Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 02 listopada 2011 r. (data wpływu 07 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych związanych z umorzeniem udziałów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca jest spółką prawa polskiego mającą siedzibę w Polsce, której udziałowcem jest inna spółka prawa polskiego z siedzibą w Polsce.

W chwili obecnej planowane jest podjęcie działań restrukturyzacyjnych mających na celu reorganizację struktury w ramach grupy kapitałowej, w skład której wchodzą również obie Spółki.

W ramach planowanych działań restrukturyzacyjnych rozważane jest umorzenie udziałów Spółki, w tym umorzenie automatyczne, zgodnie z art. 199 § 4 Kodeksu spółek handlowych. Umorzenie udziałów zostanie dokonane bez wynagrodzenia, na co udziałowiec wyrazi uprzednio zgodę - zgodnie z art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych.

Podstawę prawną umorzenia stanowić będzie art. 199 § 4 Kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników. Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym.

W wyniku tej czynności, obniżony zostanie kapitał zakładowy Spółki, a cała kwota obniżenia zostanie przekazana na kapitał zapasowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy przeprowadzenie przez Spółkę przymusowego (automatycznego) umorzenia Jej udziałów bez wynagrodzenia na rzecz wspólnika, będzie skutkowało po stronie Spółki powstaniem przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...
2. Czy w związku z przymusowym (automatycznym) umorzeniem własnych udziałów bez wynagrodzenia, zgodnie z art. 199 § 3 KSH, Spółka jako płatnik będzie miała obowiązek pobrania z tego tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od udziałowca...

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, przeprowadzenie przez Spółkę umorzenia przymusowego swoich udziałów bez wynagrodzenia, nie będzie skutkowało po stronie Spółki powstaniem przychodu (dochodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno majątkowych, jak i korporacyjnych wynikających z tych udziałów. Regulacje dotyczące umarzania udziałów zawarte są w art. 199 § 1 ? 7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.; dalej: KSH).

Stosownie do wskazanych regulacji, udział może zostać umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi.

Zgodnie z art. 199 § 1 KSH, umorzenie udziałów może się odbyć za zgodą wspólnika poprzez nabycie udziałów przez spółkę lub bez jego zgody (umorzenie przymusowe) w przypadkach określonych w umowie spółki.

W myśl § 4, umowa spółki może stanowić, że udział ulega umorzeniu w razie ziszczenia się określonego zdarzenia bez powzięcia uchwały zgromadzenia wspólników. Stosuje się wówczas przepisy o umorzeniu przymusowym.

Stosownie natomiast do art. 199 § 3 KSH, umorzenie udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może nastąpić bez wynagrodzenia, jeżeli wspólnik wyrazi na to zgodę, co będzie miało miejsce w zaprezentowanym zdarzeniu przyszłym. Rozpatrując przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, iż przedmiotem opodatkowania osoby prawnej, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jest dochód stanowiący osiągniętą w roku podatkowym, nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Oceniając skutki będące następstwem umorzenia przymusowego przez Spółkę swoich udziałów własnych bez wynagrodzenia dla wspólnika tej Spółki, należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja ta nie została wymieniona.

Definicja pojęcia ?przychodu? nie posiada definicji legalnej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, została natomiast wypracowana w doktrynie i orzecznictwie prawa podatkowego. I tak, najczęściej uznaje się, że przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, których rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach jedynie fakt, że są należne, powoduje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób prawnych (np. wyrok WSA w Gliwicach z 02 czerwca 2009 r. sygn. I SA/Gl 176/09).

Zdaniem Wnioskodawcy, niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, to umorzenie udziałów własnych, nawet bez wypłaty wynagrodzenia na rzecz wspólników, nie powoduje powstania przychodu w tej Spółce.

A zatem, gdy określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Bez wątpienia do opisanego zdarzenia przyszłego nie znajdzie również zastosowanie żadna z regulacji przepisu art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem dotyczą one dochodu (przychodu) faktycznie uzyskanego przez wspólnika spółki kapitałowej.

Reasumując, w kontekście przedstawionego w niniejszym wniosku opisu stanu przyszłego, Spółka uważa, że obniżenie kapitału zakładowego Spółki i przekazanie całej kwoty obniżonego kapitału na kapitał zapasowy, poprzez umorzenie przymusowe udziałów wspólnika bez określenia z tego tytułu wynagrodzenia, nie spowoduje powstania po stronie Spółki (Wnioskodawcy) przychodu (dochodu). Wynika to z następujących faktów:

• Spółka w sensie ekonomicznym nie uzyska żadnej korzyści, ani nie nastąpi po Jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (Spółka otrzyma własne udziały aby je umorzyć);
• nie nastąpi także umorzenie Jej zobowiązań wobec Udziałowców (w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy), gdyż nabycie lub objęcie udziałów w spółce kapitałowej przez Udziałowca nie powoduje powstania po stronie Spółki żadnego zobowiązania wobec tego Udziałowca;
• wreszcie, z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia nie jest związane otrzymanie przez Spółkę jakichkolwiek nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych praw, ani innych świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż Spółka nie uzyska w wyniku obniżenia kapitału zakładowego poprzez umorzenie udziałów bez wynagrodzenia żadnego nieodpłatnego albo częściowo nieodpłatnego świadczenia.
  
  

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka zobowiązana jest, jako płatnik, do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od dokonanych wypłat z tytułu m.in. udziału w zyskach osób prawnych (określonego w art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) odpowiednio na rzecz podatników podatku dochodowego od osób prawnych, bądź podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (udziałowcem Spółki jest inna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), przychód z tytułu umorzenia przymusowego udziałów Spółki należałoby rozpoznawać właśnie na zasadach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednakże Spółka uważa, iż w związku z nieodpłatnym charakterem umorzenia Jej udziałów, udziałowiec (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,) umarzający swoje udziały w Spółce nie uzyska przysporzenia majątkowego, a zatem w wyniku omawianego zdarzenia nie można rozpoznać przychodu (ani z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, ani z żadnego innego źródła) na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym, Spółka w żadnym przypadku nie będzie zobowiązana, jako płatnik, do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od udziałowca, umarzając swe udziały na zasadach umorzenia przymusowego, w trybie art. 199 § 3 KSH, tj. bez wynagrodzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Jednocześnie należy wskazać, iż powołane w treści wniosku orzeczenie sądu administracyjnego nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, iż zdaniem tut. Organu, teza badanego rozstrzygnięcia nie ma zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.