W jaki sposób opodatkować podatkiem VAT (jaką stawką) czynności zawarte w umowie? Czy kompleksowe (...)

W jaki sposób opodatkować podatkiem VAT (jaką stawką) czynności zawarte w umowie? Czy kompleksowe wykonie czynności w miesiącu/kwartale do umowy będą opodatkowane w taki sam sposób (taką samą stawką VAT) jak wykonanie tylko niektórych jej zakresów, np.: przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2011 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2012 r. (data wpływu 3 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dla świadczonych usług:

  • prowadzenie rozmów z klientami i rekomendacja Ubezpieczyciela, u którego lokowane będą ryzyka oraz przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom oraz pozyskiwanie zleceń brokerskich dla klientów, a także odnawianie i konserwacja zawartych ubezpieczeń ? jest prawidłowe,
  • w pozostałym zakresie ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 3 września 2012 r. Wnioskodawca podpisał umowę współpracy z X Sp. z o.o. gdzie zobowiązał się do wykonywania na rzecz owej Spółki czynności określonych w umowie. Zakres obowiązków wspólnej obsługi brokerskiej klientów w zakresie ubezpieczeń majątkowych, osobowych, komunikacyjnych, finansowych i życiowych wynika w szczególności z § 4 umowy: M. i MP ustalają następujący zakres obowiązków dla stron:

  • pozyskiwanie zleceń brokerskich dla klientów,
  • określenie zapotrzebowania na ubezpieczenie,
  • przygotowywanie analizy ryzyk ubezpieczeniowych,
  • przygotowywanie programów ubezpieczeniowych,
  • wystąpienia z zapytaniami ofertowymi do Ubezpieczycieli,
  • prowadzenie rozmów z klientami i rekomendacja Ubezpieczyciela u którego lokowane będą ryzyka,
  • dokonywanie lustracji obiektów ubezpieczeniowych,
  • powoływanie w razie potrzeby biegłych z dziedziny p.poż. i innych do oceny prawidłowości zabezpieczeń,
  • przygotowanie procedur zamówienia publicznego w zakresie przedmiotu ubezpieczenia,
  • realizowanie procedur zamówienia publicznego według otrzymanych umocowań,
  • przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom,
  • bieżąca usługa merytoryczna polis ubezpieczeniowych w tym kontrola terminów płatności,
  • zgłaszanie przedmiotów do ubezpieczenia,
  • pomoc w likwidacji szkód i inne działania związane z realizacją programu ubezpieczeniowego,
  • niezwłocznego przekazywania informacji niezbędnych do prawidłowej obsługi brokerskiej,
  • odnawianie i konserwacja zawartych ubezpieczeń?.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.

W jaki sposób opodatkować podatkiem VAT (jaką stawką) czynności zawarte w umowie? Czy kompleksowe wykonie czynności w miesiącu/kwartale do umowy będą opodatkowane w taki sam sposób (taką samą stawką VAT) jak wykonanie tylko niektórych jej zakresów, np.: przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom?

Zdaniem Wnioskodawcy, wykonane czynności wynikające z umowy należ opodatkować stawką zwolnioną i to zarówno dla wszystkich zakresów obowiązków jak i tych wykonanych tyko w części. Czyli wykonanie w miesiącu wszystkich zakresów obowiązków wynikających z umowy (§ 4 ) Zainteresowany będzie opodatkowywał stawką zwolnioną. Jeśli w miesiącu nie wystąpią inne zdarzenia z umowy, tylko jedno np.: przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom, to również opodatkuje tą usługę stawką zwolnioną.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za

  • prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku dla świadczonych usług prowadzenie rozmów z klientami i rekomendacja Ubezpieczyciela, u którego lokowane będą ryzyka oraz przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom oraz pozyskiwanie zleceń brokerskich dla klientów, a także odnawianie i konserwacja zawartych ubezpieczeń oraz
  • nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Stosownie do art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Podkreślić także należy, iż zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Według art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Ponadto, jak wynika z przepisu art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

  1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
  2. usług doradztwa;
  3. usług w zakresie leasingu.

Z opisu sprawy wynika, iż w dniu 3 września 2012 r. Wnioskodawca podpisał umowę współpracy z M gdzie zobowiązał się do wykonywania na rzecz owej Spółki czynności określonych w umowie. Zakres obowiązków wspólnej obsługi brokerskiej klientów w zakresie ubezpieczeń majątkowych, osobowych, komunikacyjnych, finansowych i życiowych wynika w szczególności z § 4 umowy, tj.:

  • pozyskiwanie zleceń brokerskich dla klientów,
  • określenie zapotrzebowania na ubezpieczenie,
  • przygotowywanie analizy ryzyk ubezpieczeniowych,
  • przygotowywanie programów ubezpieczeniowych,
  • wystąpienia z zapytaniami ofertowymi do Ubezpieczycieli,
  • prowadzenie rozmów z klientami i rekomendacja Ubezpieczyciela u którego lokowane będą ryzyka,
  • dokonywanie lustracji obiektów ubezpieczeniowych,
  • powoływanie w razie potrzeby biegłych z dziedziny p.poż. i innych do oceny prawidłowości zabezpieczeń,
  • przygotowanie procedur zamówienia publicznego w zakresie przedmiotu ubezpieczenia,
  • realizowanie procedur zamówienia publicznego według otrzymanych umocowań,
  • przedstawienie ofert ubezpieczeniowych klientom,
  • bieżąca usługa merytoryczna polis ubezpieczeniowych w tym kontrola terminów płatności,
  • zgłaszanie przedmiotów do ubezpieczenia,
  • pomoc w likwidacji szkód i inne działania związane z realizacją programu ubezpieczeniowego,
  • niezwłocznego przekazywania informacji niezbędnych do prawidłowej obsługi brokerskiej,
  • odnawianie i konserwacja zawartych ubezpieczeń?.


Zainteresowany ma wątpliwości w jaki sposób należy opodatkować podatkiem VAT (jaką stawką) ww. czynności zawarte w umowie.

Odnosząc się do powyższego należy rozstrzygnąć kwestię związaną z uznaniem opisanych czynności za usługę o charakterze kompleksowym, co jak wskazuje w uzasadnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca, przesądza o ich łącznym opodatkowaniu podatkiem VAT według tej samej stawki.

?Zatem należy dokonać oceny czy Wnioskodawca świadczy na rzecz swoich klientów wiele odrębnych i niezależnych usług, które należy oceniać oddzielnie, czy też jedną, złożoną usługę, na którą składa się wiele elementów (zob. w szczególności wyroki: z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen i OV Bank, Zb. Orz. s. I-9433, pkt 18, 20; z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Part Serwice, Zb. Orz. s. I-897, pkt 48, 49; a także z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie C-461/08 Don Bosco Onroerend Goed, Zb. Orz. s. I-11079, pkt 34). W pewnych bowiem okolicznościach usługi formalnie odrębne ? które mogłyby być świadczone oddzielnie i oddzielnie podlegać opodatkowaniu lub zwolnieniu ? należy uznawać za jedną usługę, jeżeli nie są one od siebie niezależne. Jest tak w szczególności w sytuacji, gdy dwa elementy lub więcej elementów lub działań dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta są tak ściśle ze sobą powiązane, że stanowią one, obiektywnie rzecz biorąc, jedno nierozdzielne świadczenie gospodarcze, którego podziały byłyby czymś sztucznym (zob. ww. wyrok w sprawie Part Sernice, pkt 51, 53; wyrok z dnia 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property, Zb. Orz. s. I-4983, pkt 18,19; a także ww. wyrok w sprawie Don Bosko Onroerend Goed, pkt 36,37). Jak wynika z orzecznictwa Trybunału, w przypadku gdy dana czynność stanowi zespół elementów i działań, oceny, czy są to najmniej dwie odrębne usługi, czy też jedna usługa, należy dokonywać w świetle całokształtu okoliczności towarzyszących tej czynności (zob. w szczególności ww. wyrok w sprawie Levob Verzekeringen i OV Bank, pkt 19; wyrok z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN, Zb. Orz. s. I-2697, pkt 21; a także ww. wyrok w sprawie Don Bosco Onroerend Goed, pkt 38)? ? wyrok z dnia 28 października 2010 r. w sprawie C-175/09 Court of Appeal, pkt 20, 21, 22.

Zgodnie z dorobkiem orzeczniczym dotyczącym kompleksowego świadczenia usług (patrz wyrok z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise, wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC) przeciwko Skatteministeriet oraz wyrok z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën), w przypadku czynności powiązanych ekonomicznie i funkcjonalnie ze sobą w taki sposób, że stanowią jedno świadczenie z gospodarczego i ekonomicznego punktu widzenia, wskazane jest ich traktowanie jako jednej nierozłącznej całości także dla celów opodatkowania VAT. Jeżeli kilka świadczeń dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta jest ze sobą tak ściśle związane, że tworzy obiektywnie jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia, to nie należy dla celów podatkowych sztucznie dzielić takiego świadczenia.

Tut. Organ zauważa, że przy ocenie szeregu czynności wykonywanych na rzecz jednego usługobiorcy pod kątem kwalifikacji prawno-podatkowej nie można kierować się wyłącznie spojrzeniem z perspektywy nabywcy tych usług, bowiem w rezultacie mogłoby to prowadzić do wypaczenia istoty usług kompleksowych i wprowadzeniu pełnej dowolności przy ich identyfikowaniu. Należy w tym miejscu przypomnieć, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Dopiero za pewne odstępstwo i wyjątek należy uznać potraktowanie kilku świadczeń za jedno złożone. Z orzecznictwa TSUE płynie wniosek, iż za część świadczenia złożonego możemy uznać tylko takie czynności, których oddzielenie miałoby sztuczny charakter, czyli innymi słowy jej wyłączenie rzutowałoby w sposób istotny na całość świadczenia.

W przypadku czynności opisanych w stanie faktycznym należy stwierdzić, że działania realizowane przez Wnioskodawcę, analizowane z punktu widzenia podatku VAT, nie są ze sobą nierozdzielnie złączone. Jest to katalog usług, które mogą być odrębnie realizowane i nie stanowią elementu uzupełniającego jednej usługi głównej. Dlatego też w konsekwencji analizowane usługi należy uznać, dla potrzeb stosowania podatku VAT, za odrębne czynności. Należy zwrócić uwagę, iż w katalogu czynności przedstawionym we wniosku daje się z łatwością wyodrębnić czynności, które niewątpliwie stanowią czynności związane z pośrednictwem ubezpieczeniowym jak również czynności dodatkowe, służące wsparciu działalności ubezpieczeniowej, przy czym podział ten nie nabiera charakteru sztucznego. Powyższe świadczy o tym, że możliwym jest podział całości opisanych czynności, co wskazuje na brak kompleksowości usług.

W świetle powyższego niezbędne jest poddanie analizie charakteru każdej z przedstawionych przez Wnioskodawcę czynności.

W pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskiej).

Zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Stosownie do art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r. Nr 347.1 ze zm.), państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

W tym miejscu wskazać należy, że terminy używane do określenia zwolnień podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43).

Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na opinię rzecznika generalnego M. Poiaresa Madura przedstawioną w dniu 12 stycznia 2005r. do sprawy C-472/03 Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen & Co. Accountants c.s., w której rzecznik skorzystał z definicji ?pośrednika ubezpieczeniowego? przedstawionej w wyroku z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie C-8/01 Assurandør-Societetet (Taksatorringen) przeciwko Skatteministeriet: ?24. Trybunał stwierdził w tym wyroku, że pojęcie ?usług pokrewnych, świadczonych przez brokerów i pośredników ubezpieczeniowych? w rozumieniu art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy ?dotyczy wyłącznie świadczeń dokonanych przez profesjonalistów, którzy utrzymują stosunki jednocześnie z ubezpieczycielem i ubezpieczonym, przy założeniu, że broker ubezpieczeniowy jest wyłącznie pośrednikiem?(18). Pojęcie to kładzie nacisk ? w obrębie dziedziny takiej jak rozpowszechnianie produktów ubezpieczenia (19), której modus operandi cechuje duża złożoność i różnorodność (20) ? na działanie zewnętrzne pośrednika ubezpieczeniowego, czyli jego pozycję pośrednika między ubezpieczającym a zakładem ubezpieczeniowym, co jest nieodzownie związane z istnieniem relacji między tymi dwiema stronami?.

?Czynność ubezpieczeniowa?, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe TSUE w wyżej już przywoływanym wyroku w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (patrz również wyroki: z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise pkt 17 oraz z dnia 8 marca 2001 r. w sprawie C-240/99 Försäkringsaktiebolaget Skandia, pkt 37).

Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie ?transakcje ubezpieczeniowe? nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38).

Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B(a) Szóstej Dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Przenosząc powyższe na przedstawiony przez Wnioskodawcę (brokera ubezpieczeniowego) opis stanu faktycznego czynności polegające na prowadzeniu rozmów z klientami i rekomendacji Ubezpieczyciela, u którego lokowane będą ryzyka oraz przedstawieniu ofert ubezpieczeniowych klientom należy stwierdzić, iż wpisują się one w charakterystyczny zakres przedmiotowy usług wykonywanych przez pośrednika ubezpieczeniowego. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, iż Wnioskodawca posiada status brokera ubezpieczeniowego, co także wskazuje na spełnienie podmiotowych przesłanek do świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Podkreślić ponadto należy, iż o ile czynności: pozyskiwanie zleceń brokerskich dla klientów, a także odnawianie i konserwacja zawartych ubezpieczeń mają związek z zawarciem umowy ubezpieczenia to stanowią one również usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Reasumując, świadczone przez Wnioskodawcę będącego brokerem ubezpieczeniowym usługi polegające na prowadzeniu rozmów z klientami i rekomendacji Ubezpieczyciela, u którego lokowane będą ryzyka oraz przedstawieniu ofert ubezpieczeniowych klientom stanowią pośrednictwo ubezpieczeniowe, co w konsekwencji daje podstawę do zastosowania zwolnienia od podatku VAT do niniejszych usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Natomiast nie stanowią pośrednictwa ubezpieczeniowego czynności takie jak:

  • określenie zapotrzebowania na ubezpieczenie,
  • przygotowywanie analizy ryzyk ubezpieczeniowych,
  • przygotowywanie programów ubezpieczeniowych,
  • wystąpienia z zapytaniami ofertowymi do Ubezpieczycieli,
  • dokonywanie lustracji obiektów ubezpieczeniowych,
  • powoływanie w razie potrzeby biegłych z dziedziny p.poż. i innych do oceny prawidłowości zabezpieczeń,
  • przygotowanie procedur zamówienia publicznego w zakresie przedmiotu ubezpieczenia,
  • realizowanie procedur zamówienia publicznego według otrzymanych umocowań,
  • bieżąca usługa merytoryczna polis ubezpieczeniowych w tym kontrola terminów płatności,
  • zgłaszanie przedmiotów do ubezpieczenia,
  • pomoc w likwidacji szkód i inne działania związane z realizacją programu ubezpieczeniowego,
  • niezwłocznego przekazywania informacji niezbędnych do prawidłowej obsługi brokerskiej.


Odnosząc się do ww. czynności należy stwierdzić, iż stanowią one jedynie czynności o charakterze, techniczno-administracyjnym, które to rodzaje czynności nie mieszczą się w zakresie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W tym miejscu warto przytoczyć orzeczenie TSUE w wyroku z dnia 3 marca 2005 r. w sprawie C-472/03 Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen & Co. Accountants c.s., gdzie przedmiotem rozważań był art. 13 część B lit. a Szóstej Dyrektywy, a w którym to orzeczeniu Trybunał orzekł: ?35 (...) specyficzne elementy (usługi), takie jak ustalanie i wypłata prowizji pośrednikom ubezpieczeniowym, utrzymywanie kontaktów z pośrednikami, zarządzanie aspektami związanymi z reasekuracją oraz dostarczanie informacji pośrednikom ubezpieczeniowym i administracji podatkowej, (...) z całą pewnością nie wchodzą w zakres czynności pośrednika ubezpieczeniowego.?

Jak zauważył Trybunał w ww. orzeczeniu jego przedmiotem jest wykładnia pojęcia ?transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi, świadczonymi przez maklerów i ich przedstawicieli (brokerów i pośredników ubezpieczeniowych)? w rozumieniu art. 13 część B lit. a) szóstej Dyrektywy i uściślenie, czy pojęcie to, niezdefiniowane w tej dyrektywie, dotyczy takich czynności, jak te, które stanowią przedmiot postępowania przed sądem krajowym które dotyczą: przyjmowania wniosków ubezpieczeniowych, oceny ryzyka ubezpieczeniowego, oceny konieczności badania lekarskiego, podejmowania decyzji o przyjęciu ryzyka, o ile takie badanie nie okaże się konieczne, wydawania polis i administrowania nimi oraz rozwiązywania umów ubezpieczenia, jak również zmian taryfowych i kontraktowych, zbierania składek, zarządzania szkodami, ustalania i wypłacania prowizji pośrednikom ubezpieczeniowym i zapewniania utrzymywania kontaktów z nimi, zajmowania się aspektami dotyczącymi reasekuracji i dostarczania informacji ubezpieczającym i pośrednikom ubezpieczeniowym, jak również innym zainteresowanym podmiotom, takim jak władze podatkowe.

Trybunał w przywołanym orzeczeniu stwierdził, że ww. usługi nie są transakcjami ubezpieczeniowymi w rozumieniu art. 13 część B lit. a) szóstej Dyrektywy, mimo że mają wkład w istotną treść działalności zakładu ubezpieczeniowego, to nie stanowią również usług charakteryzujących czynności pośrednika ubezpieczeniowego.

Kierując się treścią ww. orzeczenia należy stwierdzić, że istotą pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem co nie oznacza, że inne czynności nie mogą być uznane za pośrednictwo ubezpieczeniowe. Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Wymienione czynności nie są zatem czynnościami wchodzącymi w zakres czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach pośrednictwa ubezpieczeniowego. Innymi słowy nie zmierzają one do zawarcia umowy pomiędzy klientem a firmą ubezpieczeniową, a stanowią wyłącznie wtórne czynności dotyczące uprzednio zawartych umów ubezpieczenia lub przyszłych umów lub w ogóle nie są związane z jakimikolwiek umowami jak np.

  • określenie zapotrzebowania na ubezpieczenie,
  • przygotowywanie analizy ryzyk ubezpieczeniowych,
  • przygotowywanie programów ubezpieczeniowych,
  • przygotowanie procedur zamówienia publicznego w zakresie przedmiotu ubezpieczenia,
  • realizowanie procedur zamówienia publicznego według otrzymanych umocowań,
  • niezwłocznego przekazywania informacji niezbędnych do prawidłowej obsługi brokerskiej.

Ponadto należy zwrócić uwagę, iż stosownie do wyżej przytoczonego art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Należy w tym miejscu ponownie podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Odnosząc się do możliwości objęcia pozostałych usług świadczonych przez Wnioskodawcę zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 13 ustawy nadmienić należy, że orzecznictwo TSUE w jasny sposób określa zakres zwolnień dla czynności stanowiących część składową usług finansowych i ubezpieczeniowych, wykonywaną przez podmioty zewnętrzne w ramach tzw. outsourcingu. Zwolnienie takie jest możliwe przy spełnieniu określonych warunków, nie ma zatem charakteru nieograniczonego.

W reprezentatywnym dla problematyki outsourcingu usług wyroku w sprawie C-2/95 SDC TSUE podkreślił, iż aby usługi pomocnicze dla zwolnionej usługi głównej mogły również korzystać ze zwolnienia ?muszą, w szerokim ujęciu, tworzyć odrębną całość, spełniając w efekcie szczególne, zasadnicze funkcje opisanej usługi (...). Usługę zwolnioną z podatku na podstawie przepisów dyrektywy należy odróżnić od zwykłej fizycznej lub technicznej dostawy, takiej jak udostępnienie bankowi systemu obsługi danych? ? (pkt 66 wyroku).

Warunek wypełniania specyficznych i istotnych funkcji usługi głównej przez usługę pomocniczą, uprawniający tę ostatnią do zwolnienia od podatku, był wielokrotnie przywoływany również w innych wyrokach TSUE, np.: w sprawach C-235/00 CSC (pkt 25), C-169/04 Abbey National (pkt 70 i 71), C-350/10 Nordea Pankki Suomi Oyj (pkt 24 i 27).

Uwzględniając zatem przywołane wyżej orzecznictwo TSUE, uznać należy, że zwolnieniu od podatku nie podlegają usługi stanowiące element (część składową) usługi finansowej lub ubezpieczeniowej, które nie są dla danej usługi finansowej lub ubezpieczeniowej właściwe w znaczeniu specyficzne (właściwe wyłącznie dla danej osoby, danego przedmiotu czy zjawiska). Za Słownikiem języka polskiego ?specyficzny oznacza właściwy wyłącznie danej osobie, danemu przedmiotowi lub zjawisku? (sjp.pwn.pl).

W tym kontekście, wykonywane przez Wnioskodawcę czynności trudno jest uznać za specyficzne jedynie dla sektora ubezpieczeniowego, mogą one bowiem występować w innych niż ubezpieczenie dziedzinach życia. Wymienione powyżej usługi stanowią czynności o charakterze technicznym. Wymienione usługi nie są usługami właściwymi do usług ubezpieczeniowych świadczonych przez firmy ubezpieczeniowe.

W ocenie tut. Organu, brak jest podstaw do uznania, iż powyższe usługi stanowią element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Opisane usługi nie mogą również skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy.

Tym samym świadczone przez Wnioskodawcę usługi należy opodatkować stawką VAT w wysokości 23% albowiem ani w ustawie, ani też w aktach wykonawczych do tej ustawy nie przewidziano stawki preferencyjnych do ww. usług.

Reasumując stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za:

  1. prawidłowe ? w zakresie zwolnienia od podatku VAT w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy świadczonych przez Wnioskodawcę usług polegających na: prowadzeniu rozmów z klientami i rekomendacji Ubezpieczyciela, u którego lokowane będą ryzyka oraz przedstawieniu ofert ubezpieczeniowych klientom, a także ? o ile mają związek z zawarciem umowy ubezpieczenia ? pozyskiwaniu zleceń brokerskich dla klientów oraz odnawianiu i konserwacji zawartych ubezpieczeń,
  2. nieprawidłowe ? w zakresie zwolnienia od podatku VAT usług:
    • określenie zapotrzebowania na ubezpieczenie,
    • przygotowywanie analizy ryzyk ubezpieczeniowych,
    • przygotowywanie programów ubezpieczeniowych,
    • wystąpienia z zapytaniami ofertowymi do Ubezpieczycieli,
    • dokonywanie lustracji obiektów ubezpieczeniowych,
    • powoływanie w razie potrzeby biegłych z dziedziny p.poż. i innych do oceny prawidłowości zabezpieczeń,
    • przygotowanie procedur zamówienia publicznego w zakresie przedmiotu ubezpieczenia,
    • realizowanie procedur zamówienia publicznego według otrzymanych umocowań,
    • bieżąca usługa merytoryczna polis ubezpieczeniowych w tym kontrola terminów płatności,
    • zgłaszanie przedmiotów do ubezpieczenia,
    • pomoc w likwidacji szkód i inne działania związane z realizacją programu ubezpieczeniowego,
    • niezwłocznego przekazywania informacji niezbędnych do prawidłowej obsługi brokerskiej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Zainteresowanego, jest natomiast związany opisem sprawy przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem, co wprost wynika z przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika