Podatek od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla usług (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2011 r. (data wpływu 26 października 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 grudnia 2011 r. (data wpływu 15 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla usług kulturalnych ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT do usług kulturalnych. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 15 grudnia 2011 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest aktorką prowadzącą niezależną działalność, obejmującą tworzenie spektakli teatralnych (jako autorka lub współautorka i reżyserka). Działalność obejmuje także występy estradowe.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej (na zasadach ogólnych) Zainteresowana świadczy usługi kulturalne (granie spektakli teatralnych), a odbiorcami są: teatry, domy kultury, stowarzyszenia artystyczne, agencje kulturalne, urzędy gmin, urzędy miast, fundacje itp.

Warunki realizacji spektaklu określa umowa zawierająca w punkcie o wynagrodzeniu sformułowanie ?honorarium za spektakl teatralny?, lub ?honorarium za występ estradowy?.

Wnioskodawczyni nie zajmuje się w ramach działalności sprzedażą biletów, ani organizacją występów innych zespołów teatralnych.

Osoby współpracujące (aktorzy i obsługa techniczna sceny) są zatrudniane na podstawie stosownych umów cywilnoprawnych.

Kontrahentom wystawiana będzie faktura VAT z opisem usługi ?honorarium za spektakl teatralny? lub ?honorarium za występ estradowy? ze stawką VAT ?zwolniona? stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowana wskazała, iż w myśl ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest ona indywidualnym twórcą i artystą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest zastosowanie zwolnienia z podatku VAT dla faktury obejmującej ?honorarium za spektakl teatralny? lub ?honorarium za występ estradowy?...

Zdaniem Wnioskodawczyni, działalność przez nią prowadzona spełnia kryteria podane w art. 43 ust. 1 pkt 33 bieżącej ustawy z dnia 1 stycznia 2011 roku i może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów usług w zakresie honorariów za występy sceniczne.

Zainteresowana jest założycielką Teatru ? i twórczynią jego spektakli, będąc jednocześnie właścicielką praw autorskich do prezentowanych utworów scenicznych w pełnym zakresie.

Stanowisko Wnioskodawczyni potwierdza komentarz J. Zubrzyckiego zawarty w Leksykonie VAT 2011, który cytując orzeczenie NSA z dnia 22 kwietnia 2008 r. (sygn. akt FSK 580/07) pisze: ?usługi twórców i artystów wykonawców oraz podmiotów współtworzących z nimi widowisko kulturalne (zajmujących się oprawą muzyczną, dźwiękiem, oświetleniem, kostiumami, scenografią itd.) realizowane w ramach działalności obiektów kultury (teatrów, sal koncertowych itp.) są zwolnione od podatku od towarów i usług z uwagi na to, że należy je uznać za usługi związane z kulturą. Celem bowiem unormowania, zwalniającego od podatku usługi kulturalne, jest objęcie zwolnieniem od podatku przede wszystkim szerokiego grona twórców kultury (twórców, artystów, aktorów, dźwiękowców, scenografów, kostiumologów itd.) świadczących swoje usługi w ramach funkcjonowania m.in. teatrów, sal koncertowych i innych obiektów kulturalnych, z wyłączeniem z tego zwolnienia usług organizatorów imprez kulturalnych ...? (Leksykon VAT 2011, UNIMEX 2011, str. 794).

Według Wnioskodawczyni, sytuacja jest analogiczna, do przedstawionej w interpretacji indywidualnej o sygnaturze ILPP1/443-804/11-4/AW z dnia 1 września 2011 r., dotyczącej lidera zespołu muzycznego. Prowadzona przez Zainteresowaną działalność ma charakter identyczny z opisaną ww. interpretacji, z jedyną różnicą, iż nie dotyczy muzyki, a sztuki teatralnej i estradowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz.1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w świetle art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Natomiast, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy (?).

Należy zaznaczyć, że w oparciu o przepis art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%;
3. stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;
4. stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

Jednakże, w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

I tak, art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi kulturalne świadczone przez:

1. podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną,
2. indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 31, 32 i 33 lit. a, stosuje się, pod warunkiem że podmioty wykonujące czynności, o których mowa w tych przepisach, nie osiągają w sposób systematyczny zysków z tej działalności, a w przypadku ich osiągnięcia są one przeznaczane w całości na kontynuację lub doskonalenie świadczonych usług (art. 43 ust. 18 ustawy).

Zgodnie z art. 43 ust. 19 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 33, nie ma zastosowania do:

1. usług związanych z filmami i nagraniami na wszelkich nośnikach;
2. wstępu:
   1. na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego,
   2. do wesołych miasteczek, parków rozrywki, cyrków, dyskotek, sal balowych,
   3. do parków rekreacyjnych, na plaże i do innych miejsc o charakterze kulturalnym;
3. wstępu oraz wypożyczania wydawnictw w zakresie usług świadczonych przez biblioteki, archiwa, muzea i innych usług związanych z kulturą;
4. usług związanych z produkcją filmów i nagrań na wszelkich nośnikach;
5. działalności agencji informacyjnych;
6. usług wydawniczych;
7. usług radia i telewizji, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 34;
8. usług ochrony praw.
   
   

Należy zauważyć, iż pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Podkreślić należy cel zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy. Brzmienie tego przepisu wskazuje, że ze zwolnienia od podatku korzystać mogą usługi w zakresie kultury oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związana. Jednakże, usługi te ? aby mogły korzystać ze zwolnienia ? świadczone muszą być przez specyficzne podmioty.

Polski prawodawca określił te podmioty, wymieniając je w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy, jako:

• podmioty prawa publicznego;
• podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym, wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej;
• indywidualni twórcy i artyści wykonawcy, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzani w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.
  
  

A zatem, ustawodawca zwalnia od podatku usługi kulturalne świadczone przez dwie grupy podmiotów, określone w art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy. Warunkiem zastosowania tego zwolnienia jest spełnienie przesłanki o charakterze przedmiotowym dotyczącej rodzaju świadczonych usług (kulturalnych), ale także przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) ? do której odwołuje się ustawodawca w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ? przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są m. in. utwory muzyczne i słowno -muzyczne, a także sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne (art. 1 ust. 2 pkt 7 i 8 ww. ustawy).

Na podstawie art. 8 ust. 2 cyt. ustawy, domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Pod ochroną pozostaje ? na podstawie art. 85 ust. 1 ww. ustawy ? każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania (art. 85 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni, jest aktorką prowadzącą niezależną działalność, obejmującą tworzenie spektakli teatralnych (jako autorka lub współautorka i reżyserka). Działalność obejmuje także występy estradowe. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej (na zasadach ogólnych) Zainteresowana świadczy usługi kulturalne (granie spektakli teatralnych), których odbiorcami są: teatry, domy kultury, stowarzyszenia artystyczne, agencje kulturalne, urzędy gmin, urzędy miast, fundacje itp. Wnioskodawczyni nie zajmuje się w ramach działalności sprzedażą biletów, ani organizacją występów innych zespołów teatralnych. Warunki realizacji spektaklu określa umowa zawierająca w punkcie o wynagrodzeniu sformułowanie ?honorarium za spektakl teatralny?, lub ?honorarium za występ estradowy?. Jak wskazała Zainteresowana, w myśl o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest ona indywidualnym twórcą i artystą.

Odnosząc treść przytoczonych przepisów do opisu sprawy stwierdzić należy, iż z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni jest podmiotem (artystą wykonawcą), o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy i spełnia przesłanki tego przepisu, to świadczone przez nią usługi kulturalne polegające na graniu spektakli teatralnych, a także występach estradowych, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.

Jak wskazała Zainteresowana, odbiorcami świadczonych przez nią usług są: teatry, domy kultury, stowarzyszenia artystyczne, agencje kulturalne, urzędy gmin, urzędy miast, fundacje itp.

Warunki realizacji spektaklu określa umowa zawierająca w punkcie o wynagrodzeniu sformułowanie ?honorarium za spektakl teatralny?, lub ?honorarium za występ estradowy?. Wnioskodawczyni kontrahentom wystawiać będzie faktury VAT z opisem usługi ?honorarium za spektakl teatralny? lub ?honorarium za występ estradowy? ze stawką VAT ?zwolniona? stosownie do art. 43 ust 1 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zainteresowana ma wątpliwości, czy prawidłowe jest zastosowanie zwolnienia od podatku VAT dla faktury obejmującej ?honorarium za spektakl teatralny? lub ?honorarium za występ estradowy?.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Ogólne regulacje dotyczące danych, jakie powinny zawierać faktury, w tym faktury korygujące, zostały określone, na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 106 ust. 8 ustawy, treścią rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), zwanym dalej rozporządzeniem.

Na mocy § 4 ust. 1 rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami ?FAKTURA VAT?.

Elementy, jakie co najmniej powinna zawierać faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży, zostały określone w § 5 ust. 1 rozporządzenia i są to:

1. imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
2. numery identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11;
3. numer kolejny faktury oznaczonej jako ?FAKTURA VAT?;
4. dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury, a w przypadku, gdy data ta różni się od daty sprzedaży, również datę sprzedaży; w przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży, pod warunkiem podania daty wystawienia faktury;
5. nazwa (rodzaj) towaru lub usługi;
6. miara i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług;
7. cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
8. wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
9. stawki podatku;
10. suma wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu;
11. kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
12. kwota należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

Przepis § 5 ust. 7 rozporządzenia stanowi, iż w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy, poza danymi określonymi w ust. 1 pkt 5, wskazuje się również:

1. symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na postawie przepisów o statystyce publicznej, jeżeli ustawa lub przepisy wykonawcze do ustawy powołują ten symbol, lub
2. przepis ustawy lub aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku, lub
3. przepis dyrektywy, który zwalnia od podatku tę dostawę lub to świadczenie.

Reasumując, Zainteresowana świadcząc przedmiotowe usługi kulturalne, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy, ma prawo wystawiać faktury VAT ze stawką zwolnioną z VAT, jeżeli dotyczy ona wyłącznie honorarium należnego artystom, tj. ?honorarium za spektakl teatralny? lub ?honorarium za występ estradowy?.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.