Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi (...)

19.9.2014

Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży oraz sprzedaży wierzytelności.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 czerwca 2014 r. (data wpływu 16 czerwca 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 września 2014 r. (data wpływu 10 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

nieprawidłowe ? w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży,
prawidłowe ? w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na sprzedaży wierzytelności.

UZASADNIENIE

W dniu 16 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży oraz sprzedaży wierzytelności. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 8 września 2014 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz wskazanie czy wniosek dotyczy stanu faktycznego czy zdarzenia przyszłego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Podatnik, prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest ocena ryzyka, roszczeń i szacowanie poniesionych strat, dochodzenie roszczeń ubezpieczeniowych.

Zaistniały stan faktyczny:

Pan K. (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) jest poszkodowanym w wypadku komunikacyjnym. Towarzystwo ubezpieczeniowe ?X? sprawcy wypadku wypłaciło Panu K. odszkodowanie w wysokości 5.000 zł (pięć tysięcy złotych). Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody opiewa na kwotę około 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych). Pan, świadom tego, że odszkodowanie nie rekompensuje jego strat w całości i jednocześnie nie mając czasu i własnych środków na walkę o większą kwotę odszkodowania, zwraca się do firmy podatnika, która oferuje Panu K. dopłatę do zaniżonego odszkodowania w kwocie umownej w wysokości 2.000 zł (dwa tysiące złotych). Na podstawie umowy przeniesienia wierzytelności, Pan K. zbywa odpłatnie wierzytelność, a Podatnik wierzytelność nabywa. Tym samym Panu K. nie przysługują już prawa do roszczeń od Towarzystwa Ubezpieczeniowego.

Następnie firma podatnika występuje do sądu z pozwem o wypłatę zaniżonego o 5.000 zł odszkodowania, a także zwrot kosztów procesu i odsetek ustawowych. Koszty związane z procesem (obsługa prawnicza, zastępstwo sądowe, opinia biegłego) wyniosą ok. 3.000 zł (trzy tysiące złotych).

Zdarzenie przyszłe nr 1 jest następujące:

Na podstawie wyroku sąd orzeka o winie Towarzystwa Ubezpieczeniowego ?X? i nakazuje dopłatę zaniżonego odszkodowania (5.000 zł) wraz z należnymi odsetkami ustawowymi (założenie ok. 500 zł) oraz zwrot kosztów procesu (3.000 zł). Łącznie firma podatnika otrzymuje przelew na kwotę 8.500 zł (osiem tysięcy pięćset złotych).

Zdarzenie przyszłe nr 2 jest następujące:

Firma podatnika postanawia odsprzedać wierzytelność innej firmie o tym samym profilu działalności.

W uzupełnieniu z dnia 8 września 2014 r. Wnioskodawca wskazał, że:

W związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności, Podatnik nie otrzyma od zbywcy wierzytelności żadnego wynagrodzenia.
Według Podatnika, różnica między wartością nominalną wierzytelności, którą planuje nabyć a ceną ich sprzedaży nie będzie odzwierciedlać rzeczywistej ekonomicznej wartości tych wierzytelności.
Poza ceną zakupu wierzytelności nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Cena nabycia wierzytelności nie jest skalkulowana w taki sposób, że zawiera wynagrodzenie, gdyż cena zakupu = cenie nabycia.
Wnioskodawca nie przewiduje możliwości powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz ich zbywcy.
W umowach nie ma postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.
Pomiędzy zbywcą wierzytelności a Wnioskodawcą nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Zainteresowanego w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.
Umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie ustanawiać upoważnienia dla Wnioskodawcy do występowania wobec dłużnika by wyegzekwować wierzytelności na rachunek zbywcy wierzytelności.
Wnioskodawca nabywa wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek i własne ryzyko.
Wnioskodawca uważa, że wierzytelności w dacie ich nabycia nie są wymagalne.
Nabyte wierzytelności nie stanowią tzw. ?wierzytelności trudnych?.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy zakup wierzytelności od osoby fizycznej prowadzącej lub nieprowadzącej działalności gospodarczej jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT? Jeśli tak, to co stanowi podstawę opodatkowania (pytanie dotyczy stanu faktycznego)?
Czy sprzedaż wierzytelności innej firmie powoduje powstanie obowiązku w podatku VAT i jaka jest podstawa opodatkowania (pytanie dotyczy zdarzenia przyszłego)?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Stanowisko podatnika jest takie, że zakup wierzytelności jest tylko przeniesieniem praw własności i nie stanowi obowiązku w podatku VAT.

Ad. 2

Sprzedaż wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, ponieważ nie ma tu świadczenia usług, a tylko przeniesienie prawa własności.

Ww. pytanie podatnik konsultował z Krajową Informacją Podatkową, która nie podjęła się wyjaśnienia wątpliwości dotyczących tych kwestii i tym samym wskazania podstawy prawnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest:

nieprawidłowe ? w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży,
prawidłowe ? w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na sprzedaży wierzytelności.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, według art. 2 pkt 6 ustawy ? rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy ? przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Natomiast ? w myśl art. 8 ust. 1 ustawy ? przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne ? art. 5a ustawy.

Należy zauważyć, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Reasumując, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Stosownie do treści art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki ? art. 509 § 2 cyt. ustawy.

W oparciu o art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest ocena ryzyka, roszczeń i szacowanie poniesionych strat, dochodzenie roszczeń ubezpieczeniowych.

Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej jest poszkodowanym w wypadku komunikacyjnym. Towarzystwo ubezpieczeniowe ?X? sprawcy wypadku wypłaciło poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 5.000 zł. Przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody opiewa na kwotę około 10.000 zł. Poszkodowany, świadom tego, że odszkodowanie nie rekompensuje jego strat w całości, zwraca się do Wnioskodawcy, który oferuje poszkodowanemu dopłatę do zaniżonego odszkodowania w kwocie umownej w wysokości 2.000 zł. Na podstawie umowy przeniesienia wierzytelności, poszkodowany zbywa odpłatnie wierzytelność, a Zainteresowany wierzytelność nabywa. Tym samym poszkodowanemu nie przysługują już prawa do roszczeń od Towarzystwa Ubezpieczeniowego.

Następnie Wnioskodawca występuje do sądu z pozwem o wypłatę zaniżonego o 5.000 zł odszkodowania, a także zwrot kosztów procesu i odsetek ustawowych. Koszty związane z procesem (obsługa prawnicza, zastępstwo sądowe, opinia biegłego) wyniosą ok. 3.000 zł.

Na podstawie wyroku sąd orzeka o winie Towarzystwa Ubezpieczeniowego ?X? i nakazuje dopłatę zaniżonego odszkodowania (5.000 zł) wraz z należnymi odsetkami ustawowymi (założenie ok. 500 zł) oraz zwrot kosztów procesu (3.000 zł). Łącznie Wnioskodawca otrzymuje przelew na kwotę 8.500 zł.

Wnioskodawca wskazał, że:

W związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności, Podatnik nie otrzyma od zbywcy wierzytelności żadnego wynagrodzenia.
Według Podatnika, różnica między wartością nominalną wierzytelności, którą planuje nabyć a ceną ich sprzedaży nie będzie odzwierciedlać rzeczywistej ekonomicznej wartości tych wierzytelności.
Poza ceną zakupu wierzytelności nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Cena nabycia wierzytelności nie jest skalkulowana w taki sposób, że zawiera wynagrodzenie, gdyż cena zakupu = cenie nabycia.
Wnioskodawca nie przewiduje możliwości powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz ich zbywcy.
W umowach nie ma postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.
Pomiędzy zbywcą wierzytelności a Wnioskodawcą nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Zainteresowanego w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.
Umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie ustanawiać upoważnienia dla Wnioskodawcy do występowania wobec dłużnika by wyegzekwować wierzytelności na rachunek zbywcy wierzytelności.
Wnioskodawca nabywa wierzytelności we własnym imieniu, na własny rachunek i własne ryzyko.
Wnioskodawca uważa, że wierzytelności w dacie ich nabycia nie są wymagalne.
Nabyte wierzytelności nie stanowią tzw. ?wierzytelności trudnych?.

W rozpatrywanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na nabywaniu przez Zainteresowanego wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży.

W kwestii nabycia wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, w którym TSUE stwierdził, że ?Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych ? wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnej usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży?.

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: ?Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący ? cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy ? cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy ? obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności ? wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.?.

Mając na uwadze treść powołanych przepisów oraz powołany wyżej wyrok TSUE i wyrok NSA należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro ? jak wskazał Wnioskodawca ? cena, jaką zapłaci cedentowi wierzytelności nie będzie odpowiadać wartości ekonomicznej tychże wierzytelności, to w przedmiotowej sprawie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz treść powołanego wyżej wyroku TSUE należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, mimo że ? jak wskazał Wnioskodawca ?poza ceną zakupu wierzytelności nie dojdzie do przekazania innego wynagrodzenia, jak również pomiędzy zbywcą wierzytelności a Wnioskodawcą nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności, to jednak Wnioskodawca nabywa wierzytelności, które nie są trudne i nie są wymagalne oraz ? jak wskazał Zainteresowany ? różnica między wartością nominalną wierzytelności, które planuje nabyć a ceną ich sprzedaży nie będzie odzwierciedlać rzeczywistej ekonomicznej wartości tych wierzytelności, zatem w analizowanej sprawie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę niewymagalnych wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz sprzedawcy z tytułu nabycia przysługującej mu wierzytelności.

W związku z tym, że różnica powstała pomiędzy wartością nominalną nabywanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży nie odzwierciedla rzeczywistej ekonomicznej wartości owych wierzytelności w chwili sprzedaży, powstała różnica stanowi wynagrodzenie Wnioskodawcy za wykonanie usługi, czyli obrót dla celów podatku VAT.

Podsumowując, nabycie wierzytelności w okolicznościach wskazanych we wniosku stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, że stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Powołany wyżej artykuł określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania. W myśl tej zasady ogólnej podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Na podstawie Słownika języka polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl) należy wskazać, że ?zapłata? to ?uiszczenie należności za coś?, ?należność za coś?, ?odpłacenie komuś za coś?. Z kontekstu ww. przepisu wynika, że pojęcie zapłaty użyte w tym artykule powinno być rozumiane właśnie jako należność za daną czynność opodatkowaną. Zapłata jest więc należnością za czynność opodatkowaną.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy podstawa opodatkowania obejmuje:

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W związku z powyższym, w rozpatrywanej sprawie należy zastosować zasadę ogólną ustalania podstawy opodatkowania przyjmując, że jest nią wszystko, co stanowi zapłatę. Przy czym, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania nie zawiera podatku VAT.

Należy wskazać, że z orzecznictwa TSUE wynika, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów). Podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma otrzymać podatnik), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (m.in. wyroki w sprawie C-33/93 czy C-154/80).

Mając na uwadze powyższe przepisy należy stwierdzić, że skoro cesja wierzytelności jest tak skalkulowana, że zawiera wynagrodzenie Wnioskodawcy stanowiące różnicę pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a ceną zakupu od zbywcy w chwili nabycia, to podstawą opodatkowania z tytułu cesji wierzytelności jest wszystko co stanowi zapłatę z tytułu wykonania usługi.

W konsekwencji podstawą opodatkowania opisanej w zapytaniu czynności polegającej na nabyciu wierzytelności jest różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności a wartością, którą Wnioskodawca zapłaci wierzycielowi pierwotnemu.

Ponadto w rozpatrywanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na sprzedaży przez Zainteresowanego wierzytelności nabytych.

W odniesieniu do czynności sprzedaży wierzytelności stwierdzić należy, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności ? niezależnie od tego, czy jest to wierzytelność własna, czy nabyta ? jest skutkiem rozporządzenia tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Czynności tej nie można uznać za dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług pod pojęciem towaru.

Zbycie wierzytelności nie stanowi również świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, ponieważ jest ono jedynie przejawem wykonania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu (dostawy towaru lub świadczenia usługi). Zatem, czynność polegająca na sprzedaży nabytej uprzednio przez Wnioskodawcę wierzytelności pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, sprzedaż przez Wnioskodawcę wierzytelności wtórnych (tj. takich, które uprzednio nabył definitywnie od cedenta) nie będzie stanowiła dostawy towarów (art. 7 ust. 1 ustawy) oraz świadczenia usług (art. 8 ust. 1 ustawy), w konsekwencji sprzedaż tych wierzytelności nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie będzie rodziła obowiązku podatkowego u Wnioskodawcy. Tym samym pytanie w części dotyczącej określenia podstawy opodatkowania jest bezprzedmiotowe.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że odpowiedzi na pytania zawarte we wniosku udzielono w oparciu o przedstawiony opis sprawy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz podstawy opodatkowania usługi polegającej na nabywaniu wierzytelności w celu ich dalszej odsprzedaży oraz sprzedaży wierzytelności. Natomiast wniosek dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy:

zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.