Czy dochód uzyskiwany z tytułu odsetek od środków czasowo wolnych na rachunku bieżącym Spółdzielni, (...)

Czy dochód uzyskiwany z tytułu odsetek od środków czasowo wolnych na rachunku bieżącym Spółdzielni, bądź na rachunku lokat terminowych na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 09 grudnia 2008 r. (data wpływu 12.12.2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnień przedmiotowych:

  • w części dotyczącej odsetek od środków czasowo wolnych na rachunku bieżącym ? jest prawidłowe,
  • w części dotyczącej odsetek od lokat terminowych ? jest nieprawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 12 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnień przedmiotowych.


W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia prowadzi działalność na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) oraz statutu.

Spółdzielnia zarządza i administruje własnymi zasobami mieszkaniowymi i nie prowadzi innej działalności gospodarczej. Spółdzielnia administruje budynkami, w których występują lokale mieszkalne (zajmowane na podstawie spółdzielczego prawa do lokalu, lokale mieszkalne do których ustanowiona została wyodrębniona własność oraz lokale na zasadach najmu) oraz budynkami, w których poza lokalami mieszkalnymi występują również lokale użytkowe zajmowane na podstawie spółdzielczego prawa do lokalu, lokale do których ustanowiona została wyodrębniona własność oraz lokale użytkowe na zasadach najmu.

Członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, właściciele lokali, osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, zgodnie z art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych są zobowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, stanowiących mienie Spółdzielni przez uiszczenie opłat zgodnie z postanowieniem statutu z góry do dnia 15 każdego miesiąca.

Wnoszone opłaty od lokali mieszkalnych i lokali użytkowych wpływają na rachunek bankowy Spółdzielni, gdzie są przechowywane, a następnie wydatkowane na regulowanie zobowiązań Spółdzielni wobec dostawców materiałów, robót i usług.

Z reguły faktury za wykonane roboty i usługi są wystawione przez usługodawców po zakończeniu miesiąca. Spółdzielnia obraca wolnymi środkami około miesiąca. W stawce opłat za lokale jest również wpłata na fundusz remontowy (art. 6 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych). Roboty remontowe o charakterze napraw głównych i okresowych, wymagają zgromadzenia w dłuższym okresie czasu środków na ten cel. Środki finansowe gromadzone są wstępnie na koncie bankowym ?środki funduszu remontowego?.

Wolne środki zarówno pochodzące z opłat eksploatacyjnych, jak również z funduszu remontowego, gromadzone i przechowywane są w banku na wyodrębnionych rachunkach bankowych i zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki finansowej są lokowane jako: lokaty automatyczne (nocne), jednomiesięczne, kilkumiesięczne.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, Spółdzielnia prowadzi działalność bezwynikową, różnica między kosztami a przychodami zwiększa odpowiednio koszty lub przychody tej gospodarki w roku następnym.


Spółdzielnia ponosi koszty utrzymania rachunku bankowego i uzyskuje odsetki od środków pieniężnych na rachunku bankowym oraz odsetki od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lokat.

Uwzględniając wyjaśnienie Ministerstwa Finansów z 5 marca 2008 r. w sprawie dochodów spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych zwolnionych z podatku dochodowego od osób prawnych (DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82) oraz dotychczasowe interpretacje indywidualne ? Spółdzielnia dochód z tytułu odsetek od środków pieniężnych na bieżącym rachunku bankowym, w części pochodzącej z czynszów mieszkaniowych zaliczała do dochodów zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, zaś cały dochód z tytułu odsetek od lokat zaliczała do dochodów opodatkowanych i odprowadzała zaliczę na podatek dochodowy.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


Czy dochód uzyskiwany z tytułu odsetek od środków czasowo wolnych na rachunku bieżącym Spółdzielni, bądź na rachunku lokat terminowych na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, uzyskiwane odsetki od lokat stanowią przychody pochodzące z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Uzyskiwany z tego tytułu dochód, w części w jakiej stanowi przychody ze źródeł zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym w ogólnej kwocie przychodów, jest wolny od podatku ? w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Zmiana dotychczasowego stanowiska Wnioskodawcy, który odprowadza podatek dochodowy od dochodu w postaci odsetek uzyskiwanych przez Spółdzielnię z lokat bankowych, na których z kolei przechowywane były czasowo wolne środki finansowe ? nastąpiła w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 12.08.2008 r. (I/SA Wr 352/08). Spółdzielnia nadmienia, iż rozważania Sądu dotyczyły wprawdzie wspólnoty mieszkaniowej, ale zgodnie z art. 17 ust.

1 pkt 44 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) ustawodawca zrównuje sytuację prawną m.in. spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych i towarzystw budownictwa społecznego. Teza orzeczenia stanowi, że: ?Przechowywanie środków pieniężnych na rachunku bankowym wspólnoty mieszkaniowej, pochodzących z wpłat właścicieli lokali oraz wprowadzenie rozwiązań mających za zadanie dyscyplinowanie właścicieli lokali w celu zapewnienia płynności finansowej wspólnoty mieszkaniowej, wchodzi w zakres gospodarowania zasobami mieszkaniowymi?.

Istota zagadnienia sprowadza się zatem do wykładni następujących pojęć: dochody spółdzielni mieszkaniowej z tytułu prowadzenia działalności w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane wyłącznie z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i przeznaczone wyłącznie na cele związane z utrzymaniem tych zasobów.

Statutowa działalność Spółdzielni sprowadza się do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków i ich rodzin poprzez budowanie i nabywanie budynków z przeznaczeniem ustanowienia w nich ograniczonych praw rzeczowych: spółdzielczych lokatorskich do lokali mieszkalnych czy przeznaczonych na odrębną własność. Ponadto, przedmiotem działalności Spółdzielni jest zarządzanie nieruchomościami mieszkańców, czyli zasobami mieszkaniowymi ogólnie rzecz ujmując.

W ustawodawstwie podatkowym (ale i nie tylko) brak jest definicji ?gospodarka zasobami mieszkaniowymi?, a zrozumienie tego pojęcia pozwoli na właściwą interpretację art. 17 ust. 1 pkt 44 cytowanej ustawy. Wyjaśnienie w tej kwestii przedstawiono w piśmie Ministerstwa Finansów z 22 grudnia 2006 r., DD6-8213-438/WK/06/339/391 (lexPolonica). Ministerstwo Finansów wskazało, że: ?na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi składają się wpływy z opłat pobieranych od lokatorów oraz związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych koszty. Opłaty te (czynsze) kalkulowane są w takiej wysokości, aby pokrywały zarówno utrzymanie (koszty) lokali mieszkalnych, jak i pozostałych pomieszczeń przynależnych oraz koszty ich zarządzania (administracji)?.

Wyjaśniono ponadto, że ?zasoby mieszkaniowe? to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie (np. dźwigi osobowe i towarowe, kotłownie i hydrofornie, klatki schodowe, piwnice, garaże, strychy, komórki, sieci ciepłownicze, zbiorniki, szamba czy budowle komunikacyjne jak drogi osiedlowe, chodniki). Jak zatem powołane obiekty mogą generować u podatnika ? Spółdzielni Mieszkaniowej ? dochody korzystające ze zwolnienia..., skoro przychody czynszowe kalkulowane są w taki sposób, aby pokrywać koszty związane z zasobami mieszkaniowymi. Zysk na gospodarce zasobami mieszkaniowymi powstawałby więc tylko wówczas, gdyby czynsze kalkulowane były w sposób zapewniający nadwyżkę nad planowanymi kosztami. Zwolnienie miałoby zastosowanie wtedy, gdy nadwyżki takie wydatkowanoby na finansowanie utrzymania zasobów mieszkaniowych. Należy zatem zauważyć, że koszty utrzymania zasobów mieszkaniowych to koszty, na podstawie których kalkulowany jest czynsz.

Są to zatem koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Biorąc to pod uwagę, należy ocenić, że art. 17 ust. 1 pkt 44 w praktyce dotyczy tylko tej części przychodów czynszowych, które w danym roku nie zostały wydatkowane na cele utrzymania zasobów mieszkaniowych, lecz zostały zachowane na finansowanie tych celów w latach kolejnych, np. na wymagające akumulacji środków remonty albo finansowanie niedoborów wynikłych z nieściągniętych czynszów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w uzasadnieniu opisanego na wstępie wyroku wskazuje na to, że gospodarowanie zasobami mieszkaniowymi to podejmowanie licznych czynności o charakterze faktycznym, prawnym i finansowym, czyli nieodzowną częścią tego gospodarowania jest gospodarka finansowa podmiotu.

Dlatego zdaniem Wnioskodawcy, obowiązkiem, wręcz powinnością zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej jest bezpieczne przechowywanie nadwyżki środków pieniężnych na rachunkach lokat terminowych, co pozwoli na osiągnięcie choć minimalnych dochodów i uniknięcie skutków inflacji w przyszłości. Pozostawienie bowiem środków, które w danej chwili nie wystarczają na prowadzenie planowanej w przyszłości inwestycji na minimalnie nieoprocentowanym rachunku bankowym bieżącym Spółdzielni zamiast np. na rachunku lokaty terminowej, byłoby wręcz dowodem niegospodarności zarządu Spółdzielni.

Reasumując, należy uznać, że dochody z odsetek od środków Spółdzielni pochodzących z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a przechowane na rachunku bankowym bieżącym podatnika Spółdzielni, czy też na rachunku lokat terminowych są zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych, o ile zostaną przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych tej Spółdzielni.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

  • prawidłowe ? w części dotyczącej odsetek od środków czasowo wolnych na rachunku bieżącym,
  • nieprawidłowe ? w części dotyczącej odsetek od lokat terminowych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi ? w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyjątkiem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Stosownie do wyżej cytowanego przepisu zwolnione od podatku są wyłącznie te dochody Spółdzielni, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów.


Wobec tego opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

  • gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz
  • innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.


Przez ?zasoby mieszkaniowe? należy rozumieć:

  • znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz z przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np.: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, balkony, loggie, garaże,
  • pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, np.: spółdzielni mieszkaniowej, wspólnot mieszkaniowych, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe,
  • urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, jak np.: zbiorniki - doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), stacje transformatorowe, budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki oraz inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze, odsetki za zwłokę od nieterminowych ich wpłat) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ze zwolnienia nie będą natomiast korzystały dochody Spółdzielni otrzymane z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, nie spełniony bowiem będzie jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że dochody uzyskiwane z tytułu odsetek od środków pieniężnych, zgromadzonych na bieżącym rachunku bankowym, pod warunkiem, że będą dotyczyły zasobu mieszkaniowego, stanowią dochód osiągnięty z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób prawnych ? w części, w jakiej zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że dochody uzyskiwane z tytułu odsetek od środków pieniężnych, zgromadzonych na bieżącym rachunku bankowym, dotyczących lokali użytkowych nie są zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych. Lokale użytkowe objęte spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu lub prawem odrębnej własności, bez względu na formę własności, nie należą do gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stosownie więc do postanowień art. 7 ust. 1 ww. ustawy dochód z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Dochody uzyskiwane z tytułu odsetek od lokat bankowych (automatycznych, jednomiesięcznych, kilkumiesięcznych) nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem nie zostały one osiągnięte z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Nieistotne w przedmiotowej sprawie jest to, że otrzymane w ten sposób dochody zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych, bowiem nie został spełniony warunek, co do źródła ich pochodzenia. Zatem podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.


W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku sądu administracyjnego stwierdzić należy, że orzeczenie to zapadło w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika