Cash-pooling: świadczenie usług i podstawa opodatkowania.

24.2.2011

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 listopada 2010 r. (data wpływu 29 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie świadczenia usług oraz ustalenia podstawy opodatkowania usług świadczonych w ramach struktury cash-poolingu ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie świadczenia usług oraz ustalenia podstawy opodatkowania usług świadczonych w ramach struktury cash-poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka, wraz z innymi spółkami wchodzącymi w skład Grupy XXXX (dalej: Grupa), planuje przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Zgodnie z założeniami, uczestnikami planowanej struktury cash-poolingu rzeczywistego (z ang. zero -balancing cash-pooling) będą spółki będące rezydentami podatkowymi różnych krajów europejskich (dalej: Uczestnicy). Szczególnego rodzaju Uczestnikiem, pełniącym funkcję banku zarządzającego, będzie bank z siedzibą we Włoszech (dalej: Bank bądź Bank zarządzający). Obok wskazanego Banku z siedzibą we Włoszech, rozliczenia dokonywane będą także przez polski bank, należący do struktury grupy Banku z siedzibą we Włoszech. Polski bank pełnić będzie jednak jedynie funkcję techniczną/pomocniczą. Rozliczenia dokonywane w ramach cash-poolingu realizowane będą także za pomocą rachunków bankowych prowadzonych przez Bank włoski ? Rachunki Rozrachunkowe. Wszyscy Uczestnicy posiadać będą zatem w Banku z siedzibą we Włoszech otwarte bieżące rachunki bankowe (dalej: Rachunki Bieżące), które będą wykorzystywane wyłącznie do rozliczeń w ramach struktury cash-poolingu.

Zgodnie z założeniem, bank pełniący funkcję techniczną/pomocniczą, przekazywać będzie ewentualne dzienne nadwyżki pojawiające się na koncie Spółki na rzecz Banku z siedzibą we Włoszech. Z kolei, w razie wystąpienia dziennych niedoborów, Bank zarządzający ? bank z siedzibą we Włoszech, dokonywać będzie wyrównania salda na konto Spółki prowadzone w banku polskim. Rachunek prowadzony w banku polskim posiadać będzie zatem jedynie charakter techniczny/pomocniczy. Wszelkie faktyczne operacje, związane z zarządzaniem płynnością, dokonywane będą jednak przez Bank zarządzający ? bank z siedzibą we Włoszech.

Przystąpienie do systemu zarządzania płynnością nastąpi na skutek zawarcia nienazwanej umowy typu cash-poolingu, której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego.

Zasadniczym elementem przedmiotowej umowy jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem spółek ? Uczestników biorących udział w procesie, w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez spółki z posiadanych przez nie nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów bankowych i innych standardowych bezpiecznych instrumentów finansowych. Celem umowy o zarządzanie płynnością finansową jest zatem takie wykorzystanie różnic w oprocentowaniu sald dodatnich i sald ujemnych na rachunkach Uczestników systemu oraz efektu skali, aby podmioty z zaangażowanej grupy czerpały z tego maksymalne korzyści.

Usługa cash poolingu będzie świadczona przez posiadający siedzibę we Włoszech Bank zarządzający przy współpracy z działającym w Polsce podmiotem powiązanym banku włoskiego. W tym celu Spółka, Bank zarządzający, jak i bank z siedzibą w Polsce zawrą stosowną umowę, na mocy której bank z siedzibą w Polsce (działający w Polsce podmiot powiązany Banku włoskiego), będzie odpowiedzialny za techniczną stronę struktury, tj. związaną z prowadzeniem rachunków Spółki i dokonywaniem operacji związanych z rachunkami biorącymi udział w strukturze cash-poolingu, zgodnie z treścią umowy i stosownymi wytycznymi Banku zarządzającego (dalej: umowa cash poolingu). Wskazane powyżej banki (polski i włoski) są podmiotami zewnętrznymi, które nie są powiązane kapitałowo lub/i osobowo ze Spółką.

W celu dokonania operacji cash-poolingu, Spółka zobowiązana będzie do otwarcia konta w Banku z siedzibą we Włoszech ? banku należącego do tej samej grupy, do której należy Bank.

Wszyscy Uczestnicy będą posiadać w Banku z siedzibą we Włoszech otwarte Rachunki Bieżące, które będą wykorzystywane wyłącznie do rozliczeń w ramach struktury cash-poolingu. Spółka oraz podmioty powiązane (Uczestnicy) będą zatem posiadały rachunki bankowe, które będą brały udział w realizacji operacji objętych umową. Jeden z Uczestników, spółka z siedzibą we Włoszech, będzie pełnił w tej strukturze rolę Uczestnika ? Właściciela Rachunku Głównego ? Pool Leadera. Spółka z siedzibą we Włoszech jest nierezydentem w myśl prawa dewizowego. Uczestnik ? Właściciel Rachunku Głównego (Pool Leader), będzie posiadał Rachunek Główny (Master Account).

Operacje na poszczególnych rachunkach będą mogły być realizowane do momentu, w którym dostępne saldo na rachunku danego Uczestnika zostanie wykorzystane w całości. Bank nie zrealizuje w myśl umowy żadnej dyspozycji, jeżeli miałoby to spowodować przekroczenie salda danego Uczestnika. Każdego dnia roboczego Bank przeprowadzi kolejno po sobie następujące czynności jako ostatnie operacje wykonane na rachunkach w danym dniu roboczym:

ustali saldo Uczestnika (stan rachunku Uczestnika) dla każdego z Uczestników z osobna;
ustali sumę sald dodatnich (suma sald Uczestników, których salda Uczestnika mają wartość dodatnią) oraz sumę sald ujemnych (suma sald Uczestników, których salda Uczestnika mają wartość ujemną);
dokona obliczenia kwoty stanowiącej sumę (kwota stanowiąca sumę sumy sald dodatnich oraz sumy sald ujemnych);
dokona transferów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Głównym, a rachunkami poszczególnych uczestników w taki sposób, żeby na koniec dnia roboczego salda wszystkich rachunków były równe zeru; podstawą prawną takich transferów będzie subrogacja określona w art. 518 Kodeksu cywilnego, tzn. wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela.

Spłaty Banku dokonywane przez Pool Leadera, jak również spłaty banku dokonywane przez Uczestników dodatnich, następować będą na podstawie zgody wyrażonej przez Uczestników, bez konieczności udzielania takiej zgody w odniesieniu do każdej z transakcji z osobna. Ponadto, w ramach usługi cash-poolingu, Bank będzie dokonywał alokowania odsetek należnych lub obciążających poszczególnych Uczestników. Na zlecenia Uczestników, Bank będzie dokonywał księgowania związanego z rozliczeniami wierzytelności i zobowiązań poszczególnych Uczestników względem Pool Leadera, powstałych w związku z realizacją opisanych wyżej czynności. Z tytułu świadczenia powyżej wskazanych usług, Bank będzie pobierać prowizje i inne opłaty od każdego z Uczestników.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w przypadku umowy zero-balancing cash-pooling wyłącznie Bank świadczy usługi na rzecz Uczestników, natomiast Uczestnik nie świadczy usługi na rzecz Banku ani innych Uczestników...
W jaki sposób należy określić podstawę opodatkowania podatkiem VAT w stosunku do usług świadczonych na rzecz Spółki w ramach przedstawionej struktury cash-poolingu...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów usług podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W świetle art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniom ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym w poz. 3 pkt 3 zostały wymienione usługi pośrednictwa finansowego (PKWiU ex 65-67).

Zdaniem Spółki, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT, przez świadczenie usług (...) rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o podatku VAT, jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT traktuje się również nieodpłatne świadczenia usług, jeżeli: są świadczone na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami (w całości lub w części).

Zdaniem Spółki, na podstawie umowy wyłącznie Bank świadczy na rzecz Uczestników usługę pośrednictwa finansowego (usługę pośrednictwa finansowego należy sklasyfikować według PKWiU w grupie 65.23.10-00.00, która zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy, jest zwolniona od podatku od towarów i usług), za którą otrzymuje od każdego z nich wynagrodzenie określone w umowie. Ponadto, Spółka uważa, iż z treści umowy wynika, że Uczestnik nie wykonuje czynności, które spełniałyby przesłanki określone w art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku VAT (także przy uwzględnieniu nowelizacji przepisów na rok 2011).

Celem umowy, której zawarcie Spółka rozważa, jest zwiększenie efektywności wykorzystania środków pieniężnych poprzez zarządzanie przez Bank w granicach i na zasadach określonych w umowie. Dla osiągnięcia tego celu, Uczestnicy powierzają Bankowi dokonywanie kalkulacji stanów sald na Rachunkach Bieżących, a Bank zobowiązuje się do naliczania oprocentowania od środków pieniężnych zgromadzonych na tych rachunkach, zgodnie z zasadami określonymi w umowie. Umowa przewiduje wynagrodzenie dla Banku za usługę cash-pool, opłaty od każdego rachunku powiązanego objętego tą usługą.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne umowy cash-poolingu należy stwierdzić, iż w sytuacji wskazanej we wniosku w roli usługodawcy występuje Bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash-pooling. Z tytułu przedmiotowej usługi Bank otrzymuje wynagrodzenie. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż podmiotem, u którego wystąpi obrót z tytułu wykonania usługi określanej jako usługa cash pool, jest Bank, a nie Spółka. Zatem, świadczona przez Bank ww. usługa podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, lecz jako usługa pośrednictwa finansowego ? PKWiU 65.23.10 ? korzysta ze zwolnienia, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash-poolingu, nie stanowią odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Jako potwierdzenie tej tezy wskazać należy na opinię Urzędu Statystycznego z dnia 6 grudnia 2002 r., znak RE-5672-976a/2729/2002, stanowiącą odpowiedź na zapytanie dotyczące kwalifikacji czynności wykonywanych przez uczestników innych niż Pool Leader w ramach umowy cash poolingu. Urząd Statystyczny w powyższym piśmie podkreślił, iż ?(...) zgodnie z obowiązującą od dnia 1 lipca 1997 r. Polską Klasyfikacją Wyrobów Usług (Dz. U. Nr 42/97, poz. 2642 z późn. zm.) oraz zgodnie z Klasyfikacją Wyrobów i Usług, usługi są to czynności (będące końcowymi efektami działalności) o charakterze usługowym świadczone przez podmioty gospodarcze (jednostki organizacyjne) na rzecz innych podmiotów gospodarczych (jednostek organizacyjnych) lub na rzecz ludności. Opisane czynności klientów banku nie spełniają ww. zasad i nie stanowią usług w rozumieniu Klasyfikacji PKWiU?. Jak wynika z uzasadnienia przytoczonego pisma, organ statystyczny uznał, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash-poolingu, usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych, zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy, są jedynie odbiorcami usługi.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. W interpretacjach tych prezentowane jest stanowisko, iż: ?(...) czynności wykonywane przez uczestników usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową na podstawie zawartych umów, w tym także przez Wnioskodawcę, umożliwiających bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash-poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 cyt. ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową?. Analogiczny pogląd został wyrażony przez organy skarbowe m.in. w:

interpretacji indywidualnej z dnia 4 stycznia 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1/443-1063/09-2/AW),
interpretacji indywidualnej z dnia 10 lutego 2009 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1-443-2175/08-2/AK),
interpretacji indywidualnej z dnia 23 lipca 2009 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPP2/443-388/09/AK),
interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. lBPP2/443-267/08/lCz),
interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2007 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IP-PP2-443-124/07-03/KCH),
interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2007 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IP-PP2-443-112/07-4/BM).

Podsumowując, zdaniem Spółki, w analizowanej sprawie podmiotem świadczącym usługi na podstawie umowy jest wyłącznie Bank jako organizator oraz aktywny wykonawca usługi zarządzania środkami finansowymi. Tym samym, Spółka jak również pozostali Uczestnicy umowy cash poolingu nie wykonują w ramach przedmiotowej umowy żadnych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2

Podstawą opodatkowania podatkiem VAT w opisanym przypadku będzie kwota pobierana przez Bank z rachunku należącego do Spółki, obejmująca ewentualne kwoty prowizji, opłaty z tytułu administrowania jej środkami pieniężnymi oraz wynagrodzenie w postaci kwoty odsetek debetowych, jednak tylko i wyłącznie naliczonych od kwoty środków własnych zaangażowanych w strukturze przez Bank, obciążających rachunek bankowy Spółki.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Ponadto, jak wynika z art. 29 ust. 17 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić.

Bank w ramach świadczonej usługi jest uprawniony do pobierania stosownego wynagrodzenia za dokonywanie operacji na rachunkach, a także do naliczania odsetek z tytułu korzystania ze środków finansowych przez uczestników systemu i udostępniania środków finansowych innym uczestnikom systemu. W opinii Spółki, jako całość świadczenia należnego Bankowi, będącego podstawą opodatkowania podatkiem VAT w zakresie importu usług, należy rozumieć kwotę opłaty z tytułu administrowania jej środkami pieniężnymi oraz wynagrodzenie z tytułu oprocentowania udostępnionych Spółce przez Bank środków własnych.

Z tytułu zakupu wskazanych usług, Spółka winna rozpoznać import usług według stawki zw ? z tytułu nabycia usług pośrednictwa finansowego ? usługę pośrednictwa finansowego należy sklasyfikować według PKWiU w grupie 65.23.10-00.00, która zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca wraz z innymi spółkami wchodzącymi w skład Grupy planuje przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Zgodnie z założeniami, Uczestnikami planowanej struktury cash-poolingu rzeczywistego będą spółki będące rezydentami podatkowymi różnych krajów europejskich. Szczególnego rodzaju Uczestnikiem, pełniącym funkcję banku zarządzającego, będzie Bank z siedzibą we Włoszech. Obok wskazanego Banku z siedzibą we Włoszech, rozliczenia dokonywane będą także przez polski bank, należący do struktury grupy Banku. Polski bank pełnić będzie jednak jedynie funkcję techniczną/pomocniczą. Rozliczenia dokonywane w ramach cash-poolingu realizowane będą także za pomocą rachunków bankowych prowadzonych przez Bank włoski ? Rachunki Rozrachunkowe. Wszyscy Uczestnicy posiadać będą zatem w Banku z siedzibą we Włoszech otwarte rachunki bieżące, które będą wykorzystywane wyłącznie do rozliczeń w ramach struktury cash-poolingu. Zgodnie z założeniem, bank pełniący funkcję techniczną/pomocniczą, przekazywać będzie ewentualne dzienne nadwyżki pojawiające się na koncie Spółki na rzecz Banku z siedzibą we Włoszech. Z kolei, w razie wystąpienia dziennych niedoborów, Bank zarządzający, dokonywać będzie wyrównania salda na konto Spółki prowadzone w banku polskim. Rachunek prowadzony w banku polskim posiadać będzie zatem jedynie charakter techniczny/pomocniczy. Wszelkie faktyczne operacje, związane z zarządzaniem płynnością, dokonywane będą jednak przez Bank zarządzający. Przystąpienie do systemu zarządzania płynnością nastąpi na skutek zawarcia nienazwanej umowy typu cash-poolingu. Usługa cash poolingu będzie świadczona przez posiadający siedzibę we Włoszech Bank zarządzający przy współpracy z działającym w Polsce podmiotem powiązanym banku włoskiego. W tym celu Spółka, Bank zarządzający, jak i bank z siedzibą w Polsce zawrą stosowną umowę, na mocy której bank z siedzibą w Polsce (działający w Polsce podmiot powiązany Banku włoskiego), będzie odpowiedzialny za techniczną stronę struktury, tj. związaną z prowadzeniem rachunków Spółki i dokonywaniem operacji związanych z rachunkami biorącymi udział w strukturze cash-poolingu, zgodnie z treścią umowy i stosownymi wytycznymi Banku zarządzającego. Wskazane powyżej banki (polski i włoski) są podmiotami zewnętrznymi, które nie są powiązane kapitałowo lub/i osobowo ze Spółką. Jeden z Uczestników, spółka z siedzibą we Włoszech, będzie pełnił w tej strukturze rolę Uczestnika ? Właściciela Rachunku Głównego ? Pool Leadera. Spółka z siedzibą we Włoszech jest nierezydentem w myśl prawa dewizowego. Każdego dnia roboczego Bank przeprowadzi kolejno po sobie określone czynności jako ostatnie operacje wykonane na rachunkach w danym dniu roboczym. W ramach usługi cash-poolingu, Bank będzie dokonywał alokowania odsetek należnych lub obciążających poszczególnych Uczestników. Na zlecenia Uczestników, Bank będzie dokonywał księgowania związanego z rozliczeniami wierzytelności i zobowiązań poszczególnych Uczestników względem Pool Leadera, powstałych w związku z realizacją opisanych wyżej czynności. Z tytułu świadczenia powyżej wskazanych usług, Bank będzie pobierać prowizje i inne opłaty od każdego z Uczestników.

Z informacji zawartych we wniosku wynika zatem, że wszelkie faktyczne operacje związane z zarządzaniem płynnością, dokonywane będą przez Bank zarządzający z siedzibą we Włoszech. Przystąpienie do systemu zarządzania płynnością nastąpi na skutek zawarcia nienazwanej umowy typu cash-poolingu, pomiędzy Spółką, Bankiem zarządzającym i bankiem z siedzibą w Polsce. W ramach usługi cash-poolingu, Bank będzie dokonywał alokowania odsetek należnych lub obciążających poszczególnych Uczestników, księgowania związanego z rozliczeniami wierzytelności i zobowiązań poszczególnych Uczestników względem Pool Leadera, powstałych w związku z realizacją opisanych wyżej czynności. Za usługi świadczone w ramach analizowanej umowy cash-poolingu, Bank będzie pobierać prowizje i inne opłaty od każdego z Uczestników.

Wskazać w tym miejscu należy, że polskie przepisy podatkowe nie regulują zasad opodatkowania umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana, umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik tego typu nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu. Jedyną zidentyfikowaną stroną jest podmiot, który świadczy zróżnicowane usługi finansowe i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie.

Biorąc pod uwagę charakterystyczne cechy umowy cash-poolingu należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę (usługodawcy) będzie występował Bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash-pooling i z tytułu wykonywania tej usługi będzie otrzymywał wynagrodzenie.

Natomiast, czynności wykonywane przez Wnioskodawcę będącego Uczestnikiem usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową na podstawie zawartych umów, umożliwiających Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash-poolingu, nie będą stanowiły odrębnego świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie wyłącznie Bank będzie świadczył usługi na rzecz Spółki, natomiast Spółka nie będzie świadczyła usług na rzecz Banku ani innych Uczestników.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest nabycie przez Zainteresowanego usług świadczonych w ramach struktury cash-poolingu od Banku, który nie posiada siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 ?Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług?:

ilekroć jest mowa o podatniku ? rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust.
  2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ? na mocy ust. 2 powołanego artykułu ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z opisu sprawy, Zainteresowany spełnia definicję podatnika, zgodnie z art. 28a ustawy.

W oparciu o zasadę ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Po dokonaniu analizy informacji zawartych we wniosku stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie będą miały zastosowania, zatem miejsce świadczenia usług będących przedmiotem pytania, ustalane będzie na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Reasumując, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług świadczonych przez Bank na rzecz Zainteresowanego, będzie Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności lub inne miejsce prowadzenia działalności usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach (art. 17 ust. 1a ustawy).

Z opisu sprawy wynika, iż powołany przepis art. 17 ust. 1a ustawy nie będzie miał zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż Zainteresowany zobowiązany będzie do opodatkowania importu usług świadczonych w ramach struktury cash-poolingu, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Podstawą opodatkowania w imporcie usług jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić, z wyjątkiem gdy wartość usługi została wliczona do podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów zgodnie z art. 31 ust. 2 pkt 2 lub wartość usługi ? na podstawie odrębnych przepisów ? zwiększa wartość celną importowanego towaru albo w przypadku gdy podatek został rozliczony przez usługodawcę (art. 29 ust. 17 ustawy).

W związku z tym, podstawą opodatkowania importu usług świadczonych przez Bank w ramach przedstawionej struktury cash-poolingu, będzie kwota pobierana przez Bank z rachunku należącego do Spółki, obejmująca ewentualne kwoty prowizji, opłaty z tytułu administrowania jej środkami pieniężnymi oraz wynagrodzenie w postaci kwoty odsetek debetowych naliczonych od kwoty środków własnych zaangażowanych w strukturze przez Bank ? zgodnie z art. 29 ust. 17 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wobec powyższego, udzielona interpretacja indywidualna jest wiążąca tylko dla Wnioskodawcy, a nie dla pozostałych Uczestników.

Zwrócić także należy uwagę, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z własnego stanowiska w sprawie, które nie zostały objęte pytaniem ? nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej ? w wydanej interpretacji rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności zwolnienia od podatku importu usług świadczonych w ramach struktury cash-poolingu.

W kwestii dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

IPPP1/443-1063/09-2/AW, interpretacja indywidualna

IPPP1-443-2175/08-2/AK, interpretacja indywidualna

IP-PP2-443-112/07-4/BM, interpretacja indywidualna

IP-PP2-443-124/07-03/KCH, interpretacja indywidualna

ITPP2/443-388/09/AK, interpretacja indywidualna