1. Czy Wnioskodawca, udzielając pożyczek mieszkaniowych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń (...)

1. Czy Wnioskodawca, udzielając pożyczek mieszkaniowych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych zobowiązany jest do naliczenia podatku VAT od udzielonej pracownikowi kwoty pożyczki?2. Czy Wnioskodawca ma obowiązek naliczenia podatku VAT od kwoty odsetek, które zobowiązani są zapłacić pracownicy?3. Czy Wnioskodawca nie ma obowiązku naliczenia VAT od udzielonych pracownikom pożyczek mieszkaniowych z ZFŚS, jak i od odsetek płaconych przez pracowników?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 15 grudnia 2011 r. (data wpływu do: Izby Skarbowej w Poznaniu 21 grudnia 2011 r., do Biura KIP w Lesznie 27 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek mieszkaniowych udzielanych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz opodatkowania odsetek ? jest prawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 21 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczek mieszkaniowych udzielanych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz opodatkowania odsetek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest jednostką budżetową, która posiada fundusz świadczeń socjalnych a zasady jego tworzenia i gospodarowania określa Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych udzielana jest pomoc materialna w postaci oprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe. Wysokość pomocy udzielanej osobom uprawnionym na cele mieszkaniowe, rodzaj pomocy, wysokość oprocentowania oraz forma spłaty określona jest w regulaminie ZFŚS oraz umowie. Raty pożyczki, jak i odsetki od udzielonych pożyczek są wpłacane przez pożyczkobiorców na rachunek bankowy ZFŚS. Odsetki zwiększają środki Funduszu do wykorzystania na finansowanie działalności socjalnej i nie stanowią przychodu z działalności Urzędu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

  1. Czy Wnioskodawca, udzielając pożyczek mieszkaniowych w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych zobowiązany jest do naliczenia podatku VAT od udzielonej pracownikowi kwoty pożyczki?
  2. Czy Wnioskodawca ma obowiązek naliczenia podatku VAT od kwoty odsetek, które zobowiązani są zapłacić pracownicy?
  3. Czy Wnioskodawca nie ma obowiązku naliczenia VAT od udzielonych pracownikom pożyczek mieszkaniowych z ZFŚS, jak i od odsetek płaconych przez pracowników?

Zdaniem Wnioskodawcy, udzielanie pracownikom zwrotnych pożyczek mieszkaniowych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oprocentowanych w wysokości określonej Regulaminem ZFŚS nie rodzi obowiązku naliczenia podatku VAT od powyższych czynności.

Czynności podejmowane przez pracodawcę, jakim jest Wnioskodawca, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zmianami) nie są czynnościami podejmowanymi w charakterze podatnika VAT. Pracodawca występuje tu bowiem jedynie w roli administratora środków. Nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym i aby w jego ramach udzielać pracownikom pożyczek mieszkaniowych (teza wyroku NSA i FSK 1076/07).

Przez działalność socjalną, o której mowa w art. 2 pkt l ustawy o ZFŚS, rozumie się usługi świadczone przez pracodawców m.in. na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy oraz inne osoby, którym przyznano prawo do korzystania ze świadczeń w Regulaminie ZFŚS. Zakładowa działalność socjalna ma zastosowanie tylko do określonych rodzajów świadczeń pracodawcy na rzecz pracownika i tylko te świadczenia mogą być finansowane z Funduszu. Środkami Funduszu administruje pracodawca i gromadzi je na odrębnym rachunku bankowym zgodnie z art. 10 i art. 12 ustawy o ZFŚS. Raty pożyczki i odsetki od udzielonych pożyczek mieszkaniowych są wpłacane przez pożyczkobiorców bezpośrednio na rachunek bankowy ZFŚS, zwiększają zatem środki funduszu do wykorzystania i nie stanowią przychodu z działalności Wnioskodawcy. Mają więc wyraźny charakter techniczno - administracyjny, nie mający żadnego związku z jego działalnością statutową. Wnioskodawca nie jest więc podatnikiem tego podatku w przywołanym wyżej zakresie.

Zauważyć należy, iż rola pracodawcy oraz zakres czynności związanych z wykonywaniem obowiązków wynikających z ustawy o ZFŚS były już wielokrotnie wyjaśniane przez sądy administracyjne, których zdaniem administrowanie przez pracodawcę środkami funduszu socjalnego oznacza wykonywanie obowiązków i uprawnień określonych dla pracodawcy w ustawie o ZFŚS, a w szczególności zapewnienie obsługi technicznej, kadrowej i finansowej niezbędnej do funkcjonowania Funduszu w zakładzie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy, przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  2. wszelkie inne darowizny

   - jeżeli podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ? stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy ? rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy).

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca jest jednostką budżetową, która posiada fundusz świadczeń socjalnych a zasady jego tworzenia i gospodarowania określa Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych udzielana jest pomoc materialna w postaci oprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe. Wysokość pomocy udzielanej osobom uprawnionym na cele mieszkaniowe, rodzaj pomocy, wysokość oprocentowania oraz forma spłaty określona jest w regulaminie ZFŚS oraz umowie. Raty pożyczki, jak i odsetki od udzielonych pożyczek są wpłacane przez pożyczkobiorców na rachunek bankowy ZFŚS. Odsetki zwiększają środki Funduszu do wykorzystania na finansowanie działalności socjalnej i nie stanowią przychodu z działalności Urzędu.

Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować, czy Wnioskodawca udzielając pracownikom pożyczek ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych występuje w roli podatnika i czy czynnościom tym można przypisać cechy działalności gospodarczej.

Obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nakładają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t. j. Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy, ustawa określa zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zwanego dalej ?Funduszem?, i zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.

W myśl art. 2 pkt 1 cyt. ustawy, działalność socjalna oznacza usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo -rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej ? rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Jak stanowi art. 2 pkt 5 ww. ustawy, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści ? byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Według art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Stosownie do art. 10 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, środki Funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym, a pracodawca jedynie administruje tymi środkami.

Według definicji przedstawionej w Słowniku języka polskiego PWN, administrować oznacza zarządzać, zawiadywać czymś (Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2005, pod red. Elżbiety Sobol, str. 3). Natomiast zgodnie z definicją zawartą w Słowniku współczesnego języka polskiego, administrować oznacza zarządzać, kierować czymś; administrować czyimiś dobrami, majątkiem (Słownik współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996, pod red. prof. dr hab. Bogusława Dunaja, str. 3).

W związku z powyższym, Wnioskodawca jest jedynie administratorem funduszu i nie może dowolnie dysponować środkami socjalnymi, które są prawnie i rachunkowo wyodrębnione z innych jego środków finansowych. Zatem, właścicielem środków zgromadzonych na rachunku bankowym Funduszu jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, a nie Wnioskodawca. Okoliczność, że pracodawca wykonuje czynności administratora Funduszu, nie przesądza o wykonywaniu przez tegoż pracodawcę działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (z tytułu wykonywania tych czynności).

Zatem, dokonując analizy powołanych powyżej przepisów tut. Organ stwierdza, iż w przypadku, gdy pracodawca dokonuje zakupu usług i towarów finansując wydatki w całości z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz w sytuacji, w której dany wydatek jest częściowo finansowany przez pracownika, pracodawca odbierając i przekazując określone środki poza rachunkiem Funduszu, działa jedynie jako swego rodzaju pośrednik, a jego czynności związane są ściśle z rolą administratora ZFŚS. Tym samym, w takich sytuacjach, w których pracodawca najczęściej realizuje swoje zadania socjalne poprzez zakup finansowanych z ZFŚS towarów i usług od podmiotów trzecich, jak np.: udzielanie pożyczek mieszkaniowych, zakup biletów na imprezy kulturalne, zakup karnetów na basen, siłownię i aerobik, organizowanie wycieczek - występuje jedynie jako podmiot administrujący środkami Funduszu i nie jest w tym zakresie podatnikiem podatku od towarów i usług.

Tak więc, w sytuacji przedstawionej we wniosku, Zainteresowany nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, a w konsekwencji działalność w zakresie administrowania funduszem socjalnym nie podlega opodatkowaniu VAT.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, w związku z tym działalność socjalna wykonywana przez niego jako administratora ZFŚS (tj. udzielanie oprocentowanych pożyczek mieszkaniowych) nie podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca nie ma obowiązku opodatkowywać udzielonych w ramach ZFŚS pożyczek mieszkaniowych oraz odsetek płaconych przez pracowników.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika