1. Czy w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę długu przez Partnera, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 19 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z zawarciem transakcji swap na zwłokę w zapłacie kredytu / pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka prowadzi działalność w zakresie udzielania osobom fizycznym pożyczek gotówkowych. Działalność ta nie stanowi działalności bankowej w rozumieniu polskich regulacji.

Mając na uwadze charakter prowadzonej przez Spółkę działalności istnieje ryzyko, że część pożyczkobiorców zaprzestanie spłat otrzymanych pożyczek. Powyższe mogłoby doprowadzić do utraty przez Spółkę części lub całości środków pieniężnych, które zostały przekazane pożyczkobiorcy w ramach udzielonej pożyczki. W celu ograniczenia powyższego ryzyka, Spółka planuje zawrzeć transakcję swap na zwłokę w zapłacie pożyczki (tzw. credit default swap) - dalej jako: ?CDS?.

Zawarcie przez Spółkę umowy CDS wynika bezpośrednio z istniejącego ryzyka braku spłaty udzielanych pożyczek, a jego celem jest zabezpieczenie się Spółki przed tym ryzykiem. Ponadto, zawarcie tych umów jest umotywowane dążeniem Spółki do otrzymania spłaty środków zaangażowanych w udzielenie pożyczek.

W wyniku zawarcia transakcji CDS, Spółka w zamian za uzgodnione wynagrodzenie płacone na rzecz drugiej strony transakcji (dalej jako: ?Partner?), otrzyma od niego spłatę całości lub części długu należnego od pożyczkobiorcy, w przypadku wystąpienia uzgodnionego w umowie CDS zdarzenia (w analizowanej sytuacji zdarzeniem tym będzie niespłacanie raty udzielonej pożyczki przez okres wskazany w umowie CDS).

Powyższe wynagrodzenie płacone przez Spółkę, jako właściciela długu, na rzecz Partnera będzie uiszczane cyklicznie bądź jednorazowo z własnych środków obrotowych Spółki. Zostanie ono skalkulowane m.in. w oparciu o poziom ryzyka braku spłaty pożyczek objętych CDS. Powyższe wydatki zostaną faktycznie poniesione przez Spółkę. Będą one właściwie udokumentowane i nie zostaną zwrócone Spółce w żadnej formie.

W umowie CDS, którą planuje zawrzeć Spółka, zostanie określony okres objęty ochroną, tzn. okres, w którym zobowiązanie z tytułu CDS jest efektywne. Ponadto, w umowie uregulowana zostanie kwestia przejścia bądź braku przejścia prawa do żądania zwrotu niespłaconej części pożyczki od pożyczkobiorcy na rzecz Partnera. W sytuacji, gdy umowa nie będzie przewidywała przejścia prawa do żądania przez Partnera zwrotu pożyczki od pożyczkobiorcy, Spółka będzie zobowiązana na mocy przedmiotowej umowy CDS, do zwrotu Partnerowi otrzymanych od pożyczkobiorcy spłat pożyczek objętych daną umową CDS.

Możliwym jest, że umową CDS objęta zostanie także część odsetkowa niespłaconej pożyczki - odsetki, które nie będą podlegały kapitalizacji.

CDS jest instrumentem pochodnym służącym przeniesieniu na Partnera ryzyka braku spłaty udzielonej przez Spółkę pożyczki. Poprzez zawarcie przedmiotowej umowy Spółka zmierza do zachowania, zabezpieczania zaangażowanych środków finansowych przeznaczonych na udzielanie pożyczek. Mając na uwadze wysokie ryzyko prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej umowy CDS, doprowadziłby w krótkim czasie do utraty przez Spółkę płynności finansowej. Tym samym, zawarcie umowy CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia działalności Spółki w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu odsetek od przedmiotowych pożyczek. W związku z powyższym, wynagrodzenie uiszczane przez Spółkę na rzecz Partnera w ramach CDS, pozostanie w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę długu przez Partnera, w części stanowiącej spłatę kapitału, Spółka nie będzie zobowiązana do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu na mocy art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
2. Czy w przypadku realizacji zobowiązania wynikającego z CDS, poprzez spłatę długu przez Partnera, w części stanowiącej spłatę nieuiszczonych odsetek, które nie podlegały uprzednio kapitalizacji, Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania przychodu podlegającego opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
3. Czy wynagrodzenie płacone przez Spółkę na rzecz Partnera stanowi koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o którym mowa w art. 15 ust. 4d ww. ustawy?
   
   

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Spółki, kwota spłaty pożyczki w ramach umowy CDS w części dotyczącej spłaty kwoty głównej pożyczki (kapitału) nie będzie stanowić dla Spółki przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na gruncie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się, między innymi, zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W świetle powyższego, spłata kapitału pożyczki na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest neutralna podatkowo.

W ramach zawartej umowy CDS zostanie dokonana spłata kapitału udzielonej pożyczki, która w opinii Spółki, stanowi neutralny podatkowo zwrot pożyczki, o którym mowa w powyższym przepisie. Dla Spółki bowiem bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez inny podmiot. Tym samym, w sytuacji spłaty kapitału udzielonej pożyczki przez Partnera, będącego stroną umowy CDS, Spółka nie jest zobowiązana do wykazania przychodu do opodatkowania. Ważne jest bowiem, iż przesłankę spłaty kapitału pożyczki przez stronę umowy CDS stanowi brak spłaty udzielonej pożyczki przez pożyczkobiorcę.

Spółka ponadto podkreśla, iż w art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca nie ograniczył wyłączenia z opodatkowania ze względu na podmiot, który dokonuje spłaty kapitału. Tym samym, w analizowanej sytuacji bez znaczenia pozostaje fakt, iż spłata dokonywana jest przez stronę umowy CDS, a nie przez pożyczkobiorcę. Po stronie Spółki konsekwencje spłaty kapitału pożyczki są tożsame, niezależnie od faktu czy spłata dokonana jest przez pożyczkobiorcę, czy przez podmiot do tego zobowiązany na mocy umowy CDS.

Podsumowując powyższe, konsekwencje podatkowe związane ze spłatą pożyczki w ramach CDS w części dotyczącej kapitału pożyczki powinny być rozpatrywane z uwzględnieniem regulacji dotyczącej opodatkowania spłaty pożyczek, tj. art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w świetle którego takie płatności nie stanowią przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Tym samym, skoro spłata kapitału pożyczki nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu, to również spłata kapitału pożyczki dokonana w ramach umowy CDS nie stanowi przychodu do opodatkowania.

Dodatkowym argumentem wskazującym na fakt, iż spłata kapitału pożyczki przez podmiot będący stroną umowy CDS nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu jest regulacja zawarta w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którą do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Biorąc pod uwagę, iż Spółka nie ujmie kwoty kapitału udzielonej pożyczki jako kosztu uzyskania przychodu, w konsekwencji zgodnie ze wskazanym powyżej przepisem zwrot tego wydatku w postaci uzyskanego świadczenia z tytułu umowy CDS, nie powinien stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dnia 28 września 2011 r. (sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC).

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zdaniem Spółki, kwota spłaty pożyczki w ramach umowy CDS w części dotyczącej odsetek, będzie stanowić dla Spółki przychód podlegający opodatkowaniu w momencie otrzymania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z przedstawioną argumentacją w zakresie pytania pierwszego, spłatę pożyczki w ramach umowy CDS należy rozpatrywać w kontekście udzielonej pożyczki. Tym samym, spłata pożyczki na mocy umowy CDS w części dotyczącej odsetek stanowi spłatę tych odsetek.

Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów podlegających opodatkowaniu nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Wnioskując a contrario z powyższego przepisu, odsetki podlegają opodatkowaniu dopiero w momencie ich otrzymania - na tzw. zasadzie kasowej, co mając na uwadze opis analizowanego zdarzenia przyszłego powoduje, iż spłata długu w części dotyczącej odsetek stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie spłaty długu na mocy umowy CDS.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dnia 28 września 2011 r. (sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC).

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.

Zdaniem Spółki, wynagrodzenie wypłacane przez Spółkę na rzecz Partnera w ramach umowy CDS stanowić będzie koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, inny niż koszt bezpośrednio związany z przychodami, zgodnie z art. 15 ust. 4d ww. ustawy.

Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodu są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. został właściwie udokumentowany,
4. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
5. poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
   
   

Zważywszy na fakt, iż Spółka będzie uiszczać wynagrodzenie w ramach umowy CDS z własnych środków obrotowych i wydatki poniesione oraz właściwie udokumentowane nie zostaną zwrócone, spełnione zostaną przesłanki 1), 2), 3) wskazane powyżej.

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu wydatków zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami bądź służą zabezpieczeniu lub zachowaniu źródła przychodów. Przy czym, zwrot ?w celu? oznacza to, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo - skutkowym, że jego poniesienie ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów, albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Wydatek nie musi zatem przynieść skutku w postaci wygenerowania przychodu, lecz może on również przyczynić się do zabezpieczenia albo do zachowania źródeł przychodu.

Wobec powyższego, uzasadnieniem dla poniesienia niektórych wydatków może być dążenie do uniknięcia ryzyka wystąpienia ewentualnych strat, zapobieżenia ich wzrostowi, jeżeli są one związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, albowiem kosztem uzyskania przychodów są również wydatki poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów tak, aby to źródło przyniosło (przynosiło) przychody także w przyszłości.

Spółka jako podmiot racjonalnie prowadzący działalność gospodarczą w celu ograniczenia ryzyka braku spłat pożyczek planuje zabezpieczyć tą część działalności przez zawarcie umowy CDS. Tym samym, poprzez zawarcie umowy CDS Spółka zmierza do zachowania, zabezpieczania źródła przychodów jakim jest prowadzona działalność. W związku z powyższym, uiszczane z tego tytułu wynagrodzenie pozostaje w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przez Spółkę przychodami. Należy bowiem wskazać, iż w związku z wysokim ryzykiem prowadzenia działalności w zakresie udzielania pożyczek, mogłoby się okazać, iż brak zawarcia przedmiotowej umowy CDS, doprowadziłby w krótkim czasie do utraty płynności finansowej Spółki. Zawarcie umowy CDS zabezpiecza możliwość prowadzenia przez Spółkę działalności w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji osiąganie przychodów z tytułu odsetek od przedmiotowych pożyczek. Niezaprzeczalnie zatem wynagrodzenie uiszczane w ramach CDS pozostanie w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą oraz uiszczone zostanie w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w konsekwencji również przesłanki wskazane w punktach 4) i 5) zostaną spełnione.

Spółka podkreśla, iż zgodnie z utrwaloną linią interpretacyjną, poniesione koszty mogą pozostawać w bezpośrednim lub pośrednim związku z przychodami. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2009 r. (sygn. IBPBI/2/423-667/09/AP), w której organ ten wskazał, że: ? Art. 15 Ustawy CIT konstytuuje zasadę powiązania kosztu z przychodem. (...) Związek taki zachodzący pomiędzy poniesionym wydatkiem, a osiągniętym przychodem nie musi mieć charakteru bezpośredniego. Części kosztów nie da się bowiem powiązać z konkretnymi przychodami, natomiast są one związane z działalnością podatnika i ich poniesienie warunkuje prawidłowe jej prowadzenie?.

Spółka wskazuje ponadto, iż wynagrodzenie wypłacane w ramach umowy CDS nie zostało wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z powyższym, spełniona została ostatnia - 6) przesłanka warunkująca ujęcie wynagrodzenia wypłacanego na podstawie umowy CDS jako kosztu uzyskania przychodów.

Analogiczne stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dnia 26 września 2011 r. (sygn. ILPB4/423-223/11-2/MC).

Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości powyżej przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Natomiast w odniesieniu do powołanego przez Spółkę pisma stwierdzić należy, że zapadło ono w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.