Czy otrzymane odszkodowanie stanowi przychód podatkowy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku od osób (...)

UZASADNIENIE

W dniu 22 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie rozpoznania przychodu podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Spółka) zawarł z towarzystwem ubezpieczeniowym (ubezpieczycielem) umowę ubezpieczenia w celu zabezpieczenia własnych należności z tytułu sprzedaży towarów i usług. W umowie tej ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty Spółce odszkodowania, jeżeli Spółka nie otrzyma płatności z tytułu sprzedaży towarów lub usług w wyniku niewypłacalności kontrahenta.

Na mocy powyższej umowy ubezpieczenia, Spółka otrzymała odszkodowanie na pokrycie należności przysługującej Spółce od kontrahenta. Należność od kontrahenta została uprzednio zaliczona do przychodów podatkowych (w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - z chwilą wystawienia faktury za sprzedane towary i usługi) i z przychodów tych nie została nigdy wyłączona. W związku z okolicznością, iż kontrahent nie zapłacił należności - została ona w ramach ubezpieczenia pokryta przez ubezpieczyciela zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia.

Z chwilą zapłaty odszkodowania, na ubezpieczyciela przeszły należności i prawa przysługujące Spółce od kontrahenta, jego poręczycieli i osób trzecich z tytułu utraty należności, za którą wypłacono odszkodowanie (do wysokości wypłaconego odszkodowania).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymane odszkodowanie stanowi przychód podatkowy w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie Spółka powinna zakwalifikować jako zapłatę wykazanej już uprzednio jako przychód podatkowy należności. Późniejsze uiszczenie przez ubezpieczyciela na rzecz Spółki należności, która została już wcześniej zaliczona do przychodów podatkowych, nie może bowiem skutkować ponownym rozpoznaniem przychodu z tego tytułu. Moment uzyskania odszkodowania przez Spółkę wpłynie jedynie na datę uznania należności za zapłaconą w wysokości uzyskanego odszkodowania. Sama wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela w celu zaspokojenia wierzytelności Spółki powinna być potraktowana jako zapłata należności.

Kodeks cywilny przewiduje również, że jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Wobec powyższego, ubezpieczyciel w momencie spłaty wstępuje więc w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do kwoty wypłaconego odszkodowania. Taki sposób spełnienia świadczenia można uznać za częściową spłatę zobowiązania.

Jak wskazano wyżej, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie ma znaczenia, kto dokonał spłaty zobowiązania, w szczególności, że przychód należny z tego tytułu nie powstaje w momencie zapłaty, lecz z chwilą zaistnienia zdarzeń wymienionych w ustawie, tj. w dniu wydania przez Spółkę towaru, nie później niż w dniu wystawienia faktury.

Jeżeli Spółka kwotę należności wynikającą z danej transakcji zaliczyła wcześniej do przychodów należnych, to uregulowanie części tej należności przez ubezpieczyciela zgodnie z warunkami umowy, nie spowoduje obowiązku wykazania otrzymanego z tego tytułu odszkodowania jako przychodu podatkowego w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Stosownie do przepisów art. 12 ust. 3 ww. ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c - 3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1. wystawienia faktury albo
2. uregulowania należności.
   
   

Jak wynika z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego, Spółka zawarła z towarzystwem ubezpieczeniowym umowę ubezpieczenia w celu zabezpieczenia własnych należności z tytułu sprzedaży towarów i usług. W umowie tej ubezpieczyciel zobowiązał się do wypłaty Spółce odszkodowania, jeżeli nie otrzyma Ona płatności z tytułu sprzedaży towarów lub usług w wyniku niewypłacalności kontrahenta. Należność od kontrahenta została uprzednio zaliczona przez Wnioskodawcę do przychodów podatkowych (w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - z chwilą wystawienia faktury za sprzedane towary i usługi) i z przychodów tych nie została nigdy wyłączona. Jednocześnie Spółka wskazała, że z chwilą zapłaty odszkodowania, na ubezpieczyciela przeszły należności i prawa przysługujące Spółce od kontrahenta, jego poręczycieli i osób trzecich z tytułu utraty należności, za którą wypłacono odszkodowanie (do wysokości wypłaconego odszkodowania).

Mając zatem na uwadze fakt, że Spółka zaliczyła należności z tytułu sprzedaży towarów i usług do przychodów podatkowych, stwierdzić należy, iż sama wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela w celu zaspokojenia wierzytelności Spółki powinna być potraktowana jako zapłata należności.

Powyższe potwierdzają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W myśl art. 828 § 1 tejże ustawy, jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania.

Ubezpieczyciel w momencie spłaty wstępuje więc w prawa zaspokojonego wierzyciela w stosunku do kwoty wypłaconego odszkodowania.

Jak natomiast wskazano powyżej, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie ma znaczenia kto dokonał spłaty zobowiązania, w szczególności, że przychód należny z tego tytułu nie powstaje w momencie zapłaty, lecz z chwilą zaistnienia zdarzeń wskazanych w ustawie, tj. w dniu wydania przez Spółkę towaru, nie później niż w dniu wystawienia faktury.

W konsekwencji, jeżeli podatnik kwotę należności wynikającą z danej transakcji zaliczył do przychodów należnych w chwili wystawienia faktury na dłużnika (kontrahenta), uregulowanie tej należności przez ubezpieczyciela zgodnie z warunkami umowy, nie spowoduje obowiązku wykazania otrzymanego z tego tytułu odszkodowania, jako przychodu podatkowego.

Reasumując, otrzymane od ubezpieczyciela odszkodowanie na pokrycie należności przysługującej Spółce od kontrahenta nie stanowi dla Niej przychodu podatkowego w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.