Prawo do odliczenia podatku naliczonego. sygn: ILPP1/443-1357/11-4/NS

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 27 grudnia 2011 r. (data wpływu 28 grudnia 2011 r.) o informację doprecyzowującą przedstawiony stan faktyczny.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca ? osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jako podatnik podatku VAT ? brał udział w przetargu na sprzedaż nieruchomości miejskiej, wygrał ten przetarg, zapłacił za nieruchomość ? grunt, otrzymał fakturę na siebie ? jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą i wreszcie kupił tą nieruchomość. Z uwagi jednak na to, że Zainteresowany jest żonaty, a w jego małżeństwie obowiązuje wspólność majątkowa z żoną, w akcie notarialnym jako strona kupująca figuruje Wnioskodawca i jego żona. W akcie notarialnym Zainteresowany oświadczył, że prowadzi działalność gospodarczą, a strona kupująca (Wnioskodawca i jego żona) oświadczyli, że przedmiotowego nabycia dokonują w ramach prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej.

Wnioskodawca nabył ten grunt w całości z przeznaczeniem na działalność gospodarczą ? swoją i będzie go wykorzystywał w całości do prowadzonej działalności gospodarczej (żona Zainteresowanego nie prowadzi z nim działalności).

Ponieważ grunt został zakupiony przez Wnioskodawcę w dniu 14 października 2011 r. zamierza on wykazać kwotę wydatkowaną na jego zakup w deklaracji VAT-7 na miesiąc październik i wnioskować o zwrot zapłaconego przez niego przy nabyciu gruntu podatku VAT w całości (cały podatek VAT z faktury nabycia gruntu).

W celu potwierdzenia możliwości odliczenia całego podatku VAT z faktury nabycia gruntu Zainteresowany telefonował na numer Krajowej Informacji Podatkowej w dniu 17 października 2011 r. ok. 16:00 (Tel. 801055055) i otrzymał informację, że może w tej sprawie wnioskować o zwrot podatku VAT w całości.

W tej sprawie Wnioskodawca udał się również do swojego Urzędu Skarbowego, gdzie urzędniczka nie zgodziła się z jego interpretacją. Dopiero kierowniczka poinformowała Zainteresowanego, że jej zdaniem ma on prawo do odliczenia całości kwoty VAT z faktury, ale proponuje uzyskać pisemną interpretację powyższego, z uwagi na ewentualne wątpliwości urzędników dokonujących w przyszłości kontroli Wnioskodawcy.

Z pisma z dnia 27 grudnia 2011 r., stanowiącego uzupełnienie do wniosku wynika, iż grunt, o którym mowa we wniosku, Zainteresowany wykorzystuje i będzie wykorzystywał jedynie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Zainteresowany może wnioskować o zwrot podatku VAT w całości z tytułu nabycia przez niego gruntu na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w sytuacji, kiedy to faktura VAT nabycia przedmiotowej nieruchomości wystawiona jest na Zainteresowanego i jego działalność, a w akcie notarialnym wpisani są jako kupujący Wnioskodawca i jego żona (z uwagi na wspólność majątkową), chociaż wyraźnie oświadczyli oni w akcie notarialnym, że przedmiotowy grunt kupują w ramach prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej...

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na to, iż przedmiotowy grunt nabył sam do celów działalności gospodarczej (co potwierdza faktura zakupu) i ww. grunt będzie wykorzystywał tylko on do celów związanych z prowadzoną przez siebie działalnością, Zainteresowany może w całości wnioskować o zwrot całej zapłaconej przez niego kwoty podatku VAT widniejącej na fakturze dokumentującej zakup gruntu, tym bardziej, że już w akcie notarialnym Wnioskodawca wraz z żoną oświadczyli, iż kupują ten grunt w ramach prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej.

Wnioskodawca uważa, że w jego przypadku nie ma znaczenia fakt, iż z uwagi na wspólność majątkową z jego żoną, musiała ona być wpisana do aktu notarialnego wraz z Zainteresowanym jako strona kupująca.

W opinii Wnioskodawcy, idąc tym śladem, nie mógłby on nigdy podatku VAT z żadnego zakupu odliczyć w całości, bo w przypadku wspólnoty majątkowej każdy zakupiony przez Zainteresowanego towar (również i ten na potrzeby działalności gospodarczej) jest wspólną własnością Wnioskodawcy i jego żony, tylko do jego nabycia nie sporządza się aktu notarialnego i dlatego nie jest to uwidocznione.

Zdaniem Zainteresowanego, grunt został zakupiony na potrzeby jego działalności gospodarczej i w całości będzie wykorzystywany do celów tej działalności, a to upoważnia Wnioskodawcę do wykazania całości zapłaconego przez niego podatku VAT przy nabyciu tego gruntu w rubryce podatek naliczony (nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych) w deklaracji VAT-7 i złożenie wniosku o zwrot zapłaconego podatku VAT w całości (100%).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego ? na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy ? stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak np. w oparciu o art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast stosownie do treści art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Wskazać należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W świetle art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. ? Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Zgodnie z brzmieniem art. 36 § 1 oraz § 2 ww. ustawy, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne, w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Stosownie do zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami, nic nie uprawnia do wniosku, że wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) czyni podatnikiem tego podatku również drugiego małżonka, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca ? osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą jako podatnik podatku VAT ? brał udział w przetargu na sprzedaż nieruchomości miejskiej, wygrał ten przetarg, zapłacił za nieruchomość ? grunt, otrzymał fakturę na siebie ? jako osobę prowadzącą działalność gospodarczą i wreszcie kupił tą nieruchomość. Z uwagi jednak na to, że Zainteresowany jest żonaty, a w jego małżeństwie obowiązuje wspólność majątkowa z żoną, w akcie notarialnym jako strona kupująca figuruje Wnioskodawca i jego żona. W akcie notarialnym Zainteresowany oświadczył, że prowadzi działalność gospodarczą, a strona kupująca (Wnioskodawca i jego żona) oświadczyli, że przedmiotowego nabycia dokonują w ramach prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej. Wnioskodawca nabył ten grunt w całości z przeznaczeniem na działalność gospodarczą ? swoją i będzie go wykorzystywał w całości do prowadzonej działalności gospodarczej (żona Zainteresowanego nie prowadzi z nim działalności). Ponadto Wnioskodawca wskazał, iż grunt, o którym mowa we wniosku, Zainteresowany wykorzystuje i będzie wykorzystywał jedynie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę analizę powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, iż w przypadku, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to osoba ta korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

W świetle powyższego należy uznać, iż w omawianej sprawie obydwa warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy są spełnione, gdyż Wnioskodawca ? prowadzący działalność gospodarczą jako osoba fizyczna ? jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabyty grunt służy wykonywanym przez Zainteresowanego czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, Wnioskodawca ma prawo do odliczenia całości podatku naliczonego w związku z zakupem przedmiotowego gruntu, w myśl art. 86 ust. 1 ustawy, gdyż jak wskazał Zainteresowany, grunt ten wykorzystuje i będzie wykorzystywał wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Zatem, Wnioskodawca ma prawo wnioskować do Urzędu Skarbowego o zwrot różnicy pomiędzy podatkiem naliczonym (w tym od poniesionych wydatków na zakup gruntu) i podatkiem należnym ? o ile wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad podatkiem należnym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.