Opodatkowanie dostawy nieruchomości w trybie licytacji komorniczej.

UZASADNIENIE

W dniu 7 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy w trybie egzekucji komorniczej nieruchomości gruntowych niezabudowanych w sprawie egzekucyjnej oznaczonej tytułem KM(?).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W rewirze Wnioskodawcy prowadzone jest postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. Egzekucja została skierowana do działek gruntu oznaczonych nr Z i ZZ AM-1 położonych we wsi S., obręb S. Czynności egzekucyjne skierowane zostały również do nieruchomości oznaczonych numerami X/3, XX/1, XXX/4 i Y AM-1 a także YY/1, YY/16 i YY/27 AM-2 położonych w obrębie P.

Działka gruntu oznaczona numerem X/3 AM-1 stanowi wyeksploatowane wyrobisko pozostałe po wydobyciu kopalin (piasku). Na działce nr YY/1 AM-2, części działki YY/12 AM-2 znajduje się złoże piasku o powierzchni ok. 2,6631 ha.

Na części działki XX/1 i części działki nr YYY o powierzchni 1,4350 ha znajduje się piaskowe złoże.

Złoża są usytuowane pod powierzchnią zwierciadła wód gruntowych. Materiał złoża cechuje się wysokim stopniem plastyczności. Piasek kwalifikuje się do produkcji sączków o średnicy 50 mm, dachówki, karpiówki, pustaków i cegły szczelinówki.

Działki gruntu oznaczone nr Z i ZZ stanowią składową obszaru o przeznaczeniu podstawowym, tj. łąki i pastwiska, znaczeniu uzupełniającym, tj. sieci infrastruktury i urządzenia z nią związane.

Nieruchomości gruntowe nr X/3, XX/1, XXX/4, Y, YYY AM-1 oraz działki nr YY/1, YY/8, YY/16, YY/27 AM-2 stanowią składową obszaru, dla którego brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. W świetle studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przedmiotowe działki stanowią obszar oznaczony symbolem R ? tereny rolnicze oraz PG tereny powierzchniowej eksploatacji kopalin.

Wnioskodawca wskazuje także, iż nie posiada informacji, czy nieruchomość była wykorzystywana w działalności gospodarczej. Z informacji urzędu skarbowego wynika, że dłużnik był płatnikiem podatku VAT w okresie od 20 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1999 r. Natomiast z informacji jednostki Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) wynika, że dłużnik nie figuruje w ewidencji ubezpieczonych rolników. Komornik nie posiada informacji, czy nieruchomość była przedmiotem umowy najmu, dzierżawy i innych umów. Brak jest wzmianek o takich umowach w księdze wieczystej.

W uzupełnieniu stanu faktycznego sprawy z dnia 16 grudnia 2008 r. Wnioskodawca wskazał, że działka nr X/3 stanowi wyeksploatowane wyrobisko, pozostałe po wydobyciu kopalin w związku z czym dalsze wydobycie surowca nie jest możliwe (informacja zawarta w operacie szacunkowym biegłego sądowego). Ponadto Zainteresowany wyjaśnił, iż według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi S. przedmiotowe działki stanowią składową obszaru o przeznaczeniu podstawowym ? łąki i pastwiska, a uzupełniającym ? sieci infrastruktury technicznej i urządzenia z nią związane. Dla wsi P. brak jest planu zagospodarowania przestrzennego i według studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przedmiotowe działki stanowią obszar terenów rolniczych oraz terenów eksploatacji kopalin. Jak argumentuje Zainteresowany, w związku z przeznaczeniem działek można stwierdzić, że brak jest możliwości wydania decyzji o warunkach zabudowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wskutek sprzedaży w drodze licytacji, Komornik Sądowy jest zobowiązany do zapłaty podatku VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, dostawa nieruchomości położonych na złożu piasku podlega opodatkowaniu VAT w stawce 22%. Pozostałe działki korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary ? jak stanowi art. 2 pkt 6 ww. ustawy ? rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Dostawa towarów ? w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT ? rozumiana jest jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, a więc także poprzez sprzedaż. Tak skonstruowany przepis obejmuje przedmiotowym podatkiem każdą wykonaną odpłatną dostawę nie będącą przez ustawę wyłączoną z opodatkowania.

Ponadto, nie każda czynność stanowiąca dostawę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonywana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza ? jak stanowi ust. 2 ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 18 ustawy o podatku od towarów i usług, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, ze zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.), są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Jak wynika zatem z przytoczonego przepisu komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Charakter płatnika komornik sądowy posiada zarówno, gdy przedmiotem ww. egzekucji są rzeczy ruchome jak i nieruchomości. Przytoczony przepis wskazuje na fakt, iż komornicy sądowi są płatnikami podatku VAT od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w sytuacji gdy wykonywane są czynności egzekucyjne. Za czynności te, uważa się każde formalne, oparte na przepisach procesowych działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług do art. 18 cyt. ustawy, wskazać należy, iż w przypadku gdy dłużnik (właściciel nieruchomości) z tytułu realizowanej dostawy zobowiązany jest do zapłaty podatku VAT, wówczas w roli płatnika tego podatku występuje komornik.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże w treści ustawy o VAT oraz przepisach wykonawczych do niej, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, a nawet zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu ? jak stanowi art. 4 ust. 1 cyt. ustawy ? następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W myśl ust. 2 powołanego przepisu, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 powołanej ustawy, w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy, a ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych (art. 9 ust. 3 i ust. 4).

Natomiast dane z ewidencji gruntów i budynków mogą być stosowane wyłącznie posiłkowo gdyż nie zawierają danych o ?przeznaczeniu? danego gruntu, co jest warunkiem decydującym o zwolnieniu od podatku w świetle art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, a jedynie obejmują dane, w przypadku gruntów, dotyczące ich położenia, granic, powierzchni, rodzajów użytków gruntowych oraz ich klas gleboznawczych ? art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027 ze zm.).

W myśl art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.) uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej m. in. w zakresie poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin oraz wydobywania kopalin ze złóż.

Oznacza to, iż kopalniane wydobycie piasku możliwe jest jedynie w ramach działalności gospodarczej, wymagającej ponadto koncesji właściwego organu.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w rewirze Wnioskodawcy prowadzone jest postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi. Egzekucja została skierowana do działek gruntu położonych we wsi S. (obręb S. oznaczonych nr Z i ZZ AM-1. Powyższe działki ? zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wsi S. ? stanowią składową obszaru o przeznaczeniu podstawowym, tj. łąki i pastwiska oraz znaczeniu uzupełniającym, tj. sieci infrastruktury i urządzenia z nią związane. Czynności egzekucyjne skierowane zostały również do nieruchomości oznaczonych numerami X/3, XX/1, XXX/4 i Y AM-1, a także YY/1, YY/16 i YY/27 AM-2 położonych w obrębie P.

Działka gruntu oznaczona numerem X/3 AM-1 stanowi wyeksploatowane wyrobisko pozostałe po wydobyciu kopalin (piasku). Jak wskazał Wnioskodawca z operatu szacunkowego biegłego sądowego wynika, iż dalsze wydobycie surowca nie jest możliwe. Na działce nr YY/1 AM-2 oraz części działki YY/12 AM-2 znajduje się złoże piasku o powierzchni ok. 2,6631 ha. Na części działki XX/1 i części działki nr YYY o powierzchni 1,4350 ha, również znajduje się złoże piasku. Surowiec znajdujący się na wymienionych nieruchomościach umożliwia produkcję m. in. dachówek oraz cegieł i pustaków.

Nieruchomości gruntowe, nr X/3, XX/1, XXX/4, Y, YYY AM-1 oraz działki nr YY/1, YY/8, YY/16, YY/27 AM-2 stanowią składową obszaru, dla którego brak jest aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. W świetle uchwalonego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przedmiotowe działki stanowią obszar oznaczony symbolem R, tj. tereny rolnicze oraz PG, tj. tereny powierzchniowej eksploatacji kopalin. Jak wskazał Zainteresowany, w związku z przeznaczeniem działek można stwierdzić, że brak jest możliwości wydania decyzji o warunkach zabudowy. Ponadto, dłużnik był płatnikiem podatku VAT w latach 1998 i 1999.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisany we wniosku stan faktyczny sprawy, wskazać należy, iż dostawa działek położonych we wsi S. (obręb S.) oznaczonych nr Z i ZZ/AM-1 oraz gruntów położonych w obrębie Przedmoście oznaczonych nr X/3 AM-1, XX/1, XXX/4, Y, YYY, YY/1 AM-2, YY/8, YY/12 AM-2, YY/16 oraz YY/27 jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy.

Jak wykazano w analizie przepisów, wydobycie piasku możliwe jest jedynie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wymagającej ponadto koncesji właściwego organu. Grunt w świetle art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, jest towarem, zaś jego sprzedaż traktowana jest na mocy art. 7 ust. 1, jak dostawa towarów. Transakcja dostawy gruntów z kolei ? gdy jest dokonywana przez podmioty określone w art. 15 ww. ustawy ? skutkuje obowiązkiem podatkowym. Dokonanie natomiast zbycia szeregu nieruchomości gruntowych wykorzystywanych przez dłużnika w czynnościach zawodowych wskazuje na działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, i skutkuje uznaniem go za podatnika.

Niemniej przedmiotowa czynność korzystać będzie ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy, bowiem nie są to nieruchomości przeznaczone pod zabudowę. Działki znajdujące się we wsi S., stosownie do zapisów planu zagospodarowania przestrzennego przewidzianego dla wymienionej wsi, stanowią składową obszaru, którego przeznaczeniem podstawowym są łąki i pastwiska, a uzupełniającym: sieć infrastruktury i urządzenia z nią związane. Ponadto brak jest możliwości wydania decyzji o warunkach zabudowy. Jeżeli zatem istniejące przepisy prawa miejscowego oraz inne akty administracyjne i ewidencje nie kwalifikują działek jako przeznaczone pod zabudowę lub jako tereny budowlane zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 9.

Na tej samej podstawie, zwolnione od podatku VAT, są nieruchomości gruntowe położone w obrębie P. Grunty te (poza działką X/3) zawierają złoża piasku umożliwiające prowadzenie działalności gospodarczej mającą za przedmiot kopalniane wydobycie surowca, jednakże w myśl zapisów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przewidzianego dla niniejszego obszaru, wchodzące w jego skład działki stanowią tereny rolnicze oraz tereny eksploatacji kopalin. Jednocześnie nieruchomości te nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz brak jest możliwości wydania decyzji o warunkach zabudowy dla przedmiotowych działek. Jeżeli zatem nie istnieją zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a z innej istniejącej dokumentacji nie wynika, iż działki są budowlane lub przeznaczone pod zabudowę, omawiane zwolnienie od podatku VAT będzie prawnie dopuszczalne.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT zwolniona od podatku jest jedynie dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. W przepisach podatkowych brak jest jednak definicji gruntu przeznaczonego pod zabudowę oraz wytycznych, jakimi należy się kierować przy ocenie danego gruntu. W związku z powyższym charakter gruntu ustalić należy w oparciu o przepisy prawa miejscowego, tj. lokalne przepisy zagospodarowania przestrzennego, a w razie ich braku w oparciu o inne dostępne akty administracyjne lub ewidencje.

Niemniej tut. Organ wskazuje, iż kwalifikowanie przeznaczenia gruntów w oparciu o dokumentację dotyczącą kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej nie leży w kompetencji organów podatkowych - art. 3 ust. 1 ustawy dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.).

Reasumując, jeżeli z przepisów prawa miejscowego lub innych aktów administracyjnych i ewidencji dotyczących przedmiotowych gruntów nie wynika ich budowlany charakter i przeznaczenie, to przy dostawie korzystają one ze zwolnienia od podatku VAT. W takim przypadku Komornik Sądowy nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w drodze licytacji.

Ponadto tut. Organ wyjaśnia, iż zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 1c ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 ze zm.) dane zawarte w zgłoszeniach identyfikacyjnych, o których mowa w art. 13 ust. 1 ww. ustawy, udostępnia się komornikom sądowym i organom egzekucyjnym wymienionym w odrębnych przepisach ? w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym lub zabezpieczającym.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.