1)Czy Oddział może rozliczać się w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencyjnego oddziału spółki oraz właściwości organów podatkowych. Pismem z dnia 31 sierpnia 2009 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek o własne stanowisko do pytania dotyczącego właściwości organów podatkowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka B. GmbH, dalej jako Spółka, jest zagranicznym przedsiębiorcą zarejestrowanym w Polsce dla potrzeb podatku od towarów i usług w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście. Spółka utworzyła Oddział, który będzie zatrudniał pracowników i prowadził określoną działalność gospodarczą we własnym zakresie.

Oddział został zarejestrowany w Urzędzie Skarbowym i posiada własny numer identyfikacji podatkowej (NIP). Jednakże Urząd Skarbowy odmówił Oddziałowi prawa do zarejestrowania się jako podatnik podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy Oddział może rozliczać się w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług pod własnym NIP...
2. Jeżeli Oddział powinien rozliczać się wspólnie ze Spółką, to który urząd skarbowy będzie właściwy ? Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście czy Urząd Skarbowy ...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty, niż wymienione w ust. 1, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków ? podmioty te również otrzymują numer identyfikacji podatkowej (NlP).

Wnioskodawca uważa, że NIP przedsiębiorstwa zagranicznego nie przechodzi na powstały i odrębnie zarejestrowany Oddział. Fakt odrębności prawnopodatkowej jednostki macierzystej i jej oddziału potwierdza fakt, że nie można jednocześnie obydwu tym jednostkom przyznać prawa do składania deklaracji VAT pod tym samym NIP.

Ustawa o podatku od towarów i usług określa podmioty uznawane za podatników podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ponad wszelką wątpliwością pozostaje fakt, że oddział zgodnie z definicją zawartą w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, z uwagi na jego wyodrębnienie, samodzielność organizacyjną, jest uznany za jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej.

Co do zasady oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie ma osobowości prawnej w rozumieniu art. 33-43 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) i działa on w ramach zdolności prawnej przedsiębiorstwa zagranicznego. Oddział zatem jest jednostką organizacyjną odrębną od jednostki macierzystej, w zakresie podatku od towarów i usług, o ile będzie wykonywał samodzielnie działalność gospodarczą.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, przez pojęcie działalności gospodarczej rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Jeżeli więc oddział prowadzi działalność gospodarczą, choćby w sposób ograniczony, to spełnia przesłanki wystarczające do uznania, że jest on podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podkreślenie zasługuje również fakt, że rejestracja oddziału przedsiębiorcy zagranicznego dla celów podatku od towarów i usług nie jest uzależniona od uprzedniej rejestracji przedsiębiorcy zagranicznego. Uprawnienie zawarte w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej, to całkowicie wystarczające kryterium do rejestracji podmiotu jako odrębnej jednostki.

Powyższe dotyczy również obowiązków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem również funkcji płatnika, co znajduje w pełni uzasadnienie w art. 2 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników stanowiącym, że jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej (NlP).

W myśl art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego, do obliczania i pobierania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Oddziały osoby prawnej na podstawie art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) są płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych i stosownie do art. 38 ust. 1 tej ustawy przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby.

Według Wnioskodawcy, jeżeli Oddział będzie zatrudniał pracowników (stosunek pracy będzie nawiązywała osoba kierująca Oddziałem), to będzie płatnikiem zobowiązanym do pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od niego przychody w rozumieniu art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddział z racji posiadania statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych powinien posługiwać się własnym numerem identyfikacji podatkowej i zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników podlegać obowiązkowi ewidencyjnemu. Stosownie do art. 5 ust. 1 tej ustawy, zgłoszenia do ewidencji podatkowej dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj i liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Ponadto, w myśl art. 11 ust. 1 i ust. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, podatnicy są zobowiązani do posługiwania się swoim NIP oraz podawania go w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych na żądanie:

1. organów administracji rządowej i samorządowej;
2. organów kontroli skarbowej;
3. przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli;
4. banków;
5. stron czynności cywilnoprawnych;
6. płatników oraz inkasentów podatków i niepodatkowych należności budżetowych.

Wobec powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Oddział z racji posiadania własnego NIP i prowadzenia działalności gospodarczej we własnym zakresie powinien posługiwać się tym numerem w obrocie gospodarczym (np. podając dane do faktur VAT) oraz we wszystkich swoich rozliczeniach podatkowych zarówno z zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, jak i w zakresie podatku od towarów i usług.

W piśmie z dnia 31 sierpnia 2009 r. Wnioskodawca stwierdził, że w przypadku obowiązku rozliczania się dla celów podatkowych ze spółką, właściwy powinien być urząd skarbowy spółki macierzystej. Ponieważ spółka B. GmbH jest zagranicznym przedsiębiorcą prowadzącym działalność na całym terytorium Polski, zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług powinna rozliczać się w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Problematykę dotyczącą oddziału przedsiębiorcy zagranicznego na terytorium Rzeczypospoliej Polskiej regulują przepisy Rozdziału 6 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.).

Zgodnie z art. 85 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej ?oddziałami?.

Oddział został zdefiniowany w art. 5 pkt 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jako wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Oddział może prowadzić działalność wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego (art. 86 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Według art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu oraz otrzymują numery identyfikacji podatkowej, zwane dalej ?NIP?. Jednocześnie należy wskazać, że stosownie do ust. 2 i ust. 3 powyższego przepisu, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych, płatnicy podatków oraz płatnicy składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne ? podmioty te również otrzymują NIP.

Stosownie do art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z przytoczonych przepisów wynika, że każdy podmiot, który należy do jednej z wymienionych kategorii (podatnika i płatnika) jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, które wykonują na terytorium Polski czynności podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

W myśl art. 160 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, osoba prawna, której zakłady (oddziały) rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem 1 maja 2004 r. we wszystkie przewidziane w przepisach prawa i obowiązki swojego zakładu (oddziału), który przestał być wyodrębnionym podatnikiem ? w zakresie, w jakim dotyczą podatku od towarów i usług.

Zatem z dniem 1 maja 2004 r. oddział przestał być odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług i jest obowiązany we wszystkich sprawach związanych z rozliczeniem podatku VAT do posługiwania się NIP jednostki macierzystej. Natomiast według art. 2 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, w sprawach związanych z wykonywaniem przez oddział funkcji płatnika, jeżeli sam wykonuje te funkcje, we własnym imieniu i na własny rachunek, w dalszym ciągu posługuje się NIP oddziału.

W przypadku, gdy przedsiębiorca zagraniczny nieposiadający na terytorium Polski siedziby, miejsca zamieszkania oraz stałego miejsca prowadzenia działalności, został zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług, a następnie utworzył oddział (oddziały) za pośrednictwem którego (których) będzie prowadził na terytorium Polski działalność spółki, nie dochodzi do powstania na terytorium Polski nowego podatnika podatku od towarów i usług. Zmienia się jedynie zakres wykonywanych czynności i struktura organizacyjna tego podatnika. Nie ma zatem podstaw do odrębnej rejestracji dla podatku od towarów i usług. Sytuacja taka powoduje jedynie konieczność aktualizacji zgłoszeń identyfikacyjnych (NIP) oraz rejestracyjnych (VAT-R) w oparciu o nadany wcześniej numer identyfikacji podatkowej.

Powyższe uwagi, poczynione w oparciu o przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy o ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, na gruncie podatku od towarów i usług, można odnieść również do podatku dochodowego od osób prawnych (oczywiście przy uwzględnieniu wszystkich różnic istniejących między tymi podatkami).

Natomiast według art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy?, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy ? wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Jak wynika z wniosku, Oddział odrębnie zatrudnia pracowników, tym samym jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z powyższym jest zobowiązany posiadać i posługiwać się własnym Numerem Identyfikacji Podatkowej ale tylko dla rozliczeń w zakresie, w jakim jest płatnikiem.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, podatnicy obowiązani są do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego; zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera w szczególności pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto: w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych oraz innych wyodrębnionych jednostek wewnętrznych będących podatnikami ? NIP oraz inne dane dotyczące jednostki macierzystej (?) ? art. 5 ust. 3 pkt 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników.

Właściwość miejscową organu podatkowego dla podatników nieposiadających na terytorium Polski siedziby, stałego miejsca zamieszkania ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej ustala się na podstawie z art. 3 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. I tak, w przypadku podatników nieposiadających stałego miejsca zamieszkania lub siedziby albo stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju ? właściwym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Natomiast jeżeli podatnik zagraniczny utworzył na terytorium Polski oddział (oddziały) lub posiada inne stałe miejsce prowadzenia działalności, właściwość miejscową dla takiego podatnika ustala się na ogólnych zasadach określonych w art. 3 ust. 1 ? 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Należy przy tym mieć na uwadze, że powyższe przepisy nie naruszają, stosownie do art. 3 ust. 3a przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267 ze zm.).

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy o VAT, właściwym dla podatnika organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastrzeżeniem ust. 2-5. W myśl art. 3 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustala się dla osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej ? ze względu na adres siedziby.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. Nr 165, poz. 1371 ze zm.), w sprawach podatku dochodowego od osób prawnych właściwy miejscowo jest organ podatkowy według adresu siedziby wynikającej:

1. z odpowiedniego rejestru lub
2. ze statutu lub umowy, jeżeli adres siedziby nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka jest zagranicznym przedsiębiorcą zarejestrowanym w Polsce dla potrzeb podatku od towarów i usług w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście. Oddział Spółki, który będzie zatrudniał pracowników i prowadził określoną działalność gospodarczą we własnym zakresie został zarejestrowany w Urzędzie Skarbowym i posiada własny NIP. Jednakże Urząd Skarbowy odmówił Oddziałowi prawa do zarejestrowania się jako podatnik podatku od towarów i usług. Oddział będzie zatrudniał pracowników, tj. stosunek pracy będzie nawiązywała osoba kierująca Oddziałem.

Reasumując, nie ma podstaw do rejestracji Oddziału dla podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych. Utworzenie Oddziału powoduje jedynie konieczność aktualizacji zgłoszenia identyfikacyjnego NIP-2 oraz rejestracyjnego VAT-R w oparciu o numer identyfikacji podatkowej nadany Spółce (jednostce macierzystej). Natomiast Oddział, z racji posiadania statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, powinien posługiwać się własnym Numerem Identyfikacji Podatkowej tylko i wyłącznie w tym zakresie. Właściwy organ podatkowy dla rozliczeń w podatku od towarów i usług dokonywanych wspólnie przez Oddział i Spółkę należy ustalić według ogólnych zasad określonych w art. 3 ust. 1 ? 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie właściwości organów podatkowych. Z chwilą utworzenia Oddziału przestaje być właściwy Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście, zatem właściwy będzie Urząd Skarbowy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.