Czy do opodatkowania odsetek (od salda debetowego na Rachunku Uczestniczącym Spółki oraz za przekroczenie (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu 19 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w związku zawartą umową cash ? poolingu ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w związku zawartą umową cash - poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Spółka jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej X składającej się ze spółek zlokalizowanych w różnych krajach (dalej: Grupa). Spółka zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową, który został wdrożony w ramach Grupy (tzw. cash - pooling).

W systemie cash ? poolingu, oprócz Spółki będą uczestniczyć również inne podmioty wchodzące w skład Grupy, które są podmiotami powiązanymi ze Spółką w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: Uczestnicy) i przystąpią do systemu na podstawie indywidualnych umów zawieranych z Pool Leaderem.

Funkcję Pool Leadera, tj. koordynatora systemu zarządzania płynnością finansową w ramach struktury cash - poolingu będzie pełnić X F(?) (dalej: Pool Leader), który działa jako centrum finansowo - rozliczeniowe Grupy. Pool Leader jest niemieckim rezydentem podatkowym i podmiotem powiązanym kapitałowo ze Spółką w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie jest jednak Jej bezpośrednim udziałowcem ani Jej spółką siostrą.

Celem wdrożenia struktury cash - poolingu w ramach Grupy i przystąpienia do niej Spółki, jako uczestnika, jest przede wszystkim:

• poprawa płynności finansowej poszczególnych uczestników struktury;
• zwiększenie efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi;
• zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego Grupy;
• efektywne finansowanie bieżących potrzeb uczestników struktury w zakresie kapitału obrotowego.
  
  

W celu wdrożenia systemu cash ? poolingu, Spółka i Pool Leader zawrą z bankiem Bank AG z siedzibą w Niemczech i współpracującym z nim Bankiem z siedzibą w Polsce umowę typu cash poolingu rzeczywistego tzw. cash - poooling zero balancing.

Dla celów obsługi systemu cash ? poolingu, Pool Leader będzie posiadał tzw. Rachunek Grupowy w banku Bank AG, natomiast Uczestnicy będą posiadali rachunki uczestniczące w innych bankach (dla celów cash - poolingu Spółka będzie posiadała Rachunek Uczestniczący w Banku ). Zarówno w ramach Rachunku Grupowego, jak i Rachunku Uczestniczącego, Pool Leader oraz Wnioskodawca posiadać będą konta w EUR oraz PLN, co oznacza, że płynne środki będą transferowane pomiędzy wspomnianymi rachunkami w obu tych walutach.

Oferowana Uczestnikom usługa polegać będzie na bilansowaniu (zerowaniu) sald na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników z wykorzystaniem Rachunku Grupowego Pool Leadera. Oznacza to, że salda kredytowe na Rachunku Uczestniczącym Spółki na koniec dnia będą transferowane na Rachunek Grupowy Pool Leadera, przy czym brak płynności na Rachunku Uczestniczącym Spółki będzie bilansowany przez Pool Leadera z jego Rachunku Grupowego. Spółka będzie uprawniona do skorzystania z płynnych środków finansowych do sfinansowania swojej bieżącej działalności w ramach cash - poolingu w granicach ustalonego i udostępnionego przez Pool Leadera limitu debetowego.

Płynne środki finansowe odprowadzane lub otrzymywane przez Spółkę w ramach codziennego cash - poolingu będą ewidencjonowane na tzw. rachunku in house cash. Rachunek ten będzie prowadzony w systemie ERP (SAP) przez Pool Leadera (bank wewnętrzny). Na koncie tym księgowane będą transakcje powstające na zewnętrznych kontach bankowych podczas codziennego cash - poolingu - na konto ani z konta in house cash nie będą dokonywane fizyczne transfery pieniężne.

Przykładowo, Spółka otrzymuje zapłatę od kontrahenta na Rachunek Uczestniczący w Banku w wysokości 100.000 PLN. Ponadto, Spółka dokonuje płatności z Rachunku Uczestniczącego w Banku na rzecz kontrahenta w wysokości 40.000 PLN. Na koniec dnia saldo końcowe w wysokości 60.000 PLN jest przenoszone na Rachunek Grupowy Pool Leadera w banku Bank AG. W wyniku takiej operacji, Spółka posiadać będzie wierzytelność wewnętrzną wobec Pool Leadera w wysokości 60.000 PLN, która zostanie automatycznie zapisana na dobro rachunku in house cash w systemie SAP.

Co miesiąc Pool Leader będzie dokonywać zapisu odsetek na dobro / w ciężar konta in house cash oraz pobierać ewentualne należne odsetki, które będą przekazywane na Rachunek Grupowy (odsetki będą rozliczane pomiędzy Spółką (lub innymi Uczestnikami) a Pool Leaderem, bez udziału Banków, według stawek określonych w indywidualnych umowach zawartych z Pool Leaderem). W przypadku przekroczenia przyznanego przez Pool Leadera limitu debetowego (o którym mowa wyżej), Pool Leader będzie naliczać dodatkowe odsetki za przekroczenie limitu. Ponadto Pool Leader będzie pobierał co miesiąc opłatę za prowadzenia konta.

Dodatkowo, należy nadmienić, że wzajemne zobowiązania Spółki oraz pozostałych Uczestników będą regulowane również za pośrednictwem rachunków in house cash poprzez tzw. netting.

Reasumując, w ramach wdrażanej struktury, fizyczne transfery środków pieniężnych będą miały miejsce wyłącznie pomiędzy Rachunkiem Uczestniczącym Spółki prowadzonym w Banku a Rachunkiem Grupowym Pool Leadera prowadzonym w banku Bank AG. Natomiast księgowania korespondujące dotyczące tych transferów będą odbywać się na rachunku in house cash.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy do opodatkowania odsetek (od salda debetowego na Rachunku Uczestniczącym Spółki oraz za przekroczenie przyznanego przez Pool Leadera Spółce limitu debetowego) wypłacanych przez Spółkę na rzecz Pool Leadera w ramach opisanej struktury cash - poolingu zastosowanie będzie miał art. 11 ust. 2 UPO, w efekcie czego stawka podatku u źródła wynosić będzie 5%?

Zdaniem Wnioskodawcy, do wypłacanych przez Niego płatności odsetkowych związanych z wdrażanym systemem wspólnego zarządzania płynnością finansową zastosowanie znajdą postanowienia zawarte w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 11 ust. 2 UPO, w konsekwencji czego, stawka pobieranego przez Niego podatku u źródła powinna wynosić 5%.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatek u źródła z tytułu przychodów z odsetek uzyskanych na terytorium Polski przez podatników nieposiadających siedziby lub zarządu w Polsce, wynosi 20%, chyba że odpowiednia umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi inaczej. Jednocześnie, na podstawie art. 26 ust. 1 tejże ustawy, warunkiem zastosowania preferencyjnej stawki podatkowej wynikającej ze wspomnianych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania jest posiadanie ważnego certyfikatu rezydencji beneficjenta odsetek.

W omawianym przypadku, do opodatkowania odsetek wypłacanych w ramach wdrażanej struktury cash - poolingu przez Spółkę na rzecz Pool Leadera zastosowanie znajdą przepisy UPO.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 UPO, ?odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim państwie?.

Z kolei ust. 2 przewiduje, że takie ?odsetki mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek (ang. ?beneficial owner of the interest?) ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5% kwoty brutto tych odsetek?.

Spółka pragnie zwrócić uwagę na treść Konwencji Modelowej OECD w Sprawie Podatku od Dochodu i Majątku z 1977 r. (dalej: ?Konwencja Modelowa?), stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, w tym UPO, jak również brzmienie Komentarza do Konwencji Modelowej (dalej: ?Komentarz?). Mimo, że ani Konwencja Modelowa, ani Komentarz nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, to jednak są one traktowane jako wskazówki przy stosowaniu oraz interpretacji prawa międzynarodowego, a Polska jako członek OECD powinna stosować się do niej i tym samym do interpretacji zawartej w Komentarzu.

Z Komentarza do Konwencji Modelowej wynika, iż postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy (beneficial owner), tj. jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Podobna zasada wyrażona została w art. 11 ust. 2 UPO, wskazującym na preferencyjne zasady opodatkowania podatkiem u źródła odsetek powstających w Polsce, a wypłacanych rezydentowi Niemiec, pod warunkiem jednakże, iż rezydent ten jest ?osobą uprawnioną do odsetek?.

W świetle Komentarza do Konwencji Modelowej, kryterium ?beneficial owner? (tłumaczone jako ?osoba uprawniona?, ?rzeczywisty odbiorca?) nie stosuje się jedynie w wąskim i technicznym rozumieniu. Klauzula ta ma być rozumiana z uwzględnieniem kontekstu oraz w świetle przedmiotu i celu Konwencji Modelowej, a mianowicie w celu unikania podwójnego opodatkowania, zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania oraz zapobieganiu oszustwom podatkowym. Zgodnie z brzmieniem Komentarza, nie można uznać za ?beneficial owner? podmiotu, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością ma wyłącznie formalny charakter i który dysponuje bardzo ograniczonymi uprawnieniami w stosunku do tych płatności.

W sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz przedstawiciela lub powiernika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie tę płatność przekazuje ostatecznemu odbiorcy, państwo źródła nie jest zobowiązane do zastosowania przepisów UPO przewidujących obniżenie lub wyłączenie podatku u źródła.

Podsumowując, na gruncie Komentarza, sam fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień UPO w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma tylko formalny i ograniczony charakter.

W przedstawionym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym), w świetle postanowień Komentarza, nie ulega wątpliwości, że Pool Leadera można uznać za podmiot spełniający definicję ?beneficial owner?.

Co ważne, Spółka będzie zobowiązana do wypłaty odsetek wyłącznie na rzecz Pool Leadera - żaden inny Uczestnik cash - poolingu nie będzie mieć wobec Spółki roszczenia o ich wypłatę.

Prawo do dysponowania odsetkami przez Pool Leadera nie ma tylko formalnego charakteru. Pool Leader, jako centrum rozliczeniowo - finansowe Grupy, zarządza jej płynnością finansową. Organizuje on system finansowania dla Uczestników cash ? poolingu, zarządza płynnością podmiotów biorących udział w systemie cash ? poolingu, odpowiada za poprawną organizację księgowań poprzez rachunki in house cash. Ponadto Pool Leader ponosi ryzyko związane z ewentualną niewypłacalnością uczestników cash - poolingu.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, Pool Leader nie pełni jedynie funkcji przedstawiciela Uczestników cash - poolingu. W takiej roli, zdaniem Spółki, występują banki, których zadaniem jest wyłącznie założenie i prowadzenie Rachunku Grupowego oraz fizyczny transfer środków pomiędzy rachunkami Uczestników systemu a Rachunkiem Grupowym. Rola banków sprowadza się zatem wyłącznie do czynności o charakterze formalnym, w przeciwieństwie do nieporównywalnie bardziej złożonej i szerszej funkcji Pool Leadera.

Wreszcie, odsetki wypłacane Pool Leaderowi, nie są tożsame z odsetkami, które następnie są przez Pool Leadera wypłacane Uczestnikom cash - poolingu. Roszczenia w zakresie świadczeń odsetkowych Uczestnik cash - poolingu, w tym Spółka, może mieć wyłącznie w stosunku do Pool Leadera a nie w stosunku do innych Uczestników cash - poolingu. Istotą cash - poolingu jest bowiem brak bezpośrednich relacji między tymi Uczestnikami, a zatem Uczestnicy nie spełnią definicji faktycznych odbiorców odsetek, o których mowa w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pool Leader natomiast będzie zarówno odbiorcą odsetek, jak i podmiotem do nich uprawnionym. W konsekwencji, do opodatkowania przedmiotowych odsetek zastosowanie powinny znaleźć postanowienia UPO.

Podsumowując, zdaniem Spółki, do odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz Pool Leadera w ramach opisanej w zdarzeniu przyszłym struktury cash - poolingu zastosowanie powinien znaleźć art. 11 ust. 2 UPO, a zatem stawka podatku u źródła w wysokości 5% (pod warunkiem uzyskania certyfikatu rezydencji Pool Leadera).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przepisie tym, wyrażona jest zasada ograniczonego obowiązku podatkowego, w myśl której państwo, na terytorium którego znajduje się źródło uzyskiwania przychodów, ma suwerenne prawo do opodatkowania podmiotów niebędących jej rezydentami podatkowymi w zakresie dochodów uzyskiwanych z takiego źródła.

W stosunku do niektórych przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty zagraniczne, obowiązek potrącenia podatku spoczywa na podmiocie polskim dokonującym wypłaty należności będącej źródłem tego przychodu. Takie rodzaje przychodów zostały określone w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know - how) - ustala się w wysokości 20% przychodów.

Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 21 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl natomiast art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji.

Powyższe regulacje prawne wskazują na fakt, iż w przypadku podmiotu, który nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu a uzyskuje przychody na tym terytorium, w kwestii sposobu opodatkowania, pierwszeństwo mają postanowienia właściwej umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu. Przy czym, zastosowanie stawki podatku wynikającej z takiej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika do celów podatkowych, uzyskanym od niego zaświadczeniem (certyfikatem rezydencji), wydanym przez właściwy organ administracji podatkowej.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 i ust. 2 Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), odsetki, które powstają w Umawiającym się Państwie i są wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie. Jednakże takie odsetki mogą być także opodatkowane w Umawiającym się Państwie, w którym powstają, i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, ale jeżeli osoba uprawniona do odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, to podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 5 procent kwoty brutto tych odsetek. Właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną w drodze wzajemnego porozumienia sposób stosowania tego ograniczenia.

Zgodnie natomiast z art. 11 ust. 3 tej Umowy, bez względu na postanowienia ustępu 2 niniejszego artykułu, odsetki, o których mowa w ustępie 1, podlegają opodatkowaniu tylko w Umawiającym się Państwie, w którym odbiorca odsetek ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, jeżeli odbiorca ten jest osobą uprawnioną do odsetek i jeżeli takie odsetki są wypłacane:

1. Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej lub Rządowi Republiki Federalnej Niemiec;
2. z tytułu jakiegokolwiek rodzaju pożyczki udzielonej, zabezpieczonej lub gwarantowanej przez instytucję publiczną promującą eksport;
3. w związku ze sprzedażą na kredyt wyposażenia przemysłowego, handlowego lub naukowego;
4. w związku ze sprzedażą na kredyt towarów przez jedno przedsiębiorstwo drugiemu przedsiębiorstwu, lub
5. w związku z jakąkolwiek pożyczką udzieloną przez bank.
   
   

Stosownie do postanowień art. 11 ust. 4 umowy polsko - niemieckiej, użyte w niniejszym artykule określenie ?odsetki? oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką lub prawem do uczestniczenia w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami i nagrodami związanymi z takimi pożyczkami, obligacjami lub skryptami dłużnymi. Opłat karnych z tytułu opóźnionej zapłaty nie uważa się za odsetki w rozumieniu niniejszego artykułu.

Postanowienia ustępów 1, 2 i 3 niniejszego artykułu nie mają zastosowania, jeżeli osoba uprawniona do odsetek, mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, prowadzi w drugim Państwie, w którym powstają odsetki, działalność gospodarczą poprzez zakład tam położony, bądź wykonuje wolny zawód w oparciu o stałą placówkę, która jest w nim położona i jeżeli wierzytelność, z tytułu której płacone są odsetki, jest faktycznie związana z takim zakładem lub stałą placówką. W takim przypadku stosuje się postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14 (art. 11 ust. 5 Umowy).

Dokonując interpretacji ww. przepisów, należy zwrócić również uwagę na tekst Modelowej Konwencji stanowiącej wzór umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawieranych przez Polskę, jak i brzmienie Komentarza do niej. Zostały one wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Modelowa Konwencja, jak i Komentarz do niej, nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa, natomiast stanowią wskazówkę, jak należy interpretować zapisy umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Zatem, obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach należy rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz Modelowej Konwencji OECD wraz z Komentarzem.

Z Komentarza do Konwencji Modelowej OECD wynika tymczasem, iż postanowienia umów (konwencji) o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie dotyczącym odsetek mają zastosowanie jedynie w przypadku, gdy to podmiot uzyskujący odsetki posiada status rzeczywistego odbiorcy (?beneficial owner?), czyli jest podmiotem, którego prawo do dysponowania otrzymaną płatnością nie ma wyłącznie formalnego charakteru. Co do zasady, w sytuacji, gdy płatność dokonywana jest na rzecz pośrednika będącego rezydentem określonego państwa, który następnie przekazuje tę płatność ostatecznemu odbiorcy, państwo w którym powstaje dana płatność nie jest zobowiązane do zastosowania wobec tego pośrednika postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Sam bowiem fakt bycia rezydentem określonego państwa i otrzymania płatności nie jest wystarczającym warunkiem do skorzystania z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w sytuacji, gdy prawo do dysponowania dochodem ma ograniczony charakter. Oznacza to, iż postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają zastosowanie do podmiotów będących faktycznymi odbiorcami odsetek.

Umowa cash - poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu, dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash - poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash - pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool Leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe. Uczestnicy porozumienia nie wiedzą, czyje środki zostały im przekazane na pokrycie niespłaconego zadłużenia ? wszelkie przepływy koordynowane są przez Pool Leadera. Niezależnie od tego, czy podmiotem zarządzającym systemem jest bank, czy wybrana spółka z grupy, realizuje on jedynie funkcję pośrednika, tzn. nie jest ostatecznym właścicielem odsetek, do których prawo przysługuje spółkom przekazującym nadwyżkę.

Przepisy prawa podatkowego nie odnoszą się wprost do zdarzeń tego rodzaju, zatem ewentualne konsekwencje podatkowe należałoby oceniać z punktu widzenia ogólnych zasad opodatkowania obowiązujących w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Sposób konstrukcji umowy cash - poolingu jest jednocześnie wyborem odpowiedniego typu instrumentu. Jest to sprawa indywidualna, uzależniona ? z jednej strony ? od podmiotu, który organizuje i pośredniczy w cash - poolingu (Pool Leadera), z drugiej ? z dostosowania zapotrzebowania spółek zainteresowanych tego typu instrumentem. Trzeba zaznaczyć, że jest to instrumentarium o niestandardowej ofercie, stąd też nie można przewidzieć wszystkich możliwych wariantów tej umowy.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca wraz z innymi podmiotami powiązanymi wchodzącymi w skład grupy kapitałowej zamierza zawrzeć ze spółką z siedzibą w Niemczech umowę cash poolingu. Zgodnie z umową, spółka niemiecka, jako centrum finansowo - rozliczeniowe Grupy, będzie pełnić funkcję Pool Leadera. Będzie to umowa typu tzw. cash - pooling zero balancing. Dla celów obsługi systemu cash - poolingu Pool Leader będzie posiadał tzw. Rachunek Grupowy w banku, natomiast Spółka będzie posiadała Rachunek Uczestniczący w innym banku. Usługa cash ? poolingu będzie opierać się na transferowaniu na Rachunek Grupowy Pool Leadera sald kredytowych na rachunku Spółki na koniec dnia, a ewentualny brak płynności na rachunku Spółki będzie bilansowany przez Pool Leadera z Jego Rachunku. Ponadto Spółka będzie uprawniona do skorzystania z płynnych środków finansowych do sfinansowania swojej bieżącej działalności w granicach ustalonego i udostępnionego przez Pool Leadera limitu debetowego. Co miesiąc Pool Leader będzie dokonywać zapisu odsetek na dobro / w ciężar konta każdego z Uczestników oraz pobierać ewentualne należne odsetki, które będą przekazywane na Jego Rachunek Grupowy. Natomiast w przypadku przekroczenia przez Spółkę przyznanego limitu debetowego będzie on naliczać dodatkowe odsetki.

Biorąc pod uwagę powyższe, Pool Leader jest pośrednikiem, bowiem na jego Rachunku Grupowym będzie dokonywana konsolidacja środków z rachunków spółek z grupy (w tym Spółki) i przekazywane będą środki finansowe do poszczególnych spółek uczestniczących w umowie cash poolingu. Fakt ten nie powoduje zatem, iż Pool Leader staje się rzeczywistym odbiorcą należności. Pool Leader jest bowiem jedynie ekonomicznym dysponentem odsetek, pełni rolę zarządcy środków finansowych, natomiast ich odbiorcą (podmiotem uprawnionym) pozostaje spółka będąca uczestnikiem umowy cash poolingu (posiadająca saldo kredytowe), na rzecz której Pool Leader świadczy usługę. Zatem Wnioskodawca dokonując wypłaty odsetek spółce niemieckiej pełniącej funkcję Pool Leadera nie może zastosować postanowień art. 11 ust. 2 umowy polsko ? niemieckiej.

Reasumując, z opisanej we wniosku metody funkcjonowania wybranego wariantu cash - poolingu nie wynika, iż Pool Leader jest rzeczywistym odbiorcą odsetek od salda debetowego oraz za przekroczenie przyznanego limitu debetowego. Zatem Spółka zobowiązana jest zastosować, zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stosowne postanowienia odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania obowiązującej pomiędzy Polską a państwem rezydencji podatkowej podmiotu uprawnionego, uzyskującego dochód z tytułu odsetek, a więc poszczególnych spółek z Grupy, które biorą udział w systemie cash ? poolingu, pod warunkiem posiadania ich certyfikatów rezydencji.

W przypadku jednak, gdy Pool Leader będzie rzeczywistym odbiorcą wypłacanych odsetek, tj. gdy będzie przysługiwał mu na podstawie umowy cash ? poolingu proporcjonalny do wielkości salda na jego rachunku udział w należności odsetkowej, zastosowanie znajdzie zapis art. 11 ust. 2 umowy polsko ? niemieckiej o unikaniu podwójnego opodatkowania, zgodnie z którym odsetki podlegać będą opodatkowaniu preferencyjną stawką podatku w wysokości 5% kwoty brutto tych odsetek, przy spełnieniu warunku posiadania przez Spółkę certyfikatu rezydencji Pool Leadera.

Interpretacja dotyczy opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.