Czy Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych w związku (...)

Czy Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych w związku z faktem, iż po przeprowadzeniu nieodpłatnego (albo za wynagrodzeniem w wysokości niższej od rynkowej wartości umarzanych udziałów) umorzenia udziałów wspólników będących osobami fizycznymi, dominującym wspólnikiem Spółki pozostanie osoba prawna?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2010 r. (data wpływu 19 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

  • skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów,
  • konsekwencji podatkowych nabycia udziałów własnych w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

W Spółce planowane jest przeprowadzenie umorzenia udziałów należących do wspólników, będących osobami fizycznymi. Proces umorzenia udziałów należących do osób fizycznych może odbyć się jednocześnie z przystąpieniem do Spółki osoby prawnej - funduszu inwestycyjnego, działającego na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych. Certyfikaty w funduszu posiadać będzie spółka kapitałowa (Spółka II), kontrolowana przez inną spółkę kapitałową (Spółka III).

Udziałowcami w Spółce III będą osoby fizyczne, których udziały są umarzane. Po przeprowadzeniu umorzenia udziałów osób fizycznych fundusz inwestycyjny będzie dominującym udziałowcem Spółki.

Umorzenie udziałów należących do osób fizycznych może zostać przeprowadzone w trybie przewidzianym w art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych. Zgodnie z tym przepisem, za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia.

Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia nie przewyższającego nominalnej wartości umarzanych udziałów, przy czym wartość ta będzie niższa od rynkowej wartości umarzanych udziałów.

W związku z powyższym zadano następujące pytania dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

  1. Czy Spółka zobowiązana będzie, jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych, w związku z faktem, iż po przeprowadzeniu nieodpłatnego (albo za wynagrodzeniem w wysokości niższej od rynkowej wartości umarzanych udziałów) umorzenia udziałów wspólników będących osobami fizycznymi, dominującym wspólnikiem Spółki pozostanie osoba prawna...
  2. Czy w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Spółkę udziałów należących do osób fizycznych celem ich umorzenia, albo nabyciem za kwotę niższą niż rynkowa wartość umarzanych udziałów, po stronie Spółki powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie pierwsze. Wniosek Spółki w zakresie pytania drugiego, został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 19 listopada 2010 r. nr ILPB3/423-703/10-3/GC.

Zdaniem Wnioskodawcy, w momencie umorzenia udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi, po stronie wspólnika pozostającego w Spółce nie powstanie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Spółka zatem nie będzie zobowiązana do poboru podatku dochodowego od osób prawnych.

Zarówno na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jak i na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W wyniku nieodpłatnego umorzenia udziałów (albo umorzenia za wynagrodzeniem równym nominalnej wartości umarzanych udziałów) jednego ze wspólników nie dochodzi do powstania faktycznego dochodu po stronie pozostałych wspólników Spółki. Dochód ten powstanie dopiero w momencie otrzymania dywidendy albo w związku ze sprzedażą posiadanych udziałów. Do powstania dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych nie dochodzi natomiast w momencie umorzenia udziałów należących do jednego ze wspólników.

W przeszłości kwestią budzącą wątpliwości była ocena skutków w podatku dochodowym skupu przez spółkę kapitałową własnych udziałów (akcji), celem ich umorzenia bez obniżania kapitału, dla udziałowców (akcjonariuszy), którzy pozostali w spółce. W wyniku przeprowadzenia skupu własnych udziałów i ich umorzenia bez obniżenia kapitału zakładowego spółki, mogło dochodzić do sytuacji, gdy łączna suma wartości nominalnej pozostałych udziałów była niższa niż kwota kapitału akcyjnego bądź zakładowego tej spółki. Wobec zaś zmniejszonej liczby udziałów w spółce wspólnicy, którzy pozostali w spółce, uzyskiwali zwiększony udział w majątku spółki i w konsekwencji w przyszłym zysku spółki i przeznaczonym do podziału oraz zwiększał się ich udział w ewentualnej kwocie likwidacyjnej. Taka sytuacja była traktowana przez organy podatkowe jako podstawa do uznania, iż pozostający w spółce wspólnicy uzyskują przychód.

W piśmie z dnia 07 marca 2002 r. (PB4/BA-8214-34-15/02), Minister Finansów uznał, iż umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce. W piśmie tym czytamy: ?Wobec braku wyraźnych zapisów w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i odpowiednio w art. 24 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także specjalnych regulacji odnoszących się do poboru podatku od dochodu z tego rodzaju przysporzenia (art. 26 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) nie można było tego przysporzenia ? powstałego w związku ze skupem przez spółkę akcyjną jej własnych akcji w celu ich umorzenia lub przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jej własnych udziałów, u akcjonariuszy bądź odpowiednio u udziałowców pozostających w spółce ? uznać za dochód, z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, podlegający opodatkowaniu.

W przypadku ?buy ? backu? nie może być mowy o faktycznie uzyskanym dochodzie przez akcjonariuszy (udziałowców), których akcje (udziały) nie zostały umorzone. (?) Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych ? zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego?.

Stanowisko wyrażone w powyższym piśmie jest podtrzymywane w najnowszych pismach organów podatkowych, odnoszących się do tego zagadnienia (przykładowo pismo Naczelnika II Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z dnia 25 maja 2007 r. nr 1472/DPC/423-12/07/PK).

Z powyższego wynika, iż umorzenie udziałów należących do wspólnika będącego osobą fizyczną nie spowoduje powstania przychodu po stronie wspólnika pozostającego w Spółce, niezależnie od tego, czy umorzenie udziałów zostanie przeprowadzone z obniżeniem kapitału zakładowego albo bez obniżania kapitału zakładowego.

Powyższe wyjaśnienia tym bardziej znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy umorzenie nastąpi odpłatnie, za wypłatą wynagrodzenia, o którym mowa w stanie faktycznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Tryb umarzania udziałów reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Umorzenie może być przeprowadzone:

  • za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę ? tzw. umorzenie dobrowolne;
  • bez zgody wspólnika ? tzw. umorzenie przymusowe;
  • w razie ziszczenia się określonego zdarzenia ? tzw. umorzenie warunkowe.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów. Za zgodą wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością umorzenie udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez spółkę.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także:

  1. dochód z umorzenia udziałów (akcji),
  2. dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki, w celu umorzenia tych udziałów (akcji),
  3. wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej,
  4. dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej,
  5. w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej, spółek łączonych lub dzielonych,
  6. w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt 8; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed podziałem,
  7. zapłata, o której mowa w art. 12 ust. 4d,
  8. wartość niepodzielonych zysków w spółkach kapitałowych w przypadku przekształcenia tych spółek w spółki osobowe; przychód określa się na dzień przekształcenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku wspólnika pozostającego w Spółce nie powstaje żadna z sytuacji wymienionych w powyższym przepisie. W szczególności zaś nie można mówić o dochodzie faktycznie uzyskanym.

W konsekwencji, w związku z planowanym umorzeniem udziałów, Spółka nie będzie zobowiązana, jako płatnik, do pobrania podatku dochodowego od żadnego ze swoich udziałowców pozostających w Spółce.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie opisów zdarzeń przyszłych dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami wydanymi w dniu 03 listopada 2010 r. nr ILPB1/415-946/10-2/AMN oraz nr ILPB1/415-946/10-3/AMN.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Referencje

ILPB1/415-946/10-2/AMN, interpretacja indywidualna

ILPB1/415-946/10-3/AMN, interpretacja indywidualna

ILPB3/423-703/10-3/GC, interpretacja indywidualna

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika