Czy świadczone przez Zainteresowaną usługi polegające na udzielaniu pożyczek gotówkowych osobom (...)

UZASADNIENIE

W dniu 22 lutego 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku udzielania pożyczek innym podmiotom w ramach usług finansowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Firma Wnioskodawczyni świadczy usługi polegające na udzielaniu pożyczek gotówkowych osobom fizycznym poza systemem bankowym. Pożyczki udzielane są z jej funduszy własnych na podstawie umowy o pożyczkę gotówkową, zawieraną pomiędzy pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą na wniosek pożyczkobiorcy.

Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o zamianie ustawy ? Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 157, poz. 1316), Zainteresowana nalicza za okres trwania umowy pożyczkowej odsetki umowne, których wysokość ograniczona jest do czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP. Poza odsetkami ustawowymi Wnioskodawczyni pobiera opłatę za obsługę umowy pożyczki, na którą składają się: koszty weryfikacji i aktualizacji stanu majątkowego klienta, koszty weryfikacji i aktualizacji źródła i wysokości osiąganych przez klienta dochodów, koszty dowozu pieniędzy do klienta, koszty odbioru od klienta i dowozu do siedziby przedsiębiorcy raty pożyczki. Przychody z tytułu pobierania wskazanej opłaty stanowią większość przychodów firmy z tytułu udzielania pożyczek.

Zainteresowana podkreśliła, że przedmiotowe usługi świadczone są jedynie na rzecz własnych klientów (Pożyczkobiorców) oraz jedynie w związku z udzielonymi przez siebie pożyczkami.

W związku z trudnościami w ustaleniu właściwego symbolu PKWiU świadczonych usług, Wnioskodawczyni zwróciła się z wnioskiem do Ośrodka Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi o wskazanie i zaklasyfikowanie świadczonych usług do odpowiedniej grupy klasyfikacyjnej. W uzyskanej w dniu 3 grudnia 2009 r. odpowiedzi, Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych stwierdził, że zgodnie z zasadami metodycznymi PKWiU wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.), wymienione usługi polegające na udzielaniu pożyczek przez podmiot niebędący bankiem (łącznie z pobieraniem opłat za obsługę umowy pożyczki) mieszczą się w grupowaniu: PKWiU 64.92.1 ?Pozostałe usługi udzielania kredytów, z wyłączeniem udzielanych przez instytucje finansowe?.

Jednocześnie, w związku z § 2 powołanego wyżej rozporządzenia wg PKWiU wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 844 ze. zm.), ww. usługi mieszczą się w grupowaniu: PKWiU 65.22.10-00.90 ?Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym, pozostałe?.

Natomiast zgodnie z § 3 powołanego rozporządzenia, zgodnie z którym do celów podatkowych nadal stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 264 ze zm.), w opinii Urzędu Statystycznego opisane usługi mieszczą się w grupowaniu PKWiU 65.22.10-00.00 ?Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym?.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy świadczone przez Zainteresowaną usługi, polegające na udzielaniu pożyczek gotówkowych osobom fizycznym poza systemem bankowym oraz świadczone w ramach umów o obsługę w domu klienta usługi, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy oraz nie podlegają wyłączeniu ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w poz. 3 załącznika nr 4 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawczyni, świadczone przez nią usługi finansowe (objęte grupowaniem PKWiU 65.22.10-00.00 ?Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym?) mieszczą się w sekcji J PKWiU i nie są objęte żadnym z wyłączeń ze zwolnienia w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, w opinii Zainteresowanej świadczone usługi korzystają ze zwolnienia od podatku od towarowi usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

W art. 8 ust. 3 ustawy postanowiono, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ? na mocy ust. 2 powołanego artykułu ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni świadczy usługi polegające na udzielaniu pożyczek gotówkowych osobom fizycznym poza systemem bankowym. Pożyczki udzielane są z jej funduszy własnych na podstawie umowy o pożyczkę gotówkową, zawieraną pomiędzy pożyczkodawcą i pożyczkobiorcą na wniosek pożyczkobiorcy. Za okres trwania umowy pożyczkowej Zainteresowana nalicza odsetki umowne, których wysokość ograniczona jest do czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP. Poza odsetkami ustawowymi Wnioskodawczyni pobiera opłatę za obsługę umowy pożyczki, na którą składają się: koszty weryfikacji i aktualizacji stanu majątkowego klienta, koszty weryfikacji i aktualizacji źródła i wysokości osiąganych przez klienta dochodów, koszty dowozu pieniędzy do klienta, koszty odbioru od klienta i dowozu do siedziby przedsiębiorcy raty pożyczki. Zainteresowana podkreśliła, że przedmiotowe usługi świadczone są jedynie na rzecz własnych klientów (Pożyczkobiorców) oraz jedynie w związku z udzielonymi przez siebie pożyczkami.

Zainteresowana wskazała, że ww. usługi, tj. usługi polegające na udzielaniu pożyczek przez podmiot nie będący bankiem (łącznie z pobieraniem opłat za obsługę umowy pożyczki), zgodnie z uzyskaną w dniu 3 grudnia 2009 r. odpowiedzią Ośrodka Standardów Klasyfikacyjnych, mieszczą się w grupowaniu PKWiU 65.22.10-00.00 ?Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym?.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Zatem, udzielanie pożyczek stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych świadczone poza systemem bankowym zaliczane są do grupy usług pośrednictwa finansowego, sklasyfikowanego w sekcji J dział 65 PKWiU, a tego rodzaju działalność mieści się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wobec powyższego udzielanie pożyczek podlega regulacjom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług.

Podstawowa stawka podatku zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie o podatku od towarów i usług oraz w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Stosownie zaś do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi zakwalifikowane do PKWiU ? sekcja J ex (65-67) tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.
   
   

W świetle powołanych przepisów stwierdzić należy, że świadczone przez Zainteresowaną usługi polegające na udzielaniu pożyczek gotówkowych osobom fizycznym poza systemem bankowym oraz świadczone w ramach umów o obsługę w domu klienta mieszczące się w grupowaniu PKWiU 65.22.10-00.00 ?Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym?, stanowią czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, przy czym korzystają ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, jako usługa wymieniona w poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy.

Podkreślić należy, że organy podatkowe nie są właściwe do klasyfikowania wyrobów i usług do odpowiednich grupowań statystycznych. Do określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem wykonywanych czynności oraz prawidłowym zaklasyfikowaniem tych czynności do właściwych grupowań statystycznych, obowiązany jest podatnik. W związku z powyższym tut. Organ w niniejszej interpretacji odniósł się do klasyfikacji podanej przez Zainteresowaną we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.