w wyniku przeprowadzenia skupu własnych akcji i ich umorzenia bez obniżenia kapitału zakładowego spółki, mogło dochodzić do sytuacji, gdy łączna suma wartości nominalnej pozostałych akcji była niższa niż kwota kapitału akcyjnego tej spółki. Wobec zaś zmniejszonej liczby akcji w spółce akcjonariusze, którzy pozostali w spółce, uzyskiwali zwiększony udział w majątku spółki i w konsekwencji w przyszłym zysku spółki i przeznaczonym do podziału oraz zwiększał się ich udział w ewentualnej kwocie likwidacyjnej. Taka sytuacja była traktowana przez organy podatkowe jako podstawa do uznania, iż pozostający w spółce akcjonariusze uzyskują przychód.

W piśmie z dnia 07 marca 2002 r. (PB4/BA-8214-34-15/02), Minister Finansów uznał, iż umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce.

W piśmie tym czytamy: ?Wobec braku wyraźnych zapisów w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio w art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także specjalnych regulacji odnoszących się do poboru podatku od dochodu z tego rodzaju przysporzenia (art. 26 ust. 1 i 2 u.p.d.o.p. i art. 41 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.) nie można było tego przysporzenia ? powstałego w związku ze skupem przez spółkę akcyjną jej własnych akcji w celu ich umorzenia lub przez spółkę z o.o. jej własnych udziałów, u akcjonariuszy bądź odpowiednio u udziałowców pozostających w spółce ? uznać za dochód, z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, podlegający opodatkowaniu. w przypadku ?buy ? backu? nie może być mowy o faktycznie uzyskanym dochodzie przez akcjonariuszy (udziałowców), których akcje (udziały) nie zostały umorzone. (...) Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych - zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego?.

Stanowisko wyrażone w powyższym piśmie jest podtrzymywane w najnowszych pismach organów podatkowych, odnoszących się do tego zagadnienia (przykładowo, pismo Naczelnika II Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z 25 maja 2007 r. nr 1472/DPC/423-12/07/PK).

Z powyższego wynika, iż umorzenie akcji nie spowoduje powstania przychodu po stronie akcjonariuszy pozostających w Spółce, niezależnie od tego, czy umorzenie akcji zostanie przeprowadzone z obniżeniem kapitału zakładowego albo bez obniżania kapitału zakładowego.

Powyższe wyjaśnienia tym bardziej znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy umorzenie nastąpi odpłatnie, za wypłatą wynagrodzenia, o którym mowa w stanie faktycznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w części dot. pytania nr 2, uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie akcji w spółce akcyjnej zostało uregulowane w przepisach art. 359 ? 361 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z art. 359 § 1 ww. ustawy, akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Z kolei art. 359 § 2 tej ustawy stanowi, że umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Jak wynika z powyższych uregulowań, bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez akcjonariuszy akcji. Za zgodą akcjonariuszy spółki akcyjnej umorzenie akcji może nastąpić bez wynagrodzenia. w takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie akcji przez spółkę.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

1. dochód z umorzenia udziałów (akcji),
2. dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji),
3. wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej,
4. dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej,
5. w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych,
6. w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem,
7. zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d,
8. wartość niepodzielonych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku akcjonariusza pozostającego w Spółce nie powstaje żadna z sytuacji wymienionych w powyższym przepisie. w szczególności zaś nie można mówić o dochodzie faktycznie uzyskanym.

W konsekwencji, w związku z planowanym umorzeniem akcji, Spółka nie będzie zobowiązana, jako płatnik, do pobrania podatku dochodowego od żadnego ze swoich akcjonariuszy pozostających w Spółce.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie opisów zdarzeń przyszłych dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami wydanymi w dniu 06 kwietnia 2010 r. nr ILPB1/415-136/10-2/AMN oraz nr ILPB1/415-136/10-3/AMN.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB1/415-136/10-2/AMN, interpretacja indywidualna

ILPB1/415-136/10-3/AMN, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-233/10-3/JG, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-233/10-5/JG, interpretacja indywidualna