Czy Spółka może uznać stratę na sprzedaży agregatów do lutowania na fali za koszt uzyskania przychodów (...)

UZASADNIENIE

W dniu 12 grudnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji środków trwałych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w czerwcu 2007 r. zakupił i wprowadził do ewidencji środków trwałych dwa agregaty do lutowania na fali ERSA N-WAVE500 o wartości netto (bez podatku VAT) 834.122,90 zł.

Zakup został dokonany w celu wynajęcia powyższych agregatów firmie Sp. z o.o. z siedzibą w Wołowie, co nastąpiło na podstawie umowy najmu z dnia 29 czerwca 2007 r.

Spółka nadmienia, że świadczenie usług najmu było i jest jednym z rodzajów działalności (nie najważniejszym) przez nią wykonywanych.

W dniu 21.11.2007 r. umowa powyższa została wypowiedziana, ponieważ najemca zalegał z zapłatą należności za najem. w dniu 11.12.2008 r. najemca został postawiony w stan upadłości. Agregaty zostały przez Spółkę odzyskane i w roku 2008 sprzedane z powodu braku możliwości wykorzystania w jej działalności. Strata na sprzedaży powyższych środków trwałych wyniosła 551.759,30 zł.

Spółka wynajmowała dla Sp. z o.o. także inne urządzenia (których jeszcze nie odzyskała od upadłej spółki), była także leasingodawcą urządzeń i namiotów magazynowych.

Obecnie w sądach toczą się procesy o uznanie skuteczności wypowiedzeń umów leasingu.

W rezultacie ogłoszenia upadłości firmy Sp. z o.o., Wnioskodawca nie świadczy żadnych usług najmu i leasingu dla Sp. z o.o. w upadłości.

Spółka świadczy natomiast w dalszym ciągu usługi najmu pomieszczeń dla innych podmiotów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka może uznać stratę na sprzedaży agregatów do lutowania na fali za koszt uzyskania przychodów w 2008 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, strata, która powstała w momencie sprzedaży agregatów do lutowania na fali stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodów w 2008 r. na podstawie art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Powyższy koszt związany jest z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą określoną we wpisie do rejestru przedsiębiorców KRS. Sprzedaż środków trwałych ze stratą zapobiegła ponoszeniu dalszych strat i zapobiegła dalszej deprecjacji majątku. Służyła więc zabezpieczeniu podstawowego źródła przychodów, które było zagrożone przez działania niezależne od Spółki.

W sprawie podobnego stanu faktycznego wypowiedział się Pomorski Urząd Skarbowy w Gdańsku, który w piśmie DP/423-0043/07/AK z dnia 16.05.2007 r. stwierdził:

?W świetle powołanych przepisów w przypadku sprzedaży środków trwałych przez osobę prawną ? bez względu na przyczynę sprzedaży ? wartość nieumorzona jest kosztem uzyskania przychodów. w przypadku sprzedaży środków trwałych nie ma bowiem zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., który odnosi się do strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Reasumując w ocenie tut. Organu podatkowego prawidłowe jest stanowisko Podatnika, iż straty powstałe z tytułu sprzedaży środków trwałych (odpowiadające niezamortyzowanej wartości początkowej tych środków trwałych) stanowią koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?.

Opisany przez Spółkę przypadek jest też zbieżny z przypadkiem opisanym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 6 czerwca 2007 r. (sygn. akt i SA/Gd 114/07): ?Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów określonych strat i nie amortyzuje się określonych składników majątku trwałego wtedy, gdy utrata przydatności lub niemożność używania środków trwałych następuje w wyniku świadomego działania podmiotu gospodarczego. z całą pewnością zatem, jeżeli utrata środka trwałego lub niemożność jego używania nastąpi w wyniku zdarzeń niezależnych od przedsiębiorcy, to z mocy art. 16c pkt 5 i art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654) podatnik może skorzystać z dobrodziejstwa zaliczenia określonego wydatku do kosztów uzyskania przychodu, bądź też amortyzowania środka trwałego?.

Zdaniem Spółki, w opisanym przypadku nie można zastosować art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), ponieważ ustawodawca dostatecznie wyraźnie odróżnił likwidację od sprzedaży środków trwałych (co Spółka przytoczyła cytując pismo Pomorskiego Urzędu Skarbowego).

Poza tym środki trwałe nie utraciły przydatności gospodarczej na skutek zmiany rodzaju działalności.

Upadłość najemcy była niezależna od Spółki, a sprzedaż była konieczna ze względów gospodarczych i uzasadniona ekonomicznie (minimalizacja strat związanych z magazynowaniem i deprecjacją nieużywanych środków trwałych).

Nie doszło do likwidacji środków trwałych, a sprzedaży środków trwałych nie dokonano na skutek zmiany rodzaju działalności lub metody jej prowadzenia, ponieważ:

1. przyczyną sprzedaży była upadłość najemcy (okoliczność niezależna od Spółki, a zatem nieunikniona),
2. usługi najmu (pomieszczeń) dla innych podmiotów jako rodzaj działalności są kontynuowane,
3. sprzedaż była uzasadniona ekonomicznie.

Podobnie jak Pomorski Urząd Skarbowy Spółka uważa, że straty powstałe z tytułu sprzedaży środków trwałych (odpowiadające niezamortyzowanej wartości początkowej tych środków trwałych) stanowią koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powyższego przepisu wynika, że nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika są kosztami. Kosztami uzyskania przychodów są ? po wyłączeniu kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy ? wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Ponoszone koszty należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.

Jako koszty uzyskania przychodów mogą być rozpatrywane zarówno koszty bezpośrednio jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami. Te pierwsze dają się powiązać z konkretnie określonym przychodem, jaki osiągnął podatnik, natomiast te drugie wiążą się z całokształtem działalności prowadzonej przez podatnika i ogólnie określonymi przychodami osiąganymi z tytułu prowadzenia tej działalności.

Co do zasady, wydatki na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są kosztem uzyskania przychodów, chyba że dochodzi do odpłatnego zbycia tych wartości (art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Wydatki te mogą być odniesione w koszty podatkowe poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane zgodnie z przepisami podatkowymi (art. 15 ust. 6 ww. ustawy).

Stosownie natomiast do art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

1. nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
2. nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
3. ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

   - wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 8a, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

W art. 16 ust. 1 tejże ustawy ustawodawca określił katalog wydatków, które nawet pomimo ich poniesienia w celu osiągnięcia przychodów nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.

Z zastosowania wykładni a contrario tego przepisu przyjąć należy, że kosztem uzyskania przychodów będą straty w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych, w części, w jakiej nie zostały zamortyzowane.

Natomiast, stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Z treści powyższego przepisu jednoznacznie wynika, iż decydującą przesłanką dla niezaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tego określonego rodzaju strat jest wystąpienie zmiany rodzaju działalności powodującej utratę przez likwidowane środki trwałe przydatności gospodarczej.

Dla podatkowej kwalifikacji strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych decydującym pozostaje ustalenie, czy utracenie przez te środki przydatności gospodarczej spowodowane zostało rezygnacją przez podatnika z prowadzenia określonego rodzaju działalności, w której to działalności wykorzystywany był ten likwidowany środek trwały.

Z opisanej przez Spółkę sytuacji wynika, iż decyzja o likwidacji środków trwałych niezwiązana jest ze zmianą rodzaju działalności. Pomimo likwidacji wskazanych we wniosku agregatów do lutowania na fali, Spółka w dalszym ciągu prowadzi działalność, w której były one wykorzystywane.

Wobec powyższego stwierdzić należy, iż w sytuacji sprzedaży maszyn czy urządzeń stanowiących Jej środki trwałe, kwota należna z tytułu sprzedaży będzie stanowiła przychód należny z działalności gospodarczej (art. 12 ust. 3 ww. ustawy), który jest obowiązana wykazać wraz z innymi przychodami z działalności gospodarczej, zaś kosztem uzyskania przychodu będzie niezamortyzowana wartość wydatków na nabycie lub wytworzenie tego sprzedanego składnika. Strata zaś uzyskana na sprzedaży środka trwałego będzie jedynie wynikała z porównania przychodu należnego ze sprzedaży i kosztu uzyskania tego przychodu w wartości określonej w art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nieumorzona wartość agregatów do lutowania na fali stanowi bezpośredni koszt uzyskania przychodów. Zatem, na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami uzyskanymi z tytułu sprzedaży nie w pełni umorzonych środków trwałych lub ich części będą potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Jednocześnie dodaje się, iż Spółka może dowolnie kształtować warunki umów cywilnoprawnych. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w sferę swobody zawierania umów cywilnoprawnych, natomiast wyłącznie oceniają ich skutki prawnopodatkowe.

Przychód ze zbycia przedmiotowych agregatów do lutowania na fali należy ustalić w oparciu o przepis art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, iż przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 14 ust. 2 tej ustawy).

Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy, na podstawie art. 14 ust. 3 ww. ustawy, wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. w razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

W tym miejscu należy podkreślić, iż procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego czy kontrolnego (organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego, które to w przedmiotowej sprawie, umożliwiłoby rozstrzygnięcie, czy ustalona przez strony cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej, czy też nie).

W świetle powyższego, kosztem uzyskania przychodu Spółki w 2008 r. będzie niezamortyzowana wartość środków trwałych (agregatów do lutowania na fali), które zostały sprzedane, pod warunkiem, że przed sprzedażą Spółka nie zaliczyła do tych kosztów ich nieumorzonej wartości z przyczyn innych niż sprzedaż.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.