Czy Podatnik będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury wystawionej (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana reprezentowanego przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 26 czerwca 2009 r. (data wpływu 1 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy dostawca nie rozliczył podatku w deklaracji VAT ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 lipca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy dostawca nie rozliczył podatku w deklaracji VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej realizuje dostawy towarów lub świadczy usługi opodatkowane podatkiem VAT. Z tytułu tych czynności Zainteresowany wystawia faktury VAT zawierające kwoty podatku VAT i prowadzi rejestry sprzedaży, w których uwzględnia te faktury. Równocześnie, dla celów powyższej działalności opodatkowanej podatkiem VAT, Zainteresowany dokonuje zakupów towarów lub usług od różnych podmiotów (dalej jako ?dostawcy?) i otrzymuje od nich faktury VAT zawierające kwoty podatku VAT. Wnioskodawca uwzględnia te faktury w swoich rejestrach zakupów, traktując podatek VAT wynikający z powyższych faktur jako podatek naliczony.

Zainteresowany składa do urzędu skarbowego deklaracje VAT sporządzane na podstawie rejestrów sprzedaży i rejestrów zakupów. Podejmując współpracę z dostawcami Zainteresowany zweryfikuje na podstawie dostępnych informacji, czy dany dostawca jest w istocie podatnikiem podatku VAT i od tego uzależni podjęcie z nim współpracy. Zastosuje w tym zakresie procedurę obejmującą następujące elementy:

1. ocena formalna nowych dostawców, obejmująca analizę oryginałów dokumentów rejestracyjnych, w tym w zakresie REGON i NIP, oraz poświadczonych przez organy podatkowe kopii złożonych dokumentów, np. VAT-R; a także uzyskanie kopii tych dokumentów;
2. archiwizacja powyższych kopii dokumentów;
3. gromadzenie oświadczeń podpisywanych przez dostawców, których celem jest potwierdzenie w szczególności świadomości tych podmiotów o konieczności rozliczania się z podatku VAT.

Wnioskodawca występować będzie także do właściwego urzędu skarbowego z wnioskami o potwierdzenie, czy dany dostawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony, stosownie do art. 96 ust. 13 ustawy o VAT. O takie potwierdzenia Zainteresowany występować będzie jednak jedynie w niektórych - w jego przekonaniu - uzasadnionych okolicznościami przypadkach.

Podjęcie współpracy (tj. dokonywanie zakupów od danego dostawcy) będzie mogło mieć miejsce jedynie, gdy Wnioskodawca stwierdzi, że dany dostawca jest podatnikiem w rozumieniu przepisów o VAT i w szczególności, pomimo podjętych działań, nic nie wskaże na to, że dostawca ten mógłby okazać się np.:

1. podmiotem niewywiązującym się ze swoich obowiązków podatkowych,
2. dopuszczającym się kradzieży lub wprowadzenia do obrotu towarów pochodzących z kradzieży,
3. dopuszczającym się procederu firmanctwa, tj.:

- posługiwania się przez daną osobę (firmowany) w celu zatajenia prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innej osoby,
- udzielania zgody przez daną osobę (firmujący) na używanie przez firmowanego imienia i nazwiska, nazwy lub firmy firmującego w celu zatajenia prowadzonej przez firmowanego działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, obejmujące także aktywną współpracę firmującego z firmowanym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Podatnik będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury wystawionej przez danego dostawcę w sytuacji, gdy okaże się, że dostawca nie rozliczył tego podatku w swojej deklaracji VAT, przy czym Zainteresowany nie wiedział i nie mógł wiedzieć o takim procederze...
2. Czy w przypadku udzielenia negatywnej odpowiedzi na powyższe, odpowiedź ta będzie inna, w sytuacji, gdy w opisanym w tym pytaniu przypadku Wnioskodawca dysponuje dodatkowo potwierdzeniem zarejestrowania dostawcy jako podatnika VAT czynnego wydanym stosownie do art. 96 ust. 13 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury wystawionej przez danego dostawcę w sytuacji, gdy okaże się, że dostawca nie rozliczył tego podatku w swojej deklaracji VAT, przy czym Zainteresowany nie wiedział i nie mógł wiedzieć o takim procederze.

Uzasadnienie:

1. Zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego w polskich przepisach o VAT

Podatek od towarów i usług, będący podatkiem od wartości dodanej, jest podatkiem, którego zasadniczą cechą konstrukcyjną jest ustanowione w przepisie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) fundamentalne prawo podatnika do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, zaś kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu ? z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4 (art. 86 ust. 2 powołanej ustawy).
   
   

2. Regulacje wspólnotowe

Przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi implementację przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE serii L Nr 347 ze zm.) zwanej dalej ?Dyrektywa Nr 112?, gdzie prawo do odliczenia podatku naliczonego wskazują przepisy art. 167-169.

3. Konkluzje na gruncie prawa krajowego

W świetle przepisów wspólnotowych wszelkie krajowe ograniczenia w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego nie mogą być interpretowane inaczej aniżeli w powiązaniu z weryfikacją, czy dany podatnik, który odlicza podatek VAT był świadomy lub też mógł wiedzieć, że jego kontrahent jest nieuczciwy lub niesolidny.

Aby pozbawić podatnika prawa do odliczenia podatku VAT nie wystarczy zatem wykazać, że dostawca był oszustem lub z innych względów nie wywiązywał się ze swoich obowiązków podatkowych. Dla pozbawienia tego prawa konieczne jest dodatkowo wykazanie, że podatnik odliczający podatek VAT wiedział lub mógł wiedzieć o oszukańczym procederze lub o zaniechaniach swego dostawcy.

Zasada neutralności podatkowej sprzeciwia się wprowadzeniu powszechnego zróżnicowania między transakcjami legalnymi a nielegalnymi, co oznacza, że sama kwalifikacja zachowania jako karalnego nie powoduje wyłączenia z opodatkowania.

Podstawą do ograniczenia odliczenia podatku naliczonego może być jedynie wykonywanie prawa do odliczenia w sposób oszukańczy lub gdy podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że nabywając towar uczestniczył w transakcji wykorzystanej do popełnienia oszustwa w podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, przyjmując, że polskie prawo odmiennie (bardziej surowo) reguluje kwestię braku prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez podmioty uciekające się do oszustwa lub niewywiązujące się ze swoich zobowiązań podatkowych, to należy stwierdzić, że także w takim przypadku przepisy te nie mogłyby być zastosowane. Przeszkodą w tym względzie jest wspomniana już zasada prymatu prawa wspólnotowego nad prawem krajowym. Tak więc, w przypadku przyjęcia takiego teoretycznego założenia, bez wykazania, że Podatnik wiedział lub mógł wiedzieć o oszukańczym procederze realizowanym przez jego dostawców lub o niewywiązywaniu się przez nich z ich obowiązków podatkowych, nie można kwestionować prawa Podatnika do odliczenia podatku VAT.

4. Zakres wykorzystania procedury przewidzianej w art. 96 ust. 13 ustawy o VAT

Podatnik nie wyklucza, że wykorzystanie mechanizmu przewidzianego w art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, może być w pewnych okolicznościach pomocne przy ustaleniu wiarygodności kontrahenta, i w tym zakresie dopuszcza ten mechanizm w swojej działalności, zgodnie z przedstawionym opisem. Jednakże, Zainteresowany jest świadomy, że - w większości przypadków - nie jest to mechanizm szczególnie przydatny oraz wiarygodny, z następujących powodów:

1. naczelnik urzędu skarbowego jedynie potwierdza (lub nie potwierdza) fakt formalnej rejestracji określonego podmiotu jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego.

   Zatem takie potwierdzenie nie jest w praktyce żadnym zabezpieczeniem przed oszustwami, gdyż poszczególne podmioty mogą mieć przeprowadzone wszystkie niezbędne rejestracje, w tym również rejestrację dla celów VAT. Jest zatem uzasadnionym przypuszczenie, że w zdecydowanej większości przypadków organy podatkowe potwierdziłyby fakt zarejestrowania dla celów podatku VAT nawet nieuczciwych kontrahentów;

2. przy takim kształcie przepisów, praktycznym ?substytutem? wspomnianego potwierdzenia może być chociażby podstemplowany przez urząd skarbowy formularz VAT-R;
3. nawet otrzymanie negatywnej informacji z urzędu skarbowego, tzn. informacji, że dany podmiot nie jest zarejestrowany dla celów VAT jako podatnik VAT czynny nie wyłącza z zasady prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawianych przez taki podmiot;
4. każde narzędzie, w tym również możliwość uzyskiwania potwierdzeń przewidzianych w art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, powinno być stosowane w sposób racjonalny. Mechanizm ten jest jedynie uprawnieniem podatnika, a nie jego obowiązkiem. Należy wyrazić przekonanie, że jeśliby procedura uzyskiwania potwierdzeń przewidzianych w art. 96 ust. 13 ustawy o VAT miała być powszechnie stosowana przez wszystkie podmioty, to oznaczałoby to w krótkim czasie także sparaliżowanie pracy aparatu skarbowego.

Z powyższych względów, zdaniem Wnioskodawcy, nie można na samej podstawie niegromadzenia zaświadczeń na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, odmawiać żadnemu podatnikowi prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z otrzymanych faktur. Z tego względu, o takie potwierdzenia Podatnik występuje jedynie w niektórych uzasadnionych okolicznościami przypadkach. Uzyskanie bowiem takiego dokumentu od organów podatkowych (potwierdzającego, że dany dostawca jest czynnym podatnikiem) w żaden sposób nie gwarantuje, że w rzeczywistości dany dostawca jest czynnym podatnikiem. W praktyce, z punktu widzenia potwierdzenia wiarygodności danego dostawcy jako podatnika VAT, wartość dowodowa tego potwierdzenia jest analogiczna jak wartość podstemplowanej przez organ podatkowy kopii formularza VAT-R.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołuje się na następujące wyroki:

• NSA z dnia 13 marca 2009 r., sygn. akt l FSK 36/08,

• NSA z dnia 24 września 2008 r., sygn. akt l FSK. 1028/07,

• NSA z dnia 17 września 1999 r., sygn. akt III SA 5628/98,

• WSA z dnia 2 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Rz 15/09,

• WSA z dnia 14 października 2008 r., sygn. akt l SA/Bd 406/08,

• ETS z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawach połączonych C-439/04 i C-440/04,

• ETS z dnia 21 września 1988 r., w sprawie 50/87,

• ETS z dnia 21 marca 2000 r.

  w sprawie C-110/98,

• ETS z dnia 12 stycznia 2006 r. w sprawach połączonych C-354/03, C-355/03 i C-484/03,

• ETS z dnia 11 maja 2006 r. w sprawie C-384/04.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. wyżej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

? z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Ponadto, stosownie do art. 86 ust. 10 pkt 1 ww. ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18. Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje wyłącznie podatnikowi podatku od towarów i usług i dotyczy podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych do dokonywania czynności opodatkowanych.

Powyższe prawo do odliczenia wynika wprost z zapisu art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE serii L Nr 347, str. 1 ze zm.), zgodnie z którym, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia następujących kwot od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić:

1. VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika;
2. VAT należnego od transakcji uznanych za dostawy towarów i świadczenie usług zgodnie z art. 18 lit. a) i art. 27;
3. VAT należnego od wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) pkt (i);
4. VAT należnego od transakcji uznanych za wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów zgodnie z art. 21 i 22;
5. VAT należnego lub zapłaconego z tytułu importu towarów na terytorium tego państwa członkowskiego.

Pomimo, że jedną z najważniejszych cech podatku od wartości dodanej, a zatem również polskiego podatku od towarów i usług jest neutralność opodatkowania, ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zawiera uregulowania ograniczające lub wyłączające prawo podatnika do odliczenia podatku. Wprowadzenie tego rodzaju uregulowań było możliwe na podstawie przepisów art. 17(6) VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej, a także w oparciu o analogiczne zasady wynikające z poprzednio obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Wyjątkowe uprawnienia przewidziane dla państw członkowskich w przepisach VI Dyrektywy stanowią tzw. środki specjalne, których wprowadzenie lub też pozostawienie w mocy, jako uregulowań wcześniej obowiązujących, musi zostać poprzedzone konsultacjami i akceptacją ze strony Unii Europejskiej. W ten również sposób Polska zachowała już wcześniej obowiązującą w tym zakresie regulację, jako element prawnego porządku krajowego, wprowadzony z zachowaniem zasad obowiązujących kraje członkowskie Unii Europejskiej. Należy bowiem mieć na uwadze fakt, że państwa członkowskie mogły utrzymać istniejące w prawie krajowym wyłączenia z prawa do odliczenia podatku. Powyższa regulacja odnosi się również do Polski w momencie akcesji.

Ograniczenia związane z realizacją prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawarte są w rozdziale 1 działu IX cyt. ustawy o podatku od towarów i usług.

I tak stosownie do przepisu art. 88 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
   1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących,
   2. w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;
2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
3. wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż;
4. wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
   1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
   2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
   3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6. zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5, zawiera informacje niezgodne ze stanem faktycznym.
   
   

Z analizy zarówno przywołanych regulacji prawnych, jak i całokształtu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, iż podatek od towarów i usług ze względu na jego konstrukcję, tzn. opodatkowanie wartości dodanej na poszczególnych etapach obrotu gospodarczego, jest podatkiem sformalizowanym i prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest nieograniczone. Podstawę do odliczenia podatku naliczonego mogą stanowić bowiem wyłącznie dokumenty wymienione w ustawie, przy czym dokumenty te muszą spełniać wymogi określone w ustawie i rozporządzeniu wykonawczym do niej.

Podstawowym dokumentem wystawianym, zgodnie z art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług, przez podatników podatku od towarów i usług są faktury. Są one dokumentami, którymi czynni podatnicy tego podatku dokumentują swoją sprzedaż, przez którą stosownie do art. 2 pkt 22 ww. ustawy rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie jest jednak związane tylko z otrzymaniem faktury, choćby od strony formalnej poprawnej, bowiem przysługuje ono w związku z nabyciem towarów i usług. Uprawnienie to może dotyczyć wyłącznie tych czynności, które faktycznie zostały dokonane. Samo posiadanie faktury nie tworzy bowiem prawa do odliczenia podatku na niej wykazanego. Przysługuje ono tylko wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ponadto, zgodnie z przepisem art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Przepis ten nie wskazuje, że samo bezzasadne wykazanie podatku w fakturze rodzi obowiązek podatkowy, lecz kreuje obowiązek zapłaty podatku wykazanego w fakturze w oderwaniu od zakresu podmiotowego opodatkowania i regulacji dotyczących obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego.

Z kolei, jak wynika z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, ustawodawca powiązał podatek naliczony z nabyciem towaru lub usługi podlegających opodatkowaniu. Istota podatku od towarów i usług polega zatem na tym, że po stronie zbywcy występuje obowiązek zadeklarowania i zapłaty podatku należnego od towarów lub usług dostarczonych nabywcy, a u nabywcy powstaje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tym związanego. Tę istotę podatku wyprowadzić można z szeregu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dotyczących zakresu opodatkowania, definicji podatnika, obowiązku podatkowego tudzież zasad odliczenia i zwrotu podatku. Z tych też względów, samo wykazanie na fakturze i uiszczenie podatku na podstawie art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług, nie powoduje po stronie nabywcy tej faktury uprawnienia do odliczenia podatku z niej wynikającego.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej realizuje dostawy towarów lub świadczy usługi opodatkowane podatkiem VAT. Z tytułu tych czynności Zainteresowany wystawia faktury VAT zawierające kwoty podatku VAT i prowadzi rejestry sprzedaży, w których uwzględnia te faktury. Równocześnie, dla celów powyższej działalności opodatkowanej podatkiem VAT, Zainteresowany dokonuje zakupów towarów lub usług od różnych podmiotów (dostawców) i otrzymuje od nich faktury VAT zawierające kwoty podatku VAT. Podatnik uwzględnia te faktury w swoich rejestrach zakupów, traktując podatek VAT wynikający z powyższych faktur jako podatek naliczony.

Wnioskodawca składa do urzędu skarbowego deklaracje VAT sporządzane na podstawie rejestrów sprzedaży i rejestrów zakupów. Podejmując współpracę z dostawcami Zainteresowany zweryfikuje na podstawie dostępnych informacji, czy dany dostawca jest w istocie podatnikiem podatku VAT i od tego uzależni podjęcie z nim współpracy. W uzasadnionych okolicznościami przypadkach Wnioskodawca występować będzie także do właściwego urzędu skarbowego z wnioskami o potwierdzenie, czy dany dostawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony, stosownie do art. 96 ust. 13 ustawy o VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy odnoszą się do kwestii, czy będzie miał on prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktury wystawionej przez danego dostawcę w sytuacji, gdy okaże się, że dostawca nie rozliczył podatku (wykazanego w fakturze) w deklaracji VAT, przy czym Zainteresowany nie wiedział i nie mógł wiedzieć o takim procederze.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż Wnioskodawcy nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT w sytuacji, gdy dostawca nie był zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług w momencie wystawienia faktury. Natomiast Zainteresowany będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy dostawca będąc zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT w momencie dostawy nie rozliczył podatku w deklaracji, ale pod warunkiem zaistnienia zarówno przesłanek pozytywnych (tj. wykorzystywanie towarów, usług do wykonywania czynności opodatkowanych), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, wymienionych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie natomiast do art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku.

Powołany wyżej przepis stwarza więc mechanizm umożliwiający zainteresowanemu (którym może być sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku) uzyskanie urzędowego potwierdzenia co do statusu podatnika jako zarejestrowanego podatnika VAT czynnego lub zwolnionego.

Przepisy nie regulują, jak często można ubiegać się o wydanie przedmiotowego zaświadczenia, można więc jedynie domniemywać, że wniosek taki składa się ilekroć dla Wnioskodawcy koniecznym jest potwierdzenie określonych faktów lub stanu faktycznego lub też istnieje interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

Jak wynika z przytoczonych wyżej przepisów, zaświadczenie potwierdza stan faktyczny lub prawny istniejący w dniu jego wydania i jest ono wydawane w granicach żądania wnioskodawcy.

Tym samym Wnioskodawca, wnosząc do właściwego urzędu skarbowego o potwierdzenie, czy jego kontrahent (dostawca) jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, uzyskuje urzędowe potwierdzenie stanu faktycznego (lub prawnego) istniejącego w dniu wydania zaświadczenia, dotyczącego wyłącznie faktu będącego przedmiotem wniesionego żądania.

Zatem, w oparciu o uzyskane zaświadczenie potwierdzające fakt, iż kontrahent (dostawca) Wnioskodawcy jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, nawet jeśli takie zaświadczenie jest wydawane co jakiś okres czasu w czasie dokonywania transakcji z danym kontrahentem, Wnioskodawca nie może wywodzić wniosku, iż posiada stosowne zaświadczenie za okres, w którym kontrahent wystawiał faktury VAT i że w związku z powyższym nie może ponosić odpowiedzialności w zakresie utraty prawa do odliczenia podatku VAT z faktur wystawionych przez danego kontrahenta.

Reasumując, jeżeli dostawca nie był zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług w momencie wystawienia faktury (dokonywanej transakcji) Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast, Zainteresowany będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy dostawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT w momencie dostawy nie rozliczył podatku w deklaracji, ale pod warunkiem zaistnienia zarówno przesłanek pozytywnych (tj. wykorzystywanie towarów, usług do wykonywania czynności opodatkowanych), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, wymienionych w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Sam fakt posiadania potwierdzenia zarejestrowania dostawcy jako podatnika VAT czynnego, wydanego na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, nie powoduje, że faktury VAT wystawiane przez dostawcę stanowią podstawę do odliczenia podatku VAT.

Jednocześnie należy zauważyć, iż powołane przez Wnioskodawcę wyroki sądów administracyjnych wydane zostały w indywidualnych sprawach osadzonych w konkretnych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy dostawca nie rozliczył podatku w deklaracji VAT. Natomiast, kwestie dotyczące zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy dostawca:

• dostarczył Podatnikowi towar kradziony,

• uczestniczył w procederze firmanctwa

zostały rozstrzygnięte w interpretacjach z dnia 24 września 2009 r. nr ILPP1/443-772/09-3/AI, ILPP1/443-772/09-4/AI.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPP1/443-772/09-3/AI, interpretacja indywidualna

ILPP1/443-772/09-4/AI, interpretacja indywidualna