Opodatkowanie sprzedaży działek oraz opodatkowanie otrzymanego odszkodowania.

Opodatkowanie sprzedaży działek oraz opodatkowanie otrzymanego odszkodowania.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2012 r. (data wpływu 17 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką (drugą właścicielką jest siostra Zainteresowanej) działek budowlanych w miejscowości (?) o powierzchniach;

  • działka nr 52/1 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/2 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/3 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/4 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/5 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/6 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/7 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/8 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/9 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/10 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/11 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/12 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/13 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/14 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/15 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/16 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/17 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/18 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/19 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/20 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/21 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/22 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/23 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/24 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/25 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/26 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/27 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/28 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/29 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/30 o powierzchni (?) m2,
  • działka nr 52/31 o powierzchni (?) m2.

Po śmierci ojca w 1992 r. Zainteresowana wraz z siostrą i matką nabyły spadek w postaci gruntu rolnego.

W 2001 r. Zainteresowana wraz z siostrą otrzymała aktem przekazania darowizny 1/3 części udziału matki. Zostały one właścicielkami działki rolnej nr 52.

W 2005 r. Gmina zatwierdziła Uchwałą nowy plan zagospodarowania terenu. Działka nr 52, została w nim ujęta jako taka, która nadaje się pod budownictwo mieszkaniowe.

W 2010 r. Wnioskodawczyni wraz z siostrą dokonały podziału geodezyjnego przedmiotowej działki, wskutek czego zostało wydzielonych 32 działki, z czego 7 (52/26, 52/27, 52/28, 52/29, 52/30, 52/31, 52/32) z przeznaczeniem na drogi. Na mocy art. 98 ust. 1 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2010 roku nr 102, poz. 651) wydzielona działka nr 52/32 w dniu uprawomocnienia się decyzji podziałowej (23 luty 2010 r.) przeszła z mocy prawa na własność Gminy z przeznaczeniem na drogę wewnętrzną. Zgodnie z art. 98 ust. 3 ww. ustawy byłemu właścicielowi przedmiotowego gruntu należy się odszkodowanie.

Wobec powyższych faktów Wnioskodawczyni zamierza razem z siostrą dokonać odpłatnego zbycia kilku działek, a środki uzyskane przeznaczyć na budowę domu na jednej z pozostałych działek. Środki te więc nie będą stałym źródłem dochodu tylko zostaną spożytkowane na cele mieszkaniowe.

Wnioskodawczyni nie jest właścicielką domu ani mieszkania, a także żadnej innej nieruchomości i w przeszłości nie dokonywała nigdy transakcji sprzedaży nieruchomości zabudowanej czy niezabudowanej. Ponadto Zainteresowana jest zatrudniona na umowę o pracę, nie prowadzi, ani nie prowadziła nigdy działalności gospodarczej, w tym polegającej na obrocie nieruchomościami i nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Nie wykorzystywała także przedmiotowego gruntu w działalności rolniczej. Przedmiotowy grunt nie był uprawiany, nie następowała z nich sprzedaż produktów rolnych. Wnioskodawczyni nie jest i nigdy nie była rolnikiem ryczałtowym, o którym mowa w art. 2 pkt 19 Ustawy o VAT. Grunt ten nie był nigdy przedmiotem umowy najmu, umowy dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. W chwili obecnej działki o których mowa są niezabudowane, brak uzbrojenia, brak ogrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z zamiarem sprzedaży kilku działek zaistnieje konieczność odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, taka incydentalna sprzedaż działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a także nie zaistnieje konieczność odprowadzenia do Urzędu Skarbowego ww. podatku od odszkodowania za działkę przejętą z mocy prawa przez Gminę pod drogę publiczną.

Wspomniany grunt Zainteresowana otrzymała nieodpłatnie w drodze nabycia spadku i aktu darowizny, przez co wszedł on w skład jej majątku osobistego. Nie nabyła go zatem w celu odsprzedaży. Oprócz przedmiotowego gruntu nie posiada innych nieruchomości, a środki ze sprzedaży zostaną spożytkowane na cele mieszkaniowe.

Ta sama sytuacja dotyczy odszkodowania za wywłaszczenie, o której mówi art. 7 ust. 1 pkt 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 134, poz. 780). Zważywszy na fakt, że pełni ono funkcję wynagrodzenia, stanowi więc odpłatną dostawę towaru.

W obu przypadkach czynności te muszą być wykonywana przez podatnika w rozumieniu art. 15 ww. ustawy. W ocenie Wnioskodawczyni, nie można jej przypisać tej funkcji, ponieważ nie prowadzi żadnego rodzaju działalności gospodarczej ani rolniczej. Należy również zauważyć, że opisywana sytuacja nie ma także charakteru zarobkowego, bo nie będzie stanowić stałego źródła dochodu.

Podsumowując, Wnioskodawczyni powołała wyrok Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 6 września 2006 r., który orzekł ? nie jest działalnością handlową, a zatem gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży. Sprzedaż nawet kilkukrotna przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą oraz nie były nabyte w celu ich odsprzedaży, nie ma charakteru handlowego podlegającego opodatkowaniu VAT (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 6 września 2006 r., sygn. akt I SA/Wr 1254/05).

W obliczu powyższych faktów Zainteresowana podtrzymuje swoje stanowisko, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpi konieczność odprowadzenia podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.


Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Z uwagi na powyższe uregulowania, sprzedaż gruntu jest dostawą towarów.

Jednakże samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ? mocą art. 15 ust. 2 ustawy ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów (w tym przypadku gruntów) podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Niezbędnym do uznania dostawy towarów za działalność gospodarczą jest, aby w momencie jej dokonania podatnik miał zamiar dokonywać czynności wielokrotnie. Jeżeli podmiot dokonuje sprzedaży gruntu przeznaczonego pod zabudowę, a okoliczności nie wskazują, że czynności te wykonywane są z zamiarem ich powtarzania (kontynuowania) i nie zmierzają do nadania im stałego (zorganizowanego) charakteru, to nie można stwierdzić, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu powołanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje sprzedaży majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży. Ponadto, dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Podkreślić przy tym należy, że zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej w zakresie handlu, zamiar częstotliwego wykonywania czynności ujawniony być musi już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży. Nie można pominąć, że pod pojęciem ?handel? należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności i to bez względu na to, czy czynność tę wykonał jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy.

Taka właśnie sytuacja występuje w przypadku sprzedaży przez osobę fizyczną majątku prywatnego. Sprzedaż własnego majątku, który nie został nabyty z przeznaczeniem do działalności handlowej, zarówno w całości, jak i w częściach, jednemu lub wielu nabywcom, z zyskiem lub bez, nie może być uznana za działalność handlową ze skutkiem w postaci uznania tej osoby za podatnika VAT.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą również zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawczyni w celu dokonania sprzedaży działek podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ? Dz. U. UE L 347.1 ze zm. ? (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.


W tym miejscu ? dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności ? konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, iż ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego (?) (Edward Gniewek ?Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z opisu sprawy wynika, Wnioskodawczyni jest współwłaścicielką działek budowlanych. Po śmierci ojca w 1992 r. Zainteresowana wraz z siostrą i matką nabyły spadek w postaci gruntu rolnego. W 2001 r. Zainteresowana wraz z siostrą otrzymała aktem przekazania darowizny 1/3 części udziału matki. Zostały one właścicielkami działki rolnej nr 52. W 2005 r. Gmina zatwierdziła nowy plan zagospodarowania terenu, w którym działka nr 52 została jako taka, która nadaje się pod budownictwo mieszkaniowe. W 2010 r. Wnioskodawczyni wraz z siostrą dokonały podziału geodezyjnego przedmiotowej działki, wskutek czego zostało wydzielonych 32 działki, z czego 7 z przeznaczeniem na drogi. Wobec powyższych faktów Wnioskodawczyni zamierza razem z siostrą dokonać odpłatnego zbycia kilku działek, a środki uzyskane przeznaczyć na budowę domu na jednej z pozostałych działek. Środki te więc nie będą stałym źródłem dochodu tylko zostaną spożytkowane na cele mieszkaniowe.

Wnioskodawczyni nie jest właścicielką domu ani mieszkania, a także żadnej innej nieruchomości i w przeszłości nie dokonywała nigdy transakcji sprzedaży nieruchomości zabudowanej czy niezabudowanej. Ponadto Zainteresowana jest zatrudniona na umowę o pracę, nie prowadzi, ani nie prowadziła nigdy działalności gospodarczej, w tym polegającej na obrocie nieruchomościami i nie jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Nie wykorzystywała także przedmiotowego gruntu w działalności rolniczej. Przedmiotowy grunt nie był uprawiany, nie następowała z nich sprzedaż produktów rolnych. Wnioskodawczyni nie jest i nigdy nie była rolnikiem ryczałtowym, o którym mowa w art. 2 pkt 19 ustawy. Grunt ten nie był nigdy przedmiotem umowy najmu, umowy dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. W chwili obecnej działki, o których mowa są niezabudowane, brak jest uzbrojenia, brak ogrodzenia.

W przedmiotowej sprawie uznać należy, iż Zainteresowana sprzedając kilka działek nie będzie działała w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Bowiem ze względu na sposób nabycia nieruchomości ? spadek oraz umowa darowizny ? należy uznać, iż intencją Wnioskodawczyni w momencie nabycia działki nie był zamiar jej odsprzedaży. Jak wskazała Zainteresowana nie prowadzi, ani nie prowadziła nigdy działalności gospodarczej, nie wykorzystywała przedmiotowego gruntu w działalności rolniczej, grunt ten nie był uprawiany, nie następowała z niego sprzedaż produktów rolnych. Przedmiotowy grunt nie był nigdy przedmiotem umowy najmu, umowy dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. W chwili obecnej działki, o których mowa są niezabudowane, brak uzbrojenia, brak ogrodzenia.

Z powyższego wynika, że działka nr 52 ? podzielona później na mniejsze działki ? nie została nabyta w celach handlowych, lecz prywatnych, a Zainteresowana sprzedając działki korzystać będzie z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem, zatem czynność ta nie będzie oznaczać wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Reasumując, sprzedaż przez Wnioskodawczynię kilku działek nie będzie stanowiła działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, Zainteresowana, w związku z dostawą działek będzie korzystała z przysługującego jej prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy i nie wystąpi w roli podatnika podatku od towarów i usług w stosunku do tych czynności.

Biorąc pod uwagę powyższe, w przedmiotowej sprawie nie wystąpi konieczność odprowadzenia podatku VAT do Urzędu Skarbowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej opodatkowania sprzedaży działek. Natomiast, kwestia dotycząca opodatkowania otrzymanego odszkodowania została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji z dnia 15 maja 2012 r., nr ILPP2/443-182/11-3/AKr.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika