Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT otrzymywanych przez Wnioskodawcę (...)

Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT otrzymywanych przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych oraz w zakresie określenia podstawy opodatkowania w związku z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2013 r. (data wpływu 11 lutego 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 kwietnia 2013 r. (data wpływu 8 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

  • nieprawidłowe ? w zakresie opodatkowania podatkiem VAT otrzymywanych przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych,
  • prawidłowe ? w zakresie określenia podstawy opodatkowania w związku z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych.


UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT oraz określenia podstawy opodatkowania otrzymywanych przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych. Wniosek uzupełniono w dniu 8 kwietnia 2013 r. o wskazanie zakresu wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (czynny podatnik podatku od towarów i usług) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wydawania książek.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca, celem wydawania książek nabywa od autorów oraz innych podmiotów, którym przysługują prawa autorskie do określonych utworów, autorskie prawa majątkowe do tych utworów lub nabywa licencje pozwalające mu na korzystanie z tych utworów na określonych polach eksploatacji.

Z uwagi na brzmienie przepisów art. 20 oraz art. 20 (1) ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Wnioskodawca uzyskuje od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi określone kwoty tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata. Przepisy te bowiem z jednej strony nakładają na producentów, importerów i posiadaczy urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, obowiązek uiszczania określonych opłat organizacjom zbiorowego zarządzania działających m.in. na rzecz wydawców, z drugiej zaś strony nakazują tym organizacjom dokonywanie podziału otrzymanych opłat m.in. pomiędzy wydawców.

Powyżej wskazane kwoty właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskim wypłaca Wnioskodawcy na podstawie wystawionej przez siebie noty księgowej.

Jednocześnie, właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi obciąża Wnioskodawcę wynagrodzeniem za świadczoną na jego rzecz usługę redystrybucji opłat reprograficznych, wystawiając z tego tytułu fakturę VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

  1. Czy kwoty otrzymywane przez Wnioskodawcę od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
  2. Na wypadek, gdyby Dyrektor Izby Skarbowej nie podzielił stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego do pytania nr 1 i uznał, iż kwoty otrzymywane przez Wnioskodawcę od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ? w jaki sposób należy ustalić podstawę opodatkowania w związku z otrzymaniem tych kwot?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1)

W ocenie Wnioskodawcy, kwoty otrzymywane przez niego od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi opłaty tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Za powyższym stanowiskiem przemawia bowiem następująca argumentacja.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u., opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenia usług na terytorium kraju.

Zgodnie przy tym z art. 7 ust. 1 u.p.t.u., przez dostawę towarów rozumie się przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 u.p.t.u., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej, zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, jak też świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jakkolwiek z brzmienia przywołanego powyżej art. 8 ust. l u.p.t.u. wynika, iż definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 u.p.t.u., to zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie podkreśla się, iż aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi zatem istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za jej świadczenie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę ? innymi słowy, otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonanego świadczenia.

W niniejszym przypadku Wnioskodawca otrzymuje od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi określone kwoty tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata, z uwagi na brzmienie przepisów art. 20 oraz art. 20 (1) ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepisy te bowiem z jednej strony nakładają na producentów, importerów i posiadaczy urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich obowiązek uiszczania określonych opłat organizacjom zbiorowego zarządzania działających m.in. na rzecz wydawców, z drugiej zaś strony nakazują tym organizacjom dokonywanie podziału otrzymanych opłat m.in. pomiędzy wydawców.

Przekazywanie Wnioskodawcy kwoty tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata wynika zatem ze świadczenia przez właściwą organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na rzecz Wnioskodawcy usług polegających na pobieraniu opłat reprograficznych od wskazanych powyżej podmiotów oraz redystrybucji tych opłat pomiędzy wydawców (w tym Wnioskodawcę). Nie zachodzą natomiast przesłanki, by uznać wypłacane Wnioskodawcy kwot jako wynagrodzenie za usługi świadczone przez niego usługi, bowiem nie można przyjąć, by Wnioskodawca świadczył jakąkolwiek usługę na rzecz właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Jak wskazano bowiem już powyżej, o uznaniu danej czynności za odpłatne świadczenie usług, opodatkowanej podatkiem od towarów można mówić jedynie wtedy, gdy czynność ta jest wykonywana w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie (należy wskazać, iż Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia) stwierdził, iż warunkiem opodatkowania świadczenia za wynagrodzeniem jest istnienie stosunku prawnego, w ramach którego dochodzi do wymiany wzajemnych świadczeń pomiędzy świadczącym usługę a usługobiorcą).

W niniejszym przypadku podkreślenia wymaga, iż producenci, importerzy i posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich w związku z dokonaniem opłaty reprograficznej nie uzyskują żadnego prawa do wykorzystywania utworów na jakimkolwiek polu eksploatacji i są zobowiązani do zapłaty przedmiotowej opłaty na rzecz właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na podstawie przepisów prawa, a nie jakiejkolwiek umowy z wydawcami lub z tą organizacją.

Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi pobiera natomiast opłaty od szerokiego kręgu podmiotów zobowiązanych i dokonuje ich redystrybucji na rzecz wielu wydawców, przy czym brak jest bezpośredniego związku między wysokością opłaty uiszczanej przez konkretny podmiot zobowiązany a wysokością opłaty otrzymywanej przez konkretny podmiot uprawniony (konkretnego wydawcę). Brak jest również stosunku zobowiązaniowego między danym wydawcą a określonym podmiotem zobowiązanym, na podstawie którego wydawca mógłby mieć roszczenia w stosunku do konkretnego podmiotu uiszczającego opłaty.

W ocenie Wnioskodawcy, należy raczej przyjąć iż kwoty, które otrzymuje Wnioskodawca od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata stanowią rodzaj rekompensaty (odszkodowania) z tytułu utraconego zarobku w związku z masowym kopiowaniem utworów na użytek prywatny. Na rekompensacyjny charakter opłat uiszczanych przez producentów i importerów urządzeń reprograficznych zwrócił uwagę zresztą Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. wydanym w sprawie o sygn. akt V CSK 22/08, wskazując iż ?ustanawiając art. 20 ust. 1 pkt 2 prawa autorskiego ustawodawca uznał, zgodnie ze współczesnymi tendencjami, za konieczne nałożenie na przedsiębiorców, którzy zapewniają dostęp do urządzeń ułatwiających kopiowanie i tym samym przyczyniają się do wykorzystywania na dużą skalę utworów w ramach dozwolonego użytku osobistego, obowiązku cywilnoprawnego przekazywania części swych przychodów z pośrednictwem określonych organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórcom i wydawcom. Przewidziane w art. 20 ust. 1 pkt 2 prawa autorskiego opłaty na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania stanowią kompensatę uszczerbku doznawanego przez twórców i wydawców na skutek kopiowania w ramach dozwolonego użytku osobistego?. Jak powszechnie przyjmuje się natomiast zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, zapłata odszkodowania nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, zasadnym jest przyjęcie, iż kwoty otrzymywane przez Wnioskodawcę tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów usług.

Co istotne, prawidłowość powyższego stanowiska znajduje potwierdzenie między innymi w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. IPPP1 -443-4/11-2/PR, interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 marca 2011 r., sygn. IPP1-443-204/11-2/PR, czy w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 10 października 2006 r. przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów Nr 1433/NC/GV/443 -83/2006/LS.

Ad. 2)

Na wypadek, gdyby Dyrektor Izby Skarbowej nie podzielił stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego do pytania nr 1 i uznał, iż kwoty otrzymywane przez Wydawcę od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w ocenie Wnioskodawcy, jako podstawę opodatkowania powinien on przyjąć kwotę otrzymaną od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata pomniejszoną o podatek od towarów i usług według stawki podstawowej (23% na dzień składania niniejszego wniosku).

Powyższe stanowisko jest uzasadnione z uwagi na brzmienie art. 29 ust. 1 u.p.t.u. (ew. art. 30 ust. 3 u.p.t.u.), zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest obrót, tj. kwota należna z tytułu sprzedaży (świadczenia usług), obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

  • nieprawidłowe ? w zakresie opodatkowania podatkiem VAT otrzymywanych przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych,
  • prawidłowe ? w zakresie określenia podstawy opodatkowania w związku z otrzymywaniem przez Wnioskodawcę kwot od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych.


Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z kolei, na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Analiza treści art. 8 ust. 1 ustawy, wskazuje na bardzo szerokie pojęcie świadczenia usług obejmujące różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Ustawodawca w ww. przepisach ustawy o podatku od towarów i usług poza wskazaniem, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, wskazał ponadto, że za świadczenie usług uznawana jest każda transakcja, która nie stanowi dostawy towarów.

Przyjęcie podziału na dostawę towaru oraz świadczenie usług oznacza w praktyce, że wolą ustawodawcy było określenie maksymalnie szeroko przedmiotu opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jeżeli nawet wykazane zostałoby w konkretnym przypadku, że nie występuje dostawa towarów to i tak z reguły należy opodatkować czynność kwalifikowaną wówczas jako świadczenie usług.

Zauważyć tutaj jednakże należy, iż jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest ?odpłatność? za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Należy stwierdzić, iż czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wydawania książek. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca, celem wydawania książek nabywa od autorów oraz innych podmiotów, którym przysługują prawa autorskie do określonych utworów, autorskie prawa majątkowe do tych utworów lub nabywa licencje pozwalające mu na korzystanie z tych utworów na określonych polach eksploatacji. Z uwagi na brzmienie przepisów art. 20 oraz art. 201 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Wnioskodawca uzyskuje od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi określone kwoty tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata. Przepisy te bowiem z jednej strony nakładają na producentów, importerów i posiadaczy urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, obowiązek uiszczania określonych opłat organizacjom zbiorowego zarządzania działających m.in. na rzecz wydawców, z drugiej zaś strony nakazują tym organizacjom dokonywanie podziału otrzymanych opłat m.in. pomiędzy wydawców. Wskazane kwoty właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskim wypłaca Wnioskodawcy na podstawie wystawionej przez siebie noty księgowej. Jednocześnie, właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi obciąża Wnioskodawcę wynagrodzeniem za świadczoną na jego rzecz usługę redystrybucji opłat reprograficznych, wystawiając z tego tytułu fakturę VAT.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 90, poz. 631 z późn. zm.), producenci i importerzy:

  1. magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
  2. kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu,
  3. czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w pkt 1 i 2

? są obowiązani do uiszczania, określonym zgodnie z ust. 5, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.

Na podstawie art. 20 ust. 2-4 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych kwoty uzyskane z tytułu opłat ze sprzedaży magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypadają:

  1. 50% ? twórcom;
  2. 25% ? artystom wykonawcom;
  3. 25% ? producentom fonogramów.

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

  1. 35% ? twórcom;
  2. 25% ? artystom wykonawcom;
  3. 40% ? producentom wideogramów.

Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:

  1. 50% ? twórcom;
  2. 50% ? wydawcom.

Stosownie zaś do treści art. 20 ust. 5 ww. ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców, organizacji producentów fonogramów, producentów wideogramów oraz wydawców, jak również organizacji producentów lub importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1, określa, w drodze rozporządzenia: kategorie urządzeń i nośników oraz wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, kierując się zdolnością urządzenia i nośnika do zwielokrotniania utworów, jak również ich przeznaczeniem do wykonywania innych funkcji niż zwielokrotnianie utworów, sposób pobierania i podziału opłat oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Podmiot będący producentem i importerem urządzeń i nośników wymienionych w art. 20 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych ma ustawowy obowiązek uiścić organizacjom zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi opłatę do 3% kwoty z tytułu sprzedaży urządzeń i nośników.

Organizacje zarządzające prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi są uprawnione m.in. do pobrania opłaty należnej od producenta i importera urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu, w oparciu o przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Opłata zapłacona przez producenta lub importera organizacjom zarządzającym prawami autorskimi jest wynagrodzeniem za świadczenie usług producentowi lub importerowi urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu przez organizacje zarządzające prawami autorskimi w imieniu własnym na rzecz posiadacza prawa do danego utworu. Beneficjentami opłaty są twórcy, artyści wykonawcy, producenci fonogramów i wideogramów oraz wydawcy uznani przez ustawodawcę za posiadających prawa do utworu, uprawnieni do otrzymywania opłaty za przekazanie prawa do dokonywania z wykorzystaniem urządzeń reprograficznych na prywatny użytek reprodukcji danego utworu. Tak ukształtowane relacje łączące twórcę/wydawcę, organizację zarządzającą oraz producentów i importerów, od których należne są ww. opłaty pozwalają stwierdzić, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z art. 8 ust. 2a tej ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 201 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, są obowiązani do uiszczania, za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, opłat w wysokości do 3% wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców, chyba że zwielokrotnienie odbywa się na podstawie umowy z uprawnionym. Opłaty te przypadają twórcom i wydawcom w częściach równych.

Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców oraz wydawców, a także opinii właściwej izby gospodarczej określa, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, uwzględniając proporcje udziału w zwielokrotnianych materiałach utworów zwielokrotnianych dla własnego użytku osobistego, sposób ich pobierania i podziału oraz wskazuje organizację lub organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania (art. 201 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

W rezultacie także relacje łączące twórców/wydawców, organizację zarządzającą oraz posiadaczy urządzeń reprograficznych, od których należne są ww. opłaty pozwalają stwierdzić, że mamy do czynienia ze świadczeniem usług, w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z art. 8 ust. 2a tej ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, pojęcie świadczenia usług jest bardzo szerokie i obejmuje różnego rodzaju świadczenia niebędące dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Ponadto na podstawie przepisów art. 20 oraz art. 201 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych właściwa organizacja zbiorowego zarządzania zarządza powierzonymi przez Wnioskodawcę prawami do dokonywania reprodukcji danego utworu z wykorzystaniem urządzeń reprograficznych. Powyżej wskazany przepis art. 20 oraz art. 201 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych kształtuje relacje łączące Wnioskodawcę - będącego wydawcą, właściwą organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi oraz producentów, importerów i posiadaczy urządzeń reprograficznych.

Wnioskodawca, któremu należne są na podstawie ww. przepisu opłaty z tytułu sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz ich wykorzystywania do zwielokrotnienia utworów, powierza swoje prawa wobec producenta, importera i posiadacza urządzeń reprograficznych do żądania opłat z tytułu sprzedaży i wykorzystywania tych urządzeń właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, celem ich realizacji. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika wniosek, że organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi działając na rzecz Wnioskodawcy zobowiązana jest do poboru w swoim imieniu i podziału (repartycji) uzyskanych opłat oraz przekazania należnych kwot Wnioskodawcy jako autorsko uprawnionemu do ich uzyskania. Tym samym wynagrodzeniem Wnioskodawcy jest należna mu kwota pobranych opłat z tego tytułu.

W konsekwencji uznać należy, że opłata uiszczana za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na wydawców przez producentów, importerów oraz posiadaczy urządzeń reprograficznych, stanowi zapłatę wydawcom za możliwość zwielokrotniania utworów i przedmiotów praw pokrewnych, dokonywanym w ramach dozwolonego użytku prywatnego. W zamian za dokonanie tej opłaty, wyżej wymienione podmioty nabywają za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, generalne prawo do dokonywania z wykorzystaniem urządzeń reprograficznych reprodukcji utworów i przedmiotów praw pokrewnych objętych polskim prawem autorskim.

Uregulowania w zakresie poboru opłat na rzecz Wnioskodawcy ? wydawcy, przez właściwą organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi powodują, iż pomiędzy tymi podmiotami dochodzi do bezpośredniego związku pomiędzy czynnościami wykonywanymi przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w ramach jej działalności gospodarczej a Wnioskodawcą, który otrzymuje opłaty od sprzedaży i wykorzystywania urządzeń reprograficznych. Wnioskodawca na mocy przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych posiada prawo do otrzymania od producentów, importerów i posiadaczy urządzeń reprograficznych opłat z tytułu sprzedaży i wykorzystywania tych urządzeń, właściwa zaś organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi natomiast realizuje to prawo na rzecz Wnioskodawcy poprzez pobór i podział opłat od producentów, importerów i posiadaczy urządzeń reprograficznych.

Reasumując, kwoty otrzymywane przez Wnioskodawcę od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata podlegają w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji w powyższym zakresie należało uznać stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Ad. 2

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży ? rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Obrotem są zatem kwoty należne z tytułu tych czynności opodatkowanych, które wykonywane są przez podatnika. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

W orzeczeniu C-427/98 (Komisja Europejska v. Republika Federalna Niemiec) ETS wskazał, że wynagrodzenie (kwota należna w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy) jest wartością subiektywną, a więc wartością faktycznie otrzymaną w danym przypadku. W szczególności niedopuszczalna jest sytuacja, gdy podstawa opodatkowania byłaby wyższa od kwoty, którą podatnik ostatecznie otrzymuje.

Pojęcie kwoty należnej (obrotu) z tytułu sprzedaży łączy się ściśle z pojęciem ?wynagrodzenie?, które jest sprzedawcy należne z tytułu jego świadczenia na rzecz nabywcy.

O wynagrodzeniu w ramach danej sprzedaży można mówić, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym. Dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego). Za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługa), albo mieszaną (zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa). Innymi słowy musi istnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Wynagrodzenie jako świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, ponieważ podstawą opodatkowania jest świadczenie (wynagrodzenie) faktycznie otrzymane (należne), a nie wartość ustalana według kryteriów obiektywnych. Wynagrodzenie takie powinno pozostawać jednak w proporcji do uzyskanej w zamian korzyści, a więc być ekwiwalentne wobec dostarczanego towaru lub świadczonej usługi.

W rezultacie, w związku z uznaniem, że kwoty otrzymywane przez Wnioskodawcę ? będącego wydawcą ? od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako podstawę opodatkowania należy przyjąć zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, kwotę należną z tytułu sprzedaży (świadczenia usług), obejmującą całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej, pomniejszoną o kwotę należnego podatku, tj. kwotę otrzymaną od właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata, pomniejszoną o kwotę podatku od towarów i usług.

W konsekwencji w powyższym zakresie należało uznać stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe.

Należy zauważyć ponadto, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne stanowią rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto tut. Organ informuje, że w pozostałym zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisanego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika