Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie zwolnienia z opodatkowania.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 10 lutego 2014 r. (data wpływu 17 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Izba jest jednostką organizacyjną samorządu zawodowego inżynierów budownictwa, powstałą na mocy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, zrzeszającą osoby posiadające uprawnienia budowlane do wykonywania samodzielnych funkcji w budownictwie.

Działalność i zadania Izby poza ww. ustawą normuje: Statut Y, uchwalony przez Krajowy Zjazd Izby, Zasady Gospodarki Finansowej izb inżynierów budownictwa, Regulaminy funkcjonowania organów izby oraz inne regulaminy i uchwały.

Zakres działania określa art. 8 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, który stanowi:

?Do zadań samorządów zawodowych należy w szczególności:

1. sprawowanie nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez członków izb,
2. reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych swoich członków,
3. ustalanie zasad etyki zawodowej i nadzór nad jej przestrzeganiem,
4. nadawanie i pozbawianie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 15 ustawy - Prawo budowlane, zwanych dalej ?uprawnieniami budowlanymi?, uznawanie kwalifikacji zawodowych oraz nadawanie i pozbawianie tytułu rzeczoznawcy budowlanego,
5. przeprowadzanie egzaminów oraz potwierdzanie kwalifikacji osób, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 35,
6. współdziałanie z organami administracji rządowej i organami samorządu terytorialnego oraz z innymi samorządami zawodowymi i stowarzyszeniami zawodowymi,
7. opiniowanie minimalnych wymagań programowych w zakresie kształcenia zawodowego architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów oraz wnioskowanie w tych sprawach,
8. współdziałanie w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów,
9. zarządzanie majątkiem i działalnością gospodarczą samorządu zawodowego,
10. prowadzenie postępowań w zakresie odpowiedzialności zawodowej i dyscyplinarnej członków samorządów zawodowych,
11. opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących architektury, budownictwa lub zagospodarowania przestrzennego,
12. organizowanie i prowadzenie instytucji samopomocowych oraz innych form pomocy materialnej członkom samorządów zawodowych,
13. prowadzenie list członków samorządów zawodowych,
14. realizacja zadań statutowych?.
    
    

Zadania statutowe są określone w par. 7 statutu Y, który stanowi:

1. ?Do zadań Izby jako samorządu zawodowego należy reprezentowanie i ochrona interesów zawodowych członków, a w szczególności:
   1. realizacja zadań określonych w art. 8 ustawy,
   2. występowanie z inicjatywą do władz ustawodawczych i wykonawczych w celu tworzenia właściwych warunków rozwoju budownictwa oraz roli i miejsca zawodu inżyniera w tym procesie,
   3. współdziałanie z innymi samorządami zawodowymi,
   4. współdziałanie ze stowarzyszeniami naukowo-technicznymi działającymi w obszarze budownictwa,
   5. wnioskowanie do właściwych organów państwowych o przyznawanie członkom Izby nagród i odznaczeń państwowych,
   6. przyznawanie członkom Izby nagród i odznak ustanowionych uchwałami Krajowego Zjazdu Izby.

2. Izba może prowadzić działalność gospodarczą na zasadach określonych w ustawie.
3. Zysk z działalności gospodarczej będzie przeznaczony na działalność statutową?.
   
   

Do celów Izba w ramach jej działań ustawowych i statutowych należy m.in. współdziałanie w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych inżynierów budownictwa. Zadanie to Izba zamierza realizować w szczególności poprzez organizację szkoleń zawodowych oraz zakup literatury fachowej.

Działaniem sprzyjającym osiąganiu statutowych i ustawowych celów Izba jest integracja środowiska inżynierów. W tym też zakresie Izba planuje zorganizować dla swoich członków np. rajd turystyczny lub zawody sportowe. Koszty organizacji takiej imprezy obejmują m.in. wyżywienie i zakwaterowanie uczestników, ewentualne nagrody, bilety wstępu do miejscowych atrakcji turystycznych.

W związku z podejmowaniem przez Izbę powyższych działań zarówno w zakresie doskonalenia zawodowego, jak i integracji wewnątrzsamorządowej uczestnicy ponosić będą częściową odpłatność, np. w wysokości 25% kosztów udziału w imprezie, szkoleniu, jak i kosztów zakupionych książek.

Środki te przeznaczone będą w całości na pokrycie poniesionych przez Izbę wydatków służących doskonaleniu zawodowemu i integracji członków samorządu. Natomiast w pozostałej części wydatki te pokrywane będą ze składek członkowskich.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane przez Izbę składki członkowskie, w części w jakiej Izba finansuje z nich wydatki na ww. działania:

1. doskonalenia zawodowego, polegające w szczególności na zakupie literatury fachowej, organizacji szkoleń,
2. integracyjne środowiska inżynierów budownictwa polegające na organizacji rajdów turystycznych i zawodów sportowych,

• które to działania nie stanowią działalności gospodarczej Izby, są wolne od podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, w odniesieniu do tej części dochodu ze składek członkowskich, która wydatkowana jest na organizację ww. imprez integracyjnych, szkoleń oraz na zakup literatury fachowej spełnione są przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym wolne od podatku są składki członkowskie członków organizacji politycznych, społecznych i zawodowych - w części nieprzeznaczonej na działalność gospodarczą.

Analizowany przepis zwalnia od podatku dochodowego kwoty otrzymywane przez organizacje polityczne, społeczne i zawodowe od zrzeszonych w nich podmiotów, wpłacane z tytułu członkostwa w tych organizacjach, o ile nie są przeznaczane na działalność gospodarczą.

Kierując się kryterium ustawowego celu powołania danej organizacji i przedmiotu jej działania należy stwierdzić, iż organizacje zawodowe będą to organizacje zrzeszające przedstawicieli danego zawodu lub grup zawodowych, reprezentujące ich interesy, czyli np. samorządy zawodowe.

Zatem Izba jako jednostka organizacyjna samorządu zawodowego inżynierów budownictwa, powstała na mocy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, zrzeszająca osoby posiadające uprawnienia budowlane do wykonywania samodzielnych funkcji w budownictwie jest uprawniona do stosowania zwolnienia w stosunku do otrzymywanych składek członkowskich wydatkowanych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy.

Natomiast ?składka członkowska? to zgodnie z definicją słownikową kwota pieniężna wpłacona, zwykle regularnie i obowiązkowo przez jedną osobę do wspólnej kasy, na jakiś wspólny cel, wkład jednej osoby we wspólny fundusz (Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003). Prezentowane podejście znajduje także potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Gdańsku w orzeczeniu z 30 sierpnia 2000 r. sygn. akt I SA/Gd 947/98, składka członkowska wynika z faktu przystąpienia do stowarzyszenia i jest związana z pozostawaniem członkiem stowarzyszenia. Stosownie do tez zaprezentowanych natomiast przez Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z 13 czerwca 2003 r. sygn. akt III SA 3245/01, a contrario opłaty pobierane od członków stowarzyszenia co do istoty będące opłatami za korzystanie z usług oferowanych przez stowarzyszenie jego członkom, są wpłatami korzystającymi ze zwolnienia z podatku dochodowego, które dotyczy składek członkowskich.

Przekładając powyższą definicję na grunt stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszego wniosku o interpretację należy stwierdzić, że składka członkowska powinna pochodzić od członków samorządu i powinna dotyczyć wyznaczonego, wspólnego celu.

Zatem mimo, iż zakres działalności statutowej Izby określony w art. 8 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów i w par. 7 statutu Y nie wymienia wprost działań służących integracji środowiska inżynierów budownictwa należy uznać, iż jest to cel nadrzędny istnienia każdego samorządu zawodowego, który jest osiągany de facto poprzez wszystkie aktywności wymienione w powyższych regulacjach i wynika to z art. 8 ustawy korporacyjnej. Na marginesie Wnioskodawca wskazuje w tym miejscu, na wynik ankiety przeprowadzonej wiosną 2010 r. w trakcie 16 okręgowych zjazdów sprawozdawczo-wyborczych, zgodnie z którym integracja całego środowiska inżynierów budownictwa postrzegana była przez członków Izby jako istotny kierunek działań i cel samorządu zawodowego inżynierów budownictwa. Wśród pożądanych aktywności wymieniano między innymi ?imprezy samorządowe? na szczeblu okręgowym, których celem byłoby wzajemne poznanie się osób z danego regionu.

Z kolei obowiązek współdziałania Izby w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych inżynierów budownictwa został sformułowany w art. 8 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów w związku z par. 7 ust. 1 pkt 1 statutu Y. Organizowanie dla członków samorządu szkoleń związanych z szeroko pojętą tematyką budowlaną oraz zakup specjalistycznej literatury niewątpliwie służy realizacji wspólnego celu samorządu inżynierów budownictwa jakim jest doskonalenie kwalifikacji zawodowych.

Niezależnie od argumentów przytoczonych powyżej, odnosząc się na powrót do wymogów stosowania zwolnienia z art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy wskazać, iż ani działania mające na celu doskonalenie zawodowe, ani też działania na rzecz integracji środowiska inżynierów budownictwa podejmowane w sposób opisany we wniosku nie stanowią działalności gospodarczej Wnioskodawcy przede wszystkim z uwagi na poniżej wskazane regulacje.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 672) stanowi, iż działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Z kolei art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 Sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749) wskazuje, iż przez działalność gospodarczą należy rozumieć każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.

Obie przytoczone powyżej ustawy definiując działalność gospodarczą wskazują na konieczny zarobkowy charakter, bowiem stanowi on podstawową, konstytutywną cechę działalności gospodarczej. Dana działalność jest zarobkowa, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu rozumianego jako nadwyżka przychodów nad nakładami tej działalności. Brak przedmiotowej cechy przesądza, iż w danym przypadku nie można mówić o działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sytuacji członkowie Izby samodzielnie finansują 25% kosztów imprez integracyjnych, szkoleń i pomocy naukowych co oznacza, iż środki te przeznaczone są w całości na pokrycie wydatków związanych z integracją środowiska inżynierów i ich doskonaleniem zawodowym. Dopiero w pozostałej części wydatki pokrywane są ze składek członkowskich. Działalność Izby w powyższym zakresie nie jest ukierunkowana na generowanie zysków poprzez uzyskiwanie nadwyżki wpływów od uczestników nad kosztami poniesionymi na powyżej opisane cele.

Ponadto nie można uznać, iż współfinansujący powyższe wydarzenia lub zakupy uczestnicy nabywają od Izby usługi organizacji imprez integracyjnych, szkoleń czy też towary w sytuacji gdy samorząd działa jedynie w charakterze administratora tych środków, nie zaś ich dysponenta.

Ostatecznie jedynie pomocniczo należy zauważyć, iż także w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowo-techniczna, w części przeznaczonej na te cele podlega zwolnieniu.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, iż podejmowane przez Izbę działania mające na celu doskonalenie zawodowe oraz integrację środowiska Inżynierów budownictwa nie stanowią działalności gospodarczej.

W związku z tym, iż przepis art. 17 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy nie przewiduje żadnych innych ograniczeń odnośnie przeznaczenia środków uzyskanych ze składek członkowskich przychody te w części wydatkowane na organizację imprez integracyjnych oraz na cele doskonalenia zawodowego spełniają przesłanki umożliwiające zastosowanie określonego w tym przepisie zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Wnioskodawca jest jednostką organizacyjną samorządu zawodowego inżynierów budownictwa funkcjonującą na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 932 ze zm.), zrzeszającą osoby posiadające uprawnienia budowlane do wykonywania samodzielnych funkcji w budownictwie. Zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy, izby architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (?) mają osobowość prawną. Działalność izb określają statuty (ust. 2).

Wnioskodawca jest zatem osobą prawną i w związku z tym podlega opodatkowaniu zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.).

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty (?).

Przepis art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mówi, że dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Tak określony dochód stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Zgodnie jednak z ugruntowanym poglądem, do tej kategorii należy zaliczyć każdą wartość wchodzącą do majątku podatnika, powiększającą jego aktywa, mającą definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną, o ile nie została ujęta w katalogu zawartym w art. 12 ust. 4 tej ustawy. Dla uznania danego przysporzenia za przychód podatkowy nie ma znaczenia jego źródło, tj. czy pochodzi ze składek członkowskich czy też otrzymane zostało w inny przewidziany tą ustawą sposób. Przykładowe przysporzenia majątkowe zaliczane do tej kategorii zostały wymienione w art. 12 ust. 1 omawianej ustawy. Na jego mocy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (?).

Katalog dochodów podlegających zwolnieniu z opodatkowania zawiera art. 17 ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - w ramach działań ustawowych i statutowych, tj. m.in. współdziałania w doskonaleniu kwalifikacji zawodowych inżynierów budownictwa - zamierza organizować szkolenia zawodowe oraz dokonywać zakupu literatury fachowej. Ponadto planuje zorganizować dla swoich członków np. rajd turystyczny lub zawody sportowe. Koszty organizacji takiej imprezy obejmują m.in. wyżywienie i zakwaterowanie uczestników, ewentualne nagrody, bilety wstępu do miejscowych atrakcji turystycznych. W związku z podejmowaniem przez Izbę powyższych działań zarówno w zakresie doskonalenia zawodowego jak i integracji wewnątrzsamorządowej uczestnicy ponosili będą częściową odpłatność, np. w wysokości 25% kosztów udziału w imprezie, szkoleniu, jak i kosztów zakupionych książek. Środki te przeznaczone będą w całości na pokrycie poniesionych przez Wnioskodawcę wydatków służących doskonaleniu zawodowemu i integracji członków samorządu. Natomiast w pozostałej części wydatki te pokrywane będą ze składek członkowskich.

Zgodnie z definicją słownikową ?składka członkowska? to kwota pieniężna wpłacona, zwykle regularnie i obowiązkowo przez jedną osobę do wspólnej kasy, na jakiś wspólny cel, wkład jednej osoby we wspólny fundusz (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003). Z powyższej definicji wynika, że składka członkowska nie może wiązać się ze świadczeniem wzajemnym pomiędzy opłacającym składkę, a podmiotem pobierającym składkę.

Zatem, analizowany przepis art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zwalnia od podatku dochodowego kwoty otrzymywane przez organizacje polityczne, społeczne i zawodowe od zrzeszonych w nich podmiotów, wpłacane z tytułu członkostwa w tych organizacjach, o ile nie są przeznaczane na działalność gospodarczą.

Ponadto, należy wskazać, że przepis art. 17 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy nie przewiduje żadnych innych ograniczeń, zarówno odnośnie przeznaczenia uzyskanych w ten sposób środków, jak i terminu ich wydatkowania.

Podsumowując, Wnioskodawca spełnia przesłanki podmiotowe do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Ponadto, należy stwierdzić, że dochody Wnioskodawcy uzyskane z tytułu składek członkowskich nieprzeznaczone na działalność gospodarczą korzystać mogą ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń sądów administracyjnych należy stwierdzić, że są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszącymi, w związku z tym nie mają waloru wykładni powszechnie obowiązującej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.